Viêm đại tràng màng giả (giả mạc): Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị

Viêm đại tràng giả mạc là tình trạng đại tràng bị viêm do nhiễm khuẩn, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như sốt, đi ngoài, nôn mửa… Nếu bệnh không được điều trị kịp thời, có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như thủng đại tràng, viêm phúc mạc, suy nội tạng, nhiễm trùng huyết… Vì thế, bạn nên nắm rõ các triệu chứng để phát hiện bệnh càng sớm càng tốt.

I – Viêm đại tràng giả mạc là gì?

Bệnh viêm đại tràng giả mạc là gì?

Viêm đại tràng giả mạc hay còn được gọi là viêm đại tràng màng giả là một bệnh nhiễm khuẩn ở đại tràng, có thể gây ra các triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bệnh thường gặp nhất ở những người đã sử dụng kháng sinh hoặc ở những người bệnh nằm viện trong thời gian dài.

Vi khuẩn C. Difficile là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh Viêm đại tràng giả mạc. Với khả năng kháng lại một số loại kháng sinh thông thường, vi khuẩn này có thể tồn tại trong đường tiêu hóa hoặc ra ngoài. Khi nhiễm vào đại tràng, vi khuẩn C. Difficile sẽ tiết ra độc tố gây hại cho tế bào và ruột, gây ra tình trạng viêm và tạo thành lớp màng giả.

Triệu chứng của bệnh Viêm đại tràng giả mạc bao gồm đau bụng, khó chịu, ợ chua, đầy bụng, tiêu chảy và sốt. Tuy nhiên, bệnh thường không nguy hiểm đến tính mạng và được chẩn đoán thông qua các xét nghiệm phân. Điều trị bệnh Viêm đại tràng giả mạc thường bao gồm sử dụng kháng sinh và/hoặc vi sinh vật có lợi.

II – Nguyên nhân gây viêm đại tràng giả mạc

Kháng sinh gây viêm đại tràng giả mạc là tình trạng không hiếm gặp.

Sử dụng kháng sinh: Hầu hết các loại kháng sinh có thể gây ra viêm đại tràng giả mạc.

Clindamycin, Ampicillin, Cephalosporins (như Cefotaxime, Ceftriaxone, Cefuroxime và Ceftazidime), Fluoroquinolones (như Ciprofloxacin, Levofloxacin và Moxifloxacin) và các loại Penicillin/β-lactamase-inhibitor kết hợp (như Ticarcillin/Clavulanate và Piperacillin/Tazobactam) đều có khả năng gây viêm đại tràng giả mạc.

Cơ chế chính là do sự ảnh hưởng tiêu cực của kháng sinh đối với hệ vi sinh đường ruột, gây ra sự chênh lệch và mất cân bằng vi khuẩn, đồng thời tạo điều kiện cho sự phát triển của vi khuẩn gây viêm.

Bệnh lý và điều trị ung thư: Viêm đại tràng giả mạc có thể phát triển ở những người bị bệnh ung thư hoặc các bệnh lý đại tràng như viêm loét đại tràng và bệnh Crohn.

Hóa trị liệu điều trị ung thư cũng có thể tác động đến sự phát triển của viêm đại tràng giả mạc. Trong quá trình hóa trị, thuốc chống ung thư và tác động phụ của chúng có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh đường ruột, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây viêm phát triển.

Yếu tố nguy cơ: Có một số yếu tố nguy cơ có thể tăng khả năng phát triển viêm đại tràng giả mạc. Ví dụ như:

• Sử dụng kháng sinh một cách không cần thiết, đặc biệt là trong thời gian dài.
• Nằm viện hoặc sinh sống tại nhà dưỡng lão cũng tăng nguy cơ mắc viêm đại tràng giả mạc do tiếp xúc với vi khuẩn từ môi trường bệnh viện hoặc cộng đồng.
• Tuổi cao, đặc biệt là trên 65 tuổi, liên quan đến sự suy giảm chức năng ruột và hệ vi sinh đường ruột.
• Hệ thống miễn dịch suy yếu cũng là yếu tố nguy cơ, vì hệ thống miễn dịch yếu dẫn đến sự tăng cường phản ứng viêm.
• Các bệnh lý đại tràng như viêm ruột và ung thư đại tràng tạo điều kiện cho sự phát triển của viêm đại tràng giả mạc.
• Hóa trị liệu điều trị ung thư cũng tạo điều kiện cho phát triển viêm đại tràng giả mạc do ảnh hưởng đến hệ vi sinh đường ruột.

III – Biểu hiện thường gặp khi bị Viêm đại tràng giả mạc

Triệu chứng viêm đại tràng giả mạc điển hình là:

• Bệnh nhân có thể bị sốt tới 38 – 39 độ C.
• Buồn nôn và nôn
• Phân lỏng, có thể kèm theo mủ, chất nhầy, máu.
• Đau bụng: Các cơn đau bụng có thể kéo dài hoặc thay đổi vị trí. Đau thường được cảm thấy ở bên trái của bụng.
• Tiêu chảy: Tiêu chảy có thể kéo dài và có thể kèm theo chất bã.
• Táo bón: Ngược lại với tiêu chảy, táo bón khiến cho việc đi tiêu trở nên khó khăn.
• Khó tiêu: Cảm giác đầy hơi và khó tiêu sau khi ăn.
• Đầy hơi: Cảm giác đầy bụng sau khi ăn.
• Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi và kiệt sức.

Các triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện sau khi sử dụng kháng sinh 1 – 2 ngày, nhưng cũng có thể xuất hiện sau vài tuần ngừng sử dụng kháng sinh.

IV – Viêm đại tràng giả mạc có nguy hiểm không?

Theo các bác sĩ, viêm đại tràng giả mạc có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là một số thông tin bổ sung về các biến chứng có thể xảy ra trong trường hợp nặng của viêm đại tràng giả mạc:

• Hạ Kali máu: Tiêu chảy kéo dài và mất chất lỏng có thể dẫn đến mất nhiều kali trong cơ thể. Hạ kali máu có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, cơ bắp yếu, co giật và nhịp tim không ổn định.
• Mất nước và suy thận: Tiêu chảy mạnh và mất chất lỏng kéo dài có thể dẫn đến mất nước và giảm chất điện giải trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến hạ huyết áp, suy thận và các vấn đề về chức năng thận.
• Thủng ruột kết: Trong trường hợp nặng, viêm đại tràng giả mạc có thể gây thủng ruột kết. Thủng ruột kết có thể dẫn đến nhiễm trùng và tình trạng nguy hiểm. Việc phát hiện và can thiệp kịp thời là quan trọng để tránh biến chứng này.

Vì vậy, rất quan trọng khi bạn phát hiện có dấu hiệu của viêm đại tràng giả mạc, hãy tới các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị sớm.

V – Chẩn đoán và điều trị viêm đại tràng giả mạc

Để chẩn đoán viêm đại tràng giả mạc và phát hiện biến chứng, bác sĩ có thể tiến hành:

• Xét nghiệm phân: Xét nghiệm một vài mẫu phân sẽ giúp phát hiện vi khuẩn C. Difficile có trong đại tràng hay không.
• Xét nghiệm máu: Nhằm tìm ra sự bất thường của bạch cầu trong máu.
• Nội soi đại tràng: Giúp tìm ra các dấu hiệu của viêm đại tràng màng giả như vết sưng, mảng màu vàng…
• Xét nghiệm hình ảnh: Tìm ra các biến chứng như thủng đại tràng, phình đại tràng…

Để chẩn đoán viêm đại tràng màng giả, bạn cần tới cơ sở y tế thăm khám.

Để điều trị viêm đại tràng giả mạc, người bệnh sẽ bắt đầu ngừng sử dụng kháng sinh đang sử dụng và chuyển sang sử dụng kháng sinh có tác dụng tiêu diệt C. Difficile. Một số trường hợp có thể phải chỉ định phẫu thuật.

Dưới đây là các cách điều trị viêm đại tràng màng giả có thể được áp dụng:

Dừng uống thuốc kháng sinh hiện tại: Đây thường là biện pháp đầu tiên được áp dụng khi bệnh nhân bị Viêm đại tràng giả mạc và ít nhất nó có thể làm giảm triệu chứng của bệnh, nhất là tình trạng tiêu chảy.

Uống kháng sinh khác: Nếu các triệu chứng bệnh không được cải thiện, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân uống kháng sinh tiêu diệt C. Difficile. Kháng sinh tiêu diệt C. Difficile vẫn cho phép các loại vi khuẩn khác bình phục trở lại, nhằm cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Đa phần bệnh nhân sẽ được chỉ định kháng sinh thông qua đường uống. Một số trường hợp đặc biệt có thể được chỉ định tiêm kháng sinh thông qua tĩnh mạch hoặc ống mũi dạ dày.

Cấy ghép phân: Nếu tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng, bệnh nhân có thể sẽ được cấy ghép phân từ người khỏe mạnh để hệ vi sinh cân bằng trở lại. Đồng thời, bệnh nhân vẫn tiếp tục sử dụng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn C. Difficile.

Phẫu thuật: Khi bệnh nhân gặp phải biến chứng nặng như vỡ đại tràng, suy nội tạng, viêm phúc mạc thì phẫu thuật là phương pháp cần thiết.

VI – Cách phòng tránh viêm đại tràng màng giả

Để phòng tránh viêm đại tràng giả mạc, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

• Sử dụng kháng sinh cẩn thận: Kháng sinh có thể gây ra viêm đại tràng giả mạc, vì vậy hãy sử dụng kháng sinh chỉ khi thật cần thiết và theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu bạn được kê đơn kháng sinh, hãy đảm bảo tuân thủ liều lượng và thời gian uống kháng sinh theo hướng dẫn.
• Duy trì vệ sinh tốt: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch trước khi ăn và sau khi sử dụng nhà vệ sinh. Điều này giúp giảm nguy cơ tiếp xúc với vi khuẩn gây viêm đại tràng giả mạc.
• Tránh tiếp xúc với vi khuẩn gây nhiễm trùng: Hạn chế tiếp xúc với vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng như Salmonella, Shigella, và Campylobacter. Đảm bảo thực phẩm được chế biến đúng cách, uống nước sạch và tránh ăn các thực phẩm có nguồn gốc không an toàn.
• Sử dụng chế phẩm probiotics: Probiotics có thể giúp cân bằng vi sinh đường ruột và giảm nguy cơ viêm đại tràng giả mạc. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng chế phẩm probiotics phù hợp cho bạn.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Hãy duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân bằng, đủ chất dinh dưỡng và tập thể dục đều đặn. Tránh tiếp xúc với chất kích thích đại tràng như rượu, cafein, và thuốc lá.
• Thực hiện các biện pháp phòng ngừa nhiễm trùng: Khi điều trị bệnh hoặc sau phẫu thuật, tuân thủ các quy trình vệ sinh, sử dụng thuốc kháng sinh theo chỉ định và tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ.

Như vậy, chúng ta đã có những thông tin cần thiết để nhận biết, phòng tránh và chữa trị bệnh viêm đại tràng giả mạc. Nếu bạn cần tư vấn thêm, đừng quên liên hệ tới hotline miễn phí cước 1800.1125 (miễn phí cước) để gặp dược sĩ của thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel nhé.