Viêm họng do trào ngược dạ dày thực quản nên làm gì cho đúng?

Trào ngược thực quản gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như ợ nóng, ợ hơi, tức ngực, nóng rát ngực, buồn nôn, nôn… Ngoài ra, tình trạng trào ngược dạ dày gây viêm họng cũng không hiếm gặp. Vậy làm thế nào để nhận biết viêm họng do bị trào ngược dạ dày – thực quản và viêm họng thông thường? Cùng thuốc dạ dày chữ Y Yumangel tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

I. Tổng quan về tình trạng trào ngược dạ dày gây viêm họng

Trào ngược dạ dày gây viêm họng xảy ra khi axit, enzyme tiêu hóa và đôi khi cả thức ăn từ dạ dày không chỉ trào lên thực quản mà còn tiếp cận đến vùng họng và thanh quản (còn gọi là trào ngược thanh quản – họng hay LPR). Khác với niêm mạc thực quản có cơ chế bảo vệ nhất định, niêm mạc họng và thanh quản rất nhạy cảm với axit.

Khi axit tiếp xúc với vùng này, nó gây kích ứng, dẫn đến tình trạng viêm, đỏ, đau rát, và có thể gây khàn giọng. Các triệu chứng này thường có xu hướng âm ỉ, kéo dài, dễ tái phát và thường bị nhầm lẫn với viêm họng do nhiễm khuẩn hoặc cảm lạnh thông thường. Người bệnh có thể cảm thấy nghẹn vướng ở cổ, ho khan, khàn tiếng, đặc biệt là viêm họng buổi sáng do trào ngược ban đêm hoặc sau khi ăn no, khi nằm (1).

Trào ngược dạ dày gây viêm họng xảy ra khi axit tiếp cận vùng thanh quản

II. Nguyên nhân gây viêm họng do axit trào ngược

Trào ngược dạ dày gây viêm họng là tình trạng axit và dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản và họng, làm tổn thương niêm mạc họng, gây viêm, đau rát, khàn tiếng. Nguyên nhân chủ yếu gồm:

1. Yếu cơ vòng thực quản dưới (LES)

Đây là van cơ ở cuối thực quản, ngăn không cho dịch dạ dày trào ngược lên. Các yếu tố có thể làm yếu LES bao gồm:

• Thực phẩm và đồ uống: Cà phê, rượu bia, socola, bạc hà, đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ.
• Thuốc: Một số loại thuốc (ví dụ: thuốc an thần, một số thuốc huyết áp, thuốc chống viêm không steroid – NSAIDs).
• Thói quen sinh hoạt: Ăn quá no, nằm ngay sau khi ăn, mặc quần áo quá chật vùng bụng.
• Tình trạng thể chất: Béo phì, mang thai, thoát vị hoành.

2. Yếu cơ vòng thực quản trên (UES)

Đây là van cơ ở đầu thực quản, ngăn không cho dịch trào ngược vào đường thở và họng. Các yếu tố ảnh hưởng có thể bao gồm:

• Tư thế ngủ không phù hợp.
• Ợ hơi thường xuyên.
• Hoạt động gắng sức, cúi gập người.
• Hút thuốc lá, uống rượu.

III. Sự khác biệt giữa viêm họng thường và viêm họng do trào ngược dạ dày

Có rất nhiều triệu chứng để nhận biết trào ngược dạ dày, trong đó có đau họng. Trào ngược dạ dày gây viêm họng khó thở là do cơ thắt thực quản trên bị suy yếu, đóng mở bất thường, dẫn đến axit dịch vị tràn vào đường thở hoặc cổ họng, khiến niêm mạc hầu họng, thanh quản bị tổn thương gây ra tình trạng viêm đau họng.

IV. Biến chứng của tình trạng trào ngược gây viêm họng

Nếu không được điều trị kịp thời, trào ngược dạ dày gây viêm họng có thể dẫn đến nhiều biến chứng khó lường:

• Viêm họng buổi sáng do trào ngược ban đêm: Vào ban đêm, axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên họng khi cơ thể nằm ngang, gây đau rát, viêm họng vào sáng sớm. Đây là biểu hiện đặc trưng mà nhiều người chủ quan bỏ qua.
• Tăng tiết chất nhầy và nhiễm trùng thường xuyên: Axit trào ngược làm rối loạn cơ chế tự làm sạch của cổ họng và xoang. Chất nhầy bị giữ lại lâu, dễ tích tụ vi khuẩn, khiến người bệnh hay bị viêm họng, cảm giác vướng cổ kéo dài.
• Kích ứng giọng nói và họng kéo dài: Tình trạng khàn tiếng, mất giọng, đau họng mạn tính có thể ảnh hưởng đến khả năng nói, giao tiếp. Nếu để lâu, dễ hình thành các tổn thương ở dây thanh quản, tăng nguy cơ viêm thanh quản do axit trào ngược, thậm chí là ung thư thanh quản.
• Biến chứng đường hô hấp: Axit trào lên không chỉ làm viêm họng mà còn có thể đi vào đường thở, gây viêm phế quản, viêm phổi. Đặc biệt, tình trạng này dễ xảy ra khi ngủ, khiến người bệnh vô tình hít phải axit mà không hay biết.
• Ảnh hưởng đến giọng nói, khàn giọng lâu ngày: Axit làm tổn thương niêm mạc họng và dây thanh, dẫn đến tình trạng khàn tiếng kéo dài, thay đổi chất giọng, nói hụt hơi.
• Khả năng tái phát viêm họng dù đã điều trị trào ngược: Dù đã điều trị trào ngược, nếu không kiểm soát tốt chế độ sinh hoạt, bệnh viêm họng rất dễ tái phát do lớp niêm mạc họng bị tổn thương lâu dài, trở nên nhạy cảm hơn với môi trường.

Tình trạng khàn tiếng, mất giọng, đau họng mạn tính có thể ảnh hưởng đến khả năng nói, giao tiếp

V. Cách điều trị và biện pháp phòng ngừa trào ngược gây viêm họng

Để chữa bị trào ngược dạ dày gây đau họng, bệnh nhân cần dùng thuốc điều trị nguyên nhân gây bệnh (trào ngược dạ dày), thuốc điều trị triệu chứng (viêm họng) và thực hiện các biện pháp phòng tránh bệnh tái phát.

Việc điều trị viêm họng do trào ngược cần tập trung vào giải quyết nguyên nhân gốc rễ là tình trạng trào ngược dạ dày, đồng thời làm giảm triệu chứng viêm họng. Điều quan trọng là cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị phù hợp.

1. Điều trị bằng thuốc chống trào ngược

Khi bị trào ngược dạ dày, thực quản, bạn nên tới các cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị sớm. Vì trào ngược dạ dày thực quản có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm nếu tiến triển trong thời gian dài như hẹp thực quản, ung thư biểu mô thực quản…

Một số loại thuốc có thể được bác sĩ hướng dẫn sử dụng để điều trị trào ngược dạ dày thực quảnlà:

• Thuốc giúp trung hòa axit dịch vị: Với các thành phần trong thuốc bao gồm: magie hidroxit, sodium bicarbonate, canxi carbonate, nhôm hydroxit… Các hoạt chất này có khả năng trung hòa acid dạ dày, làm giảm triệu chứng của bệnh, bao gồm cả cảm giác đau họng. Dù là loại thuốc không yêu cầu đơn thuốc, tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và an toàn tốt nhất, bệnh nhân vẫn cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng.
• Thuốc kháng thực thể H2, giúp giảm tiết axit dịch vị: Thuốc ức chế thụ thể H2 hoạt động bằng cách ngăn chặn sự kết nối giữa tế bào dạ dày và thụ thể trên tế bào sản xuất acid. Nhằm mục đích điều trị trào ngược dạ dày, các loại thuốc này nhanh chóng giảm bớt các triệu chứng bệnh. Các tên gọi như famotidine, cimetidine, ranitidine, nizatidine thường được đề cập khi thảo luận về những thuốc này.
• Thuốc ức chế bơm proton: Nhờ khả năng làm giảm sản xuất acid dạ dày, thuốc này giúp hạn chế tiềm năng tổn thương do acid gây ra đối với niêm mạc thực quản. Tác động này đóng góp vào việc cải thiện triệu chứng đau họng.

2. Điều trị triệu chứng viêm họng

Một số loại thuốc có thể làm dịu triệu chứng viêm học mà bệnh nhân có thể tham khảo là:

• Thuốc kháng viêm Alphachymotrypsin, lysozyme…
• Thuốc làm lỏng chất nhầy, long đờm: Bromhexin, acetylcystein…
• Thuốc chống dị ứng có thành phần kháng histamin như: cetirizine, chlorpheniramine,…
• Thuốc giúp làm giảm ho: Bổ phế, các loại thuốc thảo dược

Bạn cũng không nên tùy ý sử dụng thuốc mà cần sử dụng theo sự tư vấn của bác sĩ hoặc người có chuyên môn.

• Xem thêm: Cách điều trị trào ngược dạ dày gây nghẹn họng

3. Thay đổi lối sống, chế độ ăn uống

Thay đổi thói quen sinh hoạt và ăn uống là cách tốt để phòng ngừa trào ngược dạ dày, thực quản. Bạn nên lưu ý:

• Ăn nhiều bữa nhỏ thay vì ăn một bữa quá no, đồng thời nhai nhỏ thức ăn để giảm áp lực lên cơ thắt thực quản.
• Tránh nằm ngay sau khi ăn no, hãy chờ thực phẩm được tiêu hóa bớt 1 phần rồi mới nằm.
• Ăn trước khi đi ngủ tối thiểu 2h đồng hồ để dạ dày có thời gian nghỉ ngơi. Từ đó, giảm tần suất hoạt động về đêm – nguyên nhân chính gây trào ngược.
• Không sử dụng các thực phẩm kích thích dạ dày như thức ăn cay nóng, chua, thực phẩm chiên dầu, thực phẩm chứa nhiều đường, rượu bia, đồ uống có gas,…
• Không mặc quần áo bó sát vùng eo dễ gây chèn ép khu vực dạ dày làm ảnh hưởng đến quá trình co bóp có thể đẩy ngược acid lên thực quản.
• Không hút thuốc lá vì khói thuốc chứa Nicotin là chất làm giãn thành thực quản, kích thích tiết axit dạ dày. Từ đó, có thể làm cho nỗ lực điều trị trào ngược thực quản trở nên khó khăn hơn.
• Không thức khuya, hạn chế căng thẳng, stress…
• Không vận động, làm việc, tắm gội ngay sau khi ăn.

Ăn nhiều bữa nhỏ thay vì ăn một bữa quá no tránh trào ngược gây viêm họng

Trào ngược dạ dày gây viêm họng là tình trạng cần được nhận biết đúng để có hướng xử lý phù hợp. Nếu bạn có các triệu chứng viêm họng kéo dài, tái phát, đặc biệt là kèm theo các dấu hiệu khác của trào ngược hoặc triệu chứng nặng hơn vào buổi sáng/sau khi nằm, hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa hoặc Tai Mũi Họng. Việc tuân thủ điều trị theo chỉ định và thực hiện thay đổi lối sống là chìa khóa để kiểm soát hiệu quả tình trạng này và ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn.

Nếu bạn còn bất kỳ câu hỏi nào hãy gọi đến hotline 1800.1125 (miễn cước). Hoặc bạn có thể bình luận bên dưới để dược sĩ của chúng tôi tư vấn thêm.

*Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ.

Xem thêm:

• Trào ngược dạ dày gây buồn nôn là gì?
• Trào ngược dạ dày có gây đau đầu không? Tìm hiểu căn nguyên!