Trào ngược dạ dày gây đau lưng: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị

Triệu chứng đau lưng do trào ngược dạ dày thường ít phổ biến hơn so với ợ nóng, ợ hơi, buồn nôn, nôn, đau họng, đau lưng nhưng vẫn khiến người bệnh cảm thấy khó chịu. Cùng tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị trào ngược dạ dày gây đau lưng qua bài viết dưới đây!

I. Nguyên nhân trào ngược dạ dày gây đau lưng?

Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng dịch vị, thức ăn thường xuyên hoặc thỉnh thoảng trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Bệnh lý này có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, trong đó có đau lưng.

Dưới đây là các nguyên nhân khiến trào ngược dạ dày bị đau lưng chúng ta nên biết:

1. Niêm mạc thực quản bị kích thích 

Nguyên nhân chính gây đau lưng do trào ngược dạ dày thực quản là do axit dạ dày trào ngược lên thực quản, kích ứng niêm mạc thực quản. Niêm mạc thực quản là nơi chứa các dây thần kinh cảm giác, khi bị kích ứng sẽ gây ra các cơn đau, có thể lan tỏa sang vùng ngực, vai và lưng.

2. Các dây thần kinh ở cột sống bị kích thích

Axit dạ dày cũng có thể kích thích các dây thần kinh ở cột sống gây ra tình trạng đau lưng ở bệnh nhân.

Các dây thần kinh này có thể bị kích thích bởi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, hoặc bởi các chất trung gian hóa học được giải phóng ra khi dạ dày bị kích ứng.

Nguyên nhân chính gây đau lưng do trào ngược dạ dày thực quản là do axit dạ dày gây kích ứng niêm mạc thực quản

3. Nằm ngủ sai tư thế

Người bị trào ngược dạ dày – thực quản thường được khuyên nằm nghiêng sang trái và kê gối cao hơn đầu để ngăn cho axit dịch vị không bị trào lên thực quản trong khi ngủ. Điều này khiến cho cột sống không nằm trên 1 đường thẳng, làm cho cơ bị căng tức, dẫn đến đau lưng.

4. Nôn ói nhiều

Trào ngược dạ dày thực quản có thể khiến người bệnh thường xuyên nôn ói. Việc này tiếp diễn làm cho lưng phải gồng thường xuyên, kéo theo tình trạng nhức mỏi. Tùy thuộc vào số lần nôn ói mà cơn đau lưng có thể kéo dài cả ngày hoặc chỉ vài giờ.

5. Thần kinh bị tác động bởi axit dịch vị

Axit dịch vị có thể tấn công các mút dây thần kinh ở khoang ngực, lưng trên, khiến chúng trở nên nhạy cảm và phát tín hiệu đau ở nhiều vị trí, trong đó có lưng. Nếu tình trạng này không sớm được điều trị, các dây thần kinh mô mềm có thể bị tổn thương vĩnh viễn.

6. Loét thực quản

Trào ngược dạ dày – thực quản kéo dài có thể dẫn đến loét thực quản. Loét nghiêm trọng sẽ gây ra những cơn đau tức ở ngực, rồi lan ra sau lưng.

7. Yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng nguy cơ bị đau lưng do trào ngược dạ dày gồm:

• Thừa cân hoặc béo phì có thể gây tăng áp lực lên dạ dày, khiến axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
• Mang thai khiến tử cung lớn lên có thể gây áp lực lên dạ dày.
• Uống rượu bia, cà phê, đồ uống có ga làm giãn cơ thắt thực quản dưới.
• Ăn nhiều thức ăn chua, cay, nhiều dầu mỡ khiến dạ dày bị kích thích, axit dạ dày tiết ra nhiều hơn.
• Hút thuốc lá có thể làm tổn thương cơ thắt thực quản dưới.

Cơn đau lưng do trào ngược dạ dày thường âm ỉ và khó chịu

Như vậy, chúng ta đã hiểu lý do trào ngược dạ dày thực quản có thể gây đau lưng rồi. Cùng tìm hiểu triệu chứng của tình trạng này trong phần tiếp theo bạn nhé!

II. Triệu chứng đau lưng do trào ngược dạ dày

Cơn đau lưng do trào ngược dạ dày thường âm ỉ và khó chịu. Không chỉ đau ở vùng lưng, cơn đau có thể lan tỏa sang cả vùng cánh tay, vai và ngực. Cơn đau lưng thường xuất hiện sau khi ăn hoặc khi người bệnh nằm xuống.

Dưới đây là một số triệu chứng đau lưng do bệnh trào ngược dạ dày thực quản:

• Cơn lưng đau âm ỉ, khó chịu: Cơn đau lưng có mức độ từ nhẹ đến trung bình, có thể lan tỏa sang vùng ngực, vai và cánh tay.
• Cơn đau lưng xuất hiện sau khi ăn: Cơn đau lưng do trào ngược dạ dày thực quản thường xuất hiện sau ăn, nhất là khi ăn thực phẩm kích thích dạ dày như thức ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ. 
• Cơn đau lưng xuất hiện khi nằm xuống: Đặc biệt là khi người bệnh nằm ngửa.
• Triệu chứng khác: Trào ngược dạ dày gây đau lưng còn có thể kèm theo các triệu chứng khác của bệnh trào ngược như ợ chua, khó nuốt, nóng rát cổ họng, buồn nôn, nôn.

Cơn đau lưng do trào ngược dạ dày thường âm ỉ và khó chịu, có thể lan tỏa sang cả vùng cánh tay, vai và ngực

III. Cách trị trào ngược dạ dày thực quản gây đau lưng

Để chữa trào ngược dạ dày thực quản gây đau lưng, việc quan trọng là điều trị nguyên nhân gây bệnh. Có nghĩa là, trước tiên, bạn cần chữa khỏi trào ngược dạ dày – thực quản.

Điều trị trào ngược dạ dày thực quản như thế nào còn phụ thuộc vào mức độ của bệnh. Tốt nhất, bạn nên đến gặp bác sĩ để thăm khám và được hướng dẫn điều trị phù hợp.

Thông thường, trào ngược dạ dày thực quản sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng nhóm thuốc làm giảm tiết axit dịch vị và chống trào ngược. Các biện pháp phẫu thuật để chữa trào ngược dạ dày, thực quản cũng có thể được áp dụng, tùy trường hợp.

Phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bác sĩ sẽ chỉ định cách điều trị phù  hợp. Nếu các triệu chứng nhẹ, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp không dùng thuốc như thay đổi thói quen, lối sống và chế độ ăn uống. Nếu các triệu chứng nặng, bệnh nhân có thể cần điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật.

1. Điều trị không dùng thuốc

Các biện pháp không dùng thuốc để điều trị các triệu chứng trào ngược dạ dày, từ đó giúp giảm đau lưng. Các biện pháp này gồm:

• Tránh các yếu tố kích thích dạ dày: Các yếu tố kích thích dạ dày có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của trào ngược dạ dày gây đau lưng. Các yếu tố này bao gồm: thức ăn cay, nóng, chua, nhiều dầu mỡ, cà phê, rượu bia, thuốc lá, đồ uống có ga; ăn quá no; nằm nghiêng về phía trước…
• Thay đổi chế độ ăn: Người bệnh cần có chế độ ăn uống lành mạnh với các thực phẩm như hoa quả, rau quả, gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, cá, sữa chua.
• Thực phẩm nên ăn: Nên sử dụng đạm dễ tiêu, ít gây đầy bụng như thịt nạc, thịt gà; có thể ăn sữa chua với lượng vừa đủ để cải thiện sức khỏe tiêu hóa; ăn nhiều rau củ trong chế độ ăn để bổ sung vitamin và chất xơ, cải thiện triệu chứng rối loạn tiêu hóa.
• Thực phẩm không nên ăn: Không nên ăn thực phẩm chua, chứa nhiều axit như cà chua, chanh; đồ ăn lên men như dưa, cà, kim chi; các loại gia vị kích thích dạ dày như hạt tiêu, ớt; đồ ăn nhanh, thực phẩm chưa chế biến kỹ, thực phẩm bảo quản lâu ngày; uống rượu bia, đồ uống có gas, thực phẩm nhiều đường
• Điều chỉnh thói quen ăn uống và sinh hoạt: Nên chia khẩu phần ăn thành các bữa nhỏ, nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt và ăn lượng vừa phải trong 1 bữa. Không vận động, làm việc nặng, tắm gội hoặc nằm ngay sau khi ăn.
• Giảm cân: Nếu người bệnh bị thừa cân hoặc béo phì, giảm cân có thể giúp giảm áp lực lên dạ dày, từ đó giúp giảm trào ngược dạ dày gây đau lưng. 
• Tập thể dục để giảm đau lưng: Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe tổng quát, đồng thời có thể làm giảm các triệu chứng bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Đồng thời, thể dục giúp chúng ta duy trì cân nặng phù hợp, nhờ vậy làm giảm áp lực cân nặng lên lưng.

Người bệnh cần có chế độ ăn uống lành mạnh với các thực phẩm như hoa quả, rau củ

2. Điều trị bằng thuốc

Nếu các biện pháp điều trị trào ngược dạ dày gây đau lưng không dùng thuốc không hiệu quả, người bệnh có thể cần sử dụng thuốc để điều trị trào ngược. Các loại thuốc thường được sử dụng gồm: 

• Thuốc trung hòa Acid: Công dụng làm giảm tính axit bằng cách trung hòa axit, làm giảm nồng độ axit trong dạ dày và giảm lượng axit trào ngược lên thực quản. Các thuốc thường dùng gồm: thuốc có chứa các muối nhôm (carbonat, hydroxyd, phosphate); các muối magnesi (carbonat, hydroxyd, trisilicate) như Maalox, Gastropulgite, Alusi…
• Thuốc ức chế bơm Proton (PPI): Công dụng ngăn tiết acid dạ dày. Một số loại thuốc phổ biến hiện nay gồm: Omeprazole, Esomeprazole, Rabeprazole, Lansoprazole, Dexlansoprazole…
• Thuốc kháng thụ thể Histamin H2: Tác dụng tranh chấp với thụ thể H2 tại tế bào thành, giảm tiết acid dịch vị trong dạ dày. Thuốc thường dùng là Cimetidine, famotidine, nizatidine, Ranitidine, Zantac, Tagamet…
• Thuốc điều hòa nhu động ruột: Công dụng của nhóm thuốc này là điều hoà nhu động ruột, tăng đào thải acid trong lòng thực quản, đẩy mạnh làm rỗng dạ dày và tăng nhu động của cơ thực quản. Một số thuốc thường dùng gồm: Metoclopramide;  Domperidone, Baclofen…
• Thuốc tạo màng bọc ổ loét, bảo vệ dạ dày: Nhóm thuốc này có khả năng kết dính với dịch nhầy trong dạ dày thành 1 màng bao bọc niêm mạc dạ dày và đáy ổ loét, bảo vệ dạ dày. Các thuốc thuộc nhóm có: Silicate Al (Kaolin, Smecta), Bismuth (Subcitrate Bismuth hay CBS), Silicate Mg (Gastropulgite); Sucralfate (Ulcer, Keal, Sucrate gel, Sucrabest); Prostaglandin.
• Thuốc kháng sinh: Được sử dụng khi bệnh nhân bị nhiễm vi khuẩn HP, tác dụng tiêu diệt vi khuẩn HP. Tùy vào khả năng dung nạp thuốc của từng bệnh nhân,  bác sĩ có thể lựa chọn các loại kháng sinh khác nhau như: Amoxicillin, Clarithromycin, Tetracycline, Metronidazole…
• Thuốc chống trầm cảm: Dùng thuốc giúp bệnh nhân giảm lo âu, căng thẳng, stress- các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày. Các thuốc thường dùng gồm: Nortriptyline, Imipramine, Trazodone, Sertraline…

Điều trị trào ngược dạ dày gây đau lưng bằng thuốc.

Khi uống thuốc trào ngược dạ dày thực quản, người bệnh cần chú ý những vấn đề sau để đảm bảo hiệu quả và an toàn:

• Tuân thủ chỉ định dùng thuốc của bác sĩ về liều lượng, thời gian, liệu trình, loại thuốc. Đặc biệt là thuốc kháng sinh, việc không tuân thủ chỉ định của bác sĩ có thể làm giảm hiệu quả dẫn đến thất bại điều trị hoặc bệnh tái đi tái lại không dứt điểm.
• Bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ loại thuốc đang dùng, kể cả các loại thực phẩm chức năng hoặc các sản phẩm bổ sung khác để tránh tương tác bất lợi.
• Uống thuốc đúng thời điểm, uống thuốc trước hoặc sau ăn không đúng theo hướng dẫn của bác sĩ cũng có thể làm thay đổi hiệu quả điều trị.
• Cần đi khám ngay nếu thấy xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm như nôn mửa, đau quặn bụng, nôn ra máu, đi ngoài phân đen, mệt yếu…
• Khi xuất hiện tác dụng phụ do uống thuốc điều trị trào ngược dạ dày, hãy thông báo ngay cho bác sĩ.

3. Điều trị bằng phẫu thuật

Phẫu thuật chỉ được bác sĩ chỉ định khi bệnh nhân không đáp ứng với thuốc hoặc tình trạng bệnh trào ngược dạ dày gây đau lưng nghiêm trọng hơn. Các phương pháp phẫu thuật được dùng hiện nay gồm:

• Phẫu thuật Nissen: Đây là phương pháp phẫu thuật phổ biến nhất để điều trị trào ngược dạ dày thực quản. Trong kỹ thuật này, một vòng thắt được đặt xung quanh thực quản dưới để thắt chặt cơ thắt thực quản dưới để ngăn chặn axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
• Phẫu thuật Toupet: Trong phẫu thuật này, một vòng thắt được đặt xung quanh thực quản dưới nhưng không bao phủ toàn bộ thực quản dưới.
• Phẫu thuật để tăng cường cơ vòng thực quản dưới (Linx): Linx là một vòng các hạt từ tính nhỏ được được quấn quanh cơ vòng thực quản, ngăn trào ngược từ dạ dày. Tác dụng của các hạt nam châm là cung cấp thêm lực để giữ cho cơ vòng thực quản đang yếu có thể đóng lại sau khi nuốt thức ăn. Tuy nhiên, thức ăn vẫn có thể đi qua bình thường.
• Phẫu thuật Laparoscopic fundoplication: Là thủ thuật được thực hiện thông qua một số lỗ nhỏ trên bụng. Với kỹ thuật này, một phần của dạ dày được quấn quanh thực quản dưới để thắt chặt cơ thắt thực quản dưới (LES) để ngăn chặn axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
• Phẫu thuật Heller myotomy: Bác sĩ cắt một phần của cơ thắt thực quản dưới (LES) để giảm áp lực của LES, từ đó ngăn không cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Phẫu thuật này được thực hiện qua một đường rạch ở bụng hoặc nội soi. Thủ thuật này có thời gian phục hồi ngắn và ít gây ra tác dụng phụ.

Phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày gây đau lưng

Bên cạnh đó, nếu muốn cắt nhanh các triệu chứng khó chịu của trào ngược dạ dày thực quản, người bệnh có thể dùng thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel.

Yumangel có thành phần chính là hoạt chất almagate giúp trung hòa axit dịch vị, đồng thời tạo lớp màng nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày, thực quản. Qua đó, các triệu chứng như đầy bụng, ợ hơi, ợ nóng, nóng rát thượng vị, buồn nôn… sẽ nhanh chóng thuyên giảm. 

IV. Khi nào cần gặp bác sĩ? 

Ngay khi xuất hiện tình trạng dạ dày gây đau lưng, người bệnh không nên chủ quan, hãy đến gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán điều trị kịp thời. Tuyệt đối không nên chủ quan không điều trị và để bệnh kéo dài gây biến chứng nguy hiểm.

Người bệnh nên đến gặp bác sĩ ngay khi xuất hiện tình trạng trào ngược dạ dày gây đau lưng

Như vậy, chúng ta đã vừa tìm hiểu về nguyên nhân và cách điều trị trào ngược dạ dày gây đau lưng. Nếu tình trạng không thuyên giảm hoặc tăng thêm, hãy đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn điều trị phù hợp hơn.

Xem thêm:

Trào ngược dạ dày gây ù tai – Hậu quả và cách điều trị