Bệnh dạ dày là một trong những vấn đề tiêu hóa phổ biến hiện nay, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Nếu không được can thiệp và điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy trào ngược dạ dày điều trị bao lâu thì khỏi? Hãy cùng Yumangel tìm lời giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.
Mục lục
I. Trào ngược dạ dày điều trị bao lâu thì khỏi?
Thời gian điều trị trào ngược dạ dày ở mỗi bệnh nhân sẽ khác nhau. Nó phụ thuộc vào tình trạng bệnh, khả năng đáp ứng thuốc cũng như chế độ ăn uống, sinh hoạt của mỗi người. Cụ thể:
1. Với người bệnh nhẹ
Trong giai đoạn đầu, trào ngược dạ dày thường chưa gây tổn thương rõ rệt đến thực quản. Các triệu chứng chủ yếu là ợ hơi, ợ chua, nóng rát vùng ngực, đầy bụng sau ăn. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, thời gian kiểm soát triệu chứng thường khá nhanh:
- Thời gian dùng thuốc: khoảng 2–4 tuần với thuốc trung hòa acid, ức chế tiết acid và thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày.
- Hiệu quả cải thiện: Nhiều người có thể cảm nhận rõ sự thuyên giảm sau 7–10 ngày đầu điều trị.
Việc điều trị không chỉ dựa vào thuốc mà còn phụ thuộc rất lớn vào chế độ ăn uống sinh hoạt khoa học của người bệnh. Nếu duy trì đúng liệu trình và lối sống lành mạnh, phần lớn người bệnh mới khởi phát có thể kiểm soát hoàn toàn triệu chứng sau 1 tháng.
2. Với người bệnh mạn tính
Đối với những người mắc trào ngược dạ dày mạn tính hoặc đã bị tái phát nhiều lần, tình trạng bệnh thường phức tạp hơn và đòi hỏi thời gian điều trị lâu dài, kiên trì. Đây là những trường hợp mà triệu chứng xuất hiện thường xuyên, dữ dội và có thể đã gây ra các tổn thương như viêm loét thực quản, hẹp thực quản hoặc Barrett thực quản.
- Thời gian điều trị dự kiến: Có thể kéo dài từ 8 tuần đến vài tháng, hoặc thậm chí là duy trì liên tục với liều thấp.
- Phương pháp: Bác sĩ thường sẽ kê đơn các loại thuốc ức chế bơm proton (PPI) liều cao hơn và kéo dài hơn. Ngoài ra, việc kết hợp với thay đổi lối sống nghiêm ngặt, theo dõi định kỳ và đôi khi cần đến các phương pháp can thiệp khác (như phẫu thuật trong trường hợp đặc biệt) là rất quan trọng.
Quá trình điều trị trào ngược dạ dày giai đoạn này đề hướng đến kiểm soát hoàn toàn triệu chứng, làm lành các tổn thương, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm và giảm tần suất tái phát. Việc tự ý ngưng thuốc khi triệu chứng vừa thuyên giảm có thể dẫn đến tái phát bệnh nhanh chóng và khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Do đó, người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ.
3. Mất bao lâu kiểm soát triệu chứng trào ngược dạ dày?
Kiểm soát triệu chứng là mục tiêu ban đầu và quan trọng nhất trong điều trị trào ngược dạ dày. Mặc dù thời gian để bệnh khỏi hoàn toàn có thể kéo dài, nhưng việc kiểm soát các triệu chứng khó chịu thường nhanh hơn.
- Thời gian trung bình: Thông thường, các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua sẽ bắt đầu giảm đáng kể trong vòng vài ngày đến 2 tuần sau khi bắt đầu điều trị bằng thuốc và điều chỉnh lối sống phù hợp.
- Yếu tố ảnh hưởng: Tốc độ kiểm soát triệu chứng phụ thuộc vào mức độ nặng của bệnh, loại thuốc sử dụng, và đặc biệt là sự tuân thủ của người bệnh đối với chế độ ăn uống, sinh hoạt và dùng thuốc.
- Quan trọng: Ngay cả khi triệu chứng đã được kiểm soát tốt, việc tiếp tục điều trị theo phác đồ của bác sĩ là cần thiết để làm lành tổn thương thực quản (nếu có) và ngăn ngừa tái phát.
Nhìn chung, điều trị trào ngược dạ dày đòi hỏi sự kỷ luật và kiên trì. Việc thăm khám định kỳ, tuân thủ phác đồ và duy trì lối sống lành mạnh là chìa khóa để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất và sống khỏe mạnh hơn.
II. Vì sao trào ngược dạ dày thường điều trị lâu và dễ tái phát?
Không ít người bệnh than phiền rằng đã uống thuốc nhiều đợt nhưng trào ngược dạ dày vẫn không khỏi hẳn, chỉ tạm đỡ rồi tái phát. Đây là tình trạng khá phổ biến và có thể lý giải qua nhiều nguyên nhân. Hiểu rõ các yếu tố khiến bệnh điều trị lâu và dễ tái phát sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc kiểm soát tình trạng này.
1. Bệnh mang tính mạn tính
Một trong những lý do chính khiến trào ngược dạ dày khó điều trị dứt điểm và dễ tái phát là vì bệnh thường xuất phát từ những nguyên nhân mang tính cơ địa hoặc mạn tính.
- Rối loạn chức năng cơ thắt thực quản dưới (LES): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Cơ thắt này có nhiệm vụ đóng kín sau khi thức ăn xuống dạ dày, ngăn không cho axit trào ngược lên. Tuy nhiên, ở người bị GERD, cơ LES có thể bị giãn yếu, mở không đúng lúc hoặc giãn quá mức, tạo điều kiện cho axit và dịch tiêu hóa trào ngược.
- Thoát vị hoành: Một phần dạ dày bị đẩy lên qua lỗ thực quản của cơ hoành vào trong lồng ngực. Điều này làm thay đổi cấu trúc giải phẫu, khiến cơ thắt thực quản dưới không thể hoạt động hiệu quả, gây trào ngược liên tục.
- Giảm khả năng làm sạch axit của thực quản: Thực quản có khả năng tự làm sạch axit nhờ nhu động và nước bọt. Tuy nhiên, ở một số người, khả năng này bị suy giảm, khiến axit lưu lại lâu hơn, gây tổn thương và khó điều trị dứt điểm.
- Tăng tiết axit dạ dày: Mặc dù không phải nguyên nhân trực tiếp, nhưng việc dạ dày tiết quá nhiều axit sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược và khiến việc kiểm soát triệu chứng khó khăn hơn.
Những yếu tố chỉ có thể điều trị bằng cách kiểm soát triệu chứng bệnh và ngăn ngừa biến chứng, chứ không thể loại bỏ hoàn toàn gốc rễ gây bệnh.
2. Do người bệnh không tuân thủ việc điều trị, bỏ thuốc giữa chừng
Sự thiếu kiên trì trong quá trình điều trị là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến việc bệnh kéo dài và dễ tái phát.
- Nhiều người chỉ dùng thuốc vài ngày, thấy đỡ triệu chứng thì tự ý ngưng, không tuân thủ đủ thời gian trong phác đồ (thường là 4–8 tuần hoặc hơn).
- Một số trường hợp lo ngại tác dụng phụ, nghe theo lời khuyên không chính thống trên mạng rồi tự dừng thuốc hoặc đổi thuốc linh tinh.
- Tâm lý chủ quan khi triệu chứng giảm khiến quá trình phục hồi niêm mạc thực quản bị gián đoạn, acid dễ tái trào ngược trở lại.
3. Do lối sống không khoa học
Thuốc men chỉ là một phần của quá trình điều trị trào ngược dạ dày. Nếu người bệnh không thực hiện các thay đổi cần thiết trong lối sống và chế độ ăn uống, nguy cơ tái phát là rất cao.
- Chế độ ăn uống không hợp lý: Tiêu thụ các thực phẩm và đồ uống kích thích như đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, sô cô la, bạc hà, cà phê, trà, đồ uống có gas, rượu bia… sẽ làm giãn cơ thắt thực quản dưới, tăng tiết axit và gây trào ngược.
- Thói quen ăn uống sai lầm: Ăn quá no, ăn nhanh, ăn khuya, nằm ngay sau khi ăn làm tăng áp lực lên dạ dày và cơ thắt LES, tạo điều kiện cho axit trào ngược.
- Cân nặng quá mức: Thừa cân, béo phì làm tăng áp lực ổ bụng, đẩy dạ dày lên và gây trào ngược.
- Hút thuốc lá: Nicotine trong thuốc lá làm suy yếu cơ thắt thực quản dưới và kích thích tiết axit dạ dày.
- Căng thẳng, stress: Stress không trực tiếp gây trào ngược nhưng có thể làm tăng nhạy cảm của thực quản với axit và làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
- Thiếu vận động: Lối sống ít vận động cũng có thể góp phần làm chậm quá trình tiêu hóa và gây áp lực lên dạ dày.
Tóm lại, trào ngược dạ dày đòi hỏi điều trị toàn diện, kết hợp chặt chẽ giữa việc dùng thuốc theo chỉ định, thay đổi lối sống và chế độ ăn uống một cách kiên trì. Chỉ khi giải quyết được các yếu tố này, người bệnh mới có thể hy vọng kiểm soát tốt và giảm thiểu tần suất tái phát của bệnh.
III. Trào ngược dạ dày có chữa khỏi hoàn toàn được không?
Thực tế, trào ngược dạ dày là một bệnh lý mạn tính, và việc khỏi hoàn toàn không bao giờ tái phát thường rất khó xảy ra. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bệnh không thể chữa trị. Trào ngược dạ dày hoàn toàn có thể kiểm soát triệu chứng lâu dài, giúp người bệnh sống một cuộc sống gần như bình thường, không còn bị ảnh hưởng bởi những khó chịu của bệnh.
1. Vì sao khó chữa dứt điểm hoàn toàn?
Trào ngược dạ dày thường liên quan đến những vấn đề về chức năng của hệ tiêu hóa như sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới hoặc các yếu tố cơ địa, lối sống. Các phương pháp điều trị hiện tại chủ yếu tập trung vào việc giảm tiết axit, bảo vệ niêm mạc thực quản và kiểm soát triệu chứng.
Chúng không thể loại bỏ hoàn toàn nguyên nhân gốc rễ gây ra tình trạng giãn hoặc suy yếu của cơ thắt thực quản dưới hay các yếu tố di truyền, cơ địa. Vì vậy, một khi ngừng điều trị hoặc quay lại lối sống không khoa học, triệu chứng rất dễ tái phát.
2. Hoàn toàn có thể kiểm soát lâu dài nếu kiên trì
Tin tốt là, dù khó chữa dứt điểm, nhưng trào ngược dạ dày hoàn toàn có thể được kiểm soát rất tốt trong thời gian dài nếu người bệnh kiên trì thực hiện đúng phác đồ điều trị và duy trì lối sống khoa học. Cụ thể:
- Tuân thủ dùng thuốc đúng và đủ liều: Uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý ngưng thuốc khi triệu chứng vừa thuyên giảm. Một số trường hợp có thể cần dùng thuốc duy trì với liều thấp trong thời gian dài.
- Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống triệt để: Tránh các thực phẩm và đồ uống gây kích thích, ăn uống đúng giờ, không ăn quá no, không nằm ngay sau khi ăn.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì giúp giảm áp lực lên dạ dày.
- Tránh stress: Stress có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng trào ngược.
- Thăm khám định kỳ: Giúp bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh, điều chỉnh phác đồ phù hợp và phát hiện sớm các biến chứng.
Khi các yếu tố này được kiểm soát tốt, người bệnh có thể sống khỏe mạnh, không còn bị làm phiền bởi các triệu chứng khó chịu của trào ngược dạ dày.
IV. Gợi ý phương pháp điều trị hiệu quả
Để rút ngắn thời gian điều trị và đạt được hiệu quả kiểm soát trào ngược dạ dày tốt nhất, việc kết hợp nhiều phương pháp là cực kỳ quan trọng.
1. Điều trị bằng thuốc theo phác đồ bác sĩ
- Thuốc ức chế bơm proton (PPIs): Là nhóm thuốc hiệu quả nhất trong việc giảm tiết axit dạ dày. Các loại phổ biến bao gồm Omeprazole, Esomeprazole, Lansoprazole, Rabeprazole, Pantoprazole. PPIs giúp làm giảm ợ nóng, ợ chua, và tạo điều kiện cho niêm mạc thực quản bị tổn thương có thời gian lành lại.
- Thuốc kháng H2 (H2 blockers): Nhóm thuốc này cũng giúp giảm sản xuất axit, nhưng thường có tác dụng yếu hơn PPIs. Ví dụ: Ranitidine (hiện ít dùng), Famotidine, Cimetidine. Thường được dùng cho các trường hợp nhẹ hoặc kết hợp với PPIs.
- Thuốc kháng axit (Antacids): Giúp trung hòa axit dạ dày ngay lập tức, làm giảm triệu chứng ợ nóng nhanh chóng. Tuy nhiên, tác dụng ngắn và không điều trị nguyên nhân gốc rễ. Thường dùng để giảm triệu chứng tạm thời.
- Thuốc bảo vệ niêm mạc: Sucralfate có thể tạo một lớp màng bảo vệ trên niêm mạc thực quản bị tổn thương.
- Thuốc Prokinetics (Thuốc tăng cường nhu động): Giúp tăng cường co bóp của dạ dày và thực quản, đẩy nhanh quá trình làm rỗng dạ dày và tăng cường chức năng cơ thắt thực quản dưới. Tuy nhiên, cần thận trọng khi sử dụng do có thể có tác dụng phụ.
Luôn tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng, thời gian và cách dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý ngưng thuốc hay thay đổi liều lượng để tránh những tác dụng phụ không đáng có.
2. Điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học
Chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học là yếu tố then chốt và bắt buộc để duy trì hiệu quả điều trị lâu dài, ngăn ngừa tái phát. Thuốc có thể kiểm soát triệu chứng, nhưng lối sống mới giúp kiểm soát nguyên nhân gây bệnh. Cụ thể:
2.1. Chế độ ăn uống
- Tránh các thực phẩm: Đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, chua (cam, chanh, cà chua), sô cô la, bạc hà, cà phê, trà đậm, đồ uống có ga, rượu bia. Những thứ này làm giãn cơ thắt thực quản dưới, tăng tiết axit hoặc kích ứng trực tiếp niêm mạc.
- Ưu tiên thực phẩm: Rau xanh, trái cây ít chua (chuối, dưa hấu), thịt nạc, ngũ cốc nguyên hạt, yến mạch. Chúng dễ tiêu hóa, ít gây kích ứng.
- Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì 3 bữa lớn, hãy ăn 5-6 bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp giảm áp lực lên dạ dày và cơ thắt thực quản dưới.
- Ăn chậm, nhai kỹ: Giúp thức ăn được nghiền nhỏ hơn, dễ tiêu hóa hơn, giảm gánh nặng cho dạ dày.
- Không ăn quá no, không ăn khuya: Đặc biệt không nằm ngay sau khi ăn. Nên đợi ít nhất 2-3 giờ sau bữa ăn cuối cùng trước khi đi ngủ để thức ăn kịp tiêu hóa và axit không bị trào ngược.
2.2. Thói quen sinh hoạt
- Nâng cao đầu giường khi ngủ: Kê cao đầu giường khoảng 15-20 cm (không phải kê gối cao) để trọng lực giúp giữ axit ở lại dạ dày.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để giảm áp lực ổ bụng, từ đó giảm trào ngược.
- Ngừng hút thuốc lá: Nicotine làm suy yếu cơ thắt thực quản dưới và kích thích tiết axit.
- Tránh mặc quần áo quá chật: Đặc biệt là ở vùng bụng, có thể gây áp lực lên dạ dày, đẩy dịch vị lên thực quản.
- Tránh cúi gập người, nâng vật nặng ngay sau ăn.
3. Tránh stress
Stress không phải là nguyên nhân trực tiếp gây trào ngược nhưng là yếu tố làm trầm trọng thêm triệu chứng và kéo dài thời gian điều trị. Một số nghiên cứu cho thấy căng thẳng có thể làm tăng tiết axit hoặc làm thực quản nhạy cảm hơn với axit.
3.1.Thực hành thư giãn
- Thiền, yoga, hít thở sâu: Các bài tập này giúp điều hòa hệ thần kinh, giảm căng thẳng.
- Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần. Tuy nhiên, tránh các bài tập gây áp lực lớn lên vùng bụng ngay sau ăn.
- Ngủ đủ giấc: Đảm bảo 7-8 tiếng ngủ mỗi đêm để cơ thể và tinh thần được phục hồi.
3.2. Khi nào cần nội soi và phẫu thuật
Trong trường hợp bệnh trào ngược dạ dày bị nặng, khi uống thuốc và thay đổi lối sống không mang lại hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định bạn nội soi và phẫu thuật nếu cần.
3.2.1. Khi nào cần nội soi?
- Chẩn đoán chính xác: Để xác định mức độ tổn thương của niêm mạc thực quản (viêm, loét, hẹp, hoặc Barrett thực quản) và loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng khác như ung thư thực quản. Đây là “tiêu chuẩn vàng” để đánh giá tình trạng bên trong thực quản và dạ dày.
- Theo dõi biến chứng: Đối với những người có nguy cơ cao phát triển Barrett thực quản (một tình trạng tiền ung thư) hoặc ung thư thực quản, nội soi định kỳ là cực kỳ cần thiết để phát hiện sớm các thay đổi bất thường.
- Khi điều trị nội khoa không hiệu quả: Nếu triệu chứng trào ngược vẫn dai dẳng hoặc tái phát nặng nề dù đã tuân thủ điều trị thuốc và thay đổi lối sống trong thời gian dài.
- Có các triệu chứng:
- Khó nuốt, đau khi nuốt (nuốt nghẹn, vướng nghẹn).
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Thiếu máu không giải thích được (có thể do chảy máu âm ỉ ở thực quản).
- Nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen (nghi ngờ xuất huyết tiêu hóa).
- Đau ngực không liên quan đến tim.
3.2.2. Khi nào cần phẫu thuật?
- Trào ngược nghiêm trọng không đáp ứng với điều trị nội khoa: Đây là chỉ định quan trọng nhất. Khi bệnh nhân đã dùng PPIs liều cao trong thời gian dài mà triệu chứng vẫn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
- Biến chứng nghiêm trọng:
- Hẹp thực quản: Cần phẫu thuật để nong hoặc cắt bỏ phần bị hẹp.
- Barrett thực quản có loạn sản nặng hoặc tiến triển thành ung thư sớm: Phẫu thuật có thể là một phần của phác đồ điều trị.
- Thoát vị hoành lớn: Khi một phần lớn dạ dày bị đẩy lên lồng ngực, phẫu thuật có thể giúp đưa dạ dày về đúng vị trí và khắc phục khiếm khuyết.
- Không muốn dùng thuốc suốt đời: Đối với những người trẻ tuổi hoặc những bệnh nhân muốn tránh phụ thuộc vào thuốc lâu dài và đã được đánh giá phù hợp cho phẫu thuật.
- Các loại phẫu thuật phổ biến: Phẫu thuật Nissen (nội soi tạo van chống trào ngược) là kỹ thuật phổ biến nhất. Phẫu thuật viên sẽ quấn một phần của dạ dày (phần đáy vị) quanh thực quản để tăng cường chức năng cơ thắt thực quản dưới, tạo thành một “van” sinh học ngăn chặn axit trào ngược.
Quyết định nội soi hay phẫu thuật cần được đưa ra bởi bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa sau khi đã đánh giá kỹ lưỡng tình trạng bệnh, các yếu tố nguy cơ, mức độ nghiêm trọng và nguyện vọng của người bệnh. Người bệnh cần thảo luận kỹ với bác sĩ về lợi ích, rủi ro và các lựa chọn thay thế trước khi tiến hành bất kỳ thủ thuật xâm lấn nào.
V. Lời khuyên cho người bị trào ngược dạ dày
Trào ngược dạ dày là một bệnh lý mạn tính, việc điều trị đòi hỏi sự kết hợp giữa y học và lối sống lành mạnh. Theo các chuyên gia tiêu hóa, để kiểm soát tốt triệu chứng và hạn chế tái phát, người bệnh cần lưu ý những lời khuyên sau:
1. Theo dõi triệu chứng định kỳ
- Khi đã được chẩn đoán và bắt đầu phác đồ điều trị, người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ.
- Không nên tự ý ngưng thuốc khi thấy triệu chứng thuyên giảm, bởi việc dừng thuốc đột ngột có thể khiến acid tiết trở lại nhiều hơn.
- Nên tái khám định kỳ, báo với bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường như: đau thượng vị tăng, nuốt nghẹn, sụt cân…
2. Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát trào ngược:
- Ưu tiên: cơm mềm, cháo, bánh mì khô, rau củ luộc, thịt nạc, trái cây ít acid như chuối, táo ngọt.
- Hạn chế tối đa: đồ chiên rán, cay nóng, nước có gas, cà phê, rượu, bia, socola – những thực phẩm làm tăng tiết acid hoặc làm giãn cơ thắt thực quản dưới.
- Ăn chậm, nhai kỹ, không ăn quá no, tránh nằm ngay sau bữa ăn.
3. Giữ tinh thần thoải mái
- Stress, mất ngủ và căng thẳng kéo dài là những yếu tố góp phần kích thích trào ngược tái phát hoặc nặng thêm.
- Người bệnh nên:
- Duy trì giấc ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày.
- Hạn chế dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ.
- Tập các thói quen thư giãn như yoga, thiền, đi bộ nhẹ hoặc nghe nhạc.
4. Kiên trì
- Trào ngược dạ dày không thể khỏi trong ngày một ngày hai, đặc biệt với các trường hợp mạn tính hoặc đã tái phát nhiều lần.
- Người bệnh cần kiên trì điều trị liên tục trong vài tuần đến vài tháng (tùy tình trạng), song song với đó là duy trì lối sống khoa học về lâu dài.
- Việc nóng vội, dùng mẹo dân gian sai cách, hoặc chỉ uống thuốc khi “đau lại mới uống” có thể khiến bệnh diễn tiến phức tạp hơn.
Bằng cách kiên trì thực hiện những lời khuyên này, bạn có thể kiểm soát tốt trào ngược dạ dày, giảm thiểu triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Bài viết trên đã phần nào giúp bạn hiểu rõ hơn về việc “trào ngược dạ dày điều trị bao lâu thì khỏi?”. Do đó, bên cạnh việc điều trị y tế, việc duy trì một lối sống khoa học, chế độ ăn uống hợp lý và quản lý căng thẳng sẽ là những yếu tố then chốt giúp bạn kiểm soát tốt bệnh tình và khỏe mạnh hơn.
Hà Thị Kim Liên - Tốt nghiệp Học viện Báo chí và Tuyên truyền niên khóa 2010-2014. Cô có 8 năm kinh nghiệm trong vị trí biên tập viên, content, Copywriter tại các lĩnh vực liên quan tới làm đẹp, sức khỏe…