(K trực tràng) Ung thư trực tràng là gì? Có chữa được không? Cách chữa

Ung thư trực tràng là bệnh lý phổ biến và nguy hiểm nhưng không phải ai cũng nắm rõ về nguyên nhân, mức độ nguy hiểm của bệnh. Bài viết về bệnh ung thư trực tràng của Yumangel.vn hy vọng sẽ giúp tăng cường nhận thức về căn bệnh này, từ đó khuyến khích mọi người chú trọng đến sức khỏe của bản thân và thực hiện các biện pháp phòng ngừa cũng như kiểm tra sàng lọc đều đặn để duy trì một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.

I – Bệnh ung thư trực tràng là gì?

Hình ảnh trực tràng bị ung thư. 

Ung thư trực tràng là tình trạng các tế bào ung thư hình thành ở trực tràng. Các tế bào ung thư không chỉ phát triển và xâm lấn tại trực tràng mà còn di căn sang các bộ phận khác của cơ thể.

Ung thư trực tràng là một loại ung thư xuất phát từ niêm mạc của trực tràng – một phần cuối của hệ tiêu hóa trong cơ thể. Khi tế bào trong niêm mạc trực tràng bị biến đổi và không kiểm soát, chúng có thể phát triển thành khối u ác tính, gọi là khối u ung thư. Ung thư trực tràng thường phát triển chậm qua nhiều năm, từ các khối u nhỏ ban đầu trở thành khối u lớn và lan rộng sang các cơ quan và mô lân cận. Trong giai đoạn đầu, bệnh thường không gây ra triệu chứng rõ ràng, khiến việc phát hiện sớm khó khăn. Do đó, kiểm tra sàng lọc định kỳ rất quan trọng để phát hiện bệnh trong giai đoạn ban đầu và nâng cao cơ hội chữa khỏi.

Ung thư trực tràng có thể chia thành hai loại chính:

• Ung thư trực tràng lớn (colorectal cancer): Bao gồm cả ung thư trực tràng (ở phần cuối của trực tràng) và ung thư đại tràng (ở phần trên, trước đó của trực tràng). Đây là dạng ung thư phổ biến nhất và chiếm tỷ lệ cao nhất trong các ung thư đường tiêu hóa.
• Ung thư trực tràng nhỏ (rectal cancer): Chỉ bao gồm ung thư ở phần cuối của trực tràng, cụ thể là phần gần hậu môn.

II – Nguyên nhân ung thư trực tràng là gì? 

 Bệnh ung thư trực tràng xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. 

Nguyên nhân chính gây ra bệnh ung thư trực tràng vẫn chưa được xác định rõ ràng và đa dạng. Tuy nhiên, có một số yếu tố rủi ro và yếu tố nguy cơ đã được liên kết với tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư trực tràng. Dưới đây là một số nguyên nhân và yếu tố liên quan đến bệnh ung thư trực tràng:

• Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh ung thư trực tràng tăng lên theo tuổi tác. Đa số các trường hợp ung thư trực tràng được chẩn đoán ở những người trên 50 tuổi.
• Tiền sử gia đình: Có người thân (cha, mẹ, anh chị em) bị ung thư trực tràng tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn ít rau xanh, trái cây và chất xơ, và tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ, đồ hấp, đồ ướp chua có thể tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư trực tràng.
• Táo bón kéo dài và tiêu chảy: Tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài có thể gây căng thẳng và kích ứng niêm mạc trực tràng, đóng góp vào nguy cơ mắc bệnh.
• Uống rượu và hút thuốc: Tiêu thụ lượng lớn rượu và hút thuốc lá có thể tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư trực tràng.
• Bệnh viêm đại tràng mãn tính: Người mắc các bệnh viêm đại tràng mãn tính như viêm ruột không tỉnh táo (ulcerative colitis) hoặc bệnh viêm đại tràng hỗn hợp có nguy cơ cao hơn.
• Bệnh vi khuẩn Helicobacter pylori: Có một liên kết tiềm tàng giữa vi khuẩn Helicobacter pylori và tăng nguy cơ ung thư trực tràng, tuy nhiên, cơ chế chính xác chưa rõ ràng.
• Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Sử dụng NSAIDs trong thời gian dài có thể tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Nhiễm virus HPV: Virus HPV là một loại virus lây truyền qua đường tình dục có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư trực tràn
• Bệnh lý và điều trị trước đó: Những người đã từng mắc các bệnh lý như polyp đại tràng hay ung thư ở các cơ quan khác cũng có nguy cơ mắc ung thư trực tràng cao hơn.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ không đồng nghĩa với việc bạn chắc chắn mắc bệnh ung thư trực tràng. Bệnh ung thư trực tràng có thể ảnh hưởng bất kỳ ai, do đó, việc thực hiện kiểm tra sàng lọc định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh rất quan trọng để phòng ngừa và phát hiện sớm bệnh.

III – Ung thư trực tràng biểu hiện như thế nào? 

Bệnh nhân ung thư trực tràng bị rối loạn tiêu hóa kéo dài kèm theo chướng bụng, đau bụng. 

Triệu chứng của ung thư trực tràng thường phụ thuộc vào vị trí và kích thước của khối u, giai đoạn bệnh và khả năng lây lan sang các cơ quan và mô lân cận. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến của ung thư trực tràng:

• Thay đổi thói quen đại tiện: Một trong những triệu chứng đáng chú ý nhất của ung thư trực tràng là thay đổi thói quen đi cầu. Bạn có thể trải qua táo bón kéo dài hoặc tiêu chảy liên tục mà không có lý do rõ ràng. Phân cũng có thể thay đổi về hình dạng và kích thước.
• Ra máu trong phân hoặc máu ẩn trong phân: Khi khối u trực tràng phát triển, có thể xảy ra việc ra máu trong phân hoặc máu ẩn trong phân. Máu có thể xuất hiện dưới dạng máu tươi hoặc có màu đen như cà phê nếu máu đã phân hủy.
• Đau hoặc khó chịu ở khu vực bụng dưới hoặc hậu môn: Khối u trực tràng có thể tạo ra cảm giác đau hoặc khó chịu ở vùng bụng dưới, thường nằm ở một bên của bụng. Nếu ung thư lan rộng đến hậu môn, bạn có thể trải qua cảm giác đau ở khu vực hậu môn.
• Cảm giác không thoải mái ở hậu môn: Bạn có thể cảm thấy không thoải mái, căng thẳng hoặc có cảm giác có vật lạ ở trong hậu môn.
• Mệt mỏi và giảm cân đột ngột: Một số người bị ung thư trực tràng có thể trải qua cảm giác mệt mỏi không rõ nguyên nhân và giảm cân đáng kể mà không có lý do rõ ràng.
• Cảm giác không đủ hứng thú đối với thức ăn: Một số bệnh nhân có thể cảm thấy mất hứng thú đối với thức ăn và thậm chí có thể gặp khó khăn trong việc tiêu thụ thực phẩm.
• Khối u hoặc phồng lên trong bụng: Khi bệnh nhân hoặc bác sĩ sờ vào vùng bụng, họ có thể cảm nhận thấy một khối u hoặc phồng lên, đặc biệt khi khối u lớn và nằm gần bề mặt da. Ngoài ra sẽ có cảm giác đau hoặc khó chịu khi sờ vào

IV – Ung thư trực tràng có mấy giai đoạn? 

Các giai đoạn của ung thư trực tràng. 

Bệnh ung thư trực tràng được phân chia thành 4 giai đoạn với các biểu hiện và mức độ bệnh khác nhau. Cụ thể:

1. Ung thư trực tràng giai đoạn đầu

Ung thư trực tràng giai đoạn đầu được phân làm 2 giai đoạn là ung thư trực tràng giai đoạn 0 và ung thư trực tràng giai đoạn 1:

– Giai đoạn 0: Giai đoạn này được gọi là ung thư biểu mô tại chỗ. Lúc này các tế bào ung thư mới chỉ có ở niêm mạc hoặc các lớp lót bên trong trực tràng.

– Giai đoạn 1: Dấu hiệu ung thư trực tràng giai đoạn 1 đã phát triển xuyên qua lớp niêm mạc vào thành trong trực tràng. Tuy nhiên vẫn chưa vượt qua thành và chưa lây lan sang các mô, hạch bạch huyết lân cận.

2. Ung thư trực tràng giai đoạn 2

Ở giai đoạn 2, khối u đã xâm lấn sâu hơn vào trong hoặc xuyên qua thành trực tràng. Mặt khác, các tế bào ung thư có thể lấn sang các mô lân cận tuy nhiên vẫn chưa lan tới các hạch bạch huyết xung quanh hoặc ở nơi khác.

3. Ung thư trực tràng giai đoạn 3

Tế bào ung thư trực tràng ở giai đoạn 3 đã phát triển vượt qua lớp thành mạc ruột và lan tới các hạch bạch huyết ở xung quanh. Tiên lượng sống của người bệnh ung thư trực tràng giai đoạn 3 là 44 – 83%.

4. Ung thư trực tràng giai đoạn cuối

Bệnh ung thư trực tràng giai đoạn cuối hay ung thư trực tràng giai đoạn 4, các tế báo ung thư đã phát triển tới  tất cả các lớp của thành ruột và xâm lấn sang các hạch bạch huyết xung quanh.

Khối u ung thư lúc này cũng đã di căn sang cả phổi (ung thư trực tràng di căn phổi) hoặc gan (ung thư trực tràng di căn gan). Tiên lượng sống của bệnh nhân ung thư trực tràng di căn sau 5 năm chỉ còn khoảng 8%.

V – Bệnh ung thư trực tràng có nguy hiểm không? 

Ung thư trực tràng đứng thứ 4 trong danh sách các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu chỉ sau ung thư dạ dày, phổi và gan.

Ung thư trực tràng nguy hiểm không?

Ung thư trực tràng nằm trong 10 bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới và đứng thứ 4 trong danh sách các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu chỉ sau ung thư dạ dày, phổi và gan. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm của từng trường hợp bệnh nhân bị ung thư đại tràng sẽ khác nhau, phụ thuộc vào các yếu tố như:

• Giai đoạn bệnh: Như đã đề cập ở trên, ung thư trực tràng có năm giai đoạn. Nguy hiểm sẽ tăng lên khi bệnh ở giai đoạn III và giai đoạn IV, khi đã xâm chiếm sâu vào các cơ quan và lan rộng đến các bộ phận xa hơn trong cơ thể.
• Thời điểm phát hiện: Sự phát hiện sớm của bệnh càng giúp cơ hội điều trị thành công và cải thiện tỷ lệ sống sót. Kiểm tra định kỳ và nhận biết triệu chứng sớm giúp tăng cơ hội chữa khỏi ung thư.
• Tính chất của khối u: Một số khối u có tính chất biến đổi tự nhiên nhanh hơn và có khả năng lan rộng nhanh hơn, khiến bệnh nguy hiểm hơn.
• Tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân: Tình trạng sức khỏe tổng thể, cùng với mức độ lan tỏa của ung thư, cũng ảnh hưởng đến mức độ nguy hiểm của bệnh.

Ung thư trực tràng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng và thậm chí có thể gây tử vong. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách thì tỉ lệ chữa khỏi bệnh ung thư trực tràng khá cao. Tỷ lệ sống sót 5 năm cho bệnh nhân ung thư trực tràng khi phát hiện ở giai đoạn đầu là 89%.

VI – Bệnh ung thư trực tràng có chữa được không? Cách chữa ung thư trực tràng

Như chúng tôi đã thông tin ở trên, bệnh ung thư trực tràng nếu được phát hiện và điều trị sớm ở giai đoạn đầu thì bệnh nhân có tỷ lệ sống sót khá cao.

Một số phương pháp chính được bác sĩ dùng trong điều trị ung thư đại tràng gồm: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị. Cụ thể:

1. Phẫu thuật

Mổ ung thư trực tràng là phương pháp điều trị được áp dụng ở mọi giai đoạn bệnh.  Mục đích của phẫu thuật là để loại bỏ khối u trực tràng, các mô và một số hạch bạch huyết lân cận. 

Hiện có 2 phương pháp phẫu thuật ung thư trực tràng là mổ nội soi và mổ mở. Bác sĩ căn cứ vào tình trạng bệnh của từng bệnh nhân, mức độ phức tạp và cấu trúc giải phẫu của đoạn trực tràng cần can thiệp để chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp.

2. Hóa trị

Hóa trị là phương pháp sử dụng thuốc để ngăn chặn và tiêu diệt tế bào ung thư. Thuốc hóa trị ung thư trực tràng có thể sử dụng qua đường uống hoặc đường tiêm.

Phương pháp hóa trị ung thư trực tràng có tác dụng làm giảm nhẹ các triệu chứng và hỗ trợ cho trước hoặc sau phẫu thuật.

3. Xạ trị

Xạ trị là phương pháp sử dụng tia X với nguồn năng lượng cao để chiếu trực tiếp vào khu vực trực tràng có khối u của người bệnh nhằm mục đích tiêu diệt tế bào ung thư. Có 2 hình thức xạ trị là xạ trị hiện nay là xạ trị chiếu ngoài và xạ trị áp sát

Phương pháp xạ trị điều trị ung thư trực tràng. 

Ngoài 3 cách điều trị ung thư trực tràng ở trên thì còn một số phương pháp khác như dùng thuốc, đốt, áp lạnh cũng có thể được bác sĩ cân nhắc áp dụng trong điều trị. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh của từng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ tư vấn phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả.

VII – Thắc mắc thường gặp về bệnh ung thư trực tràng 

Là bệnh lý nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao nên khi không may  bị mắc bệnh ung thư trực tràng, các bệnh nhân có rất nhiều băn khoăn, thắc mắc và câu hỏi đặt ra. Dưới đây là giải đáp của chúng tôi cho những thắc mắc đó:

1. Ung thư trực tràng có nên mổ không? 

Đối bệnh với ung thư trực tràng, phẫu thuật là phương pháp điều trị được chỉ định bắt buộc ở mọi giai đoạn, khi bệnh nhân đáp ứng kém hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. 

Mổ ung thư trực tràng có nguy hiểm không? Mổ ung thư trực tràng tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng như: xì miệng nối, rò âm đạo trực tràng với bệnh nhân nữ; chảy máu, mất máu; nhiễm trùng, áp xe ổ bụng; viêm phúc mạc, hẹp miệng nối; tắc ruột; các biến chứng về tim mạch, hô hấp, thậm chí là tử vong. Do đó, sau khi phẫu thuật người nhà cần theo dõi và chăm sóc bệnh nhân thật sát sao. 

2. Ung thư trực tràng sống được bao lâu?

Tùy từng giai đoạn của bệnh mà thời gian sống của bệnh nhân sẽ khác nhau. Cụ thể, tỷ lệ sống sót 5 năm cho bệnh nhân ung thư trực tràng khi phát hiện ở giai đoạn đầu là 89%; giai đoạn 3 là 44 – 83% và chỉ còn 8% ở giai đoạn cuối.

3. Ung thư trực tràng kiêng ăn gì và nên ăn gì? 

Ung thư trực tràng nên ăn gì? Bệnh nhân ung thư trực tràng nên uống đủ nước mỗi ngày; bổ sung các thực phẩm chế biến từ sữa; ăn thức ăn lỏng, mềm dễ tiêu hóa; thức ăn ít chất béo, ít ăn; ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt; uống nhiều nước ép hoa quả; tăng cường ăn các loại quả có màu đỏ như cà chua, cà rốt, đu đủ; nên ăn các món luộc hấp thay vì chiên, xào, rán; nên chia nhỏ bữa ăn, không nên ăn nhiều 1 bữa…

Bệnh nhân ung thư trực tràng không nên uống bia rượu. 

Ung thư trực tràng kiêng ăn gì? Người bệnh nên tránh ăn thức ăn cứng, khô,mặn, khó tiêu hóa; thực phẩm nhiều chất béo, thức ăn chế biến sẵn như thịt hun khói, xúc xích; đồ ăn lên men như dưa, cà muối; đồ ăn cay nóng như dứa, tiêu, ớt; thịt đỏ như thịt trâu, thịt dê; không uống rượu, bia, đồ uống có gas, không hút thuốc lá…

4. Ung thư trực tràng có di truyền không? 

Ung thư trực tràng có di truyền. Vì vậy, nếu tiền sử gia đình có người bị bệnh ung thư trực tràng thì bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường.

5. Ung thư trực tràng có lây không? 

Ung thư trực tràng không lây lan từ người này qua người khác thông qua việc tiếp xúc hàng ngày. Tuy nhiên, các khối u ung thư trực tràng có thể xâm lấn và phát triển ra các bộ phận khác trên cơ thể nên việc phát hiện và điều trị bệnh sớm cần thiết để ngăn chặn hiệu quả các tế bào ung thư trực tràng di căn hạch, ung thư trực tràng di căn xương…

6. Ung thư trực tràng thường ở độ tuổi nào? 

Bất kỳ ai cũng có thể bị ung thư trực tràng, nhưng độ tuổi phổ biến là từ 50 tuổi trở lên. Ngoài ra, những người có tiền sử người thân trong gia đình hoặc cá nhân bị polyp đại trực tràng, ung thư đại trực tràng, hội chứng đa polyp đại trực tràng di truyền, viêm loét đại trực tràng hoặc bệnh Crohn cũng có nguy cơ bị ung thư trực tràng.

7. Khám ung thư trực tràng ở đâu? 

Để việc điều trị ung thư trực tràng cho hiệu quả cao nhất đồng thời ngăn chặn ung thư trực tràng tái phát, tốt nhất người bệnh nên đến các bệnh viện lớn ở Hà Nội, TPHCM.

Người bệnh nên đến các bệnh viện lớn để được điều trị tốt nhất. 

Vì ở đây có hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại, đội ngũ y bác sĩ giỏi và có nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị bệnh ung thư. 

VIII – Cách phòng tránh bệnh ung thư trực tràng

Chế độ ăn uống khoa học giúp đẩy lùi mọi bệnh tật. 

Để chủ động phòng ngừa bệnh ung thư trực tràng tìm đến, các bạn nên tuân thủ một số nguyên tắc trong chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày dưới đây:

• Kiếm tra định kỳ: Kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng của ung thư trực tràng. Những người có nguy cơ cao nên thảo luận với bác sĩ để xác định tần suất kiểm tra phù hợp.
• Cải thiện chế độ ăn uống: Hãy ăn một chế độ ăn uống giàu chất xơ từ các loại rau, củ, quả và ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ và thực phẩm chế biến có chứa nhiều chất bảo quản. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn một lượng lớn thực phẩm chứa chất xơ có thể giảm nguy cơ ung thư trực tràng.
• Tăng cường hoạt động thể chất: Vận động thường xuyên giúp giảm nguy cơ mắc ung thư trực tràng. Hãy cố gắng thực hiện ít nhất 30 phút tập luyện nhịp nhàng mỗi ngày, chẳng hạn như đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội hoặc tập thể dục.
• Giảm tiêu thụ rượu và hút thuốc: Hút thuốc và tiêu thụ rượu là những yếu tố tăng nguy cơ mắc ung thư trực tràng. Nếu bạn hút thuốc, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ để bỏ thuốc lá. Hãy hạn chế việc uống rượu và tuân thủ các hướng dẫn an toàn khi uống.
• Giảm cân nếu cần thiết: Béo phì có thể là một yếu tố nguy cơ tăng cho ung thư trực tràng. Nếu bạn cần giảm cân, hãy thực hiện chế độ ăn uống cân đối và tập luyện thường xuyên.
• Hạn chế sử dụng aspirin và các thuốc chống viêm không steroid: Sử dụng lâu dài aspirin và các thuốc chống viêm không steroid có thể tăng nguy cơ ung thư trực tràng. Nếu bạn cần sử dụng các loại thuốc này, hãy thảo luận với bác sĩ về liều lượng và tần suất sử dụng phù hợp.
• Tham gia chương trình tiến hành chẩn đoán sớm: Nếu có nguy cơ gia đình cao về ung thư trực tràng, hãy tham gia vào chương trình tiến hành chẩn đoán sớm hoặc kiểm tra gen để đánh giá rủi ro cá nhân.

Bệnh ung thư trực tràng có nguy cơ gây tử vong cao nên thay vì tìm cách điều trị bạn hãy chủ động phòng tránh bệnh bằng những cách chúng tôi vừa gợi ý ở trên. Đặc biệt, khi phát hiện bị bệnh ung thư trực tràng bạn nên đến bác sĩ thăm khám và điều trị càng sớm càng tốt để giúp kéo dài thời gian sống.