Phẫu thuật cắt đại tràng (ruột già): Thông tin cần biết trước khi cắt

Đại tràng hay còn gọi là ruột già, có vai trò quan trọng trong hệ thống tiêu hóa của con người. Khi đại tràng bị tổn thương hoặc có dấu hiệu tiền ung thư/ ung thư, người bệnh có thể được chỉ định cắt đại tràng. Vậy phẫu thuật cắt đại tràng là gì, nguy cơ gì khi thực hiện và cần lưu ý những gì, tất cả sẽ có trong bài viết hôm nay của Yumangel

I – Cắt đại tràng là gì?

Đại tràng (còn được gọi là ruột già) là một phần của hệ tiêu hóa trong cơ thể người. Nó là một ống dẹp, dạng ống, có chiều dài khoảng 1,5 – 1,8 mét và nằm trong phần dưới của ruột non. Đại tràng bao gồm các phân đoạn khác nhau, bao gồm cecum, đại tràng trước (đại tràng áp), đại tràng trung (đại tràng tùy), đại tràng sau (đại tràng trực) và trực tràng.

Đại tràng có vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn, cũng như trong quá trình loại bỏ chất thải không cần thiết. Nó cũng chứa các vi khuẩn có ích, góp phần vào quá trình tiêu hóa và hỗ trợ hệ miễn dịch.

Cắt bỏ đại tràng là phẫu thuật cắt bỏ 1 phần hoặc toàn bộ đại tràng, nhằm lấy đi phần bị tổn thương của ruột già.

• Dựa trên cấu tạo của đại tràng, chúng ta có thể chia thành các dạng cắt đại tràng sau đây:
• Phẫu thuật cắt đại tràng trái (đại tràng lên)
• Phẫu thuật cắt đại tràng phải (đại tràng xuống)
• Cắt đại tràng ngang.
• Phẫu thuật cắt đại tràng sigma.

Cấu tạo đại tràng ( ruột già)

II – Tại sao phải cắt bỏ đại tràng?

Cắt ruột già giúp điều trị các bệnh lành tính ở đại tràng như viêm túi thừa đại tràng, polyp… hoặc điều trị các bệnh ác tính như ung thư.

Các trường hợp thường được chỉ định cắt bỏ đại tràng là: 

• Xuất hiện các túi thừa ở đại tràng (diverticulosis): Khi xuất hiện túi thừa (diverticula) trên thành đại tràng và gặp các biến chứng như viêm nhiễm hoặc chảy máu nhiều, cắt bỏ một phần đại tràng có thể được xem xét.
• Viêm đại tràng (colitis) hoặc bệnh Crohn: Trong trường hợp nặng của viêm đại tràng hoặc bệnh Crohn, khi các phương pháp điều trị không dược lý không hiệu quả hoặc các biến chứng nghiêm trọng xảy ra, cắt bỏ một phần đại tràng có thể được thực hiện.
• Tắc ruột già (intestinal obstruction): Khi ruột già bị tắc nghẽn và không thể thông qua, phẫu thuật cắt đại tràng có thể được thực hiện để loại bỏ phần tắc và khôi phục lưu thông ruột.
• Polyp tiền ung thư đại tràng (precancerous colon polyps): Khi phát hiện polyp tiền ung thư trong đại tràng và nếu polyp lớn hoặc có dấu hiệu ác tính, phẫu thuật cắt đại tràng có thể được thực hiện để loại bỏ hoàn toàn hoặc một phần đại tràng chứa polyp.
• Thủng ruột già (intestinal perforation): Khi ruột già bị thủng và gây ra nhiễm trùng hoặc tình trạng nguy hiểm, có thể loại bỏ vùng bị thủng và điều trị nhiễm trùng.
• Chấn thương ruột già gây tổn thương (traumatic colon injury)
• Chảy máu đại tràng (colorectal bleeding)
• Ung thư đại tràng: Khi xác định ung thư đại tràng, phẫu thuật cắt bỏ đại tràng có thể được thực hiện để loại bỏ hoàn toàn hoặc một phần đại tràng chứa khối u ác tính và ngăn chặn sự lan rộng của bệnh. Quyết định cắt bỏ đại tràng trong trường hợp ung thư đại tràng thường phụ thuộc vào vị trí, kích thước và giai đoạn của khối u, cùng với sự lan rộng và tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân.

III – Cắt đại tràng có ảnh hưởng gì không?

Hầu hết các phẫu thuật đều có biến chứng và phẫu thuật cắt ruột già cũng vậy. May mắn là các biến chứng do mổ nội soi cắt đại tràng không nhiều.

Tuy vậy, chúng ta cũng cần nắm rõ các biến chứng này trước khi quyết định phẫu thuật. Dưới đây là các biến chứng có thể có của cắt đại tràng nội soi.

1. Biến chứng trong quá trình phẫu thuật

• Các tạng gần vị trí phẫu thuật bị tổn thương
• Một số trường hợp phải đặt hậu môn nhân tạo
• Chảy máu, nhưng đa phần bệnh nhân sẽ được kỹ thuật viên cầm máu nhanh chóng hoặc truyền máu.
• Dây thần kinh bị chèn ép.

2. Biến chứng sau phẫu thuật

• Khoảng 5% rò miệng nối: Biến chứng này thường xảy ra ở ngày thứ 4 hoặc thứ 5 sau phẫu thuật. Rò miệng nối gây ra viêm phúc mạc hoặc ổ áp xe. Với trường hợp này, bệnh nhân cần được mổ dẫn lưu hoặc phẫu thuật lại.
• Chảy máu: Xuất phát từ ổ máu tụ hoặc chảy máu thứ phát, khiến bệnh nhân phải mổ lại hoặc truyền máu.
• Nhiễm trùng: Mặc dù đã được sát trùng  và sử dụng kháng sinh, nhưng vẫn có trường hợp bị nhiễm trùng sau khi phẫu thuật.
• Tắc ruột: Đây cũng là một biến chứng phổ biến của tất cả các trường hợp phải phẫu thuật ổ bụng.
• Biến chứng toàn thân: Viêm tĩnh mạch, tắc nghẽn mạch phổi rất hiếm gặp.

Cắt đại tràng sigma nội soi vẫn có thể gây biến chứng.

IV – Thời gian phục hồi sau phẫu thuật cắt đại tràng sống?

Thời gian phục hồi sau phẫu thuật cắt đại tràng sống thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm độ tuổi, tình trạng sức khỏe ban đầu, phương pháp phẫu thuật được sử dụng và quy mô của phẫu thuật.

Tuy nhiên, trong trường hợp phẫu thuật được thực hiện thành công và không có biến chứng, thời gian phục hồi trung bình có thể kéo dài từ 4 đến 6 tuần. Trong thời gian này, bệnh nhân cần tuân thủ chặt chẽ các chỉ đạo của bác sĩ để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra thuận lợi.

Bên cạnh đó, bệnh nhân cần có chế độ ăn uống lành mạnh và đầy đủ dinh dưỡng để hỗ trợ quá trình phục hồi. Nếu có bất kỳ biến chứng nào xảy ra trong quá trình phục hồi, bệnh nhân cần liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

V – Cắt đại tràng xong sống được bao lâu?

Thời gian sống sau khi cắt đại tràng (colectomy) phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm lý do phẫu thuật, trạng thái sức khỏe ban đầu của bệnh nhân và quá trình điều trị sau phẫu thuật. Đa số người sống sau phẫu thuật cắt đại tràng có thể có chất lượng cuộc sống tốt và sống lâu dài, đặc biệt khi phẫu thuật được thực hiện để điều trị bệnh ung thư đại tràng.

Đối với bệnh nhân ung thư đại tràng, dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm lâm sàng, tỷ lệ sống 5 năm sau phẫu thuật cắt bỏ đại tràng cho ung thư đại tràng giai đoạn sớm có thể là khoảng 70-90%. Tuy nhiên, việc tiên lượng chi tiết phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giai đoạn của bệnh, di căn, trạng thái tổng quát của bệnh nhân và phản ứng điều trị sau phẫu thuật.

Ngoài ung thư đại tràng, dự đoán về thời gian sống sau phẫu thuật cắt đại tràng còn phụ thuộc vào lý do khác như bệnh viêm đại tràng, bệnh Crohn, hoặc các vấn đề khác liên quan đến đại tràng.

Để biết thêm thông tin chi tiết và cá nhân hóa, tốt nhất là thảo luận với bác sĩ của bạn, người có thông tin chi tiết về tình trạng sức khỏe của bạn và có thể đưa ra dự đoán cụ thể hơn về thời gian sống sau phẫu thuật cắt đại tràng trong trường hợp của bạn.

VI – Cần chuẩn bị gì trước khi phẫu thuật cắt đại tràng

• Vài ngày trước mổ, bạn cần được khám tiền mê. Để đảm bảo sức khỏe chịu được ca mổ, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm máu và khám tổng quát theo tình trạng bệnh, tuổi tác của bệnh nhân.
• Vào đêm trước mổ và sáng ngày mổ, bạn cần tắm bằng dung dịch sát trùng. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định bạn uống kháng sinh vài ngày trước mổ và làm sạch đại tràng để tránh nhiễm trùng.
• 2 – 3 ngày gần mổ, bạn chỉ nên ăn thức ăn dạng lỏng để dễ tiêu hóa và làm sạch. Ngày trước mổ chỉ uống nước trước mổ và nhịn hoàn toàn tử nửa đêm trước mổ.
• Ngày trước mổ, bệnh nhân sẽ được uống thuốc sổ nên cần nhập viện để theo dõi và truyền nước, tránh mất nước do tiêu chảy
• Xét nghiệm và kiểm tra: Bạn có thể cần thực hiện một loạt các xét nghiệm và kiểm tra trước phẫu thuật, bao gồm xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, siêu âm và chụp CT. Điều này giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn và đảm bảo rằng bạn phù hợp để tiến hành phẫu thuật.

VII – Quy trình cắt đại tràng

Dưới đây là một quy trình phẫu thuật cắt đại tràng thông thường:

• Chuẩn bị trước phẫu thuật: Bạn sẽ được hướng dẫn về những hướng dẫn đói nước và không được ăn trong khoảng thời gian trước phẫu thuật. Bạn cũng có thể cần tiến hành các xét nghiệm và kiểm tra trước phẫu thuật.
• Phẫu thuật và gây mê: Bạn sẽ được đưa vào trạng thái gây mê toàn thân hoặc gây mê cục bộ, tùy thuộc vào phương pháp phẫu thuật và yêu cầu của bệnh nhân.
• Tiếp cận phẫu thuật: Tiếp cận có thể được thực hiện thông qua một khuyết tật phẫu thuật mở hoặc thông qua các cắt nhỏ sử dụng kỹ thuật nội soi hoặc robot hỗ trợ. Các quyết định này phụ thuộc vào yếu tố như mục đích phẫu thuật, vị trí và phạm vi cắt bỏ.
• Cắt bỏ đại tràng: Bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng theo yêu cầu. Phần đại tràng bị cắt bỏ sẽ được xác định trước phẫu thuật dựa trên lý do và mục đích của phẫu thuật.
• Khâu và khử trùng: Sau khi đại tràng đã được cắt bỏ, các đường cắt sẽ được khâu lại để đảm bảo sự an toàn và niêm phong. Khu vực phẫu thuật cũng sẽ được khử trùng để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Phục hồi sau phẫu thuật: Sau phẫu thuật, bạn sẽ được chuyển đến khu vực phục hồi để hồi phục từ tác động của phẫu thuật và tình trạng gây mê. Trong giai đoạn này, bạn sẽ được giám sát chặt chẽ và tiếp tục điều trị đau, chăm sóc vết thương và tái lập chức năng ruột.
• Quá trình phục hồi sau phẫu thuật cắt đại tràng có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy thuộc vào phạm vi phẫu thuật và tình trạng sức khỏe ban đầu của bệnh nhân. Bạn sẽ được theo dõi bởi các chuyên gia y tế và được hướng dẫn về chế độ ăn uống, hoạt động vật lý và chăm sóc vết thương.

VIII – Chăm sóc bệnh nhân sau khi cắt đại tràng

Sau khi phẫu thuật cắt ruột già, bệnh nhân sẽ được theo dõi cho đến khi tỉnh lại. Nếu các dấu hiệu bình phục tốt, bệnh nhân sẽ được chuyển về khoa hồi sức.

Khoảng 1 ngày sau đó, bệnh nhân bắt đầu đi bộ nhẹ nhàng được. Bệnh nhân đứng dậy và vận động phù hợp càng sớm càng tốt vì việc này kích thích nhu động ruột và giúp máu lưu thông tốt hơn.

Đa phần, sau 4 – 5 ngày phẫu thuật bệnh nhân có thể ăn nhẹ. Nhưng trước đó, bệnh nhân sẽ được truyền dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch.

Bệnh nhân có thể xuất viện sau khoảng 1 – 2 tuần và trở lại bình thường sau khoảng 2 – 3 tuần.

Chăm sóc vết thương: Đảm bảo vết thương sau phẫu thuật được giữ sạch và khô ráo. Theo chỉ dẫn của bác sĩ, bạn có thể thực hiện việc rửa vết thương hàng ngày và thay băng dính hoặc băng bó. Kiểm tra vết thương để phát hiện bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng hay viêm nhiễm và thông báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu có dấu hiệu bất thường.

Chế độ ăn uống: Trong giai đoạn hậu phẫu, chế độ ăn uống sẽ được điều chỉnh dựa trên chỉ định của bác sĩ. Ban đầu, bạn có thể bắt đầu bằng các thực phẩm dễ tiêu hóa và từ từ mở rộng chế độ ăn uống.

Vệ sinh cá nhân: Đảm bảo vệ sinh cá nhân hàng ngày, bao gồm tắm rửa và làm sạch vùng phẫu thuật. Hãy tuân thủ hướng dẫn về việc chăm sóc vết thương và hạn chế tác động mạnh lên vùng phẫu thuật.

Đa phần bệnh nhân bình phục sau khoảng 2 – 3 tuần.

Như vậy, qua bài viết này, chúng ta đã có thêm kiến thức về cắt đại tràng. Để tìm hiểu kỹ hơn các bệnh lý liên quan đến tiêu hóa, bạn có thể gọi đến hotline 1800.1125 (miễn cước) để được dược sĩ của thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel tư vấn nhé!

Xem thêm bệnh lý liên quan:

• Bệnh xoắn đại tràng
• Viêm đại tràng giả mạc