Bệnh viêm ruột non là gì? Có nguy hiểm không? Cách điều trị

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về bệnh viêm ruột non, các nguyên nhân gây ra nó, triệu chứng điển hình và những phương pháp điều trị hiệu quả. Hãy cùng khám phá thêm về bệnh viêm ruột non và cách tiếp cận để duy trì sức khỏe ruột non tốt trong cuộc sống hàng ngày.

I – Viêm ruột non là gì? 

Hình ảnh viêm ruột non.

Bệnh viêm ruột non là một bệnh lý ảnh hưởng đến đường ruột non. Bệnh gây ra tình trạng viêm và sưng ở ruột non, dẫn đến tình trạng tiêu chảy, đau bụng và mệt mỏi. Bệnh thường do nhiễm khuẩn vi rút hoặc vi khuẩn, được truyền từ người sang người thông qua tiếp xúc với phân của người bệnh hoặc qua nước uống hoặc thức ăn bị nhiễm bẩn. Nếu tình trạng này kéo dài thì sẽ tạo thành các vết loét, gây ảnh hưởng không tốt chức năng hoạt động của ruột non.

II – Nguyên nhân bị bệnh viêm ruột non

Bệnh viêm ruột non do nhiều nguyên nhân gây ra. 

Tại sao bị viêm ruột non? Các nguyên nhân bị viêm ruột non chính gồm: Viêm ruột do yếu tố vi sinh, do bệnh Crohn, do lao ruột, do Celiac, do nguyên nhân viêm mạch, do xuất huyết thành ruột non… Cụ thể: 

• Viêm ruột do yếu tố vi sinh: Bệnh viêm ruột non có thể được gây ra bởi nhiều loại vi sinh vật như virus, vi khuẩn, vi nấm hoặc kí sinh trùng. Những tác nhân này xâm nhập vào niêm mạc ruột non và gây tổn thương, viêm nhiễm và các triệu chứng viêm.
• Bệnh Crohn: Bệnh Crohn là một bệnh lý tổn thương mạn tính trong hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, bệnh này phổ biến nhất ở đại tràng và hỗng tràng. Khi bị bệnh Crohn, ruột non bị tổn thương và viêm nhiễm, gây ra triệu chứng viêm ruột non.
• Lao ruột (Tuberculous Enteritis): Đây là một tình trạng tổn thương ruột non do vi khuẩn lao gây ra. Vi khuẩn lao xâm nhập vào niêm mạc ruột non, gây viêm nhiễm và triệu chứng viêm ruột non.
• Bệnh Celiac: Bệnh Celiac là một bệnh tổn thương ruột non liên quan đến hệ miễn dịch. Khi người bệnh tiếp xúc với gluten, cơ quan tiêu hóa không thể tiêu hóa được gluten, dẫn đến viêm nhiễm và tổn thương ruột non.
• Viêm mạch và các bệnh tự miễn khác: Một số bệnh như bệnh Henoch-Schönlein, viêm nút động mạch, Behcet, lupus ban đỏ hệ thống có thể gây viêm nhiễm và tổn thương ruột non.
• Xuất huyết thành ruột non: Nguyên nhân viêm ruột non này thường liên quan đến việc sử dụng thuốc chống đông máu hoặc bị các rối loạn đông máu, gây ra xuất huyết trong ruột non và gây viêm nhiễm.
• Tác động của thuốc: Một số loại thuốc, như thuốc chống viêm không steroid, nếu được sử dụng thường xuyên có thể gây viêm nhiễm và tổn thương ruột non.
• Thiếu máu nuôi dưỡng (Ischemic Enteritis): Nguyên nhân của tình trạng này là do tắc động tĩnh mạch mạc treo ruột cấp hoặc mãn tính, gây tổn thương và viêm nhiễm trong ruột non.
• Bệnh không dung nạp Lactose: Bệnh nhân không có men tiêu hóa lactose hoặc có bất dung nạp lactose gây ra tổn thương và viêm nhiễm trong ruột non.

III – Triệu chứng viêm ruột non

Khi bị viêm ruột non, người bệnh thường có triệu chứng đau bụng, buồn nôn và tiêu chảy. 

Các dấu hiệu viêm ruột non rất đa dạng, phổ biến nhất là tiêu chảy, đôi khi phân có kèm máu và cảm giác bụng bị đau quặn lại. Các triệu chứng khác của bệnh viêm ruột gồm:

• Tiêu chảy.
• Có máu trong phân.
• Co thắt, đau ở vùng bụng
• Nôn mửa, buồn nôn.
• Tiết ra dịch nhầy hoặc chảy máu từ trực tràng,
• Sụt cân bất ngờ.
• Kiệt sức.
• Chán ăn, ăn không ngon miệng.
• Sốt.

Các triệu chứng bệnh nhân viêm ruột non cần tới bệnh viện thăm khám càng sớm càng tốt:

• Các triệu chứng bệnh kéo dài  hơn 2 ngày, không có dấu hiệu thuyên giảm.
• Tiêu chảy liên tục trong 3-4 ngày.
• Sốt cao trên 38 độ C.
• Có dấu hiệu bị mất nước như: da nhăn, khô miệng, nước tiểu đậm màu, tiểu ít.
• Bí trung đại tiện, đau bụng và nôn liên tục.
• Đi ngoài phân lẫn máu.
• Đối với viêm ruột non ở trẻ em, bố mẹ cần đưa con đi khám khi thấy: trẻ bị sốt li bì, tiêu chảy, bỏ bú, bò ăn, mệt lả hoặc bé bị viêm ruột nôn nhiều…

IV –  Bệnh viêm ruột non có nguy hiểm không? 

Đối với nguyên nhân bị viêm ruột do tắc mạch nếu không tiến hành điều trị sẽ gây viêm ruột non hoại tử nguy hiểm. 

Tùy vào từng nguyên nhân gây ra viêm ruột non mà viêm ruột non ở người lớn và trẻ bị viêm ruột non có những ảnh hưởng sức khỏe khác nhau. Dưới đây  là một số ảnh hưởng và tác hại của viêm ruột non: 

• Ảnh hưởng tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống: Đau vùng bụng, nôn mửa, buồn nôn, chán ăn, tiêu chảy, sụt cân…
• Bệnh nhân viêm ruột non cấp tính còn bị đau bụng, tiêu chảy, sốt,  thậm chí còn có thể gây mất nước. Nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra rối loạn điện giải có thể nguy hiểm tới tính mạng.
• Nếu viêm ruột non kéo dì sẽ làm mất khả năng xử lý thức ăn, hấp thụ nước và đào thải chất thải dẫn đến tiêu chảy mạn tính. Đặc biệt, xuất hiện các vết trầy xước nhỏ ở bên trong thành ruột gây đau ruột non và đi ngoài ra máu.
• Đối với nguyên nhân viêm ruột non do bệnh crohn thì một số bộ phận khác trên cơ thể có thể bị ảnh hưởng như da, mắt và các khớp. Cụ thể là bị viêm khớp, viêm mắt hoặc mắc các bệnh rối loạn về trên da. 
• Khả năng hấp thu chất dinh dưỡng của ruột non bị suy giảm khiến cơ thể không được cung cấp đủ dinh dưỡng. Hậu quả là có thể gây ra một số bệnh liên quan tới thiếu máu thiếu sắt, nhiễm trùng và thiếu B12…
• Đối với trường hợp bị viêm ruột do tắc mạch nếu không tiến hành điều trị sẽ gây viêm ruột non hoại tử làm phá vỡ niêm mạc ruột và giải phóng vi sinh vật gây bệnh ra ngoài ổ bụng.

V – Bị viêm ruột non nên ăn gì và kiêng ăn gì? 

Bệnh nhân viêm ruột non không nên ăn uống kiêng khem quá mức vì có thể khiến cơ thể bị thiếu dinh dưỡng.

Nguyên tắc ăn uống mà người bệnh viêm ruột non cần nhớ đó là: Không ăn các thức ăn mà bản thân bị dị ứng, thấy đầy bụng, đau bụng hoặc khó chịu; nên ăn các thức ăn dễ tiêu hóa; các bữa ăn cần đa dạng và cung cấp đủ các nhóm dưỡng chất; tránh uống các loại nước ở dạng sủi bọt hoặc dạng cốm hòa toàn vì dễ gây tiêu chảy…

1. Viêm ruột non nên ăn gì? 

Một số thực phẩm người bị viêm ruột non nên ăn. 

Bị viêm ruột non nên ăn gì? Bệnh nhân bị viêm ruột nên ăn các thực phẩm/thức ăn dễ tiêu hóa. Cụ thể như sau: 

• Đối với tinh bột: Nên ăn bánh mì trắng, bánh quy không nhân; ngũ cốc, các loại hạt, bột yến mạch; bỏng ngô, bỏng gạo; mì ống, mì gạo. 
• Đối với rau củ: Các loại rau xanh (cải bó xôi, măng tây); cà rốt, bí đao, bí đỏ, củ cải, cà chua đã bỏ hạt, khoai tây đã bỏ vỏ…
• Đối với hoa quả: Chuối chín, dưa hấu, bơ, dưa gang, các loại hoa quả sấy khô, hoặc đóng hộp đã bỏ hạt và vỏ.
• Đối với sữa: Người bị viêm ruột non vẫn có thể uống sữa và ăn các chế phẩm từ sữa như: sữa chua, phô mai… nhưng không nên tiêu thụ quá nhiều.
• Đối với thịt: Nên ăn các loại thịt nạc như: thịt bò, thịt lợn, thịt cừu, thịt gà, cá… 
• Đối với chất béo: Chất béo bệnh nhân bị viêm ruột non nên ăn gồm: bơ thực vật, sốt mayonnaise, dầu thực vật, sốt cà chua, nước sốt salad, kem sữa, mật ong, si rô…
• Đối với đồ ăn ngọt: Nên ăn ở mức độ vừa phải các đồ ăn ngọt sau: Bánh bông lan, bánh quy, bánh trứng, thạch, pudding, kem, các loại kẹo cứng, bánh mì, bánh xốp.
• Đối với đồ uống: Người bệnh nên uống từ 2,5 – 3,5 lít nước lọc mỗi ngày; nước ép hoa quả đã lọc bỏ bã.

2. Viêm ruột non kiêng ăn gì? 

Một số thực phẩm người bị viêm ruột non nên kiêng ăn.

Bệnh nhân bị viêm ruột non nên kiêng ăn các thực phẩm/thức ăn dưới đây:

• Bánh mì nguyên hạt.
• Bánh quy giòn.
• Mì pasta
• Các loại hạt, đậu và dừa có trong bánh mì.
• Ngũ cốc.
• Các loại bánh kẹo
• Vỏ các loại rau quả, hoa quả.
• Một số loại hoa quả như: sung, nho khô ,dứa, mận.
• Các loại rau củ sống, chưa được nấu chín.  
• Một số loại rau củ như: bắp cải, súp lơ, hành tây, đậu Hà lan, đậu lăng, ngô, đậu phụ..
• Thịt mỡ, thịt có xương sụn. 
• Các loại mứt.
• Bơ đậu phộng có hạt. 
• Bắp rang bơ.
• Dưa muối.
• Nước ép hoa quả vẫn còn hạt và bã.

VI – Cách điều trị bệnh viêm ruột non

Uống thuốc và phẫu thuật là 2 phương pháp điều trị viêm ruột non được sử dụng hiện nay. 

Thuốc điều trị viêm ruột non là phương pháp đầu tiên được bác sĩ chỉ định để làm giảm các triệu chứng của bệnh viêm ruột non.

Viêm ruột non uống thuốc gì? Có nhiều loại thuốc được sử dụng để điều trị viêm ruột non, bao gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Dùng để giảm viêm và giảm đau.
• Thuốc ức chế miễn dịch: Được sử dụng để kiểm soát sự viêm nhiễm và giảm triệu chứng.
• Thuốc chống co thắt ruột: Giúp làm giảm co thắt và triệu chứng đau bụng.
• Thuốc chống vi khuẩn: Được sử dụng trong trường hợp nhiễm trùng vi khuẩn.
• Thuốc chống táo bón hoặc chống tiêu chảy: Được sử dụng để điều chỉnh tình trạng tiêu hóa.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, việc điều trị bằng thuốc không đủ hiệu quả. Trong trường hợp này, các phương pháp khác như liệu pháp bằng tia X, phẫu thuật hoặc quản lý bằng thiết bị y tế có thể được áp dụng.

Tuy nhiên, phẫu thuật có thể dẫn đến biến chứng hội chứng ruột ngắn làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sự phát triển. 

VII – Cách phòng tránh bệnh viêm ruột non

Thay vì tìm cách chữa bệnh viêm ruột non, bạn có thể chủ động phòng ngừa tình trạng viêm do nhiễm virus hoặc vi khuẩn ở ruột hoặc cả đường tiêu hóa bằng một số cách sau:

• Duy trì vệ sinh tốt: Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước ấm trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với bất kỳ chất gây ô nhiễm nào. Đảm bảo làm sạch thực phẩm trước khi nấu và ăn, và tránh sử dụng thực phẩm đã hết hạn.
• Tiêu thụ thực phẩm an toàn: Đảm bảo nấu chín thực phẩm đầy đủ và tránh ăn thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín đủ. Hạn chế tiếp xúc với thực phẩm dễ bị nhiễm vi khuẩn, như thịt gà sống và hải sản sống.
• Uống nước sạch: Sử dụng nước uống đã qua xử lý hoặc nước đóng chai an toàn. Tránh uống nước từ nguồn không rõ nguồn gốc hoặc nước nhiễm khuẩn.
• Kiểm soát vệ sinh cá nhân: Sử dụng những nguồn gốc riêng của bạn cho các vật dụng cá nhân như chén, đũa, khăn tắm, và tránh sự tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh viêm ruột non.
• Tránh tiếp xúc với chất gây kích ứng: Nếu bạn biết mình có dị ứng hoặc không dung nạp với một số thức ăn như gluten, lactose, hay các chất gây kích ứng khác, hạn chế tiếp xúc với chúng để tránh viêm ruột non.
• Cẩn trọng khi sử dụng một số thuốc như: aspirin, NSAIDs, corticosteroid.

Bệnh viêm ruột non do nhiều nguyên nhân gây ra và có thể gây nguy hiểm cho tính mạng người bệnh nếu không được điều trị sớm. Do đó, bệnh nhân cần đi thăm khám sớm khi có dấu hiệu nghi ngờ bị viêm ruột non để phòng tránh gây biến chứng nguy hiểm.