Trào ngược dạ dày đắng miệng do đâu? Cách điều trị dứt điểm

Bên cạnh các triệu chứng quen thuộc như ợ hơi, ợ nóng, ợ chua hay đau thượng vị, đắng miệng cũng là một dấu hiệu gây khó chịu mà người bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) thường gặp phải.

Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến vị giác, cảm giác ngon miệng mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Bài viết này của Yumangel sẽ phân tích chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, ảnh hưởng và các phương pháp điều trị, phòng ngừa hiệu quả cho tình trạng trào ngược dạ dày đắng miệng.

I. Trào ngược dạ dày đắng miệng là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng dịch vị từ dạ dày (bao gồm axit HCl, pepsin, đôi khi có lẫn dịch mật) trào ngược lên thực quản. Nguyên nhân chính thường do sự suy yếu hoặc rối loạn hoạt động của cơ thắt thực quản dưới (LES) – van ngăn cách giữa dạ dày và thực quản.

Khi dịch vị này tiếp xúc với niêm mạc thực quản và vùng họng miệng, nó gây ra các triệu chứng đặc trưng. Đắng miệng chính là một trong những triệu chứng đó, xuất hiện khi thành phần dịch vị trào lên có chứa dịch mật hoặc do các yếu tố khác liên quan đến GERD (1).

 Đắng miệng chính là một trong những triệu chứng của GERD

II. Trào ngược dạ dày đắng miệng do đâu?

Tại sao trào ngược dạ dày lại gây cảm giác đắng ở miệng? Có một số cơ chế chính giải thích tình trạng này:

• Trào ngược dịch mật: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Dịch mật được sản xuất ở gan, dự trữ ở túi mật và đổ vào tá tràng (phần đầu ruột non) để tiêu hóa chất béo. Ở một số người bị GERD, có thể kèm theo tình trạng rối loạn vận động dạ dày-tá tràng hoặc suy yếu van môn vị (van giữa dạ dày và tá tràng), khiến dịch mật trào ngược vào dạ dày, sau đó lẫn vào dịch axit và cùng trào lên thực quản, họng, miệng. Vì dịch mật có vị đắng đặc trưng nên gây ra triệu chứng đắng miệng. 
• Thức ăn đọng lại: Khi cơn trào ngược xảy ra, không chỉ dịch vị mà cả thức ăn đang tiêu hóa dở cũng bị đẩy ngược lên. Thức ăn ứ đọng, lên men trong miệng có thể tạo ra vị đắng chát khó chịu, thường đi kèm với hôi miệng.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị GERD (như một số kháng sinh diệt HP) hoặc các thuốc điều trị bệnh lý khác (tim mạch, tâm thần…) có thể được bài tiết một phần qua nước bọt hoặc thay đổi vị giác, gây cảm giác đắng miệng. Tác dụng phụ này thường giảm dần sau khi ngưng thuốc, nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dừng bất kỳ loại thuốc nào.
• Ảnh hưởng của stress: Căng thẳng, lo âu kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, làm tăng tiết axit dạ dày hoặc làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày, từ đó gián tiếp làm nặng thêm tình trạng trào ngược và có thể góp phần gây đắng miệng. 

III. Triệu chứng kèm theo vị đắng miệng

Bệnh trào ngược dạ dày thường gây ra nhiều triệu chứng cùng lúc:

• Buồn nôn và có thể nôn: Khi người bệnh ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn, triệu chứng trào ngược gây buồn nôn sẽ dễ xuất hiện hơn.
• Ợ hơi, ợ chua, ợ nóng: Các triệu chứng này thường xuất hiện cùng lúc với đầy bụng, khó tiêu. Vì khi tiêu hóa kém, thức ăn ứ đọng trong dạ dày lâu, kết hợp cùng axit dịch vị sẽ sinh ra hơi và lên men.
• Đau tức, nóng rát thượng vị: Thượng vị nằm ở vị trí ngay dưới 2 xương ức. Người bệnh có thể đau râm ran hoặc đau nhói, kèm theo cảm giác nóng rát. Cơn đau có thể lan lên ngực, lưng,… Đôi khi có thể nhầm lẫn với cơn đau liên quan đến bệnh tim.
• Hôi, đắng miệng: Khi dịch vị trào lên thực quản mà kèm theo dịch mật sẽ gây đắng và hôi miệng. Lâu dần còn gây ra mùi hôi miệng.
• Miệng tiết nước bọt nhiều hơn: Khi axit trào ngược lên thực quản, hầu, họng, miệng… Cơ thể sẽ có 1 phản xạ tự nhiên là tiết ra nước bọt để trung hòa axit dịch vị.
• Khó nuốt: Axit dịch vị có thể làm tổn thương niêm mạc thực quản, hầu, họng… gây ra cảm giác khó nuốt.

Ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn, triệu chứng trào ngược gây buồn nôn sẽ dễ xuất hiện hơn

IV. Ảnh hưởng của trào ngược dạ dày đắng miệng đến sức khỏe

Trào ngược dạ dày đắng miệng không phải là một loại bệnh lý, đây triệu chứng cảnh báo cơ thể chúng ta có thể mắc một số bệnh như: Trào ngược dạ dày, viêm lợi, viêm tuyến nước bọt, suy giảm chức năng gan, trào ngược dịch mật.

Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh lý phổ biến và không nguy hiểm nếu được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu điều trị muộn bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày hoặc nguy hiểm đến tính mạng như:

Bản thân triệu chứng đắng miệng không nguy hiểm, nhưng nó là tín hiệu cảnh báo tình trạng trào ngược dạ dày hoặc các vấn đề sức khỏe khác.

• Ảnh hưởng trực tiếp: Giảm cảm giác ngon miệng, ăn uống không ngon, ảnh hưởng tâm lý, chất lượng cuộc sống.
• Cảnh báo GERD và biến chứng: Nếu không được kiểm soát, GERD có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng:
  • Viêm, loét thực quản: Axit ăn mòn niêm mạc gây đau, chảy máu.
  • Hẹp thực quản: Sẹo do viêm loét lâu ngày làm hẹp lòng thực quản, gây khó nuốt trầm trọng.
  • Các vấn đề hô hấp: Viêm họng mạn tính, viêm xoang, viêm phế quản, hen suyễn (do hít phải dịch axit).
  • Barrett thực quản: Tình trạng tiền ung thư do tế bào lót thực quản bị biến đổi bởi axit. 
  • Ung thư thực quản: Biến chứng nguy hiểm nhất, đe dọa tính mạng.

• Phân biệt với các nguyên nhân đắng miệng khác: Đắng miệng cũng có thể do:

• • Bệnh gan mật: Thường kèm theo các triệu chứng khác như vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, nước tiểu sẫm màu.
  • Vấn đề răng miệng: Viêm nướu, nha chu, sâu răng, vệ sinh răng miệng kém thường có dấu hiệu tại chỗ như chảy máu chân răng, đau răng, nướu sưng đỏ.
  • Nhiễm trùng hô hấp, khô miệng, thiếu kẽm, tổn thương thần kinh vị giác, tác dụng phụ của thuốc khác…
  • Lưu ý quan trọng: Việc phân biệt chỉ mang tính gợi ý ban đầu. Cần thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây đắng miệng.

Đắng miệng cũng có thể do viêm nướu, nha chu, sâu răng

V. Trào ngược dạ dày đắng miệng khi nào cần thăm khám ngay? 

Bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thường xuyên bị đắng miệng nên đi thăm khám ngay nếu kèm có các triệu chứng khác dưới đây: 

• Thường xuyên ợ chua, ợ nóng.
• Nôn, buồn nôn, nôn ra máu.
• Đau bụng.
• Mệt mỏi.
• Mất nước. 
• Nuốt khó.
• Nuốt vướng.
• Nóng rát dạ dày.
• Sốt cao trên 39 độ.
• Xuất hiện các biến chứng như viêm loét thực quản, xuất huyết dạ dày.

VI. Cách điều trị và phòng ngừa trào ngược dạ dày đắng miệng

Mục tiêu điều trị là kiểm soát tình trạng trào ngược gốc rễ, từ đó giảm triệu chứng đắng miệng và ngăn ngừa biến chứng.

Khi có cảm giác đắng miệng do căn bệnh trào ngược gây ra, lúc này bạn nên đến các địa chỉ y tế để được thăm khám tìm ra nguyên nhân chính xác và tư vấn cách điều trị phù hợp.

1. Điều trị không dùng thuốc

Với trường hợp trào ngược dạ dày đắng miệng ở mức độ nhẹ và trung bình, để giảm khó chịu khi đắng miệng do trào ngược dạ dày thực quản, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:

1.1. Vệ sinh răng miệng khoa học

Vệ sinh răng miệng đúng cách giúp ngăn sự phát triển vi khuẩn vùng miệng, đồng thời đây cũng là phương pháp giúp loại bỏ bớt dịch mật ở miệng, khiến bạn giảm hẳn tình trạng trào ngược dạ dày đắng miệng.

Để khoang miệng luôn sạch sẽ, tốt nhất bạn cần đánh răng 2-3 lần/ngày sau các bữa ăn khoảng 30 phút để loại bỏ đồ ăn thừa và mảng bám ở răng. Thời gian đánh răng từ khoảng 2-3 phút. Bên cạnh đó, bạn cũng nên vệ sinh vùng lưỡi cẩn thận và dùng chỉ nha khoa làm sạch lưỡi 3 đến 4 lần/ tuần.

Trước khi đánh răng, nên súc miệng và dùng chỉ nha khoa để lấy thức ăn thừa ở kẽ răng. Sau khi đánh răng xong nên dùng nước súc miệng hoặc nước muối sinh lý để loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn cùng mùi hôi ở miệng.

Vệ sinh răng miệng đúng cách giúp ngăn sự phát triển vi khuẩn

1.2. Uống đủ nước

Để giảm đắng miệng, bạn có thể uống nước. Mỗi lần uống, bạn nên uống các ngụm nhỏ thay vì uống quá nhiều một lần.

Ngoài uống nước lọc, bạn có thể uống thêm các loại nước ép rau củ quả tươi, nhưng hạn chế uống các loại nước tăng tiết axit như nước cam, nước chanh, nước cà chua…

1.3. Điều chỉnh thói quen ăn uống

Chế độ ăn uống phù hợp giúp làm cải thiện tình trạng đắng miệng do bệnh trào ngược dạ dày gây ra. 

Theo đó, người bệnh nên ăn các thực phẩm dễ tiêu hóa, ăn nhiều rau củ quả tươi. Tránh sử dụng các thực phẩm gây kích thích dạ dày như: đồ uống có cồn, gia vị cay, đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, rượu bia, cà phê, đồ uống có gas, đồ ăn cay nóng,…

1.4. Uống sinh tố lê

Lê là loại trái cây có vị ngọt, thanh, mát nên những người nóng mật, dạ dày có vấn đề đều có thể sử dụng.

Khi cảm thấy đắng miệng do trào ngược gây ra, lúc này bạn có thể thử uống nước ép từ quả lê để giảm bớt các dấu hiệu bị trào ngược dạ dày.

• Chuẩn bị: 3 quả lê, sữa đặc, sữa tươi, muối.
• Sơ chế: Lê rửa sạch, gọt vỏ rồi cho vào ngâm với nước muối khoảng 5 – 7 phút. Cắt lê thành từng miếng nhỏ, bỏ hạt để tránh nước ép bị đen.
• Thực hiện: Cho lê vào máy sinh tố xay cùng 350ml sữa tươi và 150ml sữa đặc cho tới khi nhuyễn mịn.
• Lưu ý: Nên uống ngay sau khi hoàn thành, có thể tăng hoặc giảm lượng sữa tùy theo khẩu vị.

1.5. Ăn chè hạt sen

Chè hoặc cháo hạt sen có vị ngọt dịu nên có thể làm giảm vị đắng trong miệng do trào ngược dạ dày thực quản. 

• Chuẩn bị: Hạt sen tươi, lá dứa, đường phèn.
• Sơ chế: Ngâm hạt sen trong nước khoảng 3-5 tiếng cho tới khi hạt mềm rồi loại bỏ vỏ và tâm sen màu xanh bên trong. Cho hạt sen vào luộc khoảng 7 phút để loại bỏ vị đắng rồi vớt ra. Lá dứa rửa sạch. 
• Thực hiện: Cho lá dứa và đường phèn vào đun cho tới khi đường tan hết. Tiếp tục cho hạt sen vào nồi nước đun cho tới khi chín mềm là hoàn thành.

1.6. Ăn các loại kẹo cao su không đường

Kẹo cao su kích thích tiết nước bọt nhiều hơn, giúp trung hòa axit dịch vị, giảm vị đắng trong khoang miệng. 

Tuy nhiên, bạn không nên nhai kẹo quá lâu vì sẽ khiến vị đắng do chứng trào ngược dạ dày trở nên nghiêm trọng. Ngoài ra, ăn kẹo cao su lâu dễ bị mòn răng, mỏi quai hàm gây trở ngại khi ăn uống. 

1.7. Sử dụng thuốc làm giảm trào ngược

Ngoài các phương pháp từ tự nhiên, bạn có thể tham khảo sử dụng thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu do trào ngược dạ dày – thực quản gây ra, trong đó có đắng miệng.

Thành phần chủ yếu của Yumangel là Almagate, đây là chất có tác dụng trung hòa axit dịch vị, hấp thụ và làm mất hoạt tính của axit dịch mật. Ngoài ra, Yumangel còn tạo lớp màng, bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi các tác nhân gây hại.

Đây được xem là lý do giúp Yumangel làm giảm nhanh các triệu chứng như: Ợ hơi, đắng miệng, buồn nôn,… do trào ngược dạ dày gây ra.

Yumangel tạo lớp màng, bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi các tác nhân gây hại

2. Điều trị bằng thuốc Tây y

Trường hợp đã áp dụng những cách điều trị ở trên nhưng tình trạng trào ngược dạ dày đắng miệng không thuyên giảm, người bệnh nên đến bệnh viện gặp bác sĩ để được điều trị sớm.

Trong một số trường hợp khẩn cấp, người bệnh cần được giảm đau dạ dày, bác sĩ có thể sử dụng các loại thuốc Tây y kê đơn như sau:

• Thuốc giúp tăng cường cơ vòng thực quản dưới: Baclofen.
• Thuốc ức chế bơm proton: Esomeprazole, omeprazole, lansoprazole, pantoprazole, dexlansoprazole, rabeprazole. 
• Thuốc chẹn thụ thể H-2: Nizatidine, famotidine.

Một số loại thuốc không kê đơn cũng có thể sử dụng trong điều trị trào ngược dạ dày đắng miệng gồm: 

• Thuốc giảm sản xuất axit: Nizatidine, cimetidine, Famotidine. 
• Thuốc trung hòa axit dạ dày: Mylanta, tums, rolaids. 
• Thuốc ngăn chặn sản xuất axit và chữa lành thực quản: Lansoprazole, omeprazole.

Ngoài ra, bạn có thể thử dùng Tylenol (acetaminophen) không kê đơn, một loại thuốc giảm đau và hạ sốt. Theo Viện Y tế Quốc gia (NIH), Acetaminophen là lựa chọn tốt hơn cho những người bị trào ngược axit so với Advil hoặc Motrin (ibuprofen), Aleve (naproxen) hoặc aspirin, vì có thể làm chứng ợ nóng trở nên tồi tệ hơn.

Lưu ý quan trọng: Việc sử dụng thuốc Tây y, đặc biệt là thuốc kê đơn, cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ về loại thuốc, liều lượng và thời gian sử dụng. Không tự ý mua thuốc hoặc ngưng thuốc đột ngột.

Thuốc ức chế bơm proton Esomeprazole

VII. Lưu ý khi điều trị trào ngược dạ dày đắng miệng

Trường hợp trào ngược dạ dày đắng miệng kéo dài, người bệnh không nên tự ý điều trị tại nhà, hãy đến bệnh viện để được điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm. 

Trong quá trình điều trị trào ngược dạ dày đắng miệng, để đảm bảo hiệu quả và an toàn bệnh nhân cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

• Tuân thủ điều trị: Dùng thuốc đúng liều, đủ thời gian theo chỉ định, tái khám đúng hẹn.
• Kiên trì thay đổi lối sống: Đây là yếu tố quyết định hiệu quả lâu dài.
• Lắng nghe cơ thể: Nhận biết các yếu tố khởi phát triệu chứng (thức ăn, stress, tư thế…) để chủ động phòng tránh.
• Không tự ý điều trị: Đặc biệt khi triệu chứng kéo dài, nặng hoặc có dấu hiệu báo động

Trào ngược dạ dày đắng miệng là một triệu chứng phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết các triệu chứng đi kèm và áp dụng đúng các biện pháp điều trị, phòng ngừa là chìa khóa để kiểm soát tình trạng này, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. 

Nếu cần được tư vấn thêm các vấn đề liên quan đến bệnh lý dạ dày, bạn có thể liên hệ với dược sĩ của Yumangel qua hotline 1800 1125 (miễn phí cước) hoặc bình luận ở ngay bên dưới để được dược sĩ giải đáp trực tiếp nhé!

Xem thêm:

• Trào ngược dạ dày gây nấc cụt
• Trào ngược dạ dày gây ù tai