Bị trào ngược dạ dày nên ăn gì? Chế độ ăn cực chuẩn theo chuyên gia dinh dưỡng

Ước tính 7 triệu người dân Việt Nam đang phải đối mặt với căn bệnh trào ngược dạ dày. Ngày nay rất nhiều người làm việc thiếu khoa học, thường xuyên stress, căng thẳng, ăn uống thiếu điều độ khiến tỷ lệ mắc trào ngược dạ dày càng tăng cao. Bị trào ngược dạ dày nên ăn gì là thắc mắc của rất nhiều người. Bạn hãy theo dõi ngay nội dung bài viết dưới đây của yumangel để biết cách ăn uống “chuẩn” theo chuyên gia dinh dưỡng để hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày tốt nhất.

Bị trào ngược dạ dày thực quản nên ăn gì?

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD/Gastroesophageal reflux disease) (1) thuộc nhóm bệnh về hệ tiêu hóa, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày là do axit dạ dày hoặc dịch tiêu hóa trào lên thực quản. Thông thường, khi nuốt thức ăn thì cơ vòng dưới của thực quản mở ra để cho thức ăn đi vào dạ dày, sau đó sẽ đóng lại để giữ thức ăn trong dạ dày.

Nếu chúng ta so sánh dạ dày như một chiếc thùng và cơ thắt thực quản như một chiếc nắp của thùng, thì trào ngược dạ dày thực quản có thể diễn ra khi “thùng quá đầy và nắp không còn chắc chắn”.

Để xử lý triệt để vấn đề trào ngược dạ dày thực quản, chúng ta cần phải giải quyết hai vấn đề bao gồm:

• Sự yếu đuối của cơ vòng thực quản, dẫn đến việc thức ăn và dịch vị không thể được giữ lại trong dạ dày.
•  Dạ dày bị quá tải do lượng axit hoặc thức ăn nhập vào quá lớn.

Dưới đây là top thực phẩm hàng đầu giúp giảm axit trong dạ dày bạn không thể bỏ qua:

1. Bánh mì

Bánh mì được gọi là “thần dược” bởi nó có khả năng thấm hút tốt axit trong dạ dày giúp giảm nhanh triệu chứng đau bụng, ợ hơi.

2. Nghệ vàng

Nghệ có tác dụng điều trị trào ngược dạ dày rất hiệu quả. Trong thành phần nghệ có chứa thành phần Curcumin có tác dụng làm giảm viêm nhiễm, hỗ trợ làm lành các vết loét trên niêm mạc dạ dày. Ngoài ra, hoạt chất Curcumin còn giúp giảm bài tiết axit trong chất lỏng dạ dày, từ đó ngăn chặn hiện tượng trào ngược axit. Trong nghệ cũng có hoạt chất chống oxy hóa giúp nâng cao hệ tiêu hóa, ngăn chặn các tác nhân gây bệnh ung thư dạ dày.

3. Gừng

Gừng không chỉ là loại gia vị phổ biến trong bếp mà còn là dược liệu hỗ trợ điều trị bệnh trào ngược dạ dày một cách hiệu quả. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng liều lượng gừng nhỏ có thể giảm kích ứng đường tiêu hóa, giảm axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Gừng còn có hoạt chất phenolic giúp giảm kích ứng đường tiêu hóa, ngăn ngừa giảm co thắt dạ dày. Gừng còn hỗ trợ giảm buồn nôn rất tốt cho người bị trào ngược dạ dày.

4. Lòng trắng trứng gà

Trứng gà giúp cung cấp protein lành mạnh và phong phú cho cơ thể, đồng thời không chứa chất béo, không gây tăng axit dạ dày. Vì vậy, đây là loại thực phẩm hợp lý để bổ sung vào chế độ ăn của những người mắc trào ngược dạ dày.

5. Các loại thịt nạc

Các loại thịt nạc là nguồn cung cấp protein vô cùng quan trọng để duy trì các hoạt động sống hàng ngày. Thịt nạc có chứa ít chất béo, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn nhanh, giảm nguy cơ khó tiêu, ợ nóng cho dạ dày.

6. Đậu đỗ

Khi nói đến chế độ ăn phù hợp cho người mắc phải vấn đề trào ngược dạ dày, các loại đậu là một phần không thể thiếu. Đậu đỗ chứa nhiều chất xơ và các amino axit, là những chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe của người bị trào ngược dạ dày. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng cần tránh ăn các loại đậu như đậu Hà Lan, đậu đen và đậu xanh, vì chúng chứa carbohydrate phức hợp có thể gây ra triệu chứng khó tiêu.

7. Bột yến mạch

Bột yến mạch không chỉ được biết đến với công dụng làm đẹp, tốt cho tim mạch mà còn giúp ngăn chặn trào ngược dạ dày. Mỗi sáng, bạn có thể thêm một bát bột yến mạch vào khẩu phần ăn của mình để cung cấp năng lượng cho công việc và học tập hàng ngày. Bột yến mạch chứa nhiều chất xơ tự nhiên, giúp hấp thụ axit dư thừa trong dạ dày và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.

Bị trào ngược dạ dày nên ăn quả gì?

Có rất nhiều loại quả chứa nhiều axit làm gia tăng các triệu chứng khó chịu của dạ dày. Vì vậy, bạn hãy chú ý lựa chọn những loại quả tốt cho hệ tiêu hóa như:

1. Chuối chín

Chuối chín là một lựa chọn dễ tiêu hóa, có khả năng tạo ra một lớp bảo vệ cho niêm mạc dạ dày. Ngoài ra, chuối cũng cung cấp chất xơ mềm, kali, vitamin C và chất chống oxy hóa phong phú cho cơ thể. Chất xơ trong quả chuối giúp cải thiện tiêu hóa và làm giảm trào ngược dạ dày một cách hiệu quả. Thời điểm tốt nhất để tiêu thụ chuối là sau bữa ăn khoảng 30 phút.

2.Đu đủ chín

Đu đủ chín chứa enzym papain và chymopapain giúp phân hủy các protein gây cản trở hệ tiêu hóa. Ăn đu đủ chín mỗi ngày có thể giảm cảm giác đầy bụng, khó tiêu.

3.Táo

Táo giàu vitamin A, C, D, B-16 và B-12 cùng với canxi, sắt và magie, giúp thúc đẩy tiêu hóa lành mạnh và nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Do đó, quả táo được coi là thực phẩm làm giảm axit và tốt cho hoạt động của dạ dày.

4.Dưa hấu

Dưa hấu chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin C, vitamin A và axit amin. Hàm lượng nước cao trong dưa hấu giúp tăng cường tiêu hóa và duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể. Ngoài ra, dưa hấu cũng có khả năng trung hòa axit trong dạ dày, giúp làm giảm triệu chứng của trào ngược.

5.Sung

Quả sung giàu đường tự nhiên và các khoáng chất như kali, canxi và sắt. Hàm lượng chất xơ cao giúp hỗ trợ nhu động ruột, giảm táo bón và trào ngược dạ dày.

6.Đào

Quả đào cung cấp canxi, sắt, magie, vitamin A, B6, B12 và C giúp giải quyết các vấn đề về tiểu đường và ung thư đại trực tràng. Hàm lượng axit thấp trong đào cũng rất tốt cho những người mắc phải vấn đề trào ngược dạ dày.

Bị trào ngược dạ dày nên ăn rau gì?

Trong chế độ ăn uống cho người bị trào ngược dạ dày không thể thiếu rau. Dưới đây là những loại rau tốt nhất cho hệ tiêu hóa được bác sĩ chuyên khoa khuyên dùng:

1. Rau cải bẹ xanh

Rau cải bẹ xanh là một nguồn cung cấp giàu vitamin A, B, C, K, axit nicotinic, carotene, albumin và chất xơ. Việc bổ sung rau cải bẹ xanh vào chế độ ăn có thể giúp giảm tiết dịch vị dạ dày. Loại rau này cũng giúp ổn định hệ tiêu hóa, giảm khó tiêu và hỗ trợ điều trị xuất huyết dạ dày.

2. Rau chân vịt

Rau chân vịt còn gọi là rau bó xôi, là một nguồn cung cấp chất xơ, vitamin A, C, folic, sắt, và canxi giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày, ngăn chặn viêm loét dạ dày. Ngoài ra, rau chân vịt còn có tác dụng cải thiện sức khỏe mắt, điều hòa huyết áp, giảm stress oxy hóa, và hỗ trợ trong việc phòng chống ung thư. Rau chân vịt có thể được chế biến bằng cách xào, làm salad, hoặc làm sinh tố.

3. Lá mơ

Lá mơ không chỉ là một loại rau với các thành phần dinh dưỡng như vitamin C, carotene, tinh dầu và protein mà còn được biết đến với khả năng giảm triệu chứng sưng viêm tại niêm mạc dạ dày và phục hồi những tổn thương do trào ngược dạ dày gây ra. Ăn lá mơ là cách đơn giản giúp giảm đau dạ dày tự nhiên, an toàn và hiệu quả.

4. Rau mùi tây

Mùi tây chứa nhiều vitamin A, B, C, và các khoáng chất như sắt, canxi, kali…, có khả năng hấp thụ axit dư thừa trong dạ dày, hỗ trợ kháng viêm, rất tốt cho người bị đau dạ dày. Ăn mùi tây giúp giảm các triệu chứng như ợ chua, ợ nóng… của trào ngược dạ dày. 

5. Rau bắp cải

Trong rau bắp cải chứa một lượng chất xơ tốt và các vitamin, khoáng chất như vitamin C, K, B6, folate, canxi, sắt, magie, kali… giúp hỗ trợ điều trị loét dạ dày. Tuy nhiên, hoạt chất vitamin U – chất chống loét dạ dày tá tràng bị phân hủy khi gặp nhiệt độ cao, vì vậy bạn nên luộc hoặc làm nước ép bắp cải sẽ giúp dạ dày hấp thụ dưỡng chất tốt hơn.

6. Rau thì là

Rau thì là giàu chất xơ, vitamin C, vitamin A và chất chống oxy hóa flavonoid giúp giảm viêm, ngăn ngừa co thắt trong dạ dày, bảo vệ hệ tiêu hóa. 

7. Súp lơ xanh

Súp lơ xanh là một nguồn dồi dào các chất dinh dưỡng như protein, thiamin, riboflavin, vitamin A, C, K, vitamin B6, folate… Tất cả các thành phần này đều có lợi cho sức khỏe của những người mắc bệnh trào ngược dạ dày. Đặc biệt, hoạt chất sulforaphane có trong súp lơ xanh còn có khả năng tiêu diệt vi khuẩn helicobacter pylori (HP) – nguyên nhân chính gây loét và trào ngược dạ dày. Ngoài ra, súp lơ xanh còn có tác dụng chống oxy hóa, giảm táo bón, và phòng ngừa các bệnh mãn tính và ung thư.

8. Rau mồng tơi

Rau mồng tơi chứa ít calo và chất béo, nhưng lại giàu các vitamin A, C, khoáng chất, chất chống oxy hóa và chất xơ giúp làm giảm đau dạ dày. Chất nhầy trong rau mồng tơi kích thích nhu động ruột, giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định và giảm triệu chứng của trào ngược dạ dày. Rau mồng tơi cũng có tác dụng giảm cholesterol, thanh nhiệt, giải độc và làm vết thương mau lành.

9. Tía tô

Cây tía tô chứa các hợp chất chống oxy hóa và chống viêm giúp làm lành vết loét, liền sẹo và hạn chế tình trạng tiết axit, hỗ trợ giảm co bóp dạ dày.

10. Rau xà lách

Rau xà lách chứa nhiều vitamin, chất xơ và khoáng chất, giúp tăng cường hoạt động của ruột, cải thiện tình trạng táo bón và tốt cho hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, đối với người mắc bệnh dạ dày, nên tránh ăn rau sống và thay vào đó có thể chế biến bằng cách trộn dầu giấm hoặc làm món canh.

11. Rau cần tây

Trong rau cần tây, bạn sẽ tìm thấy một lượng chất xơ cao cùng với các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu như vitamin A, C, K, canxi, magie, photpho… Những thành phần này có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa vết loét và bổ sung nhầy cho lớp niêm mạc dạ dày, hỗ trợ kiểm soát lượng axit dịch vị và cải thiện các triệu chứng của trào ngược dạ dày. Ngoài ra, rau cần tây còn mang lại nhiều lợi ích cho người có vấn đề về mỡ máu bằng cách giúp giảm cholesterol, hỗ trợ quá trình giảm cân và phòng tránh ung thư.

Bị trào ngược dạ dày nên uống nước gì?

Người mắc trào ngược dạ dày hãy sử dụng các loại nước uống dưới đây để hỗ trợ giảm triệu chứng bệnh:

1. Nước lọc

Trong trường hợp bạn gặp vấn đề với trào ngược dạ dày, nước lọc là lựa chọn tốt nhất. Việc uống đủ lượng nước mỗi ngày không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp tăng độ pH trong dạ dày khi kết hợp với thực phẩm có tính axit, giảm nguy cơ trào ngược dạ dày.

2. Uống sữa

Sữa có chứa nhiều canxi, vitamin giúp giảm axit trong dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa thức ăn. Thời điểm tốt nhất để uống sữa là khoảng 2 tiếng sau khi ăn. Tuy nhiên bạn hãy lưu ý không nên uống sữa khi đói không tốt cho hệ tiêu hóa. 

3. Sữa chua

Nhiều người nghĩ rằng sữa chua lên men tự nhiên có thể tăng lượng axit trong dạ dày và làm trầm trọng hóa tình trạng trào ngược dạ dày. Thực tế, khoa học đã chứng minh bạn sử dụng sữa chua chữa trào ngược thực quản. Đặc biệt, ăn sữa chua sau bữa ăn sẽ giúp thúc đẩy tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn. Hơn nữa, sữa chua còn cung cấp một lượng lớn vi sinh vật có lợi, probiotic giúp bảo vệ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

4. Trà thảo mộc

Trà thảo mộc là thức uống giúp cải thiện tiêu hóa và giảm các triệu chứng đầy hơi, buồn nôn do trào ngược dạ dày gây ra. Bạn có thể thử trà cam thảo, trà hoa cúc, trà gừng,… đều rất tốt cho hệ tiêu hóa.

5. Nước ép trái cây

Bạn đang tìm kiếm giải pháp nào để giảm trầm trọng của triệu chứng trào ngược dạ dày? Hãy thêm ngay nước ép trái cây vào chế độ ăn uống của bạn. Nước trái cây không chỉ cung cấp một lượng lớn vitamin và khoáng chất mà còn giảm thiểu nguy cơ gây ra các triệu chứng ợ hơi, ợ nóng của trào ngược dạ dày. Bạn hãy thử uống nước ép cà rốt, nha đam, bắp cải, củ cải đường, dưa hấu, rau bina, dưa leo,… đều rất tốt.

Bị trào ngược dạ dày không nên ăn gì?

Bị trào ngược dạ dày nên kiêng ăn gì được rất nhiều quan tâm. Một số loại thực phẩm có thể gây tăng sản xuất axit dạ dày và làm trầm trọng thêm các vấn đề liên quan đến dạ dày bạn nên hạn chế ăn như:

1. Nhóm thực phẩm làm tăng sản xuất axit dạ dày

Đồ uống chứa caffeine: Caffeine là một chất kích thích có thể kích thích sản xuất axit dạ dày. Các nguồn caffeine phổ biến bao gồm cà phê, trà, nước ngọt có gas, đồ uống năng lượng, socola.

• Đồ uống chứa cồn: Các loại đồ uống chứa cồn phổ biến bao gồm bia, rượu vang và rượu mạnh.
• Gia vị cay: Thực phẩm cay có thể kích thích dạ dày và gây ra các triệu chứng trào ngược. Các loại thực phẩm cay phổ biến bao gồm ớt, mù tạt, tỏi, gừng và hành tây.
• Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Thực phẩm chứa quá nhiều dầu mỡ có thể làm chậm tiêu hóa và gây ra các triệu chứng trào ngược, bao gồm thực phẩm chiên rán, đồ ăn chế biến sẵn và thực phẩm giàu chất béo như thịt đỏ, thịt gia cầm, da động vật,…
• Thực phẩm giàu axit: Một số thực phẩm giàu axit như quýt, cà chua, cà phê, và rượu vang có thể tăng sản xuất axit dạ dày.
•  Thực phẩm gây tạo khí: Thực phẩm gây tạo khí như: Tỏi, trái cây họ cam quýt và đồ uống có gas có thể làm tăng áp lực dạ dày.

2. Nhóm thực phẩm gây ngộ độc dạ dày

Dưới đây là một số loại thực phẩm có khả năng gây ngộ độc dạ dày cao hơn so với các loại khác:

• Thịt sống hoặc chưa nấu chín: Thịt sống hoặc chưa nấu chín có thể chứa vi khuẩn như Salmonella, Listeria và E. coli gây nguy cơ ngộ độc dạ dày.
• Trứng sống: Trứng sống cũng có thể chứa vi khuẩn Salmonella làm gia tăng các nguy cơ đau bụng, nôn mửa.
• Sữa chưa tiệt trùng: Sữa chưa tiệt trùng chưa qua xử lý để diệt vi khuẩn có thể gây ngộ độc dạ dày.
• Các loại quả nhiều nhựa: Người bị trào ngược dạ dày thực quản không nên các loại quả có nhiều nhựa như sung chát, hồng xiêm… Bởi vì, nhựa kết hợp với axit trong dạ dày sẽ tạo thành các cục nhựa nhỏ, có thể sinh ra sỏi, không tốt cho sức khỏe.

Bệnh trào ngược dạ dày nên kiêng gì trong sinh hoạt?

Dưới đây là bảng tổng hợp những thói quen người bị trào ngược dạ dày nên và không nên làm để hỗ trợ điều trị bệnh tốt nhất:

Tiêu chí	Nên	Không nên
Tập thể dục ngay sau khi ăn		x
Nằm ngay sau khi ăn		x
Mặc quần áo bó sát		x
Ăn nhiều vào bữa tối		x
Ăn chậm nhai kỹ	x
Căng thẳng, stress		x
Chia nhỏ bữa ăn	x
Ăn quá no		x
Thức khuya		x
Tự ý mua và uống thuốc trị bệnh dạ dày		x

Bài viết là thông tin chi tiết giúp bạn giải đáp thắc mắc bị trào ngược dạ dày nên ăn gì, không nên ăn gì, kiêng làm gì để tốt cho hệ tiêu hóa. Nếu bạn đang có biểu hiện của trào ngược dạ dày như: Đau bụng, ợ hơi, ợ nóng, buồn nôn, đắng miệng nên đi khám để nghe tư vấn của bác sĩ chuyên khoa kết hợp duy trì ăn uống lành mạnh, làm việc khoa học để tránh biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm:

• Uống thuốc giảm cân bị trào ngược dạ dày
• Quả sung chữa trào ngược dạ dày

Tài liệu tham khảo:

1. https://www.pepcid.com/understanding-heartburn/acid-reflux-diet
2. https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/gerd-diet-foods-to-avoid-to-reduce-acid-reflux
3. https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/gerd-diet-foods-that-help-with-acid-reflux-heartburn
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441938/