Giải đáp: Siêu âm có phát hiện ung thư dạ dày không? 

Siêu âm có phát hiện ung thư dạ dày không? Các xét nghiệm hình ảnh, bao gồm siêu âm, thường là một phần của chẩn đoán ung thư dạ dày. Tuy nhiên, siêu âm không phải lúc nào cũng chính xác trong việc phát hiện ung thư dạ dày và có thể cần phải kết hợp với các xét nghiệm khác, chẳng hạn như nội soi hoặc sinh thiết, để xác định chẩn đoán.

I. Tìm hiểu về phương pháp siêu âm

Siêu âm là một phương pháp phổ biến được sử dụng rộng rãi trong y học. Siêu âm sử dụng sóng siêu âm có tần số cao để quan sát các cơ quan trong hệ tiêu hóa, hệ tim mạch, sản phụ khoa, tuyến vú, tuyến giáp,… thông qua hình ảnh tái tạo và cấu trúc bên trong cơ thể. Từ đó, giúp bác sĩ phát hiện nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau.

Bác sĩ sẽ sử dụng đầu dò siêu âm vừa truyền sóng siêu âm vừa nhận tín hiệu. Sau khi bôi một lớp gel lên vùng da bên ngoài cơ quan cần khám (gel này giúp cải thiện chất lượng hình ảnh trong siêu âm), bác sĩ sẽ đưa đầu dò siêu âm lại gần da bệnh nhân và quét đầu dò để quan sát các cơ quan nội tạng. Hình ảnh thu được từ đầu dò siêu âm sẽ được phát trực tiếp lên màn hình giúp bác sĩ phát hiện tình trạng bệnh lý bất thường.

Siêu âm ứng dụng đặc tính của sóng siêu âm có tần số cao để quan sát các cơ quan trong có thể.

Hiện nay có rất nhiều kỹ thuật siêu âm và ứng dụng của nó đã được triển khai nhằm tăng hiệu quả chẩn đoán gồm:

– Siêu âm 2D (siêu âm 2 chiều): Là phương pháp siêu âm phổ biến nhất hiện nay. Hình ảnh thu được là những chuyển động đen trắng phẳng bên trong cơ thể. Sóng âm truyền từ đầu dò siêu âm qua cơ thể và quay trở lại để tạo ra hình ảnh cơ bản phác thảo các cơ quan bên trong cơ thể người bệnh.

– Siêu âm 3D (siêu âm 3 chiều), siêu âm 4D (siêu âm 3 chiều theo thời gian thực): Thường ứng dụng nhiều trong siêu âm thai, phương pháp này sử dụng sóng âm thanh tần số cao và phần mềm hình ảnh đặc biệt để tạo ra hình ảnh các mô mềm, cơ quan và giải phẫu khác của bé.

– Siêu âm Doppler: Thường dùng để kiểm tra tim và mạch máu. 

– Siêu âm đàn hồi: Để đánh giá độ cứng, cứng của gan, tuyến giáp, tuyến vú… 

– Siêu âm qua đầu dò âm đạo: Giúp phát hiện và chẩn đoán chính xác hơn các bệnh sản phụ khoa. 

– Siêu âm nội soi: Là phương pháp siêu âm hiện đại kết hợp 2 kỹ thuật nội soi và siêu âm. Phương pháp này sử dụng ống nội soi có đầu dò siêu âm giúp chẩn đoán và can thiệp vào đường tiêu hóa (thực quản, dạ dày, đại tràng), gan, mật, tụy hoặc các tổn thương khác. Kỹ thuật siêu âm nội soi đặc biệt có ý nghĩa trong việc phát hiện và chẩn đoán sớm các bệnh ung thư đường tiêu hóa như dạ dày, hay các khối u nằm sâu trong ổ bụng. 

– Sinh thiết tổn thương nghi ngờ dưới hướng dẫn siêu âm: Bên cạnh chẩn đoán, siêu âm còn hỗ trợ các kỹ thuật khác như chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA) hoặc sinh thiết tổn thương chưa rõ bản chất dưới hướng dẫn bằng siêu âm, chọc dò màng phổi dưới sự hướng dẫn của siêu âm,… 

Với sự phát triển của y học hiện đại ngày càng có nhiều thiết bị và kỹ thuật mới được áp dụng nhưng siêu âm vẫn chứng minh được hiệu quả và vai trò của mình. Các ưu điểm của siêu âm là nhanh chóng, đơn giản, dễ thực hiện, không xâm lấn, không đau đớn, ít gây hại và chi phí hợp lý.

Hình ảnh dạ dày khi siêu âm.

II. Siêu âm có phát hiện ung thư dạ dày không?

Việc phát hiện sớm ung thư dạ dày có ý nghĩa rất lớn để có thể điều trị kịp thời, giảm tỷ lệ tái phát, di căn xa cũng như giảm tỷ lệ tử vong. Chẩn đoán ung thư dạ dày thường bao gồm khám sức khỏe, xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang hoặc chụp CT và xét nghiệm máu. Siêu âm cũng là một phần của chẩn đoán ung thư dạ dày.

Vậy siêu âm có phát hiện ung thư dạ dày không? Theo healthline.com, siêu âm là một xét nghiệm hình ảnh không xâm lấn, sử dụng sóng âm cường độ cao để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể. Nó có thể giúp các bác sĩ tìm kiếm các khối u ở một số vùng bụng không xuất hiện rõ trên tia X.

Hình ảnh siêu âm cũng có thể giúp bác sĩ xác định xem khối u là rắn hay chứa đầy chất lỏng, độ sâu của nó và liệu nó có lan đến thành dạ dày hoặc các cơ quan khác hay không.

Tuy nhiên, siêu âm không phải lúc nào cũng chính xác trong việc phát hiện ung thư dạ dày và có thể cần phải kết hợp với các xét nghiệm khác, chẳng hạn như nội soi hoặc sinh thiết, để xác định chẩn đoán.

Siêu âm không cho kết quả chính xác trong việc phát hiện ung thư dạ dày nên chỉ là một xét nghiệm góp phần chẩn đoán và theo dõi ung thư dạ dày.

Trang vinmec.com cho hay: Cần khẳng định siêu âm không phải là xét nghiệm có thể chẩn đoán xác định ung thư dạ dày. Việc phát hiện sớm ung thư dạ dày nhờ siêu âm dường như cũng khó khăn hơn vì dạ dày là cơ quan rỗng nên siêu âm khó phát hiện những tổn thương nhỏ, mới hình thành. Tuy nhiên, siêu âm vẫn có những giá trị nhất định đối với ung thư dạ dày:

• Phát hiện tổn thương tại dạ dày: Siêu âm qua bụng có thể giúp phát hiện các tổn thương dạ dày, đặc biệt khi khối u quá lớn kèm theo các đặc điểm gợi ý bệnh ác tính. Việc phát hiện tổn thương nghi ngờ qua siêu âm là lý do để bác sĩ chỉ định các xét nghiệm cần thiết khác như nội soi, sinh thiết để xác định chẩn đoán ung thư dạ dày. 
• Giúp đánh giá có hạch hay không: Siêu âm cũng giúp đánh giá liệu hạch bạch huyết khu vực có bị nghi ngờ là thứ phát hay di căn xa ở những bệnh nhân đã được chẩn đoán hoặc nghi ngờ mắc bệnh ung thư dạ dày. 
• Chẩn đoán nhanh các biến chứng: Siêu âm còn giúp chẩn đoán nhanh các biến chứng của ung thư dạ dày như tắc ruột, bán tắc… 
• Siêu âm nội soi: Siêu âm nội soi có ý nghĩa rất lớn trong việc đánh giá ung thư dạ dày tại chỗ, tại vùng, đặc biệt khi khối u đang ở giai đoạn sớm. Siêu âm nội soi ưu việt hơn các phương pháp khác khi hình ảnh siêu âm ung thư dạ dày cho phép xác định chính xác mức độ xâm lấn của khối u dạ dày nguyên phát qua các lớp thành dạ dày, mức độ xâm lấn đến các cơ quan xung quanh cũng như đánh giá tình trạng di căn hạch lân cận.

Tóm lại, câu trả lời cho thắc mắc siêu âm có phát hiện ung thư dạ dày không như sau:

• Siêu âm là một xét nghiệm góp phần chẩn đoán và theo dõi ung thư dạ dày. 
• Siêu âm không cho kết quả chính xác liệu bệnh nhân có bị ung thư dạ dày hay không và giá trị của siêu âm trong việc phát hiện sớm ung thư dạ dày dường như rất thấp. 
• Siêu âm không giúp phát hiện sớm ung thư dạ dày nhưng được coi là phương pháp cận lâm sàng, làm tiền đề để các bác sĩ có cơ sở thực hiện các phương pháp, kỹ thuật khác nhằm phát hiện chính xác ung thư. 

Siêu âm được coi là phương pháp cận lâm sàng, làm tiền đề để các bác sĩ có cơ sở thực hiện các phương pháp, kỹ thuật khác nhằm phát hiện chính xác ung thư.

III. Quy trình siêu âm chẩn đoán ung thư dạ dày diễn ra thế nào? 

Siêu âm sử dụng sóng âm thanh tần số cao để tạo ra hình ảnh của các cơ quan trong bụng, bao gồm cả dạ dày. Quy trình siêu âm chẩn đoán ung thư dạ dày diễn ra như sau:

– Bước 1: Bệnh nhân nằm trên bàn khám và gel sẽ được bôi lên bụng. Điều này giúp tạo ra hình ảnh tốt hơn về các cơ quan nội tạng của bạn trong quá trình quét.

– Bước 2: Bác sĩ sẽ di chuyển một thiết bị cầm tay gọi là đầu dò trên bụng của bệnh nhân, gửi sóng âm thanh qua cơ thể, sóng này được chuyển thành hình ảnh trên màn hình để bác sĩ xem và phân tích để chẩn đoán những bất thường bên trong dạ dày của bệnh nhân và từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Lưu ý: Nếu thực hiện kỹ thuật siêu âm nội soi, bác sĩ sẽ đưa ống nội soi vào cổ họng hoặc trực tràng trong quá trình thực hiện để quan sát rõ hơn một số khu vực bên trong cơ thể mà chỉ sử dụng kỹ thuật chụp ảnh siêu âm truyền thống không thể nhìn thấy được. Trong trường hợp này, bệnh nhân sẽ cần dùng thuốc an thần.

Bác sĩ thoa gel lên bụng bệnh nhân rồi di chuyển đầu dò nhẹ nhàng xung quanh các vị trí cần thăm khám.

IV. Lưu ý quan trọng khi siêu âm chẩn đoán ung thư dạ dày 

Siêu âm là phương pháp an toàn, hiếm khi gây biến chứng hay nguy hiểm cho sức khỏe. Tuy nhiên, trước và sau khi thực hiện, người bệnh vẫn cần chú ý những điều sau:

1. Trước khi siêu âm

• Bác sĩ sẽ thảo luận về bất kỳ loại thuốc nào bệnh nhân đang dùng và có thể khuyên nên ngừng dùng chúng trước khi làm thủ thuật.
• Bệnh nhân cần tháo bỏ bất kỳ đồ trang sức hoặc đồ vật kim loại nào khác có thể cản trở hình ảnh siêu âm.
• Bệnh nhân có thể được bác sĩ yêu cầu nhịn ăn trong vài giờ và uống một cốc nước lớn trước khi thực hiện siêu âm, vì điều này giúp tạo ra hình ảnh rõ ràng hơn về dạ dày và các cơ quan xung quanh.
• Nên mặc quần áo rộng rãi, thoải mái để thao tác siêu âm dễ dàng hơn. Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng vì tâm lý cùng với việc nhịn ăn sẽ khiến dạ dày co bóp mạnh gây đau bụng.

Bệnh nhân có thể được bác sĩ yêu cầu nhịn ăn trong vài giờ và uống một cốc nước lớn trước khi thực hiện siêu âm

2. Sau khi siêu âm

Sau khi siêu âm xong, người bệnh thường có thể về nhà ngay lập tức mà không có bất kỳ hạn chế nào hoặc cần thời gian hồi phục, trừ khi sử dụng thuốc an thần khi siêu âm nội soi. Trong trường hợp này, người bệnh sẽ được chuyển đến phòng hồi sức cho đến khi tỉnh lại.

Bác sĩ sẽ kiểm tra tất cả các hình ảnh được chụp và chia sẻ kết quả với bạn sau vài ngày hoặc vài tuần. Thời gian xử lý phụ thuộc vào loại siêu âm được tiến hành và mức độ chi tiết cần thiết để chẩn đoán chính xác ung thư dạ dày.

III. Ngoài siêu âm, những xét nghiệm nào khác được dùng để phát hiện và chẩn đoán ung thư dạ dày?

Nội soi dạ dày và sinh thiết các tổn thương nghi ngờ bệnh lý được coi là tiêu chuẩn chẩn đoán xác định cho bệnh ung thư dạ dày. Ngoài ra, nội soi dạ dày kết hợp siêu âm là một kỹ thuật mới ngày càng có giá trị trong việc đánh giá các tổn thương tại chỗ và vùng của ung thư dạ dày.

Những xét nghiệm khác được sử dụng để phát hiện và chẩn đoán ung thư dạ dày hiện nay gồm:

1. Nội soi dạ dày

Nội soi là một thủ thuật trong đó một ống mỏng có gắn camera ở đầu được đưa vào qua miệng và vào dạ dày. Điều này cho phép bác sĩ nhìn thấy bên trong dạ dày của bạn và lấy mẫu mô để sinh thiết.

Sự phát triển của y học đã cho ra đời nhiều dòng máy nội soi với tính năng ngày càng tiên tiến, hiện đại phục vụ chẩn đoán ung thư dạ dày. Cụ thể:

– Nội soi ánh sáng thông thường: Là loại máy nội soi phổ biến ở Việt Nam với độ chính xác lên tới 90-96%. Nội soi dạ dày cho phép phát hiện các tổn thương bất thường ở dạ dày, trong đó có thể gặp các tổn thương nghi ngờ ung thư như mụn cóc, loét, thay đổi màu sắc niêm mạc. Các tổn thương dạ dày nghi ngờ sẽ được sinh thiết và gửi về Khoa Giải phẫu bệnh để làm xét nghiệm mô bệnh học. xác nhận chẩn đoán. 

– Nhuộm nội soi: Ung thư biểu mô tuyến dạ dày thường phát triển trên nền tế bào biểu mô có tổn thương viêm mạn tính. Các tổn thương ung thư dạ dày giai đoạn đầu có thể bị bỏ sót do nhầm lẫn với các vùng niêm mạc lành tính. Phương pháp nhuộm nội soi cho phép phát hiện niêm mạc loạn sản bằng màu sắc không đều, từ đó định hướng vị trí sinh thiết và đưa ra chẩn đoán chính xác. 

– Nội soi phóng đại và nhuộm màu: Có thể được kết hợp để phóng đại và làm nổi bật các tổn thương ác tính, loạn sản không rõ ràng ở niêm mạc dạ dày. 

Nội soi dạ dày và sinh thiết được coi là tiêu chuẩn chẩn đoán xác định cho bệnh ung thư dạ dày.

2. Siêu âm nội soi dạ dày 

Như đã đề cập ở trên, phương pháp siêu âm nội soi dạ dày có ý nghĩa rất lớn trong việc đánh giá tổn thương ung thư dạ dày tại chỗ, tại vùng, giúp chẩn đoán chính xác giai đoạn bệnh.

Máy nội soi dạ dày được gắn đầu dò siêu âm cho phép tiếp cận khối u dạ dày gần nhất mà không bị hạn chế như siêu âm qua ổ bụng thông thường như nhiễu hình ảnh, vướng khí. Siêu âm nội soi giúp phân biệt các tổn thương ở thành ống tiêu hóa hay từ bên ngoài; đánh giá kích thước, cấu trúc, mức độ xâm lấn của khối u dạ dày với độ chính xác cao.

3. Chụp CT

Chụp CT là một xét nghiệm hình ảnh sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết bên trong cơ thể bạn. Phương pháp này có thể giúp cho biết liệu ung thư dạ dày có lan sang các cơ quan hoặc hạch bạch huyết khác hay không.

4. Quét MRI

MRI sử dụng nam châm và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết về các cơ quan trong cơ thể bạn. Nó có thể được sử dụng để tìm kiếm các khối u ở vùng bụng hoặc vùng xương chậu.

5. Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu không thể chẩn đoán ung thư dạ dày nhưng có thể cung cấp cho bác sĩ manh mối về sức khỏe dạ dày của người bệnh. Ví dụ, các xét nghiệm để đo sức khỏe gan của người bệnh có thể cho thấy các vấn đề do ung thư dạ dày lan đến gan gây ra.

Một loại xét nghiệm máu khác tìm kiếm các mảnh tế bào ung thư trong máu. Đây được gọi là xét nghiệm DNA khối u lưu hành. Phương pháp chỉ được sử dụng trong một số trường hợp nhất định đối với những người bị ung thư dạ dày. Ví dụ: xét nghiệm này có thể được sử dụng nếu bệnh nhân bị ung thư giai đoạn cuối và không thể sinh thiết. Việc thu thập các mảnh tế bào từ máu có thể cung cấp thông tin cho nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn để giúp lập kế hoạch điều trị.

Xét nghiệm máu không thể chẩn đoán ung thư dạ dày nhưng có thể cung cấp cho bác sĩ manh mối về sức khỏe dạ dày của người bệnh.

6. Quét PET

Quét PET là một xét nghiệm hình ảnh sử dụng một lượng nhỏ chất phóng xạ được tiêm vào cơ thể bạn trước khi chụp ảnh bằng máy ảnh đặc biệt. Phương pháp này có thể giúp hiển thị nếu ung thư đã lan ra ngoài dạ dày.

7. Chụp Xquang dạ dày 

Với phương pháp này, bác sĩ sẽ cho người bệnh uống một chất dạng phấn gọi là barium, chất này bao phủ niêm mạc thực quản, dạ dày và ruột non của bạn. Điều này giúp các cơ quan này hiển thị rõ ràng trên phim X-quang.

8. Phẫu thuật

Đôi khi các xét nghiệm hình ảnh không cho hình ảnh rõ ràng về bệnh ung thư dạ dày, vì vậy cần phải phẫu thuật để xem bên trong cơ thể. 

Phẫu thuật có thể tìm kiếm ung thư đã lan rộng, còn được gọi là ung thư di căn. Phẫu thuật có thể giúp đội ngũ chăm sóc sức khỏe của bạn đảm bảo không có khối u ung thư nhỏ nào trên gan hoặc trong bụng.

Ung thư dạ dày có thể lây lan và gây tử vong nếu được phát hiện muộn hoặc không điều trị. Vì vậy, tốt nhất bạn nên nhờ bác sĩ trợ giúp ngay lập tức nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào kéo dài (đau bụng, khó nuốt, khó tiêu, ăn nhanh no, buồn nôn, ói mửa, có máu trong phân…) hoặc cho rằng mình có nguy cơ mắc ung thư cao hơn.

Tóm lại, siêu âm có phát hiện ung thư dạ dày không? Kỹ thuật y khoa này có thể góp phần chẩn đoán và theo dõi bệnh ung thư dạ dày nhưng nó không đưa ra được kết quả chính xác một người có hay không có mắc ung thư dạ dày. Những hình ảnh siêu âm chỉ thể hiện rõ trong trường hợp bạn bị khối u dạ dày kích thước lớn hay phì đại hạch ổ bụng, không thể phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm. Nội soi dạ dày và sinh thiết được coi là tiêu chuẩn chẩn đoán xác định cho bệnh. 

Để được tư vấn kỹ hơn về sức khỏe dạ dày, bạn vui lòng gọi đến hotline 1800.1125 (miễn phí cước) để gặp trực tiếp dược sĩ của Yumangel nhé.

Xem thêm:

• Siêu âm có phát hiện trào ngược dạ dày không
• Siêu âm có phát hiện đau dạ dày không