Lồng ruột ở trẻ em là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và cách điều trị

Lồng ruột là một cấp cứu ngoại khoa vô cùng nguy hiểm, thường gặp ở trẻ em và hiếm gặp ở người lớn. Bệnh cần được cấp cứu trong vòng 24h để đảm bảo chức năng tiêu hóa và tính mạng của trẻ được bảo vệ.

I – Bị lồng ruột là gì? Có nguy hiểm không?

Lồng ruột là một cấp cứu ngoại khoa nghiêm trọng, xảy ra khi một đoạn ruột chui vào bên trong lòng của một đoạn ruột liền kề, giống như các đoạn của một ống kính thiên văn trượt vào nhau. Tình trạng này, hay còn gọi là “tắc ruột do lồng ruột” , gây tắc nghẽn sự lưu thông của ruột và làm gián đoạn việc cung cấp máu cho đoạn ruột bị ảnh hưởng.

Lồng ruột là một cấp cứu ngoại khoa rất nghiêm trọng. Lồng ruột ít gặp ở người lớn và gặp nhiều ở trẻ em, thường liên quan đến các đoạn ruột non hoặc ruột già.

Lồng ruột ở trẻ em thường diễn biến rất nhanh. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến hoại tử, thủng ruột, viêm phúc mạc, nhiễm trùng máu và thậm chí tử vong. Trong một số trường hợp nhẹ, lồng ruột có thể tự khỏi nhưng thường tái phát trong vòng 24 giờ. Tỷ lệ tái phát giảm dần khi trẻ lớn lên.

Bệnh lồng ruột là gì

Bị lồng ruột có nguy hiểm không? Lồng ruột ở trẻ em  thường diễn biến rất nhanh. Nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến hoại tử, thủng ruột, viêm phúc mạc, nhiễm trùng máu… Thậm chí, các biến chứng này còn đe dọa tính mạng người bệnh.

Trong các trường hợp nhẹ, bệnh có thể tự khỏi và thường tái phát trong vòng 24h. Khi trẻ lớn lên, bệnh lồng ruột sẽ ít tái phát hơn.

II – Nguyên nhân bị lồng ruột

Đa phần các trường hợp bị lồng ruột đều khó xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh. Nhưng các yếu tố dưới đây có thể được xem là nguyên nhân gây lồng ruột.

1. Nguyên nhân trẻ bị lồng ruột

• Trong thời kỳ trẻ chuyển từ bú sữa mẹ sang ăn dặm, ruột co bóp bất thường. Đồng thời, kích thước giữa các đoạn ruột của trẻ có sự khác biệt với nhau nên dễ bị lồng ruột hơn người lớn.
• Các bệnh lý gây rối loạn co bóp đường ruột như: u lành tính, u ác tính, ung thư, polyp ruột…
• Nhiễm siêu vi. Các bệnh nhiễm trùng đường ruột cũng là một yếu tố nguy cơ.
• Bị viêm ruột cũng là một trong những nguyên nhân bé bị lồng ruột.

Lồng ruột thường khó xác định nguyên nhân gây bệnh

2. Nguyên nhân người lớn bị lồng ruột

Một số nguyên nhân có thể khiến người lớn bị lồng ruột là:

• Có khối u hoặc polyp trong đường ruột
• Bị sẹo dính ở ruột
• Biến chứng của phẫu thuật ống tiêu hóa
• Các bệnh lý gây viêm ruột

Viêm ruột thường diễn tiến nhanh và có thể đe dọa tính mạng người bệnh, vì thế chúng ta nên nắm rõ dấu hiệu lồng ruột để phát hiện sớm bệnh lý, từ đó được thăm khám và cấp cứu kịp thời.

III – Triệu chứng bệnh lồng ruột

1. Dấu hiệu bị lồng ruột ở trẻ em

Giai đoạn đầu tiên của bệnh:

• Trẻ có thể khóc thét đột ngột, kèm theo co gối lên gần bụng. Điều này cho thấy trẻ đau nhức bụng đột ngột.
• Trẻ cũng có thể thể hiện sự khó chịu do co thắt dạ dày.
• Trẻ bắt đầu bỏ bú, kèm theo nôn ói nhiều lần.
• Cơ thể trẻ xanh xao, mệt mỏi.

Giai đoạn ruột tắc nghẽn nghiêm trọng hơn:

• Dấu hiệu bị bệnh lồng ruột ở trẻ rõ ràng hơn. Trẻ đi tiêu nhầy, có kèm theo máu.
• Khi sờ vào bụng trẻ, thỉnh thoảng ba mẹ có thể thấy khối u nhô lên ở dạ dày.
• Trẻ sốt, mệt lả, mất nước.

Giai đoạn ruột bắt đầu hoại tử: Lúc này dấu hiệu bệnh lồng ruột trở nên rất nghiêm trọng. Trẻ bị chướng bụng, nôn ói liên tục, mạch nhanh, nông, thở nhanh, da lạnh và nhợt nhạt…

Đau bụng là một biểu hiện bị bệnh lồng ruột ở trẻ nhỏ.

2. Biểu hiện bị lồng ruột ở người lớn

Tình trạng lồng ruột rất ít gặp ở người lớn. Nếu có, biểu hiện bệnh lồng ruột ở người lớn dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, cụ thể các biểu hiện là đau bụng từng cơn, buồn nôn, có thể nôn,…

Thông thường các trường hợp người lớn lồng ruột thường đến gặp bác sĩ sau khoảng vài tuần có các triệu chứng kể trên.

IV – Cách điều trị trẻ bị lồng ruột

Cách điều trị lồng ruột ở trẻ nhỏ sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Thông thường, mức độ nghiêm trọng tỷ lệ thuận với thời gian đến bệnh viện tính từ khi phát hiện bệnh.

Cụ thể cách chữa trị lồng ruột cho trẻ nhỏ như sau:

– Nếu trẻ được đưa đến bệnh viện sớm (< 6 giờ):

Tháo lồng ruột bằng hơi: Bác sĩ sẽ dùng thủ thuật để đặt một ống thông khí nhỏ vào trong lòng trực tràng. Thông qua hướng dẫn của máy X-quang, bác sĩ sẽ bơm hơi để dần dần tháo đoạn ruột bị lồng ra.

Nếu trẻ được đưa đến bệnh viện sớm, tỷ lệ thành công của phương pháp này rất cao. Đồng thời, phương pháp này cũng không gây nhiều khó chịu, đau đớn cho trẻ.

Ngoài ra, bác sĩ có thể đặt ống thông mũi, dạ dày để giảm áp lực trong lòng ruột non cho trẻ.

– Nếu trẻ đến bệnh viện muộn hơn 6h: Bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật tháo lồng ruột và cho trẻ uống kháng sinh để nhiễm trùng. Biện pháp này thường được áp dụng khi tháo lồng ruột bằng hơi không thành công.

– Cách trị lồng ruột khi trẻ đến bệnh viện muộn hơn 24h: Bác sĩ có thể phải phẫu thuật để cắt bỏ đoạn ruột bị hoại tử. Tuy nhiên, việc hồi phục sau giai đoạn này thường khá khó khăn đối với trẻ.

lồng ruột cấp tính có thể cần phẫu thuật

V – Cách phòng tránh lồng ruột

Nếu trẻ đã từng bị lồng ruột, cha mẹ nên lưu tâm các vấn đề sau đây để ngăn bệnh diễn tiến nặng hoặc tái phát sau điều trị:

– Nên đưa trẻ đến bệnh viện đúng lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi sự phát triển của bệnh.

– Cho trẻ uống thuốc đúng chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý uống hoặc bỏ uống thuốc.

– Khi trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào liên quan đến tiêu hóa, cần đưa trẻ đến bệnh viện để thăm khám ngay lập tức.

Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu kỹ về bệnh lồng ruột ở trẻ nhỏ. Mong rằng các bậc phụ huynh có thêm kiến thức để xử lý kịp thời khi con em mình bị lồng ruột.

Lồng ruột là một tình trạng nguy hiểm, đe dọa tính mạng của trẻ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh là vô cùng quan trọng. Bố mẹ cần đặc biệt lưu ý đến các cơn đau bụng đột ngột, khóc thét, bỏ bú, nôn mửa và phân lẫn máu ở trẻ. Khi nghi ngờ trẻ bị lồng ruột, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Thời gian là yếu tố quyết định trong việc điều trị lồng ruột, can thiệp sớm sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và tăng khả năng hồi phục hoàn toàn cho trẻ. Đừng chần chừ, hãy hành động ngay khi con bạn có dấu hiệu bất thường!

Có thể bạn quan tâm:

• Viêm túi thừa Meckel gây lồng ruột