Loét nông hang vị là gì? Nguyên nhân và cách chữa

Loét nông hang vị là gì – là tình trạng niêm mạc vùng này bị tổn thương đã qua lớp cơ viêm nhưng ở mức nhẹ và chưa loét sâu. Bệnh có thể điều trị khỏi hoàn toàn bằng cách dùng thuốc kết hợp thay đổi thói quen ăn uống và lối sống sinh hoạt khoa học hơn. Trong trường hợp loét hang vị nặng gây nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc có máu trong phân, người bệnh cần thăm khám bác sĩ ngay để được điều trị kịp thời. 

I. Loét nông hang vị là gì?

Hang vị là phần thấp nhất của dạ dày, có hình phễu, đầu rộng nối với phần dưới của thân dạ dày và đầu hẹp nối với ống môn vị, đổ vào tá tràng (phần trên của ruột non).

Hang vị dạ dày là nơi chứa dịch vị, acid trong dạ dày vì thế bộ phận này rất dễ bị tổn thương. Phần bên trong hang vị dạ dày được phủ một lớp niêm mạc, một lớp bảo vệ tiết chất nhầy. Lớp lót này bảo vệ dạ dày khỏi axit ăn mòn của dạ dày, axit này làm tăng tốc quá trình tiêu hóa bằng cách hòa tan thức ăn. Viêm loét hang vị dạ dày xảy ra khi có thứ gì đó làm mạnh hoặc yếu niêm mạc dạ dày.

Loét nông hang vị dạ dày là tình trạng niêm mạc vùng này bị tổn thương đã qua lớp cơ viêm nhưng ở mức nhẹ và chưa loét sâu. Các vết loét nông nên ít gây chảy máu nhưng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới các tổn thương lớn và sâu hơn trên niêm mạc của hang vị dạ dày.

II. Nguyên nhân gây loét nông hang vị dạ dày

Bệnh loét nông hang vị dạ dày có thể do nhiễm khuẩn vi rút, vi khuẩn, chế độ ăn uống không khoa học, tác dụng phụ của thuốc hoặc căng thẳng. Cụ thể:

1. Do nhiễm vi khuẩn, vi rút

Vi khuẩn HP được đánh giá là nguyên nhân hàng đầu gây loét hang vị. Loại vi khuẩn này sống trong dạ dày và tiết ra độc tố làm phá vỡ lớp phủ bảo vệ của dạ dày, dẫn đến tình trạng viêm loét.

Bên cạnh đó, một số loại virus cũng có khả năng gây bệnh như: Virus Cytomegalovirus, nấm Candida, Phycomycosis và vi-rút Herpes Simplex (HSV) trong bệnh AIDS. Ký sinh trùng như giun sán có thể gây ra các vết loét ở hang vị, tổn thương liên quan tới hệ tiêu hóa.

2. Tác dụng phụ của thuốc 

Thường xuyên dùng thuốc kháng viêm, giảm đau sẽ ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa do thành phần của các loại thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ gây tổn thương hang vị.

Thống kê cho thấy, viêm loét nông hang vị dạ dày do hóa chất/thuốc – chủ yếu là thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc do steroid (gặp ở khoảng 50% trường hợp).

3. Trào ngược dịch mật

Trào ngược mật xảy ra khi dịch tiêu hóa từ gan chảy ngược vào dạ dày và đôi khi là thực quản khiến môi trường acid trong dạ dày bị rối loạn.. Điều này cũng có thể dẫn đến loét nông hang vị dạ dày.

4. Bệnh tự miễn dịch

Rối loạn tự miễn dịch có thể khiến hệ thống miễn dịch bắt đầu tấn công các tế bào khỏe mạnh ở niêm mạc dạ dày, dẫn đến loét nông hang vị dạ dày.

5. Chế độ ăn uống không hợp lý

Thói quen ăn uống thất thường, không đúng giờ, bỏ bữa, ăn quá no hoặc để bụng quá đói khiến dạ dày phải hoạt động quá công suất gây ra tổn thương. 

Đặc biệt, nếu tiêu thụ quá nhiều thực phẩm gây kích thích dạ dày (thực phẩm nhiều axit, cay nóng) trong thời gian dài sẽ khiến cho môi trường acid trong dạ dày bị rối loạn. Thói quen uống các chất kích thích (cà phê, bia rượu, nước ngọt có ga) cũng gây hại cho hệ tiêu hóa nói chung và hang vị dạ dày nói riêng.

6. Tiêu thụ rượu mãn tính

Uống rượu thường xuyên và liên tục  thể gây kích ứng và tổn thương niêm mạc dạ dày, dẫn đến viêm và loét nông hang vị dạ dày.

7. Căng thẳng

Căng thẳng quá mức từ áp lực gia đình, học tập, bạn bè hay công việc cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh loét nông hang vị. Nguyên nhân là do khi hệ thần kinh bị căng thẳng, dạ dày sẽ bị kích thích gây tăng tiết axit, làm tăng nguy cơ loét nông hang vị.

Mặt khác, căng thẳng nghiêm trọng do phẫu thuật trước đây, chấn thương, tình trạng nằm liệt giường kéo dài cũng có thể làm tăng nguy cơ niêm mạc hang vị dạ dày bị loét nông.

III. Triệu chứng của loét nông hang vị dạ dày

Các triệu chứng của loét hang vị dạ dày có thể từ mức độ nhẹ đến nặng. Người bệnh nên đi thăm khám càng sớm càng tốt khi có dấu hiệu mắc bệnh.

1. Triệu chứng nhẹ

Khi ở giai đoạn nhẹ, loét nông hang vị dạ dày có thể khiến người bệnh gặp các triệu chứng sau:

• Đau bụng vùng thượng vị hoặc khó chịu.
• Buồn nôn và ói mửa.
• Ăn mất ngon.
• Đầy hơi, chướng bụng. 
• Khó tiêu hoặc ợ nóng.
• Giảm cân.
• Đau lưng.
• Ợ hơi, ợ rát sau khi ăn.
•  Cảm giác đau khi ăn, cơn đau âm ỉ kéo dài.

2. Triệu chứng nặng 

Ở giai đoạn bệnh nặng, bệnh nhân sẽ có triệu chứng gồm:

• Nôn ra máu: Đây là triệu chứng nghiêm trọng cảnh báo loét nông hang vị dạ dày có thể đã gây biến chứng xuất huyết dạ dày (chảy máu trong, chảy máu tiêu hóa).
• Phân sẫm màu, màu đen, có lẫn máu và có mùi hôi khó chịu: Đây là triệu chứng cảnh báo vết loét đã ăn sâu vào thành dạ dày và cần phải cấp cứu ngay.

Cần lưu ý rằng, một số người bị viêm loét nông hang vị dạ dày có thể không có triệu chứng nào, trong khi những người khác có thể có các triệu chứng nghiêm trọng và dai dẳng cần được chăm sóc y tế ngay.

Bất kể mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, điều quan trọng là phải chẩn đoán đúng tình trạng này trước khi nó có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.

IV. Các biến chứng có thể xảy ra do loét nông hang vị

Các biến chứng có thể xảy ra của loét nông hang vị dạ dày nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, bao gồm: chảy máu trong (xuất huyết tiêu hóa), thiếu máu ác tính, thủng dạ dày, hẹp môn vị và ung thư dạ dày.

1. Xuất huyết tiêu hóa 

Chảy máu trong hay xuất huyết tiêu hóa là biến chứng thường gặp nhất của loét nông hang vị dạ dày. Nó có thể xảy ra khi vết loét hang vị phát triển ở vị trí mạch máu.

Chảy máu trong do loét hang vị có thể là chảy máu chậm và kéo dài, dẫn đến thiếu máu và gây ra tình trạng mệt mỏi, khó thở, da nhợt nhạt và tim đập nhanh. Hoặc là chảy máu nhanh và nghiêm trọng khiến người bệnh nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen và dính.

2. Thiếu máu ác tính

Viêm dạ dày tự miễn gây ra tình trạng kém hấp thu vitamin B12 có thể dẫn đến thiếu máu ác tính. Biến chứng này có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. 

Hiện nay, bệnh thiếu máu ác tính tương đối dễ điều trị bằng cách như tiêm vitamin B12 hoặc sử dụng thực phẩm bổ sung vitamin B12.

3. Hẹp môn vị

Trong một số trường hợp, loét hang vị bị viêm (sưng) hoặc sẹo có thể ngăn thức ăn đi qua hệ tiêu hóa. Tình trạng này được gọi là hẹp môn vị hay tắc nghẽn đường ra dạ dày.

Các triệu chứng khi xảy ra biến chứng hẹp môn vị có thể bao gồm: nôn mửa liên tục; cảm giác đầy hơi hoặc đầy bụng dai dẳng; ăn nhanh no; đau bụng; giảm cân không chủ đích, người mệt mỏi, xanh xao…

4. Thủng dạ dày

Đây là biến chứng hiếm gặp nhưng lại rất nghiêm trọng. Dạ dày bị rách và thủng cho phép vi khuẩn sống trong dạ dày thoát ra và lây nhiễm vào niêm mạc bụng (phúc mạc). Tình trạng này được gọi là viêm phúc mạc .

Trong viêm phúc mạc, nhiễm trùng có thể nhanh chóng lan vào máu (nhiễm trùng huyết) trước khi lan sang các cơ quan khác. Điều này có nguy cơ suy đa cơ quan và có thể tử vong nếu không được điều trị.

5. Ung thư dạ dày 

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người bị bệnh dạ dày (trong đó có loét hang vị) do nhiễm HP có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn. Biến chứng này tuy rất hiếm gặp nhưng bệnh nhân không nên chủ quan.

V. Bác sĩ chẩn đoán loét nông hang vị bằng cách nào?

Các chuyên gia y tế/bác sĩ có thể kết hợp bệnh sử của bệnh nhân, khám sức khỏe và nhiều xét nghiệm khác nhau để chẩn đoán loét nông hang vị dạ dày. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:

1. Nội soi

Đây là xét nghiệm chẩn đoán chính xác nhất để chẩn đoán loét hang vị. Xét nghiệm này sử dụng một ống nội soi mỏng, mềm có gắn đèn và camera để quan sát kỹ niêm mạc dạ dày và lấy mẫu mô để sinh thiết.

2. Sinh thiết

Xét nghiệm trong phòng thí nghiệm các mẫu mô thường được thu thập trong quá trình nội soi để xác định tình trạng viêm, nhiễm trùng hoặc các vấn đề khác như ung thư. 

3. Xét nghiệm hơi thở 

Xét nghiệm hơi thở ure được sử dụng để phát hiện vi khuẩn HP. Vi khuẩn H. pylori phân hủy ure trong dạ dày của người bệnh và giải phóng thêm carbon dioxide trong hơi thở của bạn. 

Xét nghiệm hơi thở urê có thể phát hiện nhiễm trùng HP bằng cách xem xét sự khác biệt về mức carbon dioxide trong mẫu hơi thở đầu tiên và thứ hai của người bệnh.

4. Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu có thể được sử dụng để kiểm tra tình trạng thiếu máu, nhiễm trùng và các nguyên nhân tiềm ẩn khác của viêm loét hang vị dạ dày.

5. Xét nghiệm phân

Các xét nghiệm này có thể giúp phát hiện nhiễm trùng H. pylori và xác định sự hiện diện của máu trong phân.

6. Siêu âm bụng

Xét nghiệm siêu âm bụng được bác sĩ chỉ định nếu loét hang vị dạ dỳ có liên quan đến bệnh lý đường mật.

7. Nuốt bari

Nếu bạn không thể nội soi, xét nghiệm X-quang đường tiêu hóa trên có thể giúp bác sĩ xác định và định vị vết loét và xác định loại và mức độ nghiêm trọng .

Xét nghiệm yêu cầu người bệnh uống chất lỏng có tên là bari giúp cho phép chụp X-quang chụp ảnh ở các góc độ khác nhau.

VI. Cách điều trị loét nông hang vị dạ dày hiệu quả

Phương pháp điều trị loét nông hang vị dựa 2 khía cạnh gồm: thay đổi chế độ ăn uống và lối sống kết hợp dùng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

1. Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống 

Lời khuyên về chế độ ăn uống/lối sống cho bệnh loét hang vị dạ dày bao gồm:

• Ăn nhiều bữa nhỏ, ăn đủ bữa, đúng giờ; tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói.
• Tránh thức ăn cay, nóng và nhịn ăn trong thời gian dài .
• Trong chế độ ăn uống, cần tránh lactose hoặc gluten.
• Tránh các loại thực phẩm chiên và có tính axit.
• Tránh uống quá nhiều trà/cà phê.
• Sử dụng các bài tập thư giãn để giảm căng thẳng.
• Ngủ đủ giấc (7-8 tiếng/mỗi đêm), ngủ trước 23h, không nên thường xuyên thức khuya ngủ muộn.

2. Thuốc Tây y 

Các loại thuốc khác nhau dùng trong điều trị bệnh loét nông hang vị gồm:

– Thuốc kháng axit: Nhóm thuốc này có thể làm giảm các triệu chứng loét hang vị trong một thời gian ngắn, nhưng chúng không điều trị loét. Uống thuốc kháng axit cũng có thể khiến kháng sinh không có tác dụng. Hãy trao đổi với bác sĩ trước khi dùng thuốc kháng axit để điều trị bệnh.

– Thuốc kháng sinh: Thuốc có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn HP. Các loại kháng sinh thông dụng để điều trị nhiễm trùng HP bao gồm: Tetracycline, Metronidazol, Clarithromycin và Amoxicillin.

– Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Những loại thuốc này giúp bao phủ và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Chúng bao gồm: Sucralfate, Misoprostol và Bismuth subsalicylate.

– Thuốc chẹn thụ thể histamin (thuốc chẹn H2): Nhóm thuốc này làm giảm axit dạ dày bằng cách chặn chất hóa học báo hiệu cơ thể sản xuất axit. Chúng bao gồm: Famotidin, Cimetidin  và Nizatidine.

– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Nhóm thuốc này có tác dụng giảm axit dạ dày và cũng bao phủ và bảo vệ niêm mạc dạ dày của bạn để thúc đẩy quá trình chữa lành. PPI bao gồm: Esomeprazol, Dexlansoprazol, Lansoprazol, Omeprazol, Pantoprazol, Rabeprazole.

– Vitamin B12 được dùng khi người bệnh bị kém hấp thu ở bệnh loét nông hang vị dạ dày.

Almagate là một hoạt chất có tác dụng tốt trong điều trị triệu chứng của các bệnh lý liên quan đến dạ dày, trung hòa axit dạ dày và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Để giải quyết nhanh các triệu chứng khó chịu của bệnh loét nông hang vị dạ dày, người bệnh có thể tham khảo và uống thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel.

Thành phần chính Almagate (1g) trong Yumangel có khả năng trung hòa acid dạ dày, giúp giảm đau nhanh chóng. Mặt khác, thuốc được bào chế  ở dạng hỗn dịch sẽ tạo ra lớp màng nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi các yếu tố gây hại.

3. Điều trị phẫu thuật 

Trường hợp vết loét nông hang vị dạ dày phức tạp và nghiêm trọng hoặc gây biến chứng, bác sĩ có thể cần điều trị phẫu thuật. Cụ thể:

• Điều trị chảy máu bằng cách đốt điện hoặc tiêm thuốc vào vết thương. 
• Nếu dạ dày có lỗ thủng, bác sĩ phẫu thuật đại tràng có thể cần khâu lại.
• Phẫu thuật môn vị: Loại bỏ mô sẹo hoặc mở lỗ thoát ở đáy dạ dày.
• Thủ thuật cắt dây thần kinh phế vị: Cắt đứt dây thần kinh kích thích tiết axit dạ dày.

VII. Biện pháp phòng ngừa loét nông hang vị dạ dày ‘

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Bây giờ, bạn có thể tìm hiểu về các biện pháp phòng ngừa loét nông hang vị dạ dày qua những gợi ý dưới đây: 

– Thực hiện vệ sinh tốt để giảm nguy cơ nhiễm HP bằng cách rửa tay thường xuyên, uống nước sôi và ăn thực phẩm đã được nấu chín kỹ. 

– Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, ít chất béo, gia vị và thực phẩm có tính axit; tăng cường nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.

– Tránh các tác nhân gây loét hang vị phổ biến như rượu, caffeine, đồ ăn và gia vị cay nóng, nhiều axit.

– Thận trọng khi dùng aspirin và/hoặc thuốc NSAID.

– Không uống nhiều hơn hai đồ uống có cồn mỗi ngày. 

– Không nên trộn rượu với thuốc để uống. 

– Duy trì lối sống lành mạnh bằng cách bỏ hút thuốc lá và sử dụng các loại thuốc lá khác.

– Quản lý căng thẳng thông qua các kỹ thuật thư giãn, tập thể dục và tư vấn tâm lý.

Tóm lại, loét nông hang vị là gì – là tình trạng tổn thương và loét ảnh hưởng tới lớp cơ viêm nhưng chưa sâu và nghiêm trọng. Các triệu chứng của loét nông hang vị dạ dày có thể ở mức độ nhẹ hoặc nghiêm trọng nếu không được điều trị. Điều quan trọng là người bệnh cần thăm khám càng sớm càng tốt ngay khi các triệu chứng nhẹ của loét nông hang vị dạ dày thường xuyên xuất hiện để được tư vấn về chế độ ăn uống và thuốc men phù hợp. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ bệnh tiến triển nặng dẫn đến các biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng.

Để được tư vấn kỹ hơn về sức khỏe và bệnh dạ dày, bạn vui lòng gọi đến hotline miễn cước 1800.1125 nhé!

Tài liệu tham khảo:

https://www.vinmec.com/vi/tieu-hoa-gan-mat/thong-tin-suc-khoe/viem-loet-nong-hang-vi-la-gi-nguyen-nhan-va-trieu-chung/

https://benhvienthucuc.vn/canh-giac-voi-loet-nong-da-day-hang-vi/

https://medlatec.vn/tin-tuc/nguyen-nhan-va-trieu-chung-benh-viem-loet-nong-hang-vi-s67-n25827

https://benhvienthucuc.vn/tong-quan-ve-loet-nong-hang-vi-va-cach-dieu-tri-hieu-qua/#52-Thay-doi-che-do-dinh-duong

https://www.bajajallianz.com/blog/health-insurance-articles/what-is-antral-gastritis.html

https://conciergemdla.com/blog/how-to-treat-antral-gastritis/

https://www.starhealth.in/blog/what-is-antral-gastritis