Vi khuẩn HP có lây qua hơi thở không?

Nhiễm vi khuẩn HP có thể dẫn đến các bệnh về đường tiêu hóa khác nhau như viêm dạ dày, loét dạ dày và ung thư. Câu hỏi liệu vi khuẩn HP có lây qua hơi thở không thường được đặt ra do khả năng lây lan qua tiếp xúc giữa người với người hoặc ô nhiễm môi trường. Trong bài viết này, hãy cùng thuốc dạ dày chữ Y tìm hiểu HP có lây qua đường hơi thở hay không nhé!

I. Vi khuẩn HP: Khả năng và con đường lây lan

Helicobacter pylori (H.pylori/HP) là một loại vi khuẩn hình xoắn ốc đặc biệt phát triển mạnh ở lớp chất nhầy bao phủ niêm mạc dạ dày. Nó lần đầu tiên được xác định vào đầu những năm 1980 và việc phát hiện ra nó có ý nghĩa quan trọng đối với lĩnh vực tiêu hóa.

H.pylori là loài duy nhất có khả năng sống sót trong môi trường axit khắc nghiệt. Theo một nghiên cứu năm 2018, đây là một trong những bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất ở người, ước tính ảnh hưởng đến hơn một nửa dân số. Mặc dù nó rất phổ biến nhưng không phải ai cũng gặp phải các triệu chứng.

H.pylori là nguyên nhân phổ biến gây ra các bệnh về đường tiêu hóa như viêm dạ dày mãn tính, loét dạ dày và ung thư dạ dày.

H.pylori xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng, di chuyển qua hệ tiêu hóa và lây nhiễm dạ dày hoặc phần đầu của ruột non. Vi khuẩn hình xoắn ốc này sử dụng roi giống như đuôi của nó để di chuyển xung quanh và đào hang vào niêm mạc dạ dày, gây viêm.

Không giống như các loại vi khuẩn khác, vi khuẩn H.pylori có thể tồn tại trong môi trường axit khắc nghiệt của dạ dày vì chúng sản xuất ra một chất trung hòa axit dạ dày. Chất này là urease, phản ứng với urê để tạo thành amoniac – chất độc đối với tế bào người. Tùy thuộc vào vị trí nhiễm trùng xảy ra trong dạ dày, H.pylori cũng có thể gây ra tình trạng sản xuất quá mức axit dạ dày.

H.pylori dễ lây lan. Sự lây truyền H. pylori thường xảy ra qua nước bọt và tiếp xúc cá nhân gần gũi, chẳng hạn như:

• Sử dụng chung đồ dùng cá nhân: bàn chải đánh răng, khăn mặt, cốc, chén, bát đũa, quần áo…
• Bắt tay.
• Hôn nhau.
• Quan hệ tình dục bằng miệng.

Ngoải ra, vi khuẩn HP cũng lây truyền qua môi trường thông qua thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm.

Tỷ lệ nhiễm H.pylori rất khác nhau do sự khác biệt về điều kiện kinh tế xã hội và vệ sinh. Ở các khu vực nông thôn đang phát triển, hơn 80% người dân có thể bị nhiễm trùng, so với ít hơn 40% dân số ở các khu vực thành thị phát triển.

II. Vi khuẩn HP có lây qua hơi thở không?

Câu hỏi liệu vi khuẩn HP có lây qua hơi thở không thường được đặt ra do khả năng lây lan qua tiếp xúc giữa người với người. Về thắc mắc này, các chuyên gia sức khỏe cho biết:

– Vi khuẩn HP không thể lây lan qua hơi thở. Sau khi xâm nhập cơ thể, HP tồn tại trong dạ dày là chính và có thể xuất hiện ở các vị trí khác trong hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, chúng hoàn toàn không sống trong đường thở của người và không thể phát tán ra bên ngoài.

– Dẫu vậy, vì HP tồn tại trên toàn bộ chiều dài của hệ tiêu hóa, nước bọt của người bệnh có thể chứa vi khuẩn này. Nếu có tiếp xúc gần, bạn có thể bị dính nước bọt chứa vi khuẩn HP của người bệnh.

III. Nếu không lây qua hơi thở, HP có thể lây truyền qua những con đường nào?

H.pylori chủ yếu lây truyền qua tiếp xúc giữa người với người và phổ biến hơn ở các nước đang phát triển. Tuy nhiên, nó không dễ lây lan như cảm lạnh thông thường hoặc cúm. Phương thức lây truyền chính xác chưa được hiểu đầy đủ nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng nó xảy ra thông qua:

1. Lây truyền qua đường miệng – miệng

Đây là con đường chính mà vi khuẩn HP lây lan, do tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch vị dạ dày, dịch tiết đường tiêu hóa hoặc dịch răng miệng của người mắc bệnh.

Dùng chung dụng cụ ăn uống, uống chung ly hoặc tham gia vào các hoạt động liên quan đến tiếp xúc cá nhân gần gũi với người nhiễm H.pylori có thể dẫn đến lây truyền.

Do đó, nếu trong gia đình có người bị nhiễm vi khuẩn HP thì nguy cơ lây nhiễm cho những thành viên khác trong gia đình là rất cao. 

2. Lây truyền qua đường phân – miệng

Vi khuẩn HP có thể bị đào thải qua phân và từ đó lây lan sang cộng đồng. Theo đó, nguồn thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm có thể là con đường lây nhiễm nếu không áp dụng các biện pháp vệ sinh và khử trùng.

Ngoài ra, thói quen ăn đồ sống, tái sống cũng có thể khiến bạn dễ dàng bị nhiễm vi khuẩn HP.

3. Lây truyền qua đường khác

Ngoài ra, vi khuẩn HP cũng có thể lây truyền qua việc dùng chung các thiết bị y tế như nội soi dạ dày, các dụng cụ nha khoa, dụng cụ kiểm tra tai mũi họng…

Không phải tất cả những người tiếp xúc với H.pylori đều bị nhiễm trùng, có nhiều yếu tố quyết định nguy cơ có bị lây nhiễm vi khuẩn HP hay không bao gồm hệ thống miễn dịch, sức khỏe tổng thể…

IV. Bị lây nhiễm vi khuẩn HP có đáng lo không? 

Theo thống kê, tỷ lệ bệnh nhân nhiễm vi khuẩn HP tại Việt Nam lên tới 70%. Trên thế giới hiện nay có khoảng 50% dân số bị nhiễm vi khuẩn HP. Trong đó, trẻ em là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và thiếu cảnh giác trong ăn uống, sinh hoạt nên vi khuẩn H.pylori dễ sinh sôi và phát triển.

Khi bị nhiễm vi khuẩn HP, bệnh nhân không có triệu chứng rõ ràng, khi triệu chứng phát triển thì đã đến giai đoạn nặng. Lúc này, vi khuẩn HP có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như sau:

• Các bệnh lý về dạ dày: viêm dạ dày, loét dạ dày cấp và mạn tính, loét dạ dày tá tràng; viêm teo dạ dày, ung thư dạ dày…
• Mắc chứng khó tiêu không loét.
• Thiếu máu.
• Xuất huyết giảm tiểu cầu tự phát.

Lưu ý: Tỷ lệ mắc bệnh còn phụ thuộc vào một số yếu tố như: khu vực địa lý, độ tuổi, thói quen sinh hoạt, ăn uống, chất lượng cuộc sống…

Vi khuẩn HP không gây ra bệnh lý ngay mà gây bệnh thầm lặng. Đôi khi, có thể cần tới 30 năm sau khi nhiễm khuẩn vi khuẩn HP mang gen gây bệnh, các dấu hiệu tổn thương mới bắt đầu hiện rõ.

Tóm lại, nhiễm vi khuẩn HP rất nguy hiểm, là một trong những nguyên nhân chính gây ung thư dạ dày và tử vong ở người. Do đó, việc thực hiện xét nghiệm HP bằng test thở và nội soi dạ dày là cần thiết để chẩn đoán chính xác, phát hiện và tầm soát ung thư dạ dày sớm.

V. Nên làm gì khi có dấu hiệu bị lây nhiễm HP?

Nhiều người nhiễm H. pylori có thể không có triệu chứng trong nhiều năm, trong khi những người khác có thể phát triển các triệu chứng tiêu hóa khác nhau. Các triệu chứng thường gặp liên quan đến nhiễm H. pylori bao gồm:

• Buồn nôn và ói mửa.
• Đầy hơi.
• Thay đổi khẩu vị
• Ợ hơi thường xuyên..
• Đau bụng âm ỉ hoặc nóng rát.
• Hơi thở hôi.
• Ợ nóng.
• Tiêu chảy.
• Giảm cân không chủ ý.

1. Đến bệnh viện thăm khám càng sớm càng tốt  

Khi thường xuyên xuất hiện các dấu hiệu ở trên, bạn nên đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán nhiễm H.pylori thường bao gồm sự kết hợp giữa đánh giá lâm sàng và xét nghiệm. Các phương pháp chẩn đoán phổ biến có thể bao gồm:

– Kiểm tra hơi thở ure: Kiểm tra hơi thở ure bao gồm việc uống dung dịch chứa ure được dán nhãn nguyên tử cacbon đặc biệt. Nếu H.pylori hiện diện trong dạ dày, nó sẽ phân hủy ure, giải phóng carbon dioxide mà bác sĩ có thể phát hiện trong hơi thở. Xét nghiệm hơi thở dương tính sẽ là dấu hiệu của nhiễm trùng đang hoạt động.

– Xét nghiệm kháng nguyên phân: Xét nghiệm này phát hiện kháng nguyên H. pylori trong mẫu phân, điều này có thể cho thấy tình trạng nhiễm trùng đang hoạt động.

– Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể phát hiện kháng thể kháng H. pylori, cho thấy tình trạng nhiễm trùng trước đây hoặc hiện tại. Tuy nhiên, những xét nghiệm này có thể không phân biệt được tình trạng nhiễm trùng trong quá khứ và hiện tại.

– Nội soi: Trong trường hợp các xét nghiệm khác không kết luận được hoặc nghi ngờ có biến chứng, chuyên gia y tế có thể thực hiện nội soi. Trong thủ tục này, một ống mỏng, linh hoạt có gắn camera đi qua miệng để kiểm tra niêm mạc dạ dày và lấy mẫu mô để sinh thiết.

2. Điều trị theo chỉ định của bác sĩ 

Việc điều trị nhiễm H.pylori thường bao gồm sự kết hợp giữa thuốc kháng sinh và thuốc giảm axit do sự gia tăng tình trạng kháng kháng sinh. Liệu pháp kết hợp này là cần thiết để loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn và thúc đẩy quá trình lành vết thương ở niêm mạc dạ dày.

Các loại thuốc cụ thể và thời gian điều trị có thể khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố như mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng. Tuy nhiên, các loại kháng sinh được sử dụng phổ biến nhất là amoxicillin, clarithromycin và metronidazole.

Điều quan trọng là phải hoàn thành phác đồ điều trị theo chỉ định của bác sĩ, ngay cả khi các triệu chứng cải thiện trước khi ngừng dùng thuốc. Nếu không có thể khiến vi khuẩn trở nên kháng thuốc kháng sinh, khiến việc điều trị các bệnh nhiễm trùng trong tương lai trở nên khó khăn hơn.

Một số loại thuốc khác có thể giúp giảm triệu chứng bao gồm:

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Omeprazol, Lansoprazol, Pantoprazol, Dexlansoprazole, Esomeprazol… 
• Thuốc chẹn histamine (H2): Cimetidin, Famotidin, Ranitidin, Nizatidine…
• Ranitidine Bismuth Citrate. 

VI. Giải pháp chủ động phòng ngừa lây nhiễm HP dạ dày 

Ngăn ngừa nhiễm H.pylori chủ yếu có thể bao gồm việc thực hành vệ sinh tốt và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ lây truyền. Một số biện pháp phòng ngừa bao gồm:

1. Rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng

Thực hiện vệ sinh tốt và rửa tay, đặc biệt là khi chế biến thực phẩm, đi vệ sinh và trước khi ăn.

Cách rửa tay đúng: Làm ướt tay bằng nước rồi thoa xà phòng. Thoa tay, mu bàn tay,  giữa các ngón tay và dưới móng tay  để tạo bọt. Chà xát tay trong ít nhất 20 giây.

2. Tránh ăn chung, dùng chung đồ

Để tránh con đường lây nhiễm chủ yếu của HP là đường miệng (cụ thể là nước bọt, dịch tiết đường tiêu hóa), chúng ta nên tránh thói quen dùng chung bát đũa, bốc thức ăn cho nhau, không nhai cơm, thổi canh cho trẻ em. 

3. Đảm bảo an toàn thực phẩm

Đảm bảo an toàn thực phẩm, chẳng hạn như rửa trái cây và rau quả đúng cách hoặc để thịt sống, hải sản và trứng tránh xa các thực phẩm khác.

Bên cạnh đó, nên uống nước đã đun sôi; không ăn thức ăn còn tái, sống chưa được nấu chín kỹ. 

4. Xét nghiệm và điều trị

Tất cả bệnh nhân có triệu chứng đường tiêu hóa mãn tính có thể liên quan đến nhiễm H.pylori nên được xét nghiệm và điều trị để tránh tiếp xúc với các thành viên trong gia đình.

VII. Giải đáp một số thắc mắc khác về con đường lây truyền của vi khuẩn HP

Một số thắc mắc khác về nguy cơ lây nhiễm của vi khuẩn HP sẽ được chúng tôi giải đáp chi tiết dưới đây: 

1. H.pylori có thể lây lan qua nụ hôn không?

Có, H.pylori có thể lây lan từ người sang người. H. pylori được tìm thấy trong nước bọt, mảng bám trên răng và phân. Nhiễm trùng có thể lây lan qua nụ hôn và bằng cách truyền vi khuẩn từ tay của những người không rửa sạch sau khi đi tiêu.

2. Vi khuẩn H. pylori có thể lây truyền từ mẹ sang con không?

Câu trả lời là có. Các nghiên cứu cho thấy, vi khuẩn HP có thể lây truyền từ người sang người, trong đó có từ mẹ sang con. 

Một nghiên cứu cho thấy, trong số 42 bà mẹ được xét nghiệm, 85,7% có kết quả xét nghiệm dương tính với H.pylori và 69% có chủng DNA giống hệt với chủng mà con họ mắc phải. 

3. Mẹ có thể truyền vi khuẩn HP cho con qua việc cho con bú không?

Mặc dù việc cho con bú có tác dụng bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi nhiều bệnh tật nhưng cũng có khả năng làm tăng nguy cơ nhiễm H. pylori do trẻ bú mẹ tiếp xúc gần với người mẹ bị nhiễm bệnh.

4. Vi khuẩn H. pylori có thể lây truyền sang thai nhi không?

Thực tế cho thấy, phụ nữ mang thai bị nhiễm H.pylori sinh con có cân nặng khi sinh thấp hơn đáng kể so với những bà mẹ không bị nhiễm trùng.

5. H.pylori có lây nhiễm khi dùng chung thức ăn không?

H.pylori thường lây truyền từ người sang người qua nước bọt. Vi khuẩn cũng có thể lây lan qua thức ăn hoặc nước bị nhiễm phân. Ở các nước đang phát triển, sự kết hợp của nước không được xử lý, điều kiện đông đúc và vệ sinh kém góp phần làm tăng HP.

6. Vi khuẩn HP có lây qua đường ăn uống không? 

Vi khuẩn HP sẽ lây qua đường ăn uống cụ thể trong những trường hợp sau: dùng chung cốc uống nước; sử dụng chung bát đũa, thìa; ăn thức ăn tái, sống; ngồi ăn cùng, tiếp xúc với nước bọt của người bệnh; ăn các loại rau củ, trái cây chưa rửa sạch; người chế biến vệ sinh tay không sạch sẽ…

7. Vi khuẩn HP có lây qua đường tình dục không?

Vi khuẩn HP không lây nhiễm qua đường tình dục. Tuy nhiên, vì vi khuẩn HP tồn tại trong trong dịch vị dạ dày, nước bọt – khoang miệng nên quan hệ tình dục bằng miệng, các cử chỉ thân mật ôm hôn hoàn toàn có khả năng lây nhiễm với tỷ lệ nhất định.

Ngoài ra, theo nghiên cứu, các dữ liệu trước đây đã cho thấy rằng quan hệ tình dục có thể quan trọng trong việc truyền nhiễm vi khuẩn hp ở những người đồng tính nam khi quan hệ bằng đường miệng – hậu môn. Hoặc nếu quan hệ tình dục bằng miệng qua hậu môn hay âm đạo ở những người có vi khuẩn hp khả năng lây nhiễm vi khuẩn hp là có thể. 

Tóm lại, vi khuẩn HP có lây qua hơi thở không – câu trả lời là không. Nhưng loại vi khuẩn này có thể dễ lây lan và rất có thể lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc giữa người với người. Chẩn đoán và điều trị sớm là điều cần thiết để kiểm soát nhiễm H. pylori và ngăn ngừa các biến chứng như loét dạ dày và ung thư dạ dày.

Nếu một người gặp phải các triệu chứng tiêu hóa dai dẳng hoặc nghiêm trọng, nên tham khảo ý kiến ​​​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe để đánh giá và xét nghiệm. Phòng ngừa nhiễm H.pylori bao gồm thực hành vệ sinh tốt, tránh dùng chung vật dụng cá nhân, đảm bảo an toàn thực phẩm và thực hiện các biện pháp phòng ngừa nếu được chẩn đoán nhiễm trùng.

Bằng cách hiểu rõ sự lây truyền và các yếu tố nguy cơ liên quan đến H.pylori, các cá nhân có thể thực hiện các bước để bảo vệ bản thân và giảm sự lây lan của vi khuẩn này.

Để được tư vấn kỹ hơn về sức khỏe và bệnh dạ dày, bạn vui lòng gọi đến hotline miễn cước 1800.1125 nhé!

Tài liệu tham khảo:

https://publichealth.arizona.edu/outreach/health-literacy-awareness/hpylori/transmission#:~:text=Transmission-,H.,contamination%20of%20food%20or%20water.

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/h-pylori/symptoms-causes/syc-20356171

https://publichealth.arizona.edu/outreach/health-literacy-awareness/hpylori/prevention#:~:text=pylori%20bacteria%3A,prevent%20exposure%20to%20family%20members.

https://www.medicalnewstoday.com/articles/is-h-pylori-contagious#prevention

https://www.medicalnewstoday.com/articles/is-h-pylori-contagious#summary

https://www.vinmec.com/eng/article/is-hp-bacteria-dangerous-en

https://www.vinmec.com/eng/article/is-hp-positive-bacteria-dangerous-en

https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/vi-khuan-hp-co-lay-khong-lay-qua-duong-nao.html#:~:text=B%C3%A1c%20s%C4%A9%20%C4%90%C3%A0o%20V%C4%83n%20Phan,kh%C3%A1c%20trong%20h%E1%BB%87%20ti%C3%AAu%20h%C3%B3a.

https://dadaykhoe.vn/questions/vi-khuan-hp-co-lay-qua-duong-tinh-duc/