Skip to main content

Dược sĩ giải đáp: Trào ngược dạ dày ăn củ sắn được không?

Tác giả: Đinh Thị Hiền

Tham vấn y khoa: Nguyễn Thị Thu

Sắn chứa tinh bột kháng tiêu – một loại carbohydrate không được tiêu hóa và hoạt động tương tự như chất xơ trong cơ thể nên có khả năng nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi trong ruột và cải thiện tiêu hóa. Loại củ này cũng giúp ngăn ngừa các tình trạng như táo bón, viêm dạ dày hoặc ung thư đường ruột. Vậy nên  người bị trào ngược có thể ăn củ sắn nếu đang không biết trào ngược dạ dày ăn củ sắn được không.

I. Công dụng của củ sắn với dạ dày và hệ tiêu hóa

Củ sắn hay củ mì, khoai mì là một loại rau củ. Nó là phần dưới lòng đất của cây sắn, có tên Latin là Manihot esculenta. Giống như khoai tây và khoai mỡ, nó là loại cây lấy củ. Hình dáng của củ sắn tương tự củ khoai lang.

Người ta cũng có thể ăn lá của cây sắn. Con người sống dọc theo bờ sông Amazon ở Nam Mỹ đã trồng và tiêu thụ sắn hàng trăm năm trước khi Christopher Columbus lần đầu tiên đến đó.

Ngày nay, hơn 80 quốc gia trên khắp vùng nhiệt đới trồng sắn và nó là thành phần chính trong chế độ ăn uống của hơn 800 triệu người trên thế giới. Loại cây này được trồng nhiều vì khỏe mạnh, có khả năng chịu hạn và không cần nhiều phân bón. 

Củ sắn hay củ mì, khoai mì là một loại rau củ.
Củ sắn hay củ mì, khoai mì là một loại rau củ.

Củ sắn thường được luộc hoặc nướng để ăn kèm với trứng, thịt và salad hoặc dùng làm nguyên liệu cho các món súp. Nó cũng có thể được sử dụng trong các món xay nhuyễn, bánh mì, hoặc bánh crepe khoai mì, sagu và khoai mì.

Về thành phần dinh dưỡng, trang tuasaude.com cho biết, trong 100g sắn cung cấp các thành phần dinh dưỡng với giá trị như sau:

Dinh dưỡng  Giá trị 
Năng lượng 125 calo
Chất đạm 0,6 g
Carbohydrate 30,1 gam
Chất béo  0,3 g
Chất xơ 1,9 g
Vitamin C 18,2 mg
Vitamin A 13 mcg
Carotenoid 13 mcg
Axít folic  24 mcg
Canxi 19 mg
Kali 100 mg
Magie 27 mg
Phốt pho 22 mg

Những lợi ích của củ sắn với dạ dày và hệ tiêu hóa gồm:

1.  Cải thiện tiêu hóa

Sắn chứa một lượng lớn tinh bột kháng, có thể cân bằng hệ thực vật đường ruột, cải thiện tiêu hóa, ngăn ngừa viêm và loét dạ dày. 

Lượng chất xơ có trong củ sắn giúp cải thiện hệ thống tiêu hóa, hấp thụ tất cả các độc tố từ ruột của bạn và hỗ trợ giảm viêm trực tràng.

2. Tăng cường hệ miễn dịch

Vì có chứa vitamin A, vitamin C và carotenoids (là những thành phần có tác dụng chống oxy hóa mạnh), củ sắn có thể giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của tế bào chống lại nhiễm trùng. Điều này có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của dị ứng, cảm lạnh và cúm.

3. Cải thiện tâm trạng

Căng thẳng, lo lắng quá mức là một trong các yếu tố gây trào ngược dạ dày. Tinh bột kháng có trong sắn có thể thúc đẩy mức độ cân bằng của vi khuẩn đường ruột tốt trong ruột, thúc đẩy sản xuất serotonin. Chất dẫn truyền thần kinh này chịu trách nhiệm điều chỉnh tâm trạng và sức khỏe tổng thể. 

4. Ngăn ngừa táo bón

Các chất xơ pectin và beta-glucan có trong sắn có thể giúp hydrat hóa phân và hỗ trợ nhu động ruột dễ dàng hơn. 

Sắn chứa một lượng lớn tinh bột kháng, có thể cân bằng hệ thực vật đường ruột, cải thiện tiêu hóa, ngăn ngừa viêm và loét dạ dày. 
Sắn chứa một lượng lớn tinh bột kháng, có thể cân bằng hệ thực vật đường ruột, cải thiện tiêu hóa, ngăn ngừa viêm và loét dạ dày.

Một số lợi ích khác của củ sắn với sức khỏe gồm:

– Ngăn ngừa bệnh tim mạch:  Sắn chứa lượng lớn chất xơ, là hợp chất giúp làm giảm quá trình hấp thụ chất béo. Nó giúp giảm cholesterol LDL trong máu, có thể ngăn ngừa các bệnh như đau tim, xơ vữa động mạch và đột quỵ.

– Phòng ngừa huyết áp cao: Sắn còn chứa kali và magie, những khoáng chất giúp loại bỏ lượng natri dư thừa trong nước tiểu và thúc đẩy quá trình thư giãn mạch máu. Điều này có thể giúp ngăn ngừa huyết áp cao. 

– Bổ sung năng lượng: Vì chứa nhiều carbohydrate nên sắn có thể giúp bổ sung năng lượng. Điều này đồng nghĩa với việc củ sắn là một thực phẩm bổ sung tuyệt vời trong chế độ ăn uống cho những người tập thể dục thường xuyên hoặc làm những công việc có cường độ hoạt động cao như công nhân xây dựng, người đưa thư, nông dân và người thu gom rác. 

– Giúp kiểm soát bệnh tiểu đường: Sắn có thể giúp kiểm soát bệnh tiểu đường vì nó chứa chất xơ và tinh bột kháng tiêu. Những thứ này giúp giảm tốc độ hấp thụ đường vào máu, có thể thúc đẩy mức glucose cân bằng hơn.

– Tăng cường sức khỏe của da, móng và tóc: Củ sắn là nguồn cung cấp vitamin C, là chất dinh dưỡng giúp tăng cường sản xuất và hấp thụ collagen. Điều này có thể giúp cải thiện độ đàn hồi của da và tóc, cũng như củng cố móng tay.

– Hỗ trợ giảm cân: Sắn có lượng tinh bột kháng và chất xơ cao, là chất dinh dưỡng giúp rút ngắn thời gian tiêu hóa. Vì vậy, sắn có thể giúp bạn no lâu và giảm cảm giác thèm ăn suốt cả ngày, dẫn đến giảm cân. 

– Ngăn ngừa một số loại ung thư: Vì chứa nhiều vitamin C, flavonoid, carotenoid và vitamin C (là những thành phần có tác dụng chống oxy hóa), củ sắn có thể giúp chống lại các gốc tự do dư thừa và tăng cường hệ thống miễn dịch. Điều này có thể giúp ngăn ngừa một số loại ung thư, như ung thư đường ruột, dạ dày và vú.

Có thể thấy, với những người có sức khỏe bình thường, ăn củ sắn đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể nói chung và hệ tiêu hóa nói riêng. Vậy người bị trào ngược dạ dày ăn củ sắn được không? Cùng đến phần nội dung tiếp theo để có câu trả lời chính xác nhé!

II. Trào ngược dạ dày ăn củ sắn được không?

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) xảy ra khi các chất trong dạ dày trào ngược lên thực quản gây ợ chua, ợ nóng, đau thượng vị, nóng rát ở ngực. Để giảm các triệu chứng của bệnh, bác sĩ có thể khuyên bạn nên giảm cân nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, ăn các bữa ăn từ 2 đến 3 giờ trước khi nằm và tránh các thức ăn, đồ uống làm cho các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn.​

Trả lời thắc mắc trào ngược dạ dày ăn củ sắn được không, dược sĩ Nguyễn Thị Thu – Tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý và cung ứng thuốc – Cao đẳng dược TW Hải Dương với 6 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực trình dược, đã thực tập, công tác tại nhiều nhà thuốc khác nhau cho biết, người bị trào ngược dạ dày có thể bổ sung củ sắn vào chế độ ăn uống hàng ngày với điều kiện là lượng ăn vừa phải và chế biến đúng cách. 

Loại củ này giàu chất xơ giúp cải thiện lưu lượng đường ruột và hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

Củ sắn cũng chứa tinh bột kháng tiêu, một loại carbohydrate không được tiêu hóa và hoạt động tương tự như chất xơ trong cơ thể). Do đó, nó có thể nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi trong ruột và cải thiện tiêu hóa. Nó cũng có thể được uống để ngăn ngừa các tình trạng như táo bón, viêm dạ dày hoặc ung thư đường ruột – dược sĩ Nguyễn Thị Thu cho hay. 

Bệnh nhân bị trào ngược có thể ăn củ sắn với lượng vừa phải và chế biến đúng cách. 
Bệnh nhân bị trào ngược có thể ăn củ sắn với lượng vừa phải và chế biến đúng cách.

Điều quan trọng khi người bị trào ngược dạ dày ăn củ sắn là cần tuân thủ về liều lượng, tần suất và cách chế biến để tránh gây tác dụng phụ hoặc ảnh hưởng xấu tới sức khỏe. Những vấn đề này sẽ được chúng tôi viết chi tiết ở trong phần III.

III. Hướng dẫn người bị trào ngược dạ dày ăn củ sắn đúng cách

Người bị trào ngược dạ dày hoàn toàn có thể mà không lo ảnh hưởng đến tình trạng bệnh và sức khỏe nếu tuân thủ những nguyên tắc dưới đây:

1. Lượng sắn nên ăn

Theo Healthline, người bị trào ngược dạ dày chỉ nên ăn sắn với lượng vừa phải, khoảng 73–113 gram mỗi khẩu phần. Không nên ăn thường xuyên hàng ngày, nên ăn với tần suất 2-3 lần/tuần.

3. Chế biến đúng cách 

Sắn có thể được luộc và dùng làm món ăn kèm cho các bữa ăn khác như trứng, thịt và salad. Nó có thể được ăn vào bữa sáng, bữa ăn nhẹ, bữa trưa hoặc bữa tối và được sử dụng trong các công thức làm bánh ngọt, nhuyễn, súp hoặc nước dùng. 

Loại củ này cũng có thể được cắt lát và nướng để làm khoai tây chiên. Tuy nhiên, người bị trào ngược dạ dày nên chế biến củ sắn dưới dạng luộc, hấp, hầm sẽ tốt hơn cho dạ dày và hệ tiêu hóa.

Dưới đây là cách chế biến sắn an toàn, không bị ngộ độc:

  • Gọt vỏ củ sắn.
  • Cắt lát hoặc cắt thành miếng nhỏ.
  • Ngâm sắn trong nước.
  • Luộc chúng cho đến khi mềm và chín kỹ.
  • Đổ bỏ nước nấu ăn.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), bạn nên ngâm củ sắn ngọt trong nước từ 4–6 ngày. Các loại sắn đắng cần được chế biến kỹ lưỡng hơn, chẳng hạn như xay hoặc giã và ngâm trong nước trước khi đun sôi. 

Nên gọt vỏ củ sắn sau đó ngâm trong nước để loại bỏ bớt độc tố. 
Nên gọt vỏ củ sắn sau đó ngâm trong nước để loại bỏ bớt độc tố.

3. Nấu chín kỹ, không ăn sắn sống 

Củ sắn nếu không được chế biến đúng cách sẽ còn tồn dư hàm lượng hydro xyanua – chất có khả năng gây ngộ độc với con người. Hợp chất này có thể độc hại và gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn, co giật, khó thở và trong trường hợp nghiêm trọng là tử vong.

Do đó, trước khi sử dụng hãy lưu ý và cẩn trọng trong việc nấu nướng. Hãy đảm bảo nấu sắn chín để loại củ này trở thành món ăn an toàn và bổ dưỡng.

4. Gợi ý món ăn lành mạnh từ sắn

Ngoài sắn hấp và sắn luộc, người bị trào ngược dạ dày có thể chế biến súp, bánh, canh từ củ sắn để thay đổi khẩu vị: 

– Bánh sắn: Chuẩn bị 500 g sắn; 3 quả trứng; ¾ cốc đường nâu hoặc 3 thìa chất ngọt, 1 cốc sữa (bò hoặc thực vật); 100 g dừa tươi nạo hoặc dừa khô, không đường; 1 muỗng cà phê bơ. 

Chế biến hỗn hợp bánh: Rửa sạch, gọt vỏ và cắt sắn thành từng miếng nhỏ. Sau đó, cho sắn, trứng, đường (hoặc chất làm ngọt) và sữa vào máy xay rồi trộn cho đến khi thu được hỗn hợp bột đồng nhất.

Cách nướng: Làm nóng lò nướng ở nhiệt độ 350 FF (hoặc 180 oC). Bôi bơ vào chảo ổ bánh mì rồi đặt sang một bên. Đổ bột vào tô, thêm dừa nạo vào, nhớ khuấy đều bằng tay. Sau đó đổ bột vào chảo đã phết dầu và nướng trong 40 phút cho đến khi vàng là có thể thưởng thức.

– Bột sắn với thịt gà: Bạn cần chuẩn bị 500g sắn; 2 củ hành vừa; 3 tép tỏi; 200g thịt gà; 1 muỗng canh dầu ô liu; 1 muỗng canh rau mùi tây xắt nhỏ; muối và tiêu 

Thực hiện: Rửa sạch, gọt vỏ và cắt sắn thành khối. Cắt hành tây và tỏi thành khối nhỏ. Đặt sắn vào nồi và đậy lại bằng nước. Nấu trên lửa vừa cho đến khi mềm. Đợi sắn nguội và trộn cẩn thận vào máy xay. Thêm nước từ nồi vào máy xay từng chút một cho đến khi nước dùng đặc lại. 

Sử dụng một nồi khác, thêm dầu ô liu, hành tây và tỏi vào xào trong 5 phút. Sau đó thêm vào kem mandioca, muối, tiêu, rau mùi tây và thịt gà để được hỗn hợp nước dùng.

– Sắn nướng: Nguyên liệu cần chuẩn bị gồm 500g sắn, 4 muỗng canh dầu ô liu, muối và hạt tiêu. Làm nóng lò ở nhiệt độ 390°C (hoặc 200°C). Rửa sạch, gọt vỏ và cắt khoai mì thành từng lát mỏng rồi trộn cùng chút muối, dầu ô liu và hạt tiêu.

Đổ sắn vào khay rồi cho vào lò nướng trong khoảng 5 phút (hoặc cho đến khi chúng chuyển sang màu vàng). Lật sắn bằng kẹp và nướng mặt kia thêm 14 phút nữa cho đến khi chúng vàng và giòn.

Đảm bảo nấu củ sắn chín kỹ, tuyệt đối không ăn sống.
Đảm bảo nấu củ sắn chín kỹ, tuyệt đối không ăn sống.

IV. Tác dụng phụ tiềm ẩn và những điều cần nhớ khi ăn sắn

Ăn củ sắn không đúng cách tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ gây hại cho sức khỏe. Vì vậy, ngoài việc tuân thủ chú ý chế biến đúng cách và ăn với lượng vừa phải, người bị trào ngược dạ dày khi ăn củ sắn cần chú ý thêm những điều sau:

1. Tác dụng phụ

Chế sắn không đúng cách và ăn với lượng quá nhiều nhiều có thể dẫn đến một số tác dụng phụ dưới đây:

– Ngộ độc xyanua: Củ sắn chứa methyl-linamarin, linamarin và các hợp chất glycoside cyanogen độc hại khác. Linamarin chuyển đổi thành axit hydrocyanic độc hại. Do đó, ăn sắn sống hoặc nấu chưa chín kỹ có thể dẫn đến ngộ độc xyanua với các biểu hiện như đau đầu, đau dạ dày, buồn nôn, nôn mửa và thậm chí tử vong.

–  Bệnh thần kinh thất điều nhiệt đới: Tiêu thụ sắn thường xuyên với lượng lớn có thể gây bệnh thần kinh mất điều hòa nhiệt đới. Đây là một loại bệnh dẫn đến khuyết tật và mất điều hòa cột sống. Ngoài ra, sắn được chế biến và chế biến kém vẫn giữ được độc tố tự nhiên và gây ra các bệnh mãn tính.

– Dị ứng: Ở một số người, ăn sắn có thể gây dị ứng. Biểu hiện thường gặp của dị ứng là ngứa, chảy nước mắt, ngứa mũi, hắt xì, sổ mũi, phát ban, co thắt dạ dày, nôn mửa.

– Tăng cân: Sắn có lượng calo cao nên nếu ăn nhiều và thường xuyên có thể dẫn đến tăng cân không mong muốn và ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. So với các loại rau củ khác, sắn cung cấp lượng calo cao hơn (gần 191 calo/100 gram). Tiêu thụ lâu dài sắn giàu calo gây ra tình trạng kháng insulin, rối loạn tim, béo phì và tăng đường huyết.

Ăn sắn sống hoặc nấu chưa chín kỹ có thể dẫn đến ngộ độc xyanua.
Ăn sắn sống hoặc nấu chưa chín kỹ có thể dẫn đến ngộ độc xyanua.

2. Đối tượng cần cẩn trọng hoặc tránh ăn sắn 

Một số đối tượng cần cẩn trọng hoặc tránh ăn củ sắn gồm:

– Người bị thiếu iốt: Sắn có thể làm giảm lượng iốt được cơ thể hấp thụ. Đối với những người vốn có lượng iốt thấp, ăn sắn có thể khiến tình trạng này trở nên tồi tệ hơn.

– Người bị thiếu protein: Sắn chứa các hóa chất có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng nếu ăn không đúng cách. Những người có lượng protein thấp có thể dễ bị các tác dụng phụ này hơn.

– Người mắc bệnh tuyến giáp: Ăn củ sắn có thể làm giảm nồng độ hormone tuyến giáp. Đối với những người mắc bệnh tuyến giáp, đặc biệt là những người cần sử dụng liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp , ăn sắn có thể khiến tình trạng này trở nên tồi tệ hơn.

– Phụ nữ mang thai: Củ sắn có thể không an toàn khi mẹ tiêu thụ lượng nhiều và thường xuyên. Loại củ này có thể gây dị tật bẩm sinh, sảy thai.

– Phụ nữ đang cho con bú: Củ sắn có thể không an toàn nếu các mẹ ăn sắn thường xuyên như một phần của chế độ ăn khi cho con bú. Ăn sắn có thể khiến trẻ sơ sinh tiếp xúc với các hóa chất có thể ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.

– Trẻ em: Sắn an toàn với cho trẻ em khi thỉnh thoảng ăn với những thức ăn khác. Tuy nhiên, sắn có chứa các chất hóa học có thể gây ra một số tình trạng tê liệt, trẻ em dễ bị những tác dụng phụ này hơn người lớn. Ngoài ra, ăn sắn thường xuyên có liên quan đến lượng vitamin trong máu thấp ở trẻ em. 

– Người bị dị ứng: Người bị ứng với củ sắn, mủ cao su hoặc có cơ địa dễ dị ứng không nên tiêu thụ thực phẩm này.

3. Lưu ý khi chọn mua 

Bạn nên chọn mua củ sắn có các đặc điểm sau:

  • Vỏ sần sùi, có vết thâm và không bị nứt.
  • Kích thước củ sắn vừa phải, không quá nhỏ hoặc quá to.
  • Màu sắc tươi sáng, không có mùi lạ hoặc bị ố vàng.

4. Cách bảo quản

Bên cạnh đó, bạn nên lưu ý một số phương pháp để bảo quản củ sắn như:

  • Cất củ sắn ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
  • Không bảo quản củ cắn ở nơi ẩm ướt vì có thể khiến khoai mì bị mọc mầm và thối.
  • Thường xuyên kiểm tra khoai mì để loại bỏ các củ đã hỏng, tránh lây lan vi khuẩn.
  • Khi không dùng sắn ngay hoặc còn thừa, hãy bảo quản trong ngăn  mát tủ lạnh.
Nên chọn mua củ sắn có kích thước vừa phải, vỏ sần sùi và không bị nứt. 
Nên chọn mua củ sắn có kích thước vừa phải, vỏ sần sùi và không bị nứt.

Củ sắn là nguồn cung cấp chất xơ, tinh bột kháng và vitamin C tốt cho hệ tiêu hóa. Vì vậy nếu bạn đang không biết trào ngược dạ dày ăn củ sắn được không thì hoàn toàn có thể yên tâm ăn. Nhưng cần nhớ một số nguyên tắc khi ăn củ sắn để tránh những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe là: tránh ăn với lượng nhiều và hàn ngày; ngâm sắn trong nước trong 2-4 ngày trước khi ăn để loại bỏ bớt độc tố có trong sắn. Đặc biệt, không ăn sắn sống, chỉ ăn khi đã nấu sắn chín kỹ để tránh nguy cơ bị ngộ độc xyanua. 

Tài liệu tham khảo:

https://www.tuasaude.com/en/cassava/

https://www.realsimple.com/food-recipes/recipe-collections-favorites/popular-ingredients/what-is-cassava-root

https://www.healthline.com/nutrition/cassava

https://www.healthline.com/nutrition/cassava#bottom-line

https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1473/cassava

https://www.medicalnewstoday.com/articles/323756#summary

Có thể bạn quan tâm:

Đánh giá
Bùi Thị Hoa

Tác giả:

Bùi Thị Hoa - Tốt nghiệp Khoa Báo chí - Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội niên khóa 2003 - 2007. Cô có 17 năm kinh nghiệm trong vị trí biên tập viên, content, Copywriter tại các lĩnh vực liên quan tới sức khỏe, làm đẹp,...

Tham vấn y khoa: Dược sĩ Nguyễn Thị Thu

Dược sĩ Nguyễn Thị Thu – Tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý và cung ứng thuốc – Cao đẳng dược TW Hải Dương với trên 6 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực trình dược, đã thực tập, công tác tại nhiều nhà thuốc khác nhau.

Chưa có bình luận!

Địa chỉ Email của bạn sẽ được giữ kín.