Viêm đại tràng mãn tính là tình trạng viêm niêm mạc đại tràng kéo dài, dẫn đến mãn tính. Có khá nhiều cách điều trị viêm đại tràng mãn tính, nhưng nhiều bệnh nhân không thể khỏi hẳn, bệnh thường xuyên tái phát, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Trong bài viết dưới đây, cùng Yumangel tìm hiểu về căn bệnh này nhé!
Mục lục
- I. Bệnh viêm đại tràng mãn tính là gì? Phân loại
- II. Nguyên nhân gây viêm đại tràng mãn tính
- III. 11 triệu chứng nhận biết bệnh viêm đại tràng mãn tính
- IV. Viêm đại tràng mãn tính có nguy hiểm không?
- V. Viêm đại tràng mãn tính có chữa được không?
- VI. Phương pháp chẩn đoán viêm đại tràng mãn tính
- VII. Điều trị bệnh viêm đại tràng mãn tính
- VIII. Viêm đại tràng mãn tính nên ăn gì và kiêng ăn gì?
- IX. Giải pháp phòng tránh viêm đại tràng mãn tính
I. Bệnh viêm đại tràng mãn tính là gì? Phân loại
Viêm đại tràng mãn tính là tình trạng viêm niêm mạc đại tràng kéo dài, dẫn đến mãn tính. Có nghĩa là, bệnh viêm loét đại tràng đã ở mức độ nặng, có thể gây tổn thương khu trú hoặc lan tỏa đến niêm mạc đại tràng.
Bệnh đau đại tràng mãn tính nhẹ có thể khiến niêm mạc dạ dày bị tổn thương và chảy máu. Còn viêm đại tràng mãn tính mức độ nặng sẽ gây ra những vết loét, xung huyết, thậm chí là áp xe.
Viêm đại tràng mãn tính được chia thành 2 nhóm là: viêm đại tràng mạn tính có nguyên và viêm đại tràng mạn tính không rõ nguyên nhân. Trong đó:
- Viêm đại tràng mạn tính có nguyên nhân: Là bệnh xuất hiện sau khi bệnh nhân bị viêm đại tràng cấp do bị nhiễm trùng, nhiễm ký sinh trung, nhiễm độc hoặc nhiễm nấm nhưng lại không được điều trị dứt điểm.
- Viêm đại tràng mạn tính không rõ nguyên nhân: Là bệnh không đặc hiệu.
II. Nguyên nhân gây viêm đại tràng mãn tính
Thông thường, các chuyên gia sẽ chia viêm đại tràng mãn tính thành 2 loại theo nguyên nhân gây bệnh.
1. Viêm đại tràng mãn tính có nguyên nhân
Các nguyên nhân phổ biến gây viêm đại tràng mãn tính bao gồm:
- Do lao, viêm đại tràng chảy máu, crohn…
- Do nhiễm trùng, nhiễm ký sinh trùng, nhiễm độc, nhiễm nấm gây viêm đại tràng cấp tính nhưng không được điều trị dứt điểm.
2. Viêm đại tràng mãn tính không xác định rõ nguyên nhân
Tình trạng viêm đại tràng mãn tính nhưng không xác định rõ nguyên nhân thường xuất hiện ở các trường hợp viêm đại tràng mãn tính không đặc hiệu.
Các nguyên nhân được cho là gây ảnh hưởng đến bệnh lý viêm đại tràng mãn tính có thể là:
- Nhiễm các loại vi trùng gây bệnh ở đường ruột như Salmonella, Shigella…
- Nhiễm các loại ký sinh trùng như giun đũa, giun tóc, giun kim…
- Chế độ ăn uống thiếu khoa học, thường xuyên sử dụng đồ ăn và đồ uống gây tổn thương niêm mạc đại tràng như đồ ăn cay nóng, đồ ăn quá chua, rượu, bia, đồ uống có gas…
- Bệnh nhân bị táo bón kéo dài.
III. 11 triệu chứng nhận biết bệnh viêm đại tràng mãn tính
Các dấu hiệu điển hình của bệnh viêm đại tràng mãn tính gồm đau bụng kéo dài, phân có dấu hiệu bất thường, ăn không ngon, cơ thể mệt mỏi suy nhược … Cụ thể:
- Đau bụng kéo dài: Đau bụng là một trong những dấu hiệu viêm đại tràng mãn tính không thể bỏ qua. Thông thường, bệnh nhân sẽ bị đau dọc theo khung đại tràng, nhất là khu vực nửa khung đại tràng trái và hai hố chậu. Bệnh nhân cũng thường xuyên cảm thấy bụng căng trướng, khó chịu, đặc biệt là khu trú dọc khung đại tràng. Cơn đau có thể xuất hiện từng cơn, quặn thắt; đôi khi cũng có thể xuất hiện âm ỉ. Cơn đau có thể giảm sau khi bệnh nhân đi đại tiện.
- Phân có dấu hiệu bất thường: Khi bị viêm đại tràng mãn tính, người bệnh có thể đi đại tiện ra phân bất thường, kèm theo máu, có thể có chất nhầy hoặc không.
- Tiêu chảy: Khi bị viêm đại tràng mãn tính, bệnh nhân có thể bị đi tiêu chảy trong vài ngày đến vài tuần.
- Táo bón: Bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính có thể bị táo bón gây khó khăn khi đi đại tiện. Nguyên nhân là do khi bị viêm, đại tràng sẽ không thể hoàn thành tốt chức năng của mình và không thể tiêu hóa được các chất thải dẫn đến táo bón rất khó chịu.
- Ăn không ngon: Bệnh nhân bị viêm đại tràng mãn tính thường cảm thấy chán ăn, ăn uống không ngon miệng do bị đầy bụng và khó chịu khi ăn.
- Cơ thể suy nhược và mệt mỏi: Vì ăn không ngon kết hợp với hệ tiêu hóa cũng không hoạt động tốt khiến chất dinh dưỡng không được hấp thụ tối đa vào cơ thể. Vì thế, bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính sẽ cảm thấy mệt mỏi, suy nhược, cơ thể hốc hác, thiếu sức sống, lo âu, có thể khó thở…
- Khó chịu ở trực tràng: Cảm giác khó chịu, thậm chí bị chảy máu ở khu vực trực tràng cũng là triệu chứng nhiều bệnh nhân gặp phải. Nguyên nhân gây chảy máu là do các vết loét tiếp xúc với chất hữu cơ mà người bệnh dung nạp vào gây đau rát, chảy máu.
- Sốt cao: Bệnh nhân viêm đại tràng thường chỉ sốt nhẹ, vì vậy nếu bị sốt cao hãy đến gặp bác sĩ ngay vì rất có thể hệ miễn dịch đang phải hoạt động quá sức để chống lại sự tác động của các vết loét do bệnh viêm đại tràng mãn tính gây ra.
- Suy dinh dưỡng: Hệ tiêu hóa của bệnh nhân viêm đại tràng mãn tĩnh bị tổn thương và làm việc không hiệu quả. Điều này khiến cơ thể người bệnh dễ bị suy dinh dưỡng do không hấp thụ đủ chất.
- Thiếu máu: Viêm đại tràng mãn tính khiến người bệnh bị tiêu chảy, đại tiện ra máu, chảy máu đại tràng… dẫn đến thiếu máu.
- Đau khớp: Ngoài ra, bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính còn phải đối mặt với trạng thái sưng và đau khớp. Tuy nhiên, triệu chứng này sẽ giảm dần và không gây ra tổn thương lâu dài đối với sức khỏe.
IV. Viêm đại tràng mãn tính có nguy hiểm không?
Nếu bệnh nhân không được chỉ định cách điều trị bệnh viêm đại tràng mãn tính phù hợp, bệnh có thể tiến triển thành các biến chứng nguy hiểm như:
- Xuất huyết ồ ạt: Niêm mạc đại tràng bị viêm loét trong thời gian dài rất dễ dẫn đến xuất huyết. Khi xảy ra biến chứng này, gười bệnh thường xuyên bị đi ngoài ra máu, phân lẫn chất nhầy, nặng hơn là chảy máu ồ ạt khi đi đại tiện.
- Thủng đại tràng: Tình trạng viêm kéo dài không khỏi, các vết loét ngày càng lan rộng và nặng hơn làm tăng nguy cơ bị thủng đại tràng vô cùng nguy hiểm.
- Giãn đại tràng cấp tính: Rối loạn đại tiện khiến đại tràng luôn phải co thắt liên tục, ruột phải vận động quá mức sẽ dẫn đến giãn đại tràng và giãn ruột.
- Ung thư đại tràng: Theo thống kê, có khoảng 20% bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính bị biến chứng thành ung thư đại tràng. Đây là biến chứng rất nguy hiểm, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến ung thư di căn.
Viêm đại tràng mãn tính ở trẻ có nguy hiểm không? Viêm đại tràng cấp tính rất hiếm gặp ở trẻ nhưng không phải là không có. Mức độ nguy hiểm của viêm đại tràng cấp tính cũng tương tự người lớn, với những biến chứng hết sức đáng lo ngại.
Ngoài ra, viêm đại tràng mãn tính còn có tác động tiêu cực đến sự phát triển của trẻ. Trẻ thường bị còi xương, suy dinh dưỡng, thậm chí còn cản trở quá trình phát triển của trí não.
Vì thế, bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính ở bất kỳ độ tuổi nào cũng cần được đến cơ sở y tế thăm khám để sử dụng thuốc trị viêm đại tràng mãn tính càng sớm càng tốt.
V. Viêm đại tràng mãn tính có chữa được không?
Viêm đại tràng mãn tính rất khó chữa trị dứt điểm. Các biện pháp điều trị đôi khi chỉ tạm thời làm giảm triệu chứng, nên bệnh rất dễ tái phát.
Vì thế, điều trị viêm đại tràng mãn tính cần đảm bảo 1 nguyên tắc là phải kết hợp điều trị nội khoa toàn diện, đồng thời thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống và làm việc một cách phù hợp.
Tùy theo tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ kê thuốc chữa viêm đại tràng mãn tính. Thông thường, thuốc viêm đại tràng mãn tính sẽ bao gồm 2 loại là thuốc giúp phục hồi tổn thương và thuốc loại trừ nguyên nhân gây bệnh.
Dưới đây, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về bệnh đại tràng mãn tính và cách chữa trị. Tuy nhiên, các thông tin chỉ mang giá trị tham khảo. Bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Vì viêm đại tràng mãn tính điều trị đúng cách và sớm sẽ có tỷ lệ khỏi dứt điểm cao hơn.
VI. Phương pháp chẩn đoán viêm đại tràng mãn tính
Sau khi thực hiện thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể cho người bệnh thực hiện các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán bệnh viêm đại tràng mãn tính như:
- Xét nghiệm máu: Mục đích để kiểm tra tình trạng thiếu máu, nhiễm trùng, hoặc các nguyên nhân miễn dịch khác.
- Xét nghiệm mẫu phân: Hồng cầu, bạch cầu hoặc ký sinh trùng trong phân có thể giúp chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh chính xác hơn.
- Nội soi đại tràng: Cho phép bác sĩ xem toàn bộ ruột kết, lấy các mẫu mô nhỏ (sinh thiết) nhằm khẳng định chẩn đoán chính xác hơn
- Nội soi đại tràng sigma: Sử dụng ống nội soi mảnh và có ánh sáng để kiểm tra trực tràng và đại tràng xích ma – phần dưới của đại tràng.
- Chụp X-quang: Nếu các triệu chứng bệnh nghiêm trọng, bác sĩ có thể chụp X-quang vùng bụng để loại trừ các biến chứng nghiêm trọng, ví dụ như thủng ruột kết, tắc ruột.
- Chụp cắt lớp CT: Chụp CT vùng bụng hoặc xương chậu có thể được bác sĩ chỉ định nếu nghi ngờ biến chứng từ viêm đại tràng. Bên cạnh đó, chụp CT cũng có thể tiết lộ mức độ viêm của ruột kết.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT) ruột non và cộng hưởng từ (MR) ruột: Bệnh nhân cần thực hiện phương pháp này khi bác sĩ muốn loại trừ bất kỳ chứng viêm nào trong ruột non.
VII. Điều trị bệnh viêm đại tràng mãn tính
Viêm đại tràng mãn tính là bệnh dễ gặp nhưng lại rất khó chữa trị dứt điểm. Một số phương pháp điều trị bệnh viêm đại tràng mãn tĩnh hiện nay gồm:
1. Điều trị nội khoa
Tùy theo tình trạng bệnh của từng người, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp. Các loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị viêm đại tràng mãn tĩnh gồm:
- Thuốc kháng sinh để chống nhiễm trùng, thuốc kháng lao, thuốc kháng nấm, thuốc kháng ký sinh trùng
- Thuốc giảm đau, thuốc chống co thắt, thuốc chống loạn khuẩn, thuốc điều trị tiêu chảy,…
- Bồi hoàn nước và điện giải để chống trụy tim mạch
2. Điều trị ngoại khoa
Nếu bệnh diễn tiến nặng và kéo dài, bệnh nhân có thể được chỉ định cắt 1 phần đại tràng hoặc toàn bộ đại tràng.
Các nguyên nhân khác cũng cần được điều trị ngoại khoa là polyp đại tràng, ung thư đại tràng…
3. Chữa viêm đại tràng mãn tính bằng đông y
Bên cạnh phương pháp điều trị nội khoa và ngoại khoa, bệnh nhân cũng có thể áp dụng các bài thuốc viêm đại tràng mãn tính y học cổ truyền để hỗ trợ điều trị bệnh.
Trong đông y, viêm loét hồi đại tràng mãn tính thuộc phạm trù phúc thống, nghĩa là đau bụng hoặc đại tràng ung. Bệnh thường biểu hiện ở 2 thể là tỳ hư khí trệ và táo kết co thắt.
Vì thế, thuốc đông y chữa viêm đại tràng mãn tính sẽ tập trung giải độc, đẩy mạnh lưu thông khí huyết, bổ thận, bổ gan…
Thông thường, các bài thuốc đông y chữa bệnh viêm đại tràng mãn tính sẽ có thành phần chính bao gồm: Mật lợn tươi, nghệ vàng tươi, rau má, đẳng sâm, mật ong, lá mơ lông, ngải cứu tươi, chỉ xác, hoàng kỳ, sinh địa.
** Lưu ý, các phương pháp trên đây chỉ mang tính chất tham khảo, chưa được kiểm chứng.
3. Thuốc nam trị viêm đại tràng mãn tính
Một số bài thuốc nam chữa viêm đại tràng mãn tính, bệnh nhân có thể tham khảo thêm là:
- Bài thuốc chữa đại tràng mãn tính bằng lá lô hội: Bạn lọc lấy phần thịt của 1 lá lô hội tươi, cho vào chiếc bát nhỏ, sau đó cho thêm 1 cốc nước ấm. Uống nước này 2 – 3 lần/ tuần để giảm triệu chứng viêm đại tràng mãn tính.
- Nghệ: Bạn trộn 1 – 2 thìa cà phê bột nghệ vào 1 ly sữa ấm. Bạn uống sữa và nghệ trước khi đi ngủ để cải thiện triệu chứng của bệnh. Có thể áp dụng liên tục 1 tuần hoặc lâu hơn.
** Lưu ý, các phương pháp trên đây chỉ mang tính chất tham khảo, chưa được kiểm chứng.
VIII. Viêm đại tràng mãn tính nên ăn gì và kiêng ăn gì?
Thay đổi chế độ ăn uống rất cần thiết trong quá trình điều trị viêm đại tràng mãn tính. Vì vậy người bệnh cần nắm được nguyên tắc dinh dưỡng, thực phẩm nên ăn và cần kiêng dưới đây.
1. Nguyên tắc dinh dưỡng
Dưới đây là một số nguyên tắc dinh dưỡng, bệnh nhân bị viêm đại tràng mãn tính nên ghi nhớ:
- Về hàm lượng dinh dưỡng: Chất đạm: 1g/1kg/ngày; năng lượng: 30 – 35 kcal/kg/ngày; chất béo: không quá 15g/ ngày; cung cấp đủ nước, vitamin và chất khoáng cho cơ thể.
- Nếu bị táo bón: người bệnh cần tăng hàm lượng chất xơ hòa tan. Đồng thời, chia nhỏ các bữa ăn, hơn 2 tiếng ăn 1 lần.
- Nếu bị tiêu chảy: Không ăn các loại chất xơ không hòa tan để giảm sự cọ sát lên thành ruột. Loại bỏ rau sống, hoa quả sấy khô, nếu ăn hoa quả tươi thì cần bỏ vỏ.
- Sử dụng thực phẩm có nhiều đạm từ cá, sữa: Riêng thịt nạc nên xay nhuyễn để dễ tiêu hóa.
- Nên chế biến đồ ăn theo kiểu luộc hấp: Hạn chế chế biến thực phẩm chiên, rán.
- Ăn uống đúng cách: Ăn đúng giờ và có định lượng phù hợp; nên nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt để hạn chế áp lực lên đại tràng
- Uống nước vào sáng sớm sau khi ngủ dậy và trước khi ăn rất tốt cho bệnh nhân bị viêm đại tràng.
Bên cạnh đó, người bệnh có thể tham khảo thêm danh sách các loại thực phẩm tốt và không tốt cho người bị viêm đại tràng mãn tính để dễ dàng lựa chọn.
2. Viêm đại tràng mãn tính nên ăn gì?
Dưới đây là một số loại thực phẩm được khuyên dùng cho những người bị viêm đại tràng mãn tính:
- Các loại rau họ bí như bí xanh, bí ngô, bầu, mướp, bí đao: vì chứa nhiều chất xơ hòa tan, mặt khác bã thải từ các loại thực phẩm này cũng khá mềm.
- Gừng: Củ gừng rất tốt cho người bị viêm loét dạ dày, đại tràng vì có tác dụng chống đầy bụng, khó tiêu.
- Nghệ: Chất Curcumin trong củ nghệ có khả năng kháng khuẩn tốt, giúp hạn chế lây lan vi khuẩn trong hệ tiêu hóa. Đồng thời, chất này còn làm lành các tổn thương trên niêm mạc đại tràng.
- Dưa, chuối, việt quất, nho, dâu tây, cam: Những loại quả này giàu vitamin C và chất chống oxy hóa, đặc biệt dễ tiêu hóa nên phù hợp cho bệnh nhân bị viêm đại tràng.
- Quả bơ: Trái cây này cung cấp chất béo không bão hòa đơn tốt cho cơ thể. Vì thế, bơ giúp cung cấp thêm dinh dưỡng cho những người bị gầy gò, xanh xao do viêm đại tràng mãn tính.
- Dầu hạt lanh, đậu nành, hạt óc chó: Những thực phẩm này là nguồn cung cấp omega 3 cho cơ thể.
- Thịt trắng: Cung cấp chất béo cùng protein bão hòa, đồng thời lượng cholesterol không cao nên phù hợp với người bị viêm đại tràng.
- Ngoài ra, trứng, cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích,… cũng rất tốt cho hệ tiêu hóa của người bị viêm đại tràng mãn tính.
3. Viêm đại tràng mãn tính kiêng ăn gì?
Nếu bạn đang bị viêm đại tràng mãn tính, hãy hạn chế ăn hoặc kiêng các loại thực phẩm dưới đây:
- Các loại rau họ cải như súp lơ, bắp cải: Vì chứa nhiều chất xơ không hòa tan gây khó khăn cho việc tiêu hóa nên không phù hợp với người bị viêm đại tràng.
- Thịt đỏ có nhiều mỡ: Mặc dù việc người bị viêm đại tràng có nên ăn thịt đỏ không vẫn còn đang tranh cãi. Nhưng thực tế, người bệnh vẫn không ăn thịt đỏ có nhiều mỡ để không cảm thấy bụng ì ạch, khó tiêu.
- Thực phẩm cứng và khó tiêu như ngũ cốc nguyên hạt, hoa quả sấy khô, bắp rang bơ: Vì chúng sẽ cọ xát lên niêm mạc đại tràng, gây thêm tổn thương.
- Đồ ăn cay như ớt, tiêu: Nhóm thực phẩm ày làm rối loạn chức năng đại tràng
- Thực phẩm nhiều đường: Đây chính là thủ phạm gây co thắt đại tràng, khó tiêu và đi ngoài nhiều lần.
- Đồ ăn tanh sống, đã bảo quản lâu ngày: Những thực phẩm này chứa nhiều vi khuẩn do bảo quản quá lâu nên không tốt cho người bị viêm đại tràng.
- Các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, đồ uống có gas cũng gây tăng tiết axit dịch vị và gây hại cho bệnh nhân bị viêm loét đại tràng.
IX. Giải pháp phòng tránh viêm đại tràng mãn tính
Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học chính là giải pháp phòng ngừa bệnh viêm đại tràng mãn tính hiệu quả và lâu dài. Cụ thể:
1. Chế độ ăn uống hợp lý
Trong chế độ ăn uống hàng ngày, bạn nên:
- Tăng cường các thực phẩm tốt cho đại tràng như: sữa đậu nành, gạo, khoai tây, cá, hoa quả, rau củ giàu chất xơ, chuối, đu đủ giàu kali…
- Hạn chế ăn các loại thực phẩm tái, sống như nem chua, rau sống, tiết canh, gỏi các loại, lòng lợn… để phòng tránh nhiễm khuẩn đường ruột.
- Hạn chế ăn nem rán, trứng, thịt mỡ, sữa,… cùng các chất gây kích thích đường ruột như rượu bia, cà phê, thuốc lá, đồ ăn chiên nóng khó tiêu.
- Nên ăn các món ăn mềm, dễ tiêu hóa.
- Chia thành nhiều bữa nhỏ, ăn ít vào bữa tối để giảm gánh nặng cho đường ruột.
2. Chế độ sinh hoạt khoa học
Về chế độ sinh hoạt, bạn cần lưu ý:
- Kiểm soát căng thẳng, stress, lo lắng bởi các vấn đề này kéo dài có thể gây trầm cảm hay giảm nhu động ruột. Cố gắng giữ tinh thần vui vẻ và thoải mái.
- Cân bằng cuộc sống, cân bằng giữ thời gian làm việc và nghỉ ngơi; đảm bảo được ngủ đủ giấc; không làm việc quá sức…
- Vận động thể dục thể thao mỗi ngày để tăng cường sức khỏe và sức đề kháng.
- Uống đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày kết hợp xoa bóp nhẹ vùng thượng vị để kích thích tăng nhu động ruột.
Viêm đại tràng mãn tính nếu không được điều trị sớm và đúng cách có dẫn đến biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng người bệnh. Do đó, bạn nên chủ động tìm hiểu để phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.
Nếu cần được tư vấn thêm, vui lòng liên hệ trực tiếp với dược sĩ của thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel qua hotline 1800.1125 (miễn phí cước) để được giải đáp.
Có thể bạn quan tâm:
Chưa có bình luận!