Mẹ bầu bị trào ngược dạ dày: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách chữa trị

Mẹ bầu bị trào ngược dạ dày làtình trạng phổ biến và gây khó chịu đối với phụ nữ mang thai. Thuốc kháng axit không kê đơn, thuốc kê đơn và biện pháp điều chỉnh lối sống, chế độ ăn có thể giúp kiểm soát tình trạng này. Hãy cùng yumangel tìm hiểu về trào ngược dạ dày thực quản khi mang thai trong bài viết dưới đây.

I. Nguyên nhân khiến mẹ bầu bị trào ngược dạ dày

Theo một nghiên cứu cũ hơn từ năm 2010, trào ngược axit nặng hoặc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) ảnh hưởng đến khoảng 80% phụ nữ mang thai. Bệnh có thể phát triển ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ, nhưng phổ biến nhất là trong khoảng 3 tháng đầu thai kỳ là thời điểm mà mẹ bầu dễ bị trào ngược dạ dày nhất. Sở dĩ như vậy là vì đây là giai đoạn mẹ bầu bị ốm nghén, dẫn đến nôn khan nhiều, từ đó làm tăng tiết dịch axit dạ dày và làm rối loạn cơ hoành gây trào ngược.

Có nhiều nguyên nhân khiến bà bầu bị trào ngược dạ dày thực quản. Dưới đây là các nguyên nhân cơ bản nhất:

1. Do nội tiết tố progesterone thay đổi

Trong giai đoạn mang thai, cơ thể mẹ bầu sẽ sản sinh ra nhiều nội tiết tố progesterone để giúp tử cung giãn nở, phù hợp với sự phát triển của thai nhi. Cũng chính điều này làm cho van dạ dày bị giãn rộng ra, làm axit dịch vị, thức ăn… dễ dàng bị trào từ dạ dày lên thực quản.

2. Do hormone relaxin tăng đột ngột

Bên cạnh đó, hormone relaxin cũng tăng lên trong thời kỳ mang thai. Hormone này sẽ làm chậm quá trình tiêu hóa thức ăn trong hệ tiêu hóa. Từ đó, dễ gây ra trào ngược dạ dày khi mang bầu.

3. Do sự phát triển của thai nhi

Việc thai nhi ngày càng lớn lên trong bụng mẹ có thể chèn vào dạ dày và gây co thắt thực quản. Kích thước của thai nhi có thể kích thích axit dịch vị trào ngược từ dạ dày lên thực quản.

4. Do bệnh lý

Ngoài các yếu tố sinh lý ở trên, bị trào ngược dạ dày khi có bầu cũng có thể do mẹ bầu đang mắc sẵn các bệnh lý liên quan đến dạ dày – thực quản như viêm dạ dày, thực quản, loét dạ dày…

5. Stress, lo âu

Khi mang thai, phụ nữ thường căng thẳng kéo dài khiến cơ thể tiết ra nhiều hormon Cortisol. Chất này có thể kích thích sản xuất acid từ đó giảm chức năng của van cơ thắt, dẫn đến tình trạng lượng acid bị thừa và trào ngược lên thực quản.

II. Dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản ở bà bầu

Trào ngược dạ dày là tình trạng dịch vị dạ dày trào ngược lên thực quản và khoang miệng. Các dấu hiệu nhận biết bà bầu bị trào ngược dạ dày thực quản gồm:

1. Ợ nóng, ợ chua 

Thức ăn trong dạ dày không được tiêu hóa thế khiến axit dịch vị phải tiết ra nhiều hơn gây cảm giác nóng rát ở vùng ngực. Triệu chứng này xuất hiện nhiều hơn khi mẹ bầu nằm ngủ hoặc ăn no.

2. Đầy bụng, khó tiêu

Thức ăn vẫn còn thừa và đọng lại ở dạ dày chưa tiêu hóa kịp sẽ sản sinh ra chất độc gây hại cho dạ dày và hậu quả là dẫn đến hiện tượng chướng bụng, đầy bụng và khó tiêu khiến thai phụ vô cùng khó chịu.

Bên cạnh đó, mẹ bầu còn có thể gặp một số triệu chứng khác như: chán ăn, ăn không ngon, mất vị giác, sụt cân nhanh, thiếu máu, xuất huyết đường tiêu hóa,…

3. Nôn và buồn nôn

Lượng hormone relaxin tăng cao trong thai kỳ kết hợp tình trạng thức ăn và axit ở dạ dày trào ngược lên gây cảm giác buồn nôn, nôn mửa ở mẹ bầu.

4. Ho khan, khàn giọng

Axit trào ngược lên dạ dày gây tổn thương vùng họng khiến mẹ bầu gặp phải triệu chứng ho khan và khàn giọng.

5. Khó nuốt, nghẹn cổ họng

Mẹ bầu bị trào ngược dạ dày còn gặp phải các triệu chứng như nuốt nghẹn, nghẹn cổ họng, khó nuốt. Nguyên nhân là do lượng axit dạ dày trào lên làm sưng đỏ, phù nề niêm mạc thực quản. Khi lượng axit trào càng nhiều thì tình trạng này càng nghiêm trọng hơn.

6. Đau ngực

Axit dịch vị dạ dày trào ngược gây kích thích đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản và khiến mẹ có cảm giác đau tức ở vùng ngực.

7. Miệng tiết nhiều nước bọt

Khi bị trào ngược dạ dày, mẹ bầu còn xuất hiện triệu chứng miệng tiết nhiều nước bọt. Đây là phản xạ bình thường và tự nhiên  của miệng nhằm trùng hòa lượng axit chua trào lên.

8. Ợ hơi

Tình trạng ợ hơi, ợ chua là triệu chứng phổ biến của người mắc trào ngược axit. Không khí tích tụ nhiều trong dạ dày và cần được phát ra ngoài thông qua đường miệng nên mẹ bầu bị trào ngược dạ dày thường xuyên bị ợ hơi.

IV. Cách điều trị trào ngược dạ dày khi mang thai an toàn cho mẹ và bé

Trào ngược dạ dày thường xuyên và liên tục khiến mẹ bầu mệt mỏi, ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé. Hiện nay chưa có thuốc đặc trị trào ngược dạ dày ở bà bầu. Giải pháp tối ưu để giảm triệu chứng bệnh là thực hiện thói quen sống lành mạnh, khoa học theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

1. Thay đổi lối sống

Thay đổi lối sống là cách trị trào ngược dạ dày cho bà bầu luôn được ưu tiên vì cách này vừa an toàn, hiệu quả, vừa hỗ trợ tăng cường sức khỏe cho mẹ bầu. Cụ thể cách giảm trào ngược dạ dày cho bà bầu như sau:

• Lựa chọn thực phẩm phù hợp: Mẹ bầu bị trào ngược dạ dày nên ăn gì? Nếu bà bầu cảm thấy khó chịu với một loại thực phẩm nào đó, hãy loại bỏ nó ra khỏi khẩu phần ăn của mình. Một số thực phẩm sau đây có thể tăng nguy cơ trào ngược dạ dày – thực quản, mẹ bầu không nên sử dụng: đồ ăn cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, cà phê, rượu bia, đồ uống có gas, bạc hà, socola, cam, quýt… Ngoài ra, mẹ bầu nên hạn chế sữa bò, vì đôi khi sữa bò sẽ khiến mẹ bầu bị khó tiêu. Thay vào đó, mẹ bầu có thể sử dụng các loại hạt như sữa đậu nành, sữa hạt điều…
• Ăn các bữa nhỏ, không ăn quá nhiều trong một bữa: Dạ dày có quá nhiều thức ăn sẽ khiến tần suất trào ngược dạ dày thực quản tăng lên. Vì thế, thay vì ăn 3 bữa chính, mẹ bầu có thể chia khẩu phần ăn thành 5 – 6 bữa. Như vậy, mỗi bữa mẹ bầu sẽ không phải ăn quá nhiều khiến dạ dày bị đầy.
• Uống nhiều nước: Nước lọc và các loại nước tốt cho tiêu hóa như trà gừng, trà hoa cúc… nên được ưu tiên sử dụng. Các loại nước này sẽ làm dịu triệu chứng trào ngược axit dạ dày khi mang thai.
• Vận động nhẹ nhàng sau khi ăn: Mẹ bầu không nên nằm luôn sau khi ăn vì việc này rất dễ gây ra trào ngược dạ dày – thực quản. Thay vào đó, mẹ bầu có thể đi bộ nhẹ nhàng, đứng thẳng, hoặc làm việc nhà nhẹ nhàng.
• Không ăn trước khi đi ngủ 2 tiếng: Ăn no trước khi đi ngủ sẽ khiến chứng trào ngược dạ dày thực quản làm phiền mẹ bầu. Mẹ không nên ăn trước khi đi ngủ 2 tiếng và không uống trước khi đi ngủ 1 tiếng.
• Kê cao gối khi ngủ: Đầu, cổ và ngực cao hơn bụng sẽ góp phần giữ axit dịch vị và thức ăn ở nguyên trong dịch vị, không trào ngược lên thực quản.
• Mặc trang phục rộng rãi: Những bộ quần áo quá chật sẽ chèn ép dạ dày, khiến axit dịch vị dễ dàng trào ngược lên thực quản.
• Giữ tinh thần thoải mái: Tinh thần căng thẳng sẽ làm các triệu chứng khó chịu ở dạ dày xuất hiện nhiều hơn. Vì thế, mẹ bầu nên nghỉ ngơi, hạn chế làm việc căng thẳng hoặc suy nghĩ quá nhiều. Hãy nghe nhạc, đi bộ, tập yoga để tinh thần thoải mái.

2. Sử dụng thuốc

Nếu các mẹo chữa trào ngược dạ dày cho bà bầu kể trên không hiệu quả và mẹ bầu thực sự khó chịu, bác sĩ có thể kê đơn thuốc trào ngược dạ dày cho bà bầu giúp giảm bớt triệu chứng. Cùng tìm hiểu bà bầu bị trào ngược dạ dày uống thuốc gì ngay dưới đây.

Các loại thuốc trên giúp hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày thực quản, nhưng không được có tác dụng phụ và gây ảnh hưởng đến thai nhi. Đặc biệt, bất kể ai cũng không được tự ý uống thuốc trào ngược dạ dày khi mang thai. Vì thế, mẹ bầu cần đến các cơ sở y tế để thăm khám khi cần thiết.

Thông thường, bác sĩ chuyên khoa sẽ kê thuốc thuộc các nhóm sau:

• Nhóm thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Sucralfat, Rebamipide, Misoprostol…
• Thuốc kháng axit tiết ra trong dạ dày: Nhôm hydroxit, Natri bicarbonat, muối Magie…
• Thuốc anti H2 như: Famotidin, Ranitidin…
• Thuốc làm ức chế bơm Proton: Pantoprazole, Omeprazole, Lansoprazole…

V. Bà bầu bị trào ngược dạ dày nên ăn gì? 

Dưới đây là thực đơn cho bà bầu bị trào ngược dạ dày, các mẹ có thể tham khảo và bổ sung vào chế độ ăn uống hàng ngày.

1. Nhóm thực phẩm giàu tinh bột 

Bổ sung tinh bột giúp tăng cường dưỡng chất, sức đề kháng cho mẹ và bé từ đó giảm cảm giác mệt mỏi do trào ngược dạ dày. Mặt khác, thực phẩm giàu tinh bột còn giúp hút lượng axit trong dạ dày nên giảm nhanh các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản.

Một số thực phẩm giàu tinh bột các mẹ bầu bị trào ngược nên bổ sung như: cơm, bột yến mạch, bánh mì, gạo lứt, khoai tây,…

2. Các loại rau

Rau có hàm lượng vitamin và chất xơ cao, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng. Một số loại rau xanh tốt cho bà bầu khi bị trào ngược dạ dày có thể tham khảo như: súp lơ, bắp cải, rau chân vịt, cải ngọt…

3. Thực phẩm giàu đạm dễ tiêu 

Mẹ bầu bị trào ngược nên chọn các thực phẩm giàu đạm dễ tiêu cho cơ thể để không bị kích ứng dạ dày và tốt cho hệ tiêu hóa như cá hồi, thịt gà, tim lợn, thịt lợn nạc…

4. Sữa chua

Mẹ bầu bị trào ngược dạ dày hoàn toàn có thể ăn sữa chua để nạp thêm các chất dinh dưỡng và lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa. Một số nghiên cứu được đăng tải trên website sciencedirect cho hay, tính acid trong sữa chua thấp hơn rất nhiều so với acid dịch vị nên sẽ không gây kích ứng niêm mạc dạ dày.

Sữa chua là sản phẩm chứa rất nhiều lợi khuẩn, điển hình là vi khuẩn họ Lactobacillus hoặc Enterococcus. Các lợi khuẩn có trong sữa chua sẽ mang đến những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe đường tiêu hóa, hỗ trợ làm lành các thương tổn của dạ dày, kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn Hp…

Để hỗ trợ cải thiện trào ngược dạ dày, mẹ bầu có thể kết hợp sữa chua với nha đam, nghệ hoặc trái cây.

5. Một số loại trà thảo dược

Một số loại trà thảo dược được khuyên dùng cho bà bầu bị trào ngược dạ dày thực quản như: trà gừng, trà hoa cúc, trà bạc hà…. Đây là các loại trà thảo dược an toàn và lành tính, có tính kháng khuẩn tốt giúp làm dịu bụng, giảm các triệu chứng ợ hơi khó chịu.

6. Uống đủ nước

Đặc biệt, mẹ bầu cần uống đủ 2 lít mỗi ngày, đảm bảo sức khỏe cho mẹ và sự phát triển của bé. Khi cơ thể được cung cấp đủ nước sẽ làm giảm tình trạng buồn nôn, khó chịu do trào ngược dạ dày đồng thời hỗ trợ quá trình trao đổi chất.

7. Hoa quả có vị ngọt

Tương tự như rau xanh, hoa quả rất giàu vitamin và khoáng chất tốt cho cơ thể. Mẹ bầu bị trào ngược dạ dày nên ăn các loại hoa quả có vị ngọt để tốt cho hệ tiêu hóa như chuối, táo, dừa, nho,…

VI. Trào ngược dạ dày ở bà bầu gây có nguy hiểm không?

Thai phụ bị trào ngược dạ dày là tình trạng rất phổ biến. Tuy nhiên, mẹ bầu không nên chủ quan coi nhẹ vì nếu không được điều trị phù hợp và kịp thời bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng phức tạp hơn.

• Chán ăn, thiếu dinh dưỡng, sụt cân: Mẹ bầu khi bị trào ngược thường xuyên sẽ cảm thấy buồn nôn, kèm theo đó là các triệu chứng ợ hơi, ợ chua, ợ nóng, khó chịu. Tình trạng này nếu để kéo dài có thể dẫn đến tình trạng tâm lý buồn chán, căng thẳng, stress, thiếu dinh dưỡng nuôi thai nhi, không muốn ăn, sụt cân…
• Khó ngủ, ngủ không sâu giấc: Trào ngược dạ dày nghiêm trọng hơn về đêm khiến mẹ bầu bị khó ngủ, ngủ chập chờn không sâu giấc. Điều này khiến thai phụ mệt mỏi, thiếu ngủ. Những điều này sẽ gây ra tác động trực tiếp đến thai nhi và khiến mẹ kém hấp thụ chất dinh dưỡng.
• Biến chứng bệnh lý nguy hiểm: Trào ngược dạ dày diễn biến trở nặng  có khả năng phát triển thành một số bệnh khó điều trị khác như viêm tai, viêm loét dạ dày, viêm loét thực quản, viêm xoang, tiền ung thư thực quản…

Vì vậy, ngay khi thấy xuất hiện một trong các triệu chứng bị trào ngược ở trên, các mẹ hãy đi khám để chữa trị kịp thời.

VII. Mẹ bầu bị trào ngược dạ dày khi nào nên đi khám?

Theo các chuyên gia, khi có 1 trong các dấu hiệu cảnh báo đầu tiên bị trào ngược dạ dày như ợ hơi, ợ chua, ợ nóng… các mẹ nên đi thăm khám ngay để được tư vấn điều trị phù hợp, tránh bệnh trở nặng gây nguy hiểm và khó khăn cho việc điều trị sau này.

Can thiệp và điều trị kịp thời giúp ngăn chặn các tác động không tốt của bệnh đến bà bầu. Các biểu hiện trào ngược dạ dày mẹ bầu cần được kiểm tra ngay gồm:

• Chóng mặt, buồn nôn, nôn ói nhiều.
• Ngực đau tức liên tục trong thời gian dài.
• Ho nhiều.
• Sốt cao.
• Sút cân nhanh.
• Đắng miệng, không muốn ăn.
• Khó thở.

VIII. Câu hỏi thường gặp

Xung quanh vấn đề mẹ bầu bị trào ngược khi mang thai, có khá nhiều thắc mắc ngoài các thông tin chúng tôi đã cung cấp ở trên. Dưới đây là giải đáp của chúng tôi:

1. Trào ngược dạ dày khi mang thai 3 tháng đầu có nguy hiểm không?

Mẹ bầu bị trào ngược dạ dày phổ biến hơn ở 3 tháng đầu. Đây cũng chính là dấu hiệu nhận biết mang thai ở phụ nữ đối với một số trường hợp. Do vậy đây không phải là vấn đề nguy hiểm và đáng lo nhưng mẹ bầu cũng không nên chủ quan. Hãy tham khảo ý kiến từ bác sĩ ngay khi có vấn đề bất thường nào khác xảy ra.

Đối với các mẹ bầu không gặp vấn đề nào về dạ dày trước đó, bác sĩ có thể chưa chỉ định dùng thuốc để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe và sự phát triển của thai nhi. Lúc này, các mẹ chỉ cần thay đổi sinh hoạt, ăn uống hàng ngày là có thể cải thiện tình trạng.

2. Trào ngược dạ dày khi mang thai 3 tháng cuối do đâu?

3 tháng cuối của thai kỳ mẹ bầu vẫn có thể bị trào ngược dạ dày. Nguyên nhân là do thay đổi hormone; sắp chuyển dạ, sinh nở; thai nhi lớn; ăn nhiều…

3. Mẹ bầu bị trào ngược có nên uống thuốc? 

Phụ nữ mang thai bị trào ngược dạ dày không được tự ý sử dụng thuốc điều trị bệnh hoặc dùng thuốc dân gian theo lời mách bảo. Các mẹ nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn về việc dùng thuốc điều trị trào ngược phù hợp, tránh gây nguy hiểm đến sự phát triển và sức khỏe của thai nhi. Yumangel gợi ý một số loại thuốc trào ngược cho bà bầu bạn có thể tham khảo.

4. Bà bầu bị trào ngược dạ dày phải làm sao? 

Một số phương pháp hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày khi mang thai đó là: Chia thành các bữa ăn nhỏ trong ngày, không ăn trước khi đi ngủ; không ăn thực phẩm cay nóng, chứa caffein, thực phẩm muối chua như dưa chua, măng muối, cà muối; hoạt động thể dục nhẹ nhàng như yoga bầu, đi bộ; uống đủ nước…

Mẹ bầu bị trào ngược dạ dày phổ biến hơn ở 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ. Tuy không đe dọa tính mạng nhưng các mẹ không nên chủ quan, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ khi xuất hiện triệu chứng hoặc có vấn đề bất thường nào khác xảy ra.

5. Sau khi sinh xong có hết trào ngược thực quản không?

Mẹ bầu bị trào ngược dạ dày thực quản sinh lý thường xuất hiện ở 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ. Tình trạng này sẽ hết sau khi sinh xong. Ngược lại, bệnh trào ngược dạ dày khi mang thai do bệnh lý sẽ không khỏi sau khi sinh. Trừ trường hợp bệnh lý gây trào ngược dạ dày – thực quản được chữa khỏi.

IX, Kết luận

Trào ngược dạ dày khi mang thai là một hiện tượng phổ biến. Trong hầu hết các trường hợp, trào ngược và các triệu chứng liên quan sẽ hết sau khi phụ nữ sinh con. Một số loại thuốc phù hợp để điều trị trào ngược thực quản và ợ nóng khi mang thai. Các mẹ cũng có thể thử các biện pháp khắc phục tại nhà, chẳng hạn như mặc quần áo rộng rãi, ăn nhiều bữa nhỏ và tránh những thực phẩm có thể gây ợ chua.

Phụ nữ nên đi khám bác sĩ nếu bị ợ nóng nghiêm trọng hoặc dai dẳng khi mang thai. Các triệu chứng ợ nóng đôi khi có thể giống triệu chứng của các tình trạng khác, chẳng hạn như tiền sản giật. Lời khuyên của yumangel là hãy tham gia các buổi khám thai định kỳ để giảm nguy cơ biến chứng phát triển trong thai kỳ.

Nếu bạn cần được tư vấn trực tiếp từ dược sĩ của Yumangel về trào ngược dạ dày ở bà bầu: dấu hiệu và cách điều trị. Để biết thêm chi tiết, bạn vui lòng gọi đến hotline 1800.1125 (miễn phí cước) hoặc để lại bình luận bên dưới.

Nguồn tham khảo:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/acid-reflux-pregnancy