Giải đáp thắc mắc: Mẹ bị HP con có bị không?

Mẹ bị HP con có bị không – câu trả lời là có. Các nghiên cứu cho thấy, vi khuẩn HP có thể lây truyền từ người sang người, trong đó có từ mẹ sang con. Cùng tìm hiểu kỹ hơn để biết lý do tại sao cũng như cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

I. Vi khuẩn HP và những con đường lây nhiễm

Helicobacter Pylori (H.pylori/HP) là loại vi khuẩn có khả năng sống và phát triển trong dạ dày của con người. Trong môi trường dạ dày, vi khuẩn HP tồn tại bằng cách tiết ra một loại enzyme gọi là Urease giúp trung hòa axit và tồn tại. Đây cũng là nguyên nhân chính gây loét dạ dày tá tràng và ung thư dạ dày.

Ngoài dạ dày, vi khuẩn HP còn được tìm thấy trong thực quản, tá tràng, đại tràng, miệng (vôi răng, nước bọt), túi thừa Meckel hoặc những nơi có loạn sản dạ dày… 

H.pylori xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng, di chuyển qua hệ tiêu hóa và lây nhiễm dạ dày hoặc phần đầu của ruột non. Vi khuẩn hình xoắn ốc này sử dụng roi giống như đuôi của nó để di chuyển xung quanh và đào sâu vào niêm mạc dạ dày, gây viêm.

Không giống như các loại vi khuẩn khác, vi khuẩn H. pylori có thể tồn tại trong môi trường axit khắc nghiệt của dạ dày vì chúng sản xuất ra một chất trung hòa axit dạ dày. Chất này, urease, phản ứng với urê để tạo thành amoniac, chất độc đối với tế bào người. Tùy thuộc vào vị trí nhiễm trùng xảy ra trong dạ dày, H. pylori cũng có thể gây ra tình trạng sản xuất quá mức axit dạ dày.

Các tổn thương dạ dày do vi khuẩn HP gây ra hình thành trong nhiều năm và tiến triển tương đối chậm. Đôi khi phải mất hơn 30 năm từ khi nhiễm vi khuẩn HP cho đến khi các triệu chứng bắt đầu xuất hiện.

Helicobacter Pylori (H.pylori/HP) là loại vi khuẩn có khả năng sống và phát triển trong dạ dày của con người.

Vi khuẩn HP hoàn toàn có khả năng lây truyền từ người mang bệnh sang người khỏe mạnh thông qua các con đường sau:

1. Đường miệng – miệng

Đây là con đường lây truyền chính của vi khuẩn HP, lây lan qua tiếp xúc với nước bọt hoặc dịch tiết đường tiêu hóa của người bệnh và người khỏe mạnh. 

2. Đường phân – miệng

Vi khuẩn HP được đào thải qua phân và là nguồn lây lan ra cộng đồng. Do thói quen ăn thực phẩm sống nên có thể bị nhiễm vi khuẩn. 

3. Các con đường khác

Bạn cũng có thể bị nhiễm bệnh do dùng chung dụng cụ y tế như nội soi dạ dày, soi tai, dụng cụ nha khoa… 

Các triệu chứng ở người nhiễm vi khuẩn HP thường âm thầm và không rõ ràng. Nhưng thường gây đau vùng thượng vị, khó tiêu, đầy bụng, rối loạn phân, buồn nôn, ợ hơi… Khi thường xuyên xuất hiện các dấu hiệu này, người bệnh nên đến bệnh viện để được bác sĩ chẩn đoán và biết kết quả chính xác nhất.

Vi khuẩn HP hoàn toàn có khả năng lây truyền từ người mang bệnh sang người khỏe mạnh

II. Mẹ bị HP con có bị không? Tại sao? 

Như vậy, vi khuẩn HP hoàn toàn có khả năng lây truyền từ người mang bệnh sang người khỏe. Vậy nếu mẹ bị HP con có bị không? Về thắc mắc này, chúng tôi sẽ trích dẫn thông tin trên một số trang uy tín như sau:

1. Theo trang publichealth.arizona.edu 

Trang publichealth.arizona.edu cho hay, H.pylori thường lây truyền từ người sang người qua nước bọt. Vi khuẩn cũng có thể lây lan qua thức ăn hoặc nước bị nhiễm phân.

 Ở các nước đang phát triển, sự kết hợp của nước không được xử lý, điều kiện đông đúc và vệ sinh kém góp phần làm tăng tỷ lệ mắc H. pylori. Hầu hết mọi người bị nhiễm bệnh khi còn nhỏ, cha mẹ và anh chị em ruột dường như đóng vai trò chính trong việc lây truyền.

2. Theo trang badgut.org

Theo badgut.org, một nghiên cứu của Nhật Bản được công bố trên Tạp chí Bệnh truyền nhiễm Nhi khoa đã điều tra sự lây truyền H. pylori trong số những bệnh nhân trẻ tuổi và gia đình của họ. 

Helicobacter pylori là một loại vi khuẩn làm suy yếu lớp màng nhầy bảo vệ của thực quản, dạ dày hoặc tá tràng, cho phép axit kích thích lớp lót nhạy cảm bên dưới, gây viêm (viêm dạ dày) hoặc hình thành loét. Hầu hết các vết loét là kết quả của nhiễm trùng H. pylori .

42 bệnh nhi được chẩn đoán mắc viêm dạ dày do H. pylori có hoặc không có loét tá tràng/dạ dày đã tham gia nghiên cứu cùng với 119 thành viên gia đình, bao gồm mẹ, cha, anh chị em ruột và ông bà. Kết quả so sánh từ phân tích dấu vân tay DNA của các mẫu nuôi cấy đã lấy cho thấy rằng:

• Lây truyền nhiễm trùng H. pylori từ mẹ sang con là con đường chính của sự tập hợp vi khuẩn trong gia đình. 
• Trong số 42 bà mẹ được xét nghiệm, 85,7% có kết quả xét nghiệm dương tính với H. pylori và 69% có chủng DNA giống hệt với chủng mà con họ có. 
• Chỉ có 17% ​​trong số 39 người cha được xét nghiệm có chủng vi khuẩn giống hệt nhau, mặc dù 73% có kết quả xét nghiệm dương tính với vi khuẩn. 
• Ở một trong những đối tượng, chủng H. pylori của bà giống hệt với chủng của cháu và trong trường hợp này, bà là người chăm sóc chính.

Các nghiên cứu trước đây cũng đã chỉ ra rằng nhiễm trùng H. pylori có thể lây lan từ anh chị em ruột sang anh chị em ruột trong những gia đình đông con. Tuy nhiên, nghiên cứu này được thực hiện tại Nhật Bản, nơi mà các gia đình nhỏ là chuẩn mực, và kết quả cho thấy 53% anh chị em ruột âm tính với H. pylori và khả năng lây truyền từ anh chị em ruột sang anh chị em ruột đã bị loại trừ ở hơn hai phần ba số gia đình.

Các nhà nghiên cứu kết luận rằng, sự lây truyền chủ yếu từ mẹ sang con của nhiễm trùng H.pylori có thể là do thời gian người mẹ dành cho con nhiều hơn thời gian người cha dành cho con. Các nghiên cứu lưu ý rằng, vì những lý do chưa được hiểu đầy đủ, đỉnh điểm của tình trạng nhiễm trùng xuất hiện trong năm đầu tiên và năm thứ năm của cuộc đời.

Mẹ bị HP có thể lây truyền sang con qua tiếp xúc gần hàng ngày.

3. Theo trang scielo.br 

Trong bài viết “Bằng chứng lây truyền nhiễm trùng Helicobacter pylori từ mẹ sang con” đã đăng tải nghiên cứu đánh giá tình trạng huyết thanh dương tính của kháng thể chống H. pylori ở các thành viên gia đình của bệnh nhân chỉ số có triệu chứng bị nhiễm so với các thành viên gia đình của bệnh nhân chỉ số không bị nhiễm có triệu chứng. 

Cụ thể, 112 thành viên gia đình của 38 bệnh nhân đã được nội soi để loại trừ bệnh dạ dày tá tràng đã được nghiên cứu. Bệnh nhân được coi là bị nhiễm H.pylori hoặc không bị nhiễm khi xét nghiệm urease nhanh và mô học đều dương tính hoặc đều âm tính. Các thành viên gia đình đã được tiến hành huyết thanh học ELISA bằng Bộ dụng cụ Cobas Core II (Roche) và được phân loại thành 3 nhóm:

– Nhóm I – 29 thành viên gia đình của 10 bệnh nhân có chỉ số loét tá tràng H. pylori (+).

– Nhóm II – 57 thành viên gia đình của 17 bệnh nhân có chỉ số H. pylori (+) không bị loét tá tràng

– Nhóm III – 26 thành viên gia đình của 11 bệnh nhân có chỉ số H. pylori (-). 

Kết quả cho thấy: 

• Tỷ lệ huyết thanh dương tính của nhóm I và II (bệnh nhân bị nhiễm) cao hơn nhóm đối chứng, 83% so với 38%, đặc biệt ở các bà mẹ, 81% so với 18% và ở anh chị em ruột là 76% so với 20%. 
• Sự khác biệt giữa tỷ lệ huyết thanh dương tính của cha không có ý nghĩa thống kê trong cả ba nhóm: 100% so với 86% so với 70%. 
• Tỷ lệ huyết thanh dương tính của tất cả các thành viên trong gia đình (mẹ, cha và anh chị em ruột) giữa nhóm bị nhiễm (I so với II) là tương tự nhau. 
• Tỷ lệ nhiễm H. pylori cao hơn ở các thành viên trong gia đình của bệnh nhân bị nhiễm, nhưng tương tự ở các thành viên trong gia đình của bệnh nhân bị nhiễm có và không bị loét tá tràng. 
• Nhiễm H. pylori thường gặp hơn ở các bà mẹ và anh chị em ruột của trẻ chỉ số bị nhiễm. 
• Không thể loại trừ một nguồn lây nhiễm chung, nhưng thực tế cho thấy có sự lây truyền từ người sang người, đặc biệt là từ mẹ sang con.

Như vậy, nếu đang thắc mắc mẹ bị HP con có bị không, thì câu trả lời là có. Đã có nhiều nghiên cứu về việc mẹ bị nhiễm vi khuẩn HP sau đó lây truyền cho con. Nguyên nhân xuất phát từ việc thời gian người mẹ dành cho con và tiếp xúc với con thường nhiều hơn so với các thành viên khác trong gia đình.

III. Trẻ bị nhiễm vi khuẩn HP: Ba mẹ nên làm gì và khi nào cần điều trị?

Nhiều bậc phụ huynh lo ngại vi khuẩn HP sẽ gây loét, ung thư dạ dày nên khi trẻ được xét nghiệm nhiễm HP, họ đã ngay lập tức yêu cầu bác sĩ diệt trừ loại vi khuẩn này. Tuy nhiên, cần hiểu rằng, ngay cả khi đã được điều trị diệt HP thì khả năng tái nhiễm vẫn rất cao do trẻ chưa tự ý thức được vấn đề vệ sinh khi ăn uống. 

Thực tế, nếu nhiễm HP không có triệu chứng thì chưa cần phải điều trị ngay. Khi nghiên cứu sâu về vi khuẩn HP, các nhà khoa học nhận thấy, trong một số trường hợp, nó chưa hẳn đã có hại. Nếu không có triệu chứng, sự có mặt của HP sẽ như một loại vi khuẩn cộng sinh, đôi khi mang đến một số tác động cho cơ thể con người.

1. Thời điểm cần điều trị cho trẻ

Theo khuyến cáo của các chuyên gia sức khỏe, những trường hợp dưới đây cần phải điều trị tiêu diệt vi khuẩn HP ngay để tránh gây hại đến sức khỏe và tính mạng:

• Bị loét dạ dày tá tràng: Các triệu chứng của bệnh viêm loét dạ dày gồm: đau thượng vị, đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn hoặc nôn, dễ cảm thấy no khi ăn hoặc không muốn ăn vì cơn đau, ợ hơi, ợ chua hoặc trào ngược axit, khó ngủ, ngủ không ngon giấc, cơ thể mệt mỏi, suy nhược, đi cầu phân đen hoặc máu, sụt cân…
• Mắc chứng rối loạn tiêu hóa chức năng: Đau bụng, đau ngực hoặc đau lưng, táo bón, tiêu chảy, khó nuốt, nấc cụt, đại tiện mất kiểm soát, khó tiêu, ăn không ngon, buồn nôn, chảy máu, tăng hoặc giảm cân.
• Chảy máu, giảm tiểu cầu không rõ nguyên nhân. 
• Có khối u trong dạ dày: Polyp tăng sản, adenoma, đã cắt hớt niêm mạc,…;
• Ung thư dạ dày sớm đã được cắt hớt hoặc cắt tách niêm mạc dạ dày qua nội soi.
• Ung thư dạ dày giai đoạn muộn, đã trải qua phẫu thuật.
• Tiền sử gia đình (cha mẹ, anh chị em ruột) bị ung thư dạ dày.
• Viêm teo niêm mạc dạ dày. 
• Trào ngược dạ dày – thực quản trong thời gian dài.
• Thiếu sắt hoặc vitamin B12 không rõ nguyên nhân.
• Môi trường sống có nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày như khai thác than, chì…

Cần điều trị HP cho trẻ khi bị viêm loét dạ dày, mắc chứng rối loạn tiêu hóa chức năng, chảy máu, giảm tiểu cầu không rõ nguyên nhân.

2. Cách điều trị 

Trẻ em bị nhiễm HP nếu không điều trị kịp thời có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Một vết loét rất nặng có thể làm mòn niêm mạc dạ dày của trẻ. Nó cũng có thể gây ra các vấn đề như: chảy máu khi mạch máu bị mòn, lỗ thủng trên thành dạ dày, tắc nghẽn khi vết loét ở vị trí chặn thức ăn thoát ra khỏi dạ dày, thậm chí là ung thư dạ dày.

Vì vậy, việc điều trị vi khuẩn HP là rất cần thiết. Việc điều trị HP cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa, tùy thuộc vào các triệu chứng, mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh, độ tuổi và sức khỏe tổng quát của từng trẻ mà bác sĩ sẽ tư vấn phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả.

Phác đồ điều trị vi khuẩn HP cho trẻ sẽ bao gồm thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn HP. Đồng thời phải kết hợp dùng thuốc để giảm axit dạ dày và giúp thuốc kháng sinh có tác dụng tốt hơn.

• Thuốc chẹn H2: Thuốc này làm giảm lượng axit mà dạ dày tạo ra bằng cách ngăn chặn hormone histamine. Histamine giúp tạo ra axit.
• Thuốc ức chế bơm proton: Thuốc này giúp ngăn dạ dày tiết axit bằng cách ngăn bơm axit của dạ dày hoạt động.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi axit. Loại thuốc này cũng giúp tiêu diệt vi khuẩn HP. 

Trẻ bị nhiễm HP dạ dày thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh kết hợp thuốc giảm axit dạ dày.

IV. Có thể phòng ngừa lây nhiễm HP từ mẹ sang con không? 

Những thói quen sức khỏe hoặc vệ sinh cá nhân tốt có thể giúp giữ an toàn cho con bạn khỏi vi khuẩn HP. Những thói quen này bao gồm:

1. Tránh hoặc cố gắng hạn chế tiếp xúc với mẹ

HP có thể có trong nước bọt hoặc mảng bám răng của những người bị nhiễm bệnh. Do đó, việc dùng chung đồ dùng, bát đĩa hoặc bất kỳ thứ gì tiếp xúc trực tiếp với nước bọt hoặc vùng miệng của người mang HP có thể dẫn đến lây truyền. 

Nguy cơ nhiễm trùng có thể lên tới 90% khi dùng chung đồ dùng hoặc bát đĩa với người bị nhiễm bệnh. Do đó, nếu mẹ bị nhiễm vi khuẩn HP, nên tránh hoặc cố gắng hạn chế tiếp xúc với trẻ nhiều nhất nếu có thể. Đặc biệt, mẹ không nên nhai mớm thức ăn cho trẻ, hôn môi con. 

2. Thực hành vệ sinh tay tốt 

Hướng dẫn trẻ thực hành vệ sinh tay tốt bằng cách chà tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây. Điều rất quan trọng là con bạn phải làm điều này sau khi đi vệ sinh, sau khi chạm vào vật nuôi, sau khi hắt hơi, ho hoặc xì mũi, sau khi chơi ngoài trời và trước khi ăn.

3. Đảm bảo an toàn thực phẩm 

Hãy đảm bảo trẻ ăn thực phẩm đã được làm sạch, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nấu chín an toàn. Bên cạnh đó, nước uống cũng cần đảm bảo sạch và an toàn.

Không nên nhai mớm thức ăn và hôn môi trẻ.

Như vậy thắc mắc mẹ bị HP con có bị không đã được giải đáp. Khi mẹ bị HP, con của mẹ có thể bị lây nhiễm HP khi tiếp xúc, ăn uống và ngủ chung. Hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay nếu con bị đau bụng liên tục, ăn mất ngon, nôn mửa liên tục, giảm cân không rõ lý do, có máu trong chất nôn hoặc phân… để được chẩn đoán và điều trị kịp thời ba mẹ nhé!

Để được tư vấn kỹ hơn về sức khỏe dạ dày, bạn vui lòng gọi đến hotline 1800.1125 (miễn phí cước) để gặp trực tiếp dược sĩ của Yumangel nhé.

Tài liệu tham khảo:

https://badgut.org/information-centre/a-z-digestive-topics/h-pylori-passed-from-mother-to-child/

https://publichealth.arizona.edu/outreach/health-literacy-awareness/hpylori/transmission#:~:text=Transmission-,H.,hygiene%20contributes%20to%20higher%20H.

https://www.vinmec.com/en/news/health-news/pediatrics/children-infected-with-hp-bacteria-when-should-treatment/

https://www.scielo.br/j/ag/a/XK9mntjXKkcnYqJMnK8KLKF/?lang=en

https://www.vinmec.com/en/news/health-news/pediatrics/children-infected-with-hp-bacteria-when-should-treatment/

https://www.vinmec.com/en/news/health-news/general-health-check/hp-virus-is-contagious-and-how-is-it-transmitted/

https://www.researchgate.net/publication/7930455_Evidence_of_mother-child_transmission_of_Helicobacter_pylori_infection

https://www.nationwidechildrens.org/conditions/health-library/helicobacter-pylori-in-children#:~:text=Your%20child’s%20treatment%20will%20include,by%20blocking%20the%20hormone%20histamine.