Viêm loét dạ dày có mấy cấp độ? Biểu hiện và cách điều trị từng cấp độ

Viêm loét dạ dày có mấy cấp độ? Bệnh viêm loét dạ dày hiện đang được phân thành 4 cấp độ gồm: viêm loét dạ dày cấp độ 1, viêm loét dạ dày cấp độ 2, viêm loét dạ dày cấp độ 3 và loét dạ dày cấp độ 4. Ở mỗi cấp độ, bệnh nhân sẽ có biểu hiện khác nhau, bác sĩ cũng sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp tránh bệnh tiến triển nặng gây biến chứng nguy hiểm như xuất huyết dạ dày, thủng dạ dày. 

I. Tổng quan về bệnh viêm loét dạ dày

Về mặt y học, viêm loét dạ dày là một tổn thương phá vỡ niêm mạc dạ dày. Nói một cách đơn giản, chỉ cần một vấn đề nào đó làm mất cân bằng khả năng bảo vệ của niêm mạc dạ dày với yếu tố tấn công sẽ gây ra vấn đề trên bề mặt, nếu tổn thương ăn sâu qua niêm mạc thì sẽ gây ra vấn đề gọi là loét dạ dày.

Bệnh viêm loét dạ dày có rất nhiều triệu chứng nhưng thường gặp nhất là đau vùng thượng vị (từ rốn đến vú). Cơn đau có thể ở bên phải (tá tràng) hoặc bên trái (dạ dày). Cơn đau do loét dạ dày có thể không liên tục hoặc âm ỉ. Đau do viêm loét dạ dày thường xảy ra trước khi ăn. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp các triệu chứng kèm theo như chướng bụng, khó tiêu, ợ hơi, ợ chua, buồn nôn, thậm chí đi ngoài phân đen hoặc nôn ra máu.

Hình ảnh dạ dày bị viêm loét.

Nguyên nhân gây viêm loét dạ dày bao gồm: virus, vi khuẩn (chủ yếu là nhiễm khuẩn HP); thói quen uống rượu, ăn uống không khoa học; sử dụng thuốc giảm đau không phù hợp; có dị vật trong lòng đường tiêu hóa; uống nhầm hóa chất…

Bệnh loét dạ dày được phát hiện và điều trị sớm sẽ có tiến triển tốt. Nếu bệnh nặng và tiến triển thành viêm loét dạ dày mãn tính sẽ gây khó khăn và kéo dài việc điều trị. Tùy thuộc vào cấp độ viêm loét dạ dày mà cách điều trị sẽ khác, có thể chỉ cần thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt nhưng có thể cũng cần sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

Cùng đến với phần II để tìm hiểu viêm loét dạ dày có mấy cấp độ kèm theo đó là dấu hiệu nhận biết và cách điều trị cho từng cấp độ. 

II. Viêm loét dạ dày có mấy cấp độ? 4 cấp độ và dấu hiệu nhận biết 

Việc nắm được viêm loét dạ dày có mấy cấp độ giúp người bệnh dễ dàng nhận biết tình trạng bệnh của mình đang ở cấp độ nào để có cách điều trị phù hợp và hiệu quả. Dựa vào nhiều yếu tố, các chuyên gia hiện đã chia viêm loét dạ dày thành 4 cấp độ cụ thể như sau: 

1. Viêm loét dạ dày cấp độ 1: Viêm xung huyết/trợt dạ dày

Đây là cấp độ nhẹ nhất của bệnh viêm loét dạ dày. Lúc này, các lớp niêm mạc dạ dày đã bắt đầu có dấu hiệu bị tổn thương, điển hình là viêm và sưng. 

Ban đầu niêm mạc dạ dày chỉ sưng đỏ, xung huyết do mạch máu tại chỗ bị giãn nở. Sau một thời gian, niêm mạc sẽ hình thành các vết trầy xước còn được gọi là viêm trợt.  

Vì viêm loét dạ dày cấp độ 1 là giai đoạn khởi phát của bệnh nên chưa ảnh hưởng tới sức khỏe, tâm lý cũng như các hoạt động hàng ngày của người bệnh. 

Ở giai đoạn viêm loét dạ dày cấp độ 1, niêm mạc dạ dày bị xung huyết sau đó hình thành các vết trầy xước.

Người bị viêm loét dạ dày ở cấp độ 1 thường có các triệu chứng như sau:

– Đau âm ỉ ở vùng trên rốn: Đây là triệu chứng đặc trưng khi mắc bệnh viêm loét dạ dày. Cơn đau có thể xuất hiện sau ăn hoặc đột ngột không kiểm soát được. Vị trí đau chủ yếu là ở vùng bụng quanh rốn sau đó lan rộng ra các vùng lân cận. Mức độ đau từ âm ỉ đến dữ dội.

– Đầy bụng, khó tiêu: Triệu chứng này thường hay xuất hiện sau khi ăn no nên rất khó chịu. Tình trạng này liên tục xuất hiện hiện người bệnh mất cảm giác thèm ăn, ăn không ngon miệng khiến bệnh ngày càng trở nặng.

– Triệu chứng khác: Ngoài ra, phụ thuộc vào thể trạng của từng bệnh nhân mà người bệnh có thể gặp một số triệu chứng khác như: buồn nôn, ợ chua, nôn ói…

2. Viêm loét dạ dày cấp độ 2: Loét nông

Viêm loét dạ dày cấp độ 1 không được kiểm soát và điều trị kịp thời sẽ tiến triển nặng hơn sang giai đoạn 2. Lúc này, các vết loét ăn mòn dần vào thành dạ dày nhưng chưa đi qua lớp niêm mạc.

Ở giai đoạn 2, vết loét đã xuất hiện nhiều hơn và dày hơn, niêm mạc dạ dày bị ăn mòn và các triệu chứng cũng trở lên rõ rệt hơn so với giai đoạn 1. Bệnh nhân có thể gặp một số triệu chứng như:

– Đau bụng: Tần suất và mức độ đau bụng ở cấp độ 2 nghiêm trọng hơn. Cơn đau thường xuất hiện đột ngột và kéo dài âm ỉ gây ảnh hưởng nhiều tới chất lượng cuộc sống và công việc của người bệnh.

– Buồn nôn và nôn: Tình trạng viêm loét dạ dày tiến triển khiến mức độ tổn thương tăng lên. Cộng thêm các dịch axit tăng dần gây kích thích trào ngược dạ dày khiến người bệnh liên tục có cảm giác buồn nôn và nôn.

– Đi ngoài ra máu: Đây là triệu chứng cảnh báo tình trạng viêm loét dạ dày đã tiến triển và có dấu hiệu nghiêm trọng hơn.

Viêm loét dạ dày cấp độ 2 là khi các vết loét ăn mòn dần vào thành dạ dày nhưng chưa đi qua lớp niêm mạc.

3. Viêm loét dạ dày cấp độ 3: Loét lộ cơ của dạ dày 

Các vết loét ở cấp độ 3 đã tiến triển nặng và làm hư hại toàn bộ lớp niêm mạc, khiến lớp cơ của dạ dày bị lộ ra. Các triệu chứng của bệnh viêm loét dạ dày cũng diễn ra với tần suất thường xuyên và dày đặc hơn. 

Các dấu hiệu của bệnh nhân bị viêm loét dạ dày cấp độ 3 gồm:

– Đau bụng vùng thượng vị: Cơn đau có xu hướng bùng phát đột ngột khi bụng đói hoặc sau khi ăn. Mức độ đau có thể âm ỉ, dữ dội hoặc đau quặn từng cơn kèm theo cảm giác nóng rát và cồn cào ở bụng. Người bệnh thường xuyên mất ngủ vì các cơn đau tái phát vào lúc nửa đêm. Thậm chí, cơn đau có thể lan ra phía sau lưng kèm theo cam giác tức ngực.

– Buồn nôn và nôn: Triệu chứng nôn ói xuất hiện ngày càng nhiều khiến bệnh nhân mệt mỏi, sụt cân.  Một số số bệnh nhân còn bị ợ hơi, ợ chua, đi ngoài phân lỏng, đầy bụng, chướng bụng…

– Xuất huyết dạ dày: Người bệnh bị nôn ra máu tươi, đi ngoài ra máu, dạ dày không thể dung nạp thức ăn nên ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.

Các vết loét dạ dày ở cấp độ 3 đã tiến triển nặng và làm hư hại toàn bộ lớp niêm mạc, khiến lớp cơ của dạ dày bị lộ ra.

4. Viêm loét dạ dày cấp độ 4: Loét sâu

Loét sâu là cấp độ viêm loét dạ dày cuối cùng và nguy hiểm nhất. Ở giai đoạn này, các vết loét tiến triển và ăn mòn vào tận lớp cơ của dạ dày. Nếu không kịp thời điều trị, có thể gây biến chứng của viêm loét dạ dày tá tràng như xuất huyết, thủng dạ dày… 

Khi ở giai đoạn 4, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng sau:

– Vết loét sâu gây ra cơn đau dữ dội, đau cục bộ từng cơn khiến bệnh nhân mệt mỏi, ăn uống kém, giảm năng suất làm việc.

– Cơn đau có thể bùng phát bất cứ thời điểm nào và rất khó kiểm soát bằng các biện pháp giảm đau thông thường. 

– Tất cả các triệu chứng như buồn nôn, ợ chua, đầy hơi có xu hướng gia tăng cả về tần suất cũng như mức độ. Vì vậy, người bệnh sẽ vô cùng mệt mỏi, thậm chí là suy nhược.

Ở cấp độ 4, các vết loét dạ dày tiến triển và ăn mòn vào tận lớp cơ của dạ dày.

III. Cấp độ viêm loét dạ dày nào nguy hiểm nhất?

Với những thông tin cung cấp ở phần 2, có thể đưa ra kết luận về mức độ nguy hiểm của các cấp độ viêm loét dạ dày như sau:

1. Viêm loét dạ dày cấp độ 1 và 2

Đây là cấp độ viêm loét dạ dày ở mức độ từ nhẹ đến trung bình. Lúc này, các triệu chứng bệnh chưa nghiệm trọng nên chưa ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh.

Bệnh nhân có thể dễ dàng khắc phục bằng cách thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt khoa học, lành mạnh hơn.

2. Viêm loét dạ dày cấp độ 3 và 4

Ở cấp độ này, bệnh viêm loét dạ dày đã tiến triển nghiêm trọng. Nếu không điều trị kịp thời và đúng cách, có thể gây xuất huyết dạ dày, thủng dạ dày.

• Xuất huyết dạ dày (chảy máu dạ dày): Chảy máu do loét dạ dày có thể từ nhẹ đến nặng và có thể ảnh hưởng đến người bệnh ít hoặc nhiều. Mất máu vừa phải có thể dẫn đến thiếu máu, trong khi mất máu nặng có thể dẫn đến sốc .
• Thủng dạ dày: Vết loét ăn mòn toàn bộ thành dạ dày rất hiếm gặp nhưng đó là trường hợp khẩn cấp. Axit dạ dày và vi khuẩn rò rỉ từ lỗ vào khoang bụng của bạn có thể gây nhiễm trùng. Nhiễm trùng trong khoang bụng có thể dễ dàng lây lan vào máu và dẫn đến nhiễm trùng huyết.

Viêm loét dạ dày cấp độ 3 và 4 không được điều trị kịp thời có thể gây xuất huyết, thủng dạ dày.

IV. Cách điều trị viêm loét dạ dày theo từng cấp độ

Tùy thuộc vào cấp độ nặng – nhẹ của bệnh viêm loét dạ dày mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị nhà, bằng thuốc hoặc phẫu thuật. Cụ thể: 

1. Điều trị viêm loét dạ dày cấp độ 1 và 2

Ở giai đoạn 1 và 2, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh viêm loét dạ dày hoàn toàn có thể chữa khỏi dứt điểm. Thông thường, bệnh nhân viêm loét dạ dày ở cấp độ 1 chỉ cần thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, giảm căng thẳng mệt mỏi là có thể khắc phục được bệnh. 

Dưới đây là lối sống và biện pháp khắc phục viêm loét dạ dày cấp độ 1 và 2 tại nhà, người bệnh có thể tham khảo:

• Hãy cân nhắc đổi thuốc giảm đau: Nếu thường xuyên dùng thuốc giảm đau, hãy hỏi bác sĩ xem acetaminophen (Tylenol, các loại khác) có phải là lựa chọn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình hay không.
• Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh loét dạ dày tá tràng. Hãy xem xét nguồn gốc gây căng thẳng của bạn và làm những gì có thể để giải quyết nguyên nhân. Một số căng thẳng là không thể tránh khỏi, nhưng bạn có thể học cách đối phó với căng thẳng bằng cách tập thể dục, dành thời gian với bạn bè hoặc viết nhật ký.
• Đừng hút thuốc: Hút thuốc có thể cản trở lớp màng bảo vệ của dạ dày, khiến dạ dày của bạn dễ bị loét hơn. Hút thuốc cũng làm tăng axit dạ dày.
• Tránh uống rượu: Uống quá nhiều rượu có thể gây kích ứng và ăn mòn niêm mạc dạ dày và ruột, gây viêm và chảy máu.
• Ăn uống lành mạnh: Ngoài việc ăn thực phẩm lành mạnh, những thực phẩm sau có thể giúp giảm tác dụng của  H. pylori – vi khuẩn gây ra nhiều bệnh loét dạ dày. Chúng bao gồm: mật ong, trà gừng, trà bạc hà, trà hoa cúc…

Ăn uống khoa học, kiểm soát căng thẳng giúp đẩy lùi viêm loét dạ dày ở cấp độ nhẹ.

Ngoài ra, nếu bị nhiễm H. pylori, có thể người bệnh sẽ cần dùng thuốc kháng sinh để điều trị bệnh. Bác sĩ cũng có thể kê toa các loại thuốc khác để giúp giảm axit trong dạ dày và bảo vệ niêm mạc dạ dày nhằm thúc đẩy quá trình lành vết thương nhanh hơn.

– Sử dụng Yumangel

Có một cách nhanh chóng, tiện lợi mà không mất mất thời gian chuẩn bị đó là sử dụng Yumangel – thuốc dạ dày chữ Y.

Hoạt chất Almagate trong thuốc Yumangel có tác dụng trung hòa acid dạ dày nhanh chóng mà không làm tăng thể tích tiết dịch trong dạ dày. Mặt khác, Yumangel dạng hỗn dịch còn tạo ra lớp màng như lớp nhầy trên niêm mạc giúp bao bọc tế bào niêm mạc dạ dày, làm giảm tổn thương bởi acid dịch vị hay các gốc tự do.

Dùng Yumangel giúp làm giảm nhanh các triệu chứng của bệnh như ợ hơi, ợ chua, buồn nôn, đau vùng thượng vị…  chỉ sau 5-10 phút sử dụng.

Yumangel có vị bạc hà thơm nhẹ, thiết kế dạng gói nhỏ rất thuận tiện cho việc mang đi. Đặc biệt, chỉ cần xé là có thể uống ngay mà không cần phải pha với nước nên không mất nhiều thời gian chuẩn bị.

Sản phẩm Yumangel có hàm lượng natri thấp nên phù hợp cho những người mắc bệnh cao huyết áp, tim mạch, người có chế độ ăn nhạt.

Thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel.

2. Điều trị viêm loét dạ dày cấp độ 3 và 4

Điều trị viêm loét dạ dày cấp độ 3 và 4 thường kết hợp của các loại thuốc để giảm axit dạ dày, bao phủ và bảo vệ vết loét trong quá trình lành và tiêu diệt mọi nhiễm trùng liên quan. Đôi khi, bệnh nhân có thể cần thực hiện phẫu thuật để cầm máu hoặc sửa chữa lỗ thủng.

– Điều trị bằng thuốc: 

Các loại thuốc điều trị loét dạ dày cấp độ 3 và 4 bao gồm:

• Thuốc kháng sinh: Nếu viêm loét dạ dày do nhiễm H. pylori hoặc nhiễm vi khuẩn khác, bác sĩ sẽ kê đơn một số loại thuốc kháng sinh kết hợp để tiêu diệt vi khuẩn. Thuốc kháng sinh phổ biến điều trị nhiễm H. pylori bao gồm: Tetracycline, Metronidazol, Clarithromycin và Amoxicillin.
• Thuốc chẹn thụ thể histamin (thuốc chẹn H2): Tác dụng của nhóm thuốc này là làm giảm axit dạ dày bằng cách chặn chất hóa học báo hiệu cơ thể sản xuất axit. Chúng bao gồm: Famotidin, Cimetidin, Nizatidine…
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Công dụng của thuốc là làm giảm axit dạ dày, đồng thời bao phủ và bảo vệ niêm mạc dạ dày để thúc đẩy quá trình lành vết thương. PPI bao gồm: Esomeprazol, Dexlansoprazol, Lansoprazol, Omeprazol, Pantoprazol, Rabeprazole.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Giúp bao phủ và bảo vệ niêm mạc dạ dày, nhóm thuốc này thường dùng để điều trị và ngăn ngừa loét dạ dày liên quan đến việc sử dụng NSAID. Chúng bao gồm: Sucralfate, Misoprostol,  Bismuth subsalicylate.

Điều trị viêm loét dạ dày tá tràng bằng thuốc thường đòi hỏi sự hướng dẫn và quản lý chặt chẽ từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Việc chọn loại thuốc và liệu trình cụ thể sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cá nhân của bệnh nhân và nguyên nhân gây ra viêm loét. Việc tuân thủ đúng liều lượng và chỉ dùng thuốc dưới sự giám sát của bác sĩ là quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và ngăn tái phát. 

Dùng thuốc điều trị viêm loét dạ dày theo chỉ định của bác sĩ.

– Phẫu thuật: 

Trường hợp viêm loét dạ dày phức tạp và nghiêm trong, bác sĩ có thể cần điều trị chảy máu bằng cách đốt hoặc tiêm thuốc vào vết thương. Nếu bệnh nhân có một lỗ thủng ở dạ dày, bác sĩ phẫu thuật có thể cần phải khâu nó lại.

Hiếm khi, một số người bị loét dạ dày dai dẳng không đáp ứng với điều trị hoặc tiếp tục tái phát. Điều này có thể gây đau mãn tính và để lại sẹo trong dạ dày. Mô sẹo thậm chí có thể cản trở đường thoát ra ở đáy dạ dày. Với tình trạng này, bác sĩ có thể yêu cầu phẫu thuật cho bệnh nhân để:

• Loại bỏ mô sẹo hoặc mở đường thoát ra (phẫu thuật tạo hình môn vị) 
• Cắt đứt dây thần kinh gây ra axit dạ dày (cắt dây thần kinh phế vị ).

Tóm lại, viêm loét dạ dày có mấy cấp độ còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, nhưng thường được phân thành 4 cấp độ với mức độ từ nhẹ, trung bình cho tới nặng. Bệnh nhân nên chủ động thăm khám sớm ngay khi bệnh viêm loét dạ dày mới khởi phát với các triệu chứng nhẹ ở cấp độ 1 và 2 để tránh bệnh tiến triển nặng. Thăm khám bác sĩ ngay nếu cấp độ viêm loét dạ dày nặng với triệu chứng cơn đau dữ dội không biến mất, có máu trong phân hoặc nôn ra máu, bị mất máu nghiêm trọng (xanh xao và ngất xỉu)… 

Tài liệu tham khảo

https://www.vinmec.com/en/gastroenterology-hepatobiliary/health-news/99-accurate-signs-of-stomach-ulcers/

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22314-stomach-ulcer

https://www.healthline.com/health/stomach-ulcer

https://www.healthline.com/health/stomach-ulcer#call-your-doctor

https://www.healthline.com/health/stomach-ulcer#prevention

https://benhvienthucuc.vn/viem-loet-da-day-co-may-cap-do-va-cach-dieu-tri/#21-Giam-dau-khi-bi-viem-loet-o-muc-do-nhe-den-trung-binh

https://nexbionpharma.com/cac-cap-do-cua-benh-viem-loet-da-day/