Tại sao trào ngược dạ dày gây viêm xoang? Nguyên nhân, triệu chứng và giải pháp điều trị hiệu quả

Trào ngược dạ dày gây viêm xoang là một vấn đề sức khỏe phổ biến, với những triệu chứng khó chịu ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Tình trạng acid dạ dày kích ứng đường hô hấp trên không chỉ gây phiền toái mà còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được can thiệp kịp thời. Yumangel giúp bạn hiểu rõ mối liên hệ để bạn chủ động hơn trong việc thăm khám và điều trị, bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa và hô hấp.

I. Trào ngược dạ dày có gây viêm xoang không?

Nhiều người thường thắc mắc liệu hai bệnh lý tưởng chừng riêng biệt này có thực sự liên quan. Câu trả lời là có, và mối liên hệ này ngày càng được nhiều nghiên cứu y khoa khẳng định.

Trào ngược dạ dày là gì?

Đây là tình trạng dịch vị acid và các chất khác trong dạ dày (như pepsin, thức ăn) bị trào ngược lên thực quản, thậm chí lan đến vùng họng và khoang miệng. Các dấu hiệu đặc trưng của trào ngược dạ dày bao gồm:

• Ợ nóng, ợ chua, ợ hơi.
• Buồn nôn, nôn.
• Đau tức ngực (cần phân biệt với bệnh tim mạch).
• Khó nuốt, cảm giác nghẹn ở cổ họng.
• Đắng miệng, tăng tiết nước bọt.
• Triệu chứng hô hấp: ho khan hoặc ho có đờm kéo dài, đau rát họng, khàn tiếng, và đáng chú ý là có thể dẫn đến viêm xoang, viêm mũi, viêm phế quản.

Trào ngược dạ dày là tình trạng dịch vị acid và các chất khác trong dạ dày

Viêm xoang là gì?

Viêm xoang là tình trạng viêm nhiễm lớp niêm mạc lót bên trong các khoang rỗng của xương sọ (xoang trán, xoang sàng, xoang hàm, xoang bướm). Sự viêm nhiễm này gây sưng phù nề, dẫn đến tắc nghẽn các lỗ thông xoang, khiến dịch nhầy bị ứ đọng lại, gây đau nhức và khó chịu. Viêm xoang được chia thành hai thể chính:

• Viêm xoang cấp tính: Các triệu chứng thường kéo dài dưới 4 tuần, có thể xuất hiện sau cảm lạnh hoặc cúm.
• Viêm xoang mãn tính: Các triệu chứng dai dẳng trên 12 tuần, khó điều trị dứt điểm và dễ tái phát.

Các triệu chứng phổ biến của viêm xoang bao gồm:

• Đau nhức, sưng và căng tức quanh má, mắt hoặc trán.
• Nghẹt mũi, tắc mũi, giảm khứu giác.
• Chảy dịch mũi đặc, có thể màu xanh hoặc vàng.
• Đau đầu, có thể có sốt.
• Hơi thở có mùi.

Mối liên hệ giữa trào ngược dạ dày và viêm xoang

Các chuyên gia y tế đã chỉ ra rằng trào ngược dạ dày không chỉ gây hại cho đường tiêu hóa mà còn là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến các vấn đề hô hấp, trong đó có viêm xoang. Một nghiên cứu lớn tại Đài Loan cho thấy những người được chẩn đoán mắc GERD có nguy cơ phát triển viêm xoang mãn tính (CRS) cao hơn 2.36 lần so với người không mắc bệnh, đặc biệt là viêm xoang mãn tính không polyp mũi (1).

Thực tế, nhiều trường hợp viêm xoang dai dẳng, điều trị bằng kháng sinh và thuốc chống viêm thông thường không thuyên giảm, nhưng lại có cải thiện đáng kể khi được điều trị bằng thuốc kháng acid nhắm vào bệnh trào ngược dạ dày. Điều này một lần nữa khẳng định vai trò của GERD trong việc gây ra hoặc làm nặng thêm tình trạng viêm xoang.

Ngoài viêm xoang, trào ngược dạ dày còn có thể gây ra nhiều biến chứng khác tại vùng tai mũi họng như: viêm họng mạn tính, ho kéo dài, viêm thanh quản, viêm tai giữa tái phát, thậm chí là các tổn thương tiền ung thư.

Trào ngược dạ dày gây viêm xoang còn có thể gây ra nhiều biến chứng khác tại vùng tai mũi họng

II. Nguyên nhân trào ngược dạ dày gây viêm xoang

Sự trào ngược kéo dài của dịch vị acid dạ dày lên thực quản và vùng hầu họng là yếu tố then chốt gây ra viêm xoang. Các cơ chế bệnh sinh chính bao gồm:

• Kích ứng và tổn thương niêm mạc trực tiếp: Dịch vị acid khi tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc mũi và họng sẽ gây kích ứng, làm tổn thương và viêm nhiễm. Lớp lông nhầy bảo vệ trên bề mặt niêm mạc bị rối loạn chức năng, dẫn đến phù nề, ứ đọng dịch và tắc nghẽn các lỗ thông xoang, từ đó hình thành viêm xoang.
• Kích thích phản xạ thần kinh: Dịch acid từ dạ dày có thể kích thích các đầu dây thần kinh giao cảm trong hệ hô hấp. Phản xạ này gây ra các triệu chứng như nghẹt mũi, tăng tiết dịch mũi quá mức và chảy dịch sau mũi, tạo điều kiện cho viêm xoang phát triển.
• Di chuyển vi khuẩn: Một số nghiên cứu cho rằng trào ngược dạ dày có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn từ đường tiêu hóa (dạ dày, ruột) di chuyển lên đường hô hấp trên, bao gồm cả các xoang. Thậm chí, có giả thuyết về vai trò của vi khuẩn H. pylori (thường tìm thấy trong dạ dày) có thể hiện diện ở niêm mạc mũi và góp phần vào tình trạng viêm nhiễm hệ thống.
• Giảm áp lực xoang và vòng xoắn bệnh lý (ở thể mãn tính): Khi tình trạng tắc nghẽn kéo dài, không khí lưu thông vào xoang giảm, làm giảm áp lực trong xoang. Điều này, cùng với sự ứ đọng dịch và dày lên của niêm mạc, có thể dẫn đến một hiện tượng nguy hiểm là xoang có xu hướng hút ngược dịch từ mũi (mang theo vi khuẩn) vào trong, làm tình trạng viêm xoang trở nên mãn tính và khó điều trị hơn.

Đặc biệt ở trẻ em: Trào ngược dạ dày gây viêm xoang thường gặp hơn ở trẻ em. Nguyên nhân là do cấu trúc giải phẫu của trẻ có lỗ thông mũi xoang hẹp hơn, niêm mạc mũi họng cũng nhạy cảm và dễ bị tổn thương, phù nề dẫn đến tắc nghẽn hơn so với người lớn.

III. Dấu hiệu nhận biết trào ngược dạ dày gây viêm xoang

Bệnh nhân bị viêm xoang do trào ngược dạ dày gây ra phải đối mặt với rất nhiều triệu chứng khó chịu của cả hai bệnh viêm xoang và trào ngược. Các triệu chứng điển hình là:

• Đau nhức ở vùng trán và hai bên hốc mắt.
• Nghẹt mũi.
• Chảy nhiều dịch mũi.
• Ho khan hoặc ho có đờm.
• Ợ chua, ợ nóng.
• Đau rát họng.
• Đau tức ngực.
• Nóng rát vùng sau xương ức.
• Buồn nôn, nôn.
• Hơi thở có mùi, nuốt khó.
• Mệt mỏi, sụt cân nhanh chóng.

Các triệu chứng của viêm xoang do trào ngược dạ dày gây ra sẽ nặng hơn về đêm hoặc sau khi ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, chua, uống nhiều cà phê, rượu, bia…

Ho khan hoặc ho có đờm

IV. Trào ngược dạ dày gây viêm xoang có nguy hiểm không? 

Nhiều người bệnh chủ quan xem nhẹ các triệu chứng, cho rằng đây chỉ là vấn đề thông thường. Tuy nhiên, nếu trào ngược dạ dày gây viêm xoang không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, tình trạng bệnh có thể diễn tiến nặng, dẫn đến:

• Viêm xoang mãn tính: Khó điều trị dứt điểm, dễ tái phát, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
• Các biến chứng khác của trào ngược dạ dày lên đường hô hấp: Viêm thanh quản mạn tính, polyp dây thanh, hẹp hạ thanh môn, thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư thanh quản.
• Các biến chứng của GERD lên thực quản: Viêm loét thực quản, hẹp thực quản, Barrett thực quản (tổn thương tiền ung thư).
• Suy giảm hệ miễn dịch: Một số giả thuyết cho rằng GERD kéo dài có thể làm suy giảm hệ miễn dịch cục bộ, khiến cơ thể khó chống lại các tác nhân gây viêm nhiễm ở đường hô hấp.

Do đó, ngay khi nhận thấy các dấu hiệu nghi ngờ, việc thăm khám sớm là vô cùng cần thiết để được chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị kịp thời.

V. Chẩn đoán và điều trị trào ngược dạ dày gây viêm xoang

Bệnh trào ngược dạ dày gây viêm xoang là dấu hiệu cảnh báo bệnh trào ngược tiến triển nặng cần điều trị y tế ngay. Người bệnh nên đến ngay bệnh viện để được bác sĩ chẩn đoán chính xác nguyên nhân và đề xuất phác đồ điều trị phù hợp. Điều này giúp ngăn chặn nguy cơ xuất hiện những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến hệ hô hấp và hệ tiêu hóa.

Với trường hợp viêm xoang do bệnh trào ngược dạ dày, người bệnh cần kết hợp điều trị cùng lúc cả bệnh trào ngược dạ dày và bệnh viêm xoang theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Bên cạnh dùng thuốc điều trị theo chỉ định, người bệnh cần áp dụng lối sống sinh hoạt lành mạnh bằng những cách sau:

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, xúc miệng với nước muối ấm mỗi ngày, nhất là sau mỗi lần bị trào ngược.
• Rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Uống đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày, nếu có thể hãy ưu tiên uống nước ấm.
• Vệ sinh không gian sống, chăn ga giường sạch sẽ.
• Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bị trào ngược dạ dày và viêm mũi xoang.
• Không uống bia, rượu, hút thuốc lá, sử dụng các chất kích thích.
• Sắp xếp công việc phù hợp để có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn; tránh căng thẳng, stress kéo dài. 
• Chế độ ăn uống hàng ngày đảm bảo khoa học và đủ dinh dưỡng.
• Nên ăn nhiều bữa nhỏ thay vì chỉ ăn 3 bữa/ngày để giảm áp lực lên dạ dày.
• Tránh tiêu thụ thức ăn giòn cứng, cay nóng, đồ ăn chiên rán chứa nhiều dầu mỡ, thực phẩm ngọt chứa nhiều đường,…
• Khi ngủ hoặc nằm nên nằm ở tư thế ngửa kê cao đầu hoặc nghiêng về bên trái.

Bên cạnh đó, khi các triệu chứng khó chịu của trào ngược dạ dày làm phiền bạn bất chợt, bạn có thể giảm nhanh bằng thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel.

Yumangel có tác dụng trung hòa axit, giảm ngay triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản. Bên cạnh đó, Yumangel hấp thụ và làm mất hoạt tính của acid mật, khi chất này trào ngược vào dạ dày và có thể làm cho các rối loạn về dạ dày ruột trở nên trầm trọng hơn. Đồng thời Yumangel cũng làm giảm hoạt động của pepsin.

Yumangel có tác dụng trung hòa axit, giảm ngay triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản

VI. Lưu ý khi bị trào ngược bị viêm xoang

Trào ngược dạ dày gây viêm xoang là một tình trạng phức tạp, đòi hỏi sự kiên trì trong điều trị và thay đổi lối sống.

• Thăm khám sớm: Đừng chủ quan với các triệu chứng. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp kiểm soát bệnh tốt hơn, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
• Tuân thủ phác đồ: Thực hiện đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ về việc dùng thuốc và tái khám.
• Lối sống khoa học: Đây là yếu tố then chốt để quản lý lâu dài cả GERD và viêm xoang do GERD. Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, rửa tay thường xuyên, giữ môi trường sống thoáng đãng.
• Dinh dưỡng cân bằng: Bổ sung đủ nước ấm mỗi ngày, ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa.

Nếu bạn nghi ngờ mình đang gặp phải tình trạng trào ngược dạ dày gây viêm xoang, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị phù hợp. Việc kiểm soát tốt bệnh lý trào ngược dạ dày không chỉ giúp bảo vệ hệ tiêu hóa mà còn góp phần quan trọng vào việc giữ gìn sức khỏe đường hô hấp của bạn.

Để được dược sĩ của thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel tư vấn kỹ hơn về bệnh viêm loét dạ dày, bạn vui lòng gọi đến hotline miễn cước 1800.1125 nhé!

*Thông tin trong bài viết này chỉ nhằm mục đích tham khảo và tra cứu, không thể thay thế cho lời khuyên, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa từ chuyên gia.

Xem thêm:

• Trào ngược dạ dày lên mũi
• Trào ngược dạ dày gây khó thở