Trong suốt thai kỳ, nhiều mẹ bầu gặp phải rối loạn tiêu hóa. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của mẹ. Vậy làm sao để giúp cải thiện tình trạng trên. Bài viết dưới đây sẽ bật mí những mẹo chữa rối loạn tiêu hóa cho mẹ bầu hiệu quả nhanh và dễ áp dụng ngay tại nhà.
Mục lục
I. Nguyên nhân khiến bà bầu dễ rối loạn tiêu hóa
1. Hormone thai kỳ ảnh hưởng
Khi mang thai, cơ thể sản xuất nhiều hormone progesterone hơn. Hormone này giúp tử cung phát triển và ngăn ngừa co bóp tử cung trước khi sinh. Nhưng nó cũng làm giãn các cơ trong cơ thể, bao gồm cơ ở dạ dày và ruột. Kết quả là thức ăn di chuyển chậm hơn qua đường tiêu hóa, dẫn đến:
- Táo bón: Phân di chuyển chậm, tích tụ lâu trong ruột.
- Đầy hơi, chướng bụng: Thức ăn “nằm” lâu trong dạ dày, gây cảm giác nặng nề.
2. Tử cung lớn dần chèn ép dạ dày và ruột
Khi thai nhi lớn lên, tử cung to ra. Điều này giống như một quả bóng lớn dần lên, ép vào các cơ quan xung quanh như dạ dày và ruột. Hậu quả là:
- Trào ngược dạ dày: Dạ dày bị ép, axit dạ dày dễ trào ngược lên thực quản, gây ợ nóng.
- Khó tiêu, táo bón: Ruột bị chèn ép, nhu động ruột yếu đi, thức ăn và phân khó di chuyển.
3. Chế độ ăn uống thay đổi và thuốc bổ
Bà bầu cần ăn nhiều chất dinh dưỡng hơn để nuôi thai nhi, nhưng việc ăn nhiều thực phẩm mới hoặc bổ sung thuốc (như viên sắt, canxi, vitamin) có thể gây áp lực cho hệ tiêu hóa.
- Viên sắt thường gây táo bón hoặc kích ứng dạ dày.
- Một số bà bầu ăn nhiều chất xơ hoặc đồ lạ để tốt cho bé, nhưng hệ tiêu hóa chưa kịp thích nghi, dẫn đến tiêu chảy hoặc đầy hơi.
4. Ít vận động hơn bình thường
Khi mang thai, nhiều bà bầu cảm thấy mệt mỏi, nặng nề hoặc được khuyên hạn chế vận động mạnh. Việc ít đi lại, tập thể dục làm nhu động ruột chậm lại, khiến thức ăn và phân di chuyển khó khăn hơn, dẫn đến táo bón hoặc đầy hơi.
5. Căng thẳng và lo âu
Mang thai thường đi kèm với nhiều cảm xúc, từ vui mừng đến lo lắng về sức khỏe của mẹ và bé. Căng thẳng có thể làm rối loạn hệ thần kinh kiểm soát tiêu hóa, gây ra:
- Tiêu chảy: Khi căng thẳng, ruột có thể co bóp quá nhanh.
- Táo bón: Ngược lại, căng thẳng cũng có thể nhu động ruột hoạt động yếu đi.
6. Hệ vi sinh đường ruột bị xáo trộn
Trong thai kỳ, hormone và chế độ ăn thay đổi có thể làm mất cân bằng các vi khuẩn tốt trong ruột. Những vi khuẩn này rất quan trọng để tiêu hóa thức ăn và giữ cho ruột khỏe mạnh. Khi chúng bị “mất cân bằng”, bà bầu có thể gặp:
- Đầy hơi, khó tiêu.
- Tiêu chảy hoặc táo bón.
II. Mẹo chữa rối loạn tiêu hoá cho bà bầu
Như đã chia sẻ, bà bầu thường dễ gặp rối loạn tiêu hóa như táo bón, đầy hơi, ợ nóng, tiêu chảy hoặc hội chứng ruột kích thích (IBS) do thay đổi hormone, áp lực từ tử cung, chế độ ăn và căng thẳng thai kỳ.
Dưới đây là một số mẹo dân gian được tổng hợp và phân loại theo từng tình trạng bệnh lý của bà bầu. Bạn có thể tham khảo:
1. Mẹo chữa rối loạn tiêu hoá cho bà bầu bị táo bón
Táo bón là vấn đề phổ biến ở bà bầu do hormone progesterone làm chậm nhu động ruột và tử cung chèn ép. Các mẹo sau giúp bà bầu đi tiêu dễ dàng hơn:
1.1. Uống nước mận khô pha loãng
- Mận khô chứa chất xơ, sorbitol hỗ trợ nhuận tràng tự nhiên, rất phù hợp cho bà bầu bị táo bón do thai kỳ.
- Cách làm: Ngâm 2-3 quả mận khô trong 200ml nước ấm qua đêm. Sáng hôm sau, bà bầu uống nước này, có thể thêm 1 thìa mật ong để dễ uống.
- Lưu ý cho bà bầu: Chỉ dùng lượng nhỏ (1-2 lần/tuần) để tránh gây tiêu chảy, có thể ảnh hưởng đến cân bằng nước trong cơ thể.
1.2. Ăn khoai lang luộc
- Khoai lang giàu chất xơ, dễ tiêu, giúp bà bầu cải thiện nhu động ruột, giảm táo bón do áp lực tử cung.
- Cách làm: Luộc 1 củ khoai lang nhỏ (100-150g), ăn vào bữa sáng hoặc bữa phụ, phù hợp với chế độ ăn của bà bầu.
- Lưu ý cho bà bầu: Chọn khoai lang ruột vàng, tránh ăn quá nhiều để không gây đầy hơi, đặc biệt ở giai đoạn cuối thai kỳ.
2. Mẹo chữa rối loạn tiêu hoá cho bà bầu bị đầy hơi, chướng bụng
Đầy hơi khiến bà bầu khó chịu do khí tích tụ, thường do tiêu hóa chậm hoặc thực phẩm khó tiêu. Các mẹo sau giúp bà bầu giảm cảm giác nặng bụng.
2.1. Uống trà gừng ấm
- Gừng có tính ấm, kích thích tiêu hóa, rất hữu ích cho bà bầu bị đầy hơi.
- Cách làm: Cắt 2-3 lát gừng tươi, hãm với 200ml nước sôi trong 5 phút, thêm chút mật ong nếu bà bầu muốn ngọt nhẹ. Uống 1-2 lần/ngày sau bữa ăn.
- Lưu ý cho bà bầu: Tránh dùng nếu bà bầu có dấu hiệu nóng trong (như nhiệt miệng) hoặc huyết áp cao, vì gừng có thể làm tăng nhiệt cơ thể.
2.2. Ăn sữa chua không đường
- Sữa chua bổ sung lợi khuẩn, giúp bà bầu cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm đầy hơi do thay đổi nội tiết.
- Cách làm: Ăn 1 hũ sữa chua không đường (100-150ml) vào bữa phụ, lý tưởng là sau bữa trưa, để hỗ trợ tiêu hóa.
- Lưu ý cho bà bầu: Chọn sữa chua tự nhiên, không chứa đường hóa học, để tránh kích ứng dạ dày nhạy cảm của bà bầu.
3. Mẹo chữa rối loạn tiêu hoá cho bà bầu bị tiêu chảy
Tiêu chảy ở bà bầu có thể do thay đổi chế độ ăn hoặc nhiễm khuẩn nhẹ, gây mất nước nguy hiểm. Các mẹo sau giúp làm dịu ruột.
3.1. Uống nước gạo rang
- Nước gạo rang chứa tinh bột, giúp bà bầu làm dịu ruột và bù nước khi bị tiêu chảy trong thai kỳ.
- Cách làm: Rang 2 thìa gạo đến khi vàng nhẹ, đun với 500ml nước trong 15 phút, lọc lấy nước, uống 2-3 lần/ngày.
- Lưu ý cho bà bầu: Nếu tiêu chảy kéo dài hơn 1 ngày hoặc kèm sốt, bà bầu cần đi khám ngay để tránh mất nước ảnh hưởng thai nhi.
3.2. Ăn chuối chín
- Chuối chín chứa pectin, giúp bà bầu làm đặc phân, bổ sung kali bị mất do tiêu chảy.
- Cách làm: Ăn 1-2 quả chuối chín mềm vào bữa phụ, tránh chuối xanh vì có thể làm nặng thêm tiêu chảy.
- Lưu ý cho bà bầu: Không ăn quá nhiều để tránh đầy bụng, phù hợp với dạ dày nhạy cảm của bà bầu.
4. Mẹo chữa rối loạn tiêu hoá cho bà bầu bị hội chứng ruột kích thích (IBS)
IBS gây đau bụng, đầy hơi, táo bón hoặc tiêu chảy xen kẽ, thường nặng hơn ở bà bầu do căng thẳng và thay đổi hormone. Các mẹo sau giúp làm dịu ruột:
4.1. Uống trà bạc hà
- Bạc hà thư giãn cơ ruột, giảm đau bụng và co bóp do IBS, phù hợp cho bà bầu bị rối loạn tiêu hóa do căng thẳng thai kỳ.
- Cách làm: Hãm 5-7 lá bạc hà tươi (hoặc 1/2 thìa lá khô) với 200ml nước sôi trong 5 phút, uống 1 lần/ngày vào buổi chiều.
- Lưu ý cho bà bầu: Không dùng nếu bà bầu bị trào ngược dạ dày, vì bạc hà có thể làm nặng triệu chứng này.
4.2. Ăn cháo yến mạch
- Yến mạch giàu chất xơ hòa tan, giúp bà bầu ổn định nhu động ruột, làm dịu niêm mạc ruột khi bị IBS trong thai kỳ.
- Cách làm: Nấu 3 thìa yến mạch với 200ml nước hoặc sữa không đường, thêm chút táo xay nhuyễn nếu muốn. Ăn vào bữa sáng hoặc bữa phụ.
- Lưu ý cho bà bầu: Chọn yến mạch nguyên cám, không chứa đường hoặc phụ gia, để tránh kích ứng hệ tiêu hóa nhạy cảm.
III. Lưu ý đặc biệt cho bà bầu bị rối loạn tiêu hóa
- Tham khảo bác sĩ trước khi áp dụng: Bà bầu có cơ địa nhạy cảm, đặc biệt khi bị IBS hoặc các rối loạn tiêu hóa khác. Bác sĩ sẽ giúp xác định mẹo nào an toàn và phù hợp với từng giai đoạn thai kỳ.
- Ăn uống phù hợp thai kỳ: Bà bầu nên tránh đồ chiên rán, cay nóng, thực phẩm kích thích (như cà phê, trà đặc); ưu tiên thực phẩm dễ tiêu như cháo, súp, rau luộc để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.
- Uống đủ nước: Bà bầu cần uống 2-2.5 lít nước/ngày để hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và bù nước khi bị tiêu chảy.
- Vận động nhẹ nhàng: Đi bộ 15-20 phút hoặc tập yoga cho bà bầu giúp kích thích nhu động ruột, giảm đầy hơi và cải thiện IBS.
- Giữ tinh thần thoải mái: Căng thẳng thai kỳ có thể làm nặng thêm IBS và rối loạn tiêu hóa. Bà bầu có thể thử hít thở sâu, nghe nhạc nhẹ hoặc thiền để thư giãn.
IV. Khi nào bà bầu bị rối loạn tiêu hóa cần gặp bác sĩ?
Dù rối loạn tiêu hóa khi mang thai thường là tình trạng sinh lý bình thường, nhưng trong một số trường hợp, mẹ bầu nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám:
- Rối loạn tiêu hóa kéo dài nhiều ngày không thuyên giảm: Nếu các biểu hiện như tiêu chảy, táo bón, đầy hơi… kéo dài trên 3–5 ngày dù đã áp dụng nhiều biện pháp tại nhà, mẹ nên đi khám để kiểm tra nguyên nhân sâu xa.
- Đi ngoài ra máu hoặc phân đen: Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề nghiêm trọng như viêm loét dạ dày, trĩ, xuất huyết tiêu hóa.
- Đau bụng dữ dội, co thắt kéo dài: Không nên chủ quan nếu thấy đau bụng nhiều lần, đau quặn từng cơn kèm theo dấu hiệu như nôn mửa, sốt hoặc mất nước.
- Buồn nôn, nôn ói liên tục: Nôn quá mức có thể dẫn đến mất nước, mất điện giải, gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.
- Cân nặng giảm bất thường hoặc không tăng: Rối loạn tiêu hóa kéo dài có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng, khiến mẹ bầu bị sút cân hoặc thai nhi chậm phát triển.
Lời kết: Trên đây là những mẹo chữa rối loạn tiêu hóa cho bà bầu được nhiều người tin tưởng và áp dụng thành công. Dù chỉ là phương pháp tự nhiên, nhưng nếu kiên trì thực hiện, bạn sẽ cảm nhận được hiệu quả rõ rệt. Đừng quên kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và nghỉ ngơi hợp lý để thai kỳ luôn khỏe mạnh nhé!
Hà Thị Kim Liên - Tốt nghiệp Học viện Báo chí và Tuyên truyền niên khóa 2010-2014. Cô có 8 năm kinh nghiệm trong vị trí biên tập viên, content, Copywriter tại các lĩnh vực liên quan tới làm đẹp, sức khỏe…