Bệnh giang mai ở hậu môn: Nguyên nhân, Biểu hiện và Cách xử lý

Bệnh giang mai ở hậu môn đang trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng, đặc biệt khi tỷ lệ mắc bệnh tăng nhanh trong những năm gần đây. Bệnh không chỉ gây ra những tổn thương tại chỗ mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu đúng về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và những người xung quanh.

I – Giang mai hậu môn là gì?

Bệnh giang mai ở hậu môn là một loại nhiễm khuẩn do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây ra, thường lây qua quan hệ tình dục không an toàn, đặc biệt là qua đường hậu môn. Vi khuẩn xâm nhập trực tiếp qua vết xước nhỏ ở niêm mạc hậu môn, thậm chí những tổn thương mà mắt thường không thể nhìn thấy.

Xoắn khuẩn Treponema pallidum

Điều đặc biệt nguy hiểm của giang mai là khả năng “ngụy trang” của nó. Nhiều trường hợp bệnh nhân không hề biết mình đã nhiễm bệnh vì các triệu chứng ban đầu rất mờ nhạt hoặc thậm chí hoàn toàn không có biểu hiện gì. Chính sự “im lặng” này khiến bệnh có cơ hội phát triển thành những giai đoạn nặng hơn, đồng thời tạo điều kiện cho việc lây lan trong cộng đồng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giang mai là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất toàn cầu. Bệnh phát triển qua bốn giai đoạn chính: sơ cấp, thứ cấp, tiềm ẩn và tam cấp, mỗi giai đoạn có những biểu hiện khác nhau.

Theo Bộ Y tế Việt Nam (báo cáo 2023), tỷ lệ mắc bệnh giang mai ở nhóm nam quan hệ đồng giới (MSM) tại các thành phố lớn đã tăng hơn 2.5 lần so với năm 2018. CDC Mỹ cũng cảnh báo số ca mắc giang mai nói chung và giang mai hậu môn nói riêng đang tăng nhanh toàn cầu, đặc biệt ở nhóm trẻ tuổi, người có nhiều bạn tình hoặc quan hệ không an toàn.

II – Nguyên nhân gây bệnh giang mai ở hậu môn

Giang mai được gây ra bởi vi khuẩn xoắn khuẩn Treponema pallidum. Khi vi khuẩn này xâm nhập vào cơ thể qua vết thương nhỏ trên da hoặc niêm mạc, nó sẽ lan truyền trong máu và gây nhiễm truyền toàn thân.

Các đường lây truyền

• Quan hệ tình dục không an toàn: Qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng với người nhiễm bệnh
• Tiếp xúc trực tiếp: Với vết loét giang mai trong quá trình quan hệ tình dục
• Lây truyền từ mẹ sang con: Trong thai kỳ, sinh nở hoặc cho con bú
• Sử dụng chung vật dụng cá nhân như đồ lót, khăn tắm, hoặc thậm chí tiếp xúc với bồn tắm, bể bơi bị nhiễm khuẩn cũng có thể tạo ra nguy cơ lây nhiễm, mặc dù tỷ lệ này thấp hơn nhiều so với lây truyền qua đường tình dục.

Một điều cần lưu ý là giang mai thường không “đi một mình”. Bệnh có xu hướng lây lan đồng thời với các bệnh xã hội khác như HIV, lậu, Chlamydia, tạo ra một “cơn bão” nhiễm truyền phức tạp và khó điều trị hơn.

III – Biểu hiện hậu môn bị giang mai

Biểu hiện của bệnh giang mai hậu môn có những đặc điểm rất riêng biệt mà ai cũng cần nắm rõ để có thể phát hiện sớm. Một điều đặc biệt nguy hiểm là nhiều trường hợp giang mai hậu môn không có triệu chứng rõ ràng, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch yếu. Điều này khiến bệnh dễ bị bỏ sót, tạo cơ hội cho vi khuẩn phát triển và lây lan một cách âm thầm.

Vết loét (săng giang mai)

Vết loét hay còn gọi là săng giang mai là dấu hiệu đầu tiên và đặc trưng nhất. Khác với những vết thương thông thường, săng giang mai có tính chất rất đặc biệt: không gây đau đớn, không ngứa ngáy, điều này khiến nhiều người chủ quan bỏ qua.

Vết loét thường có kích thước từ 1-3cm, hình tròn hoặc bầu dục, màu đỏ hoặc hồng nhạt. Điều đáng chú ý là vết loét có thể tiết ra một ít dịch nhưng không có mùi hôi khó chịu như các nhiễm trùng khác. Chính vì vậy, nhiều người nhầm tưởng đây chỉ là tổn thương nhỏ và sẽ tự khỏi.

Sưng đau, nổi hạch vùng bẹn

Các hạch này có thể sưng to, cứng và gây khó chịu khi di chuyển. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đang cố gắng chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn.

Triệu chứng toàn thân

Triệu chứng toàn thân cũng là một phần không thể bỏ qua trong bức tranh lâm sàng của giang mai. Bệnh nhân thường cảm thấy sốt nhẹ, mệt mỏi kéo dài, đau đầu, chán ăn và sụt cân không rõ nguyên nhân. Đặc biệt, nhiều trường hợp xuất hiện nổi mẩn toàn thân, tạo thành những đốm đỏ nhỏ li ti khắp cơ thể.

Biểu hiện thần kinh (giai đoạn muộn)

Khi bệnh tiến triển đến giai đoạn muộn, các biểu hiện thần kinh bắt đầu xuất hiện và đây chính là lúc tính mạng bệnh nhân bị đe dọa trực tiếp. Đau đầu dữ dội, rối loạn trí nhớ, mất thính lực từng phần hoặc hoàn toàn, thậm chí mù lòa là những biến chứng khủng khiếp có thể xảy ra.

IV – Biến chứng nguy hiểm

Giang mai không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến những hậu quả thảm khốc:

• Viêm màng não, đột quỵ, tổn thương thần kinh vĩnh viễn: những biến chứng nghiêm trọng nhất. Vi khuẩn giang mai có khả năng xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, gây ra những tổn thương không thể phục hồi.
• Tổn thương tim mạch (phình động mạch chủ, suy tim)
• Suy giảm miễn dịch, tăng nguy cơ mắc và lây HIV. Thống kê cho thấy người mắc giang mai có nguy cơ nhiễm HIV cao gấp 3-5 lần so với người bình thường.
• Vô sinh, sẩy thai, dị tật thai nhi: Thai nhi có thể bị nhiễm giang mai bẩm sinh, dẫn đến những khuyết tật vĩnh viễn hoặc thậm chí tử vong ngay sau sinh.
• Tử vong nếu không chẩn đoán và điều trị kịp thời

V – Các phương pháp chẩn đoán và điều trị

Chẩn đoán

Ngày nay, việc chẩn đoán giang mai đã trở nên chính xác và nhanh chóng hơn nhiều nhờ các phương pháp xét nghiệm hiện đại

• Xét nghiệm máu: RPR/VDRL, TPHA, FTA-ABS để xác định nhiễm xoắn khuẩn giang mai.
• Khám lâm sàng: Quan sát tổn thương, kiểm tra hạch, hỏi tiền sử quan hệ.
• Test nhanh tại chỗ, xét nghiệm dịch tiết vết loét.
• Tầm soát đồng thời các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác (HIV, lậu, Chlamydia, viêm gan B/C).

Điều trị bệnh giang mai ở hậu môn

Dù điều trị bằng phương pháp nào thì bệnh nhân giang mai hậu môn cũng cần lựa chọn cơ sở y tế chuyên nghiệp và uy tín để được thăm khám và điều trị phù hợp, hiệu quả và an toàn.

Điều trị bệnh giang mai ở hậu môn

Điều trị bằng thuốc (kháng sinh)

• Penicillin G vẫn là loại thuốc đặc hiệu và hiệu quả nhất trong điều trị giang mai. Thuốc được tiêm bắp với liều lượng từ 1-3 liều tùy thuộc vào giai đoạn bệnh. Đối với những trường hợp dị ứng penicillin, các bác sĩ có thể sử dụng các loại thuốc thay thế như doxycycline, azithromycin, ceftriaxone theo chỉ định cụ thể.
• Điều trị dự phòng (PrEP): phương pháp sử dụng thuốc kháng sinh với liều thấp để ngăn ngừa nhiễm truyền ở những người có nguy cơ cao.

Một nguyên tắc quan trọng trong điều trị giang mai là luôn điều trị đồng thời cho bạn tình để tránh tái nhiễm. Đây không chỉ là biện pháp bảo vệ cá nhân mà còn là trách nhiệm với cộng đồng.

Phương pháp hỗ trợ

• Vật lý trị liệu như tia hồng ngoại, sóng ngắn có thể được sử dụng để hỗ trợ giảm triệu chứng và tăng cường quá trình phục hồi. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng những phương pháp này chỉ mang tính chất hỗ trợ và không thể thay thế kháng sinh đặc hiệu.
• Sau khi hoàn thành đợt điều trị đầu tiên, bệnh nhân cần tái khám định kỳ sau 3-6 tháng và thực hiện xét nghiệm lại để chắc chắn rằng bệnh đã được khỏi hoàn toàn.
• Không tự ý mua thuốc điều trị: Điều này không chỉ có thể khiến bệnh nặng thêm mà còn tạo ra tình trạng kháng thuốc, làm cho việc điều trị sau này trở nên khó khăn hơn.

VI – Cách phòng tránh hậu môn giang mai

• Quan hệ tình dục chung thủy, sử dụng bao cao su: biện pháp hiệu quả nhất và được khuyến cáo rộng rãi.
• Không dùng chung đồ dùng cá nhân như quần áo lót, khăn tắm, đặc biệt là những vật dụng có thể tiếp xúc với dịch cơ thể.
• Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có nguy cơ cao.
• Chủ động xét nghiệm giang mai và các bệnh lây truyền khác nếu có quan hệ không an toàn. Đây không phải là điều đáng xấu hổ mà là thái độ có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng.
• Tránh kỳ thị, hỗ trợ bạn tình cùng điều trị. Sự kỳ thị không chỉ gây tổn thương về mặt tinh thần mà còn cản trở việc phát hiện và điều trị bệnh hiệu quả.

VII – Câu hỏi thường gặp

Giang mai hậu môn có tự khỏi không?

Đây là một quan niệm sai lầm nguy hiểm mà nhiều người vẫn tin. Giang mai không bao giờ tự khỏi mà cần điều trị kháng sinh đặc hiệu. Nếu không được điều trị, bệnh sẽ tiến triển thành các giai đoạn nặng hơn với những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

Quan hệ tình dục bằng miệng có nguy cơ lây nhiễm không?

Câu trả lời là có, hoàn toàn có thể. Giang mai có thể lây qua mọi hình thức tiếp xúc tình dục, bao gồm cả tiếp xúc miệng-hậu môn. Nhiều người nhầm tưởng rằng quan hệ bằng miệng an toàn hơn, nhưng thực tế nguy cơ vẫn rất cao.

Đã từng điều trị rồi có nguy cơ tái nhiễm không?

Điều trị thành công giang mai không tạo ra miễn dịch vĩnh viễn. Bạn vẫn có nguy cơ tái nhiễm nếu quan hệ không an toàn với người mắc bệnh. Chính vì vậy, việc duy trì lối sống an toàn là cực kỳ quan trọng.

Bệnh giang mai ở hậu môn không chỉ là một vấn đề sức khỏe cá nhân mà còn là thách thức của toàn xã hội. Khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, đừng ngần ngại tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và điều trị kịp thời. Bệnh hoàn toàn có thể được chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị đúng cách. Hậu quả của sự chủ quan và thiếu hiểu biết có thể rất nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.