Trào ngược dạ dày có ảnh hưởng đến lưỡi không? Giải đáp chi tiết

Trào ngược dạ dày có ảnh hưởng đến lưỡi không? Đây là câu hỏi nhiều người băn khoăn khi gặp các vấn đề khó chịu ở miệng đi kèm với triệu chứng tiêu hóa. Câu trả lời là CÓ. Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD), một tình trạng mãn tính và tái phát, không chỉ gây ợ nóng, trào ngược axit lên thực quản mà còn có thể lan đến vùng họng và khoang miệng (còn gọi là trào ngược họng – thanh quản hay LPR), gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến lưỡi và ảnh hưởng chất lượng sống của người bệnh. Bài viết này của Yumangel sẽ giải đáp chi tiết về mối liên hệ này, các triệu chứng cụ thể và cách xử lý hiệu quả.

I. Trào ngược dạ dày có ảnh hưởng đến lưỡi không?

Nguyên nhân cốt lõi nằm ở axit dạ dày. Dịch vị trong dạ dày có độ pH rất thấp (khoảng 1.6 – 2.4), có tính axit và ăn mòn mạnh. Khi tình trạng trào ngược xảy ra, thường do rối loạn chức năng cơ thắt thực quản dưới (LES) hoặc các yếu tố nguy cơ khác, axit này sẽ tiếp xúc với các vùng không được thiết kế để chống chịu nó.

Khác với niêm mạc dạ dày có lớp chất nhầy bảo vệ, niêm mạc vùng họng, miệng và lưỡi rất mỏng manh. Khi axit dạ dày tiếp xúc trực tiếp và thường xuyên, nó sẽ gây tổn thương lớp niêm mạc này, dẫn đến tình trạng viêm và các triệu chứng khó chịu khác.

Hơn nữa, môi trường axit trong miệng do trào ngược có thể làm thay đổi sự cân bằng hệ vi khuẩn tự nhiên, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mùi phát triển mạnh, dẫn đến hôi miệng (1). Một số nghiên cứu cũng gợi ý mối liên hệ giữa GERD và tình trạng khô miệng, làm giảm khả năng làm sạch tự nhiên của nước bọt và có thể khiến các triệu chứng ở lưỡi trở nên trầm trọng hơn.

Cùng tìm hiểu trào ngược dạ dày có ảnh hưởng đến lưỡi không?

II. Các triệu chứng ở lưỡi thường gặp do trào ngược dạ dày

Khi axit dạ dày ảnh hưởng đến lưỡi, bạn có thể gặp một hoặc nhiều triệu chứng sau:

1. Trào ngược dạ dày gây viêm lưỡi (Glossitis): Đây là tình trạng lưỡi bị viêm, thường biểu hiện qua cảm giác đau, rát, lưỡi có thể sưng đỏ và nhạy cảm hơn bình thường.

2. Trào ngược dạ dày gây lưỡi trắng. (White/Coated Tongue): Bề mặt lưỡi xuất hiện một lớp phủ màu trắng hoặc hơi vàng. Lớp phủ này có thể mỏng hoặc dày, hình thành do sự tích tụ của tế bào chết, mảnh vụn thức ăn và sự thay đổi hệ vi sinh vật. Một số nghiên cứu gần đây cho thấy mức độ lưỡi trắng có thể liên quan đến mức độ nghiêm trọng của GERD, gợi ý đây có thể là một dấu hiệu có giá trị chẩn đoán tiềm năng (dù cần thêm nghiên cứu).

3. Cảm giác rát lưỡi hoặc rát miệng: Đây là một trong những cảm giác khó chịu phổ biến, giống như bị bỏng nhẹ ở lưỡi hoặc trong khoang miệng, không nhất thiết đi kèm sưng đỏ rõ ràng.

4. Hôi miệng (Bad Breath): Như đã đề cập, sự trào ngược axit và thay đổi môi trường miệng tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mùi phát triển, dẫn đến hơi thở có mùi khó chịu, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau bữa ăn.

5. Rối loạn vị giác: Một số người bệnh có thể cảm thấy vị đắng miệng khi bị trào ngược dạ dày, chua hoặc vị kim loại trong miệng do sự hiện diện của dịch vị trào ngược.

Ngoài ra, axit trào ngược lên miệng còn có thể gây mòn răng hoặc viêm nướu, ảnh hưởng chung đến sức khỏe răng miệng.

III. Phân biệt triệu chứng lưỡi do trào ngược với các bệnh lý khác

Điều quan trọng cần lưu ý là các triệu chứng ở lưỡi không đặc hiệu và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc phân biệt đúng rất cần thiết để có hướng điều trị phù hợp:

• Hội chứng miệng bỏng rát (BMS – Burning Mouth Syndrome): Đặc trưng bởi cảm giác rát bỏng ở lưỡi hoặc niêm mạc miệng kéo dài mà không tìm thấy tổn thương thực thể hay nguyên nhân rõ ràng (có thể liên quan đến thần kinh). Nếu bạn bị rát lưỡi dai dẳng nhưng các biện pháp điều trị GERD không hiệu quả, BMS là một khả năng cần được bác sĩ xem xét.

• Nấm miệng (Oral Thrush): Do nấm Candida phát triển quá mức, thường biểu hiện bằng các mảng trắng dày, giống như sữa đông trên lưỡi và niêm mạc miệng. Các mảng này thường có thể cạo ra (dù có thể gây đau hoặc chảy máu nhẹ), khác với lớp phủ trắng đồng đều hơn đôi khi gặp trong GERD. Nấm miệng thường liên quan đến việc dùng kháng sinh, suy giảm miễn dịch hoặc sử dụng steroid dạng hít.

• Nguyên nhân khác: Thiếu hụt vitamin (B12, sắt, folate), phản ứng dị ứng (thực phẩm, kem đánh răng), khô miệng do thuốc hoặc bệnh lý khác, các dạng viêm lưỡi (glossitis) do nguyên nhân khác… cũng có thể gây ra các triệu chứng tương tự.

Do đó, nếu bạn có các triệu chứng ở lưỡi kéo dài hoặc gây lo lắng, việc đi khám để được chẩn đoán chính xác là rất quan trọng.

Trào ngược có thể gây hôi miệng

IV. Cần làm gì khi nghi ngờ trào ngược dạ dày gây ảnh hưởng đến lưỡi?

Nếu bạn nghi ngờ các vấn đề về lưỡi của mình là do trào ngược dạ dày, dưới đây là các bước tiếp cận hợp lý:

1. Vệ sinh răng miệng đúng cách

• Súc miệng kỹ bằng nước lọc ngay sau khi cảm thấy có dịch trào lên miệng để loại bỏ bớt axit.
• Đánh răng đều đặn 2 lần/ngày bằng kem đánh răng phù hợp.
• Sử dụng dụng cụ cạo lưỡi hoặc mặt chải lưỡi trên bàn chải để làm sạch bề mặt lưỡi một cách nhẹ nhàng, giúp loại bỏ mảng bám và vi khuẩn.
• Có thể sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn (không chứa cồn) nếu bị hôi miệng nhiều, nhưng nên tham khảo ý kiến nha sĩ hoặc bác sĩ.

2. Điều trị gốc rễ – Quản lý GERD hiệu quả

Đây là yếu tố then chốt. Khi kiểm soát tốt tình trạng trào ngược, các triệu chứng ở lưỡi thường sẽ thuyên giảm theo.

• Thay đổi lối sống và chế độ ăn: Đây là nền tảng quan trọng.
  • Tránh các yếu tố kích thích: Hạn chế thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ chua (cam, chanh, cà chua), socola, bạc hà, cà phê, rượu bia, thuốc lá, đồ uống có gas.
  • Điều chỉnh thói quen ăn uống: Ăn thành nhiều bữa nhỏ, không ăn quá no, không để bụng quá đói, nhai kỹ, ăn tối cách giờ đi ngủ ít nhất 2-3 tiếng.
  • Tư thế: Không nằm ngay sau khi ăn, kê cao đầu giường khi ngủ khoảng 15-20cm.
  • Trang phục: Tránh mặc quần áo quá chật, bó sát vùng bụng.
  • Quản lý căng thẳng: Stress có thể làm trầm trọng thêm GERD. Tìm cách thư giãn phù hợp (thiền, yoga, sở thích…).
  • Giảm cân: Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì.
  • Lưu ý yếu tố thai kỳ và tác dụng phụ của thuốc (như NSAIDs, thuốc chẹn kênh canxi…): Đây là những yếu tố nguy cơ hoặc làm nặng thêm GERD cần được bác sĩ tư vấn cụ thể.
• Sử dụng thuốc (Theo chỉ định của bác sĩ): Nếu thay đổi lối sống không đủ hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định:
  • Thuốc kháng axit (Antacids): Giúp trung hòa axit nhanh chóng, giảm triệu chứng tạm thời (ví dụ: các loại thuốc chứa Almagate, nhôm hydroxit, magie hydroxit…).
  • Thuốc chẹn thụ thể H2 (H2 Blockers): Giảm lượng axit dạ dày tiết ra (ví dụ: Cimetidine, Ranitidine, Famotidine…).
  • Thuốc ức chế bơm proton (PPIs): Có tác dụng giảm tiết axit mạnh mẽ hơn, thường dùng cho các trường hợp nặng hơn hoặc cần điều trị dài hạn (ví dụ: Omeprazole, Lansoprazole, Esomeprazole…).
  • Việc lựa chọn thuốc và thời gian sử dụng cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ.

Thuốc kháng axit Yumangel giảm nhanh cơn trào ngược

3. Điều trị triệu chứng tại lưỡi

• Nếu đau rát nhiều, có thể dùng thuốc giảm đau thông thường (Paracetamol) theo liều lượng khuyến cáo.
• Nếu xác định có bội nhiễm nấm Candida, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng nấm phù hợp (dạng ngậm, súc miệng hoặc uống).

Trường hợp các triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản khiến bạn quá khó chịu, hãy tham khảo và dùng thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel.

Với thành phần chính là hoạt chất Almagate, Yumangel có tác dụng trung hòa axit dịch vị. Đồng thời, Yumangel còn tạo ra lớp màng nhầy, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Nhờ vậy, uống Yumangel giúp giảm nhanh các triệu chứng trào ngược dạ dày khó chịu như ợ nóng, ợ hơi, ợ chua, đau rát thượng vị, nôn và buồn nôn… chỉ sau 5-10 phút sử dụng.

Yumangel giảm nhanh cơn buồn nôn chỉ sau 5-10 phút sử dụng

V. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ (chuyên khoa Tiêu hóa, Tai Mũi Họng hoặc Răng Hàm Mặt tùy thuộc vào triệu chứng nổi trội) nếu:

• Các triệu chứng ở lưỡi (rát, trắng, hôi miệng…) kéo dài dai dẳng, không cải thiện hoặc ngày càng nặng hơn mặc dù đã áp dụng các biện pháp thay đổi lối sống và vệ sinh răng miệng.
• Bạn gặp khó khăn khi ăn uống, nuốt đau, nuốt vướng.
• Bạn bị sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Các triệu chứng GERD (ợ nóng, trào ngược) nghiêm trọng hoặc thường xuyên.
• Bạn nghi ngờ mình mắc các bệnh lý khác như Hội chứng miệng bỏng rát (BMS) hoặc nấm miệng nặng.
• Xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo (dù hiếm gặp):
  • Mảng đỏ hoặc trắng trên lưỡi không biến mất sau vài tuần.
  • Vết loét ở lưỡi không lành.
  • Chảy máu lưỡi không rõ nguyên nhân.
  • Tê bì vùng miệng hoặc lưỡi.
  • Xuất hiện u cục trên lưỡi.
  • Đau họng dai dẳng, khàn tiếng kéo dài.

Với những thông tin ở trên, hy vọng bạn đã biết trào ngược dạ dày có ảnh hưởng đến lưỡi không, ảnh hưởng như thế nào và cách điều trị ra sao. Người bệnh chủ động thăm khám sớm khi bệnh sớm với triệu chứng nhẹ như ợ hơi, ợ nóng… để tránh xảy ra biến chứng.

Đừng ngần ngại tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có kế hoạch điều trị tối ưu, giúp bảo vệ sức khỏe tiêu hóa và răng miệng của bạn.

Nếu bạn cần tư vấn thêm về bệnh trào ngược dạ dày hoặc các bệnh lý liên quan đến tiêu hóa, đừng quên gọi đến hotline miễn cước 1800.1125 hoặc bình luận bên dưới để được dược sĩ của thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel giải đáp nhé.

*Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo, không có tác dụng thay thế tư vấn chuyên môn của bác sĩ.

Xem thêm:

• Trào ngược dạ dày gây nấc cụt
• Trào ngược dạ dày gây ù tai