Gừng chữa rối loạn tiêu hóa đúng không?

Khi gặp triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn hoặc tiêu chảy, nhiều người thường tìm đến các mẹo dân gian để hỗ trợ giảm nhẹ tình trạng và gừng là một trong những lựa chọn phổ biến nhất. Nhưng liệu gừng chữa rối loạn tiêu hóa có thực sự hiệu quả không? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn!

I. Gừng chữa rối loạn tiêu hóa đúng không?

Gừng không phải là thuốc đặc trị rối loạn tiêu hóa nhưng có thể hỗ trợ làm giảm các triệu chứng nhẹ đến trung bình như đầy hơi, buồn nôn, đau bụng âm ỉ hoặc khó tiêu. Tuy nhiên, nó chỉ thực sự hiệu quả nếu bạn sử dụng gừng đúng cách và đúng liều lượng.

Theo y học cổ truyền, gừng (tên gọi là sinh khương) có vị cay, tính ấm, đi vào tỳ, vị, phế – giúp tán hàn, hành khí, ôn trung chỉ thống (làm ấm bụng, giảm đau), tiêu thực và chống nôn. Vì vậy, từ lâu đời, gừng đã được dùng trong các bài thuốc chữa đầy bụng, lạnh bụng, rối loạn tiêu hóa do ăn uống không hợp lý.

Còn theo khoa học hiện đại, trong gừng có chứa nhiều hợp chất sinh học có lợi, đặc biệt là Gingerol – một chất có khả năng kháng viêm, chống oxy hóa và giúp làm dịu hệ tiêu hóa. Điều này giúp cải thiện các triệu chứng như:

• Buồn nôn, nôn mửa
• Chướng bụng, đầy hơi
• Rối loạn co bóp dạ dày
• Hỗ trợ tăng tiết enzyme tiêu hóa

Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc dùng gừng có thể giúp cải thiện triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS) và làm dịu dạ dày sau bữa ăn.

Tóm lại, gừng có thể là một trợ thủ đắc lực giúp làm giảm rối loạn tiêu hóa nhẹ, đặc biệt khi bạn bị lạnh bụng, ăn uống không điều độ hoặc stress. Tuy nhiên, nếu triệu chứng nặng hoặc kéo dài, bạn vẫn cần thăm khám bác sĩ để điều trị triệt để.

II. Lợi ích của gừng đối với người bị rối loạn tiêu hóa

1. Hỗ trợ giảm buồn nôn

Gừng được coi là phương pháp tự nhiên hiệu quả để giảm cảm giác buồn nôn – một trong những triệu chứng phổ biến của rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt, phụ nữ mang thai thường dùng trà gừng để giảm ốm nghén và người say tàu xe cũng thường ngậm gừng để giảm nôn.

2. Kích thích tiết dịch tiêu hóa

Các hoạt chất trong gừng giúp tăng tiết enzyme tiêu hóa, cải thiện quá trình phân giải thức ăn trong dạ dày và ruột non. Từ đó giảm tình trạng thức ăn ứ đọng – nguyên nhân gây đầy hơi và khó tiêu.

3. Làm giảm co thắt dạ dày, chống đầy bụng

Gừng giúp làm giãn cơ trơn, chống co thắt – giảm cảm giác đau bụng do co bóp bất thường ở ruột. Đặc biệt hữu ích với người hay bị hội chứng ruột kích thích (IBS).

4. Tăng cường chức năng hệ tiêu hóa tổng thể

Ngoài tác dụng điều trị triệu chứng, gừng còn giúp:

• Cải thiện tuần hoàn máu trong dạ dày
• Tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng
• Chống viêm nhẹ đường tiêu hóa

III. Hướng dẫn sử dụng gừng đúng cách 

Dưới đây là 4 cách sử dụng gừng đơn giản, hiệu quả và dễ áp dụng tại nhà, phù hợp cho người đang gặp các vấn đề về rối loạn tiêu hóa. Mỗi cách đều được hướng dẫn cụ thể để bạn có thể thực hiện an toàn và đúng cách.

1. Trà gừng nóng – Giảm đầy bụng, ấm bụng nhanh chóng

Nguyên liệu:

• 3–5 lát gừng tươi (gọt vỏ, rửa sạch)
• 200ml nước sôi
• (Tùy chọn) 1 thìa mật ong

Cách thực hiện:

• Cho lát gừng vào cốc nước sôi.
• Đậy nắp, hãm trong 10 phút.
• Thêm mật ong nếu thích vị ngọt.

Cách dùng:

• Uống sau bữa ăn 15–30 phút để giảm cảm giác đầy bụng, nôn nao. Dùng tối đa 2 lần/ngày.

2. Gừng ngâm mật ong – Kết hợp kháng viêm và hỗ trợ tiêu hóa

Nguyên liệu:

• 100g gừng tươi
• 200ml mật ong nguyên chất

Cách làm:

• Gừng thái lát mỏng hoặc giã nhẹ, cho vào hũ thủy tinh sạch.
• Đổ mật ong vào ngập gừng, đậy kín, để nơi thoáng mát 3–5 ngày là dùng được.

Cách dùng:

• Mỗi lần dùng 1–2 thìa cà phê, có thể ăn trực tiếp hoặc pha với nước ấm.
• Uống buổi sáng hoặc sau bữa ăn để hỗ trợ tiêu hóa và kháng viêm.

3. Gừng nấu cháo loãng – Dễ tiêu, dịu bụng cho người mệt

Nguyên liệu:

• 1 nắm gạo nhỏ (khoảng 1/3 chén)
• 2–3 lát gừng
• Muối, hành lá (tùy chọn)

Cách nấu:

• Vo gạo sạch, đun với 400–500ml nước.
• Khi cháo gần nhừ, cho gừng vào.
• Nêm nhạt, có thể thêm hành lá nếu không đau bụng nhiều.

Cách dùng:

• Dành cho người đang đau bụng, chán ăn, tiêu hóa kém. Ăn nóng, từng bữa nhỏ, chia làm 2–3 lần trong ngày.

4. Nước gừng tươi + chanh – Giải pháp nhanh cho buồn nôn

Nguyên liệu:

• 1 thìa cà phê nước gừng tươi
• 1 thìa nước cốt chanh
• 100ml nước ấm

Cách pha:

• Pha nước gừng và nước chanh vào nước ấm, khuấy đều. Uống từ từ từng ngụm nhỏ khi có cảm giác buồn nôn.

V. Lưu ý khi sử dụng gừng

Khi dùng gừng để hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa, bạn cần lưu ý những điểm sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

1. Liều lượng phù hợp

• Chỉ nên dùng một lượng nhỏ gừng (khoảng 1-2g gừng tươi hoặc 0.5-1g bột gừng mỗi ngày). Dùng quá nhiều có thể gây nóng trong, ợ nóng hoặc kích ứng dạ dày.
• Trà gừng: Dùng 1-2 lát gừng tươi pha với nước nóng, uống 1-2 lần/ngày.

2. Thời điểm sử dụng

• Nên dùng gừng sau bữa ăn để hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy hơi hoặc buồn nôn.
• Tránh dùng vào buổi tối muộn vì gừng có tính ấm, có thể gây khó ngủ ở một số người.

3. Dạng sử dụng

• Gừng tươi, gừng khô, trà gừng hoặc nước ép gừng đều có thể dùng, nhưng gừng tươi thường được ưu tiên vì giữ được nhiều hoạt chất.
• Tránh các sản phẩm gừng có đường (như kẹo gừng) nếu bạn đang kiểm soát lượng đường.

4. Trường hợp không nên dùng gừng điều trị rối loạn tiêu hóa

• Không dùng gừng nếu bạn có tiền sử dị ứng với gừng hoặc các vấn đề như loét dạ dày, trào ngược dạ dày nặng, vì gừng có thể làm tăng tiết axit.
• Người đang dùng thuốc chống đông máu (như warfarin) hoặc thuốc hạ đường huyết cần tham khảo bác sĩ, vì gừng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu hoặc hạ đường huyết.
• Phụ nữ mang thai nên hạn chế dùng gừng (dưới 1g/ngày) và tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt trong 3 tháng cuối thai kỳ.

5. Gừng không phải thuốc

Gừng là một thảo dược thiên nhiên, rất hiệu quả trong điều trị rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, gừng không phải là thuốc và chỉ phù hợp đối với người bị rối loạn tiêu hóa nhẹ. Nếu người bệnh bị rối loạn tiêu hóa kéo dài kèm theo các biểu hiện như đau bụng dự dội, tiêu chảy liên tục thì tốt nhất bạn nên đi thăm khám bác sĩ để chẩn đoán kịp thời. 

Lời kết: Gừng là một loại gia vị – dược liệu thiên nhiên mang lại nhiều lợi ích cho hệ tiêu hóa nếu biết cách sử dụng đúng. Tuy nhiên, đừng quên rằng gừng không thay thế thuốc, và hiệu quả còn phụ thuộc vào cơ địa từng người. Hãy kết hợp việc dùng gừng với chế độ ăn uống lành mạnh, nghỉ ngơi hợp lý và đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu nghiêm trọng.