Khi gặp các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn hoặc khó tiêu, nhiều người thường tìm đến các mẹo dân gian. Trong đó, gừng luôn là lựa chọn hàng đầu. Nhưng liệu gừng chữa rối loạn tiêu hóa có thực sự hiệu quả và an toàn? Yumangel sẽ phân tích chi tiết từ góc độ khoa học đến kinh nghiệm thực tiễn, giúp bạn sử dụng gừng đúng cách để chăm sóc sức khỏe hệ tiêu hóa của mình.
Mục lục
I. Gừng chữa rối loạn tiêu hóa đúng không?
Gừng không chỉ là một gia vị thông thường mà còn là một vị thuốc quý với những cơ sở khoa học và y học cổ truyền rõ ràng.
1. Theo y học cổ truyền: tính ấm, vị cay của gừng giúp làm ấm bụng (ôn trung), giảm co thắt
Trong Y học cổ truyền Việt Nam, gừng tươi (còn gọi là Sinh Khương) được biết đến với tính ấm và vị cay đặc trưng. Các tài liệu ghi chép lại rằng gừng có khả năng đi vào các kinh mạch của Tỳ, Vị (hệ tiêu hóa) và Phế.
Nhờ đặc tính này, gừng giúp làm ấm dạ dày (còn gọi là ôn trung), tán khí lạnh, giảm đau bụng do nhiễm lạnh, kích thích tiêu hóa và chống nôn hiệu quả. Đây là lý do vì sao từ xa xưa, ông bà ta đã dùng gừng trong các bài thuốc trị lạnh bụng và ăn không tiêu.
Tính ấm, vị cay của gừng giúp làm ấm bụng (ôn trung), giảm co thắt
2. Theo khoa học hiện đại: Hoạt chất gingerol và shogaol là “chìa khóa”
Khoa học hiện đại đã chứng minh những lợi ích của gừng thông qua các hoạt chất sinh học quý giá mà nó chứa đựng. Nổi bật nhất là Gingerol (dồi dào trong gừng tươi) và Shogaol (hình thành khi gừng được sấy khô).
Hai hợp chất này mang lại tác dụng tích cực cho hệ tiêu hóa thông qua ba cơ chế chính:
-
Chống viêm và chống oxy hóa: Gingerol có khả năng chống viêm mạnh mẽ, giúp làm dịu niêm mạc dạ dày và ruột đang bị kích ứng, giảm cảm giác nóng rát và khó chịu.
-
Kích thích tiêu hóa và làm rỗng dạ dày: Gừng được chứng minh có khả năng tăng tốc độ làm rỗng dạ dày, giúp thức ăn không bị ứ đọng quá lâu – nguyên nhân chính gây ra cảm giác đầy hơi, chướng bụng và khó tiêu.
-
Giảm buồn nôn: Một trong những lợi ích nổi bật nhất của gừng là khả năng chống nôn. Các hoạt chất trong gừng ảnh hưởng đến thụ thể serotonin trong đường ruột và não bộ, giúp kiểm soát hiệu quả cảm giác buồn nôn do say tàu xe, ốm nghén hoặc sau phẫu thuật.
II. Lợi ích của gừng đối với người bị rối loạn tiêu hóa
Với những cơ chế hoạt động trên, gừng có thể là “vị cứu tinh” cho nhiều vấn đề tiêu hóa thường gặp.
1. Hỗ trợ giảm buồn nôn
Gừng được coi là phương pháp tự nhiên hiệu quả để giảm cảm giác buồn nôn – một trong những triệu chứng phổ biến của rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt, phụ nữ mang thai thường dùng trà gừng để giảm ốm nghén và người say tàu xe cũng thường ngậm gừng để giảm nôn.
2. Kích thích tiết dịch tiêu hóa
Các hoạt chất trong gừng giúp tăng tiết enzyme tiêu hóa, cải thiện quá trình phân giải thức ăn trong dạ dày và ruột non. Từ đó giảm tình trạng thức ăn ứ đọng – nguyên nhân gây đầy hơi và khó tiêu (1).
3. Làm giảm co thắt dạ dày, chống đầy bụng
Gừng giúp làm giãn cơ trơn, chống co thắt – giảm cảm giác đau bụng do co bóp bất thường ở ruột. Đặc biệt hữu ích với người hay bị hội chứng ruột kích thích (IBS).
Gừng hỗ trợ giảm cảm giác đau bụng do co bóp bất thường ở ruột
4. Tăng cường chức năng hệ tiêu hóa tổng thể
Ngoài tác dụng điều trị triệu chứng, gừng còn giúp:
- Cải thiện tuần hoàn máu trong dạ dày
- Tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng
- Chống viêm nhẹ đường tiêu hóa
III. Hướng dẫn các cách dùng gừng chữa rối loạn tiêu hóa hiệu quả nhất
Dưới đây là 4 cách sử dụng gừng đơn giản, hiệu quả và dễ áp dụng tại nhà, phù hợp cho người đang gặp các vấn đề về rối loạn tiêu hóa. Mỗi cách đều được hướng dẫn cụ thể để bạn có thể thực hiện an toàn và đúng cách.
1. Cách làm trà gừng mật ong trị khó tiêu, buồn nôn
Trà gừng là cách dùng phổ biến và dễ chịu nhất. Sự kết hợp giữa vị cay ấm của gừng và vị ngọt dịu, tính kháng khuẩn của mật ong tạo nên một thức uống hoàn hảo cho dạ dày.
-
Chuẩn bị: 3-5 lát gừng tươi đập dập, 200ml nước sôi, 1 muỗng cà phê mật ong nguyên chất.
-
Thực hiện: Hãm gừng với nước sôi trong 10 phút. Sau đó, thêm mật ong, khuấy đều và uống khi còn ấm.
-
Thời điểm: Uống sau bữa ăn 20-30 phút để hỗ trợ tiêu hóa hoặc khi cảm thấy buồn nôn.
Sự kết hợp giữa vị cay ấm của gừng và vị ngọt dịu, tính kháng khuẩn của mật ong tạo nên một thức uống hoàn hảo cho dạ dày
2. Ăn gừng tươi trực tiếp để có tác dụng nhanh
Khi cần giảm nhanh cảm giác đầy hơi hoặc buồn nôn, bạn có thể thái 2-3 lát gừng thật mỏng, nhai và nuốt từ từ. Có thể chấm thêm một chút muối hoặc mật ong để dễ ăn hơn.
3. Các bài thuốc dân gian từ gừng dễ làm tại nhà
-
Cháo gừng: Nấu một nồi cháo trắng loãng, khi cháo chín thì cho gừng băm nhỏ và một ít hành lá vào. Món ăn này vừa dễ tiêu, vừa giúp làm ấm cơ thể, rất tốt cho người đang bị mệt mỏi, đau bụng do lạnh.
-
Gừng ngâm mật ong: Thái gừng lát mỏng, cho vào hũ thủy tinh sạch rồi đổ mật ong ngập gừng. Ngâm khoảng 1 tuần là có thể dùng. Mỗi sáng dùng một thìa nhỏ giúp bảo vệ dạ dày và tăng cường sức đề kháng.
4. Sử dụng tinh dầu gừng để massage bụng giảm co thắt, đầy hơi
Đây là một phương pháp tác động từ bên ngoài nhưng rất hiệu quả. Bạn chỉ cần pha loãng vài giọt tinh dầu gừng với dầu nền (như dầu dừa) rồi massage nhẹ nhàng vùng bụng theo chiều kim đồng hồ trong 5-10 phút để giảm co thắt và đẩy khí thừa ra ngoài.
Sử dụng tinh dầu gừng để massage bụng giảm co thắt, đầy hơi rất hiệu quả
V. Liều lượng và những lưu ý quan trọng để dùng gừng an toàn
Khi dùng gừng để hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa, bạn cần lưu ý những điểm sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả:
1. Liều lượng phù hợp
- Các chuyên gia khuyến cáo người lớn khỏe mạnh không nên dùng quá 4 gram gừng tươi mỗi ngày (tương đương khoảng 1 muỗng cà phê gừng xay). Sử dụng gừng liều cao có thể gây ra các triệu chứng như ợ nóng, cảm giác nóng rát trong dạ dày, tiêu chảy hoặc kích ứng miệng.
- Trà gừng: Dùng 1-2 lát gừng tươi pha với nước nóng, uống 1-2 lần/ngày.
2. Thời điểm sử dụng
- Nên dùng gừng sau bữa ăn để hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy hơi hoặc buồn nôn.
- Tránh dùng vào buổi tối muộn vì gừng có tính ấm, có thể gây khó ngủ ở một số người.
3. Dạng sử dụng
- Gừng tươi, gừng khô, trà gừng hoặc nước ép gừng đều có thể dùng, nhưng gừng tươi thường được ưu tiên vì giữ được nhiều hoạt chất.
- Tránh các sản phẩm gừng có đường (như kẹo gừng) nếu bạn đang kiểm soát lượng đường.
Gừng tươi thường được ưu tiên vì giữ được nhiều hoạt chất
4. Trường hợp không nên dùng gừng điều trị rối loạn tiêu hóa
- Không dùng gừng nếu bạn có tiền sử dị ứng với gừng hoặc các vấn đề như loét dạ dày, trào ngược dạ dày nặng, vì gừng có thể làm tăng tiết axit.
- Người đang dùng thuốc chống đông máu (như warfarin) hoặc thuốc hạ đường huyết cần tham khảo bác sĩ, vì gừng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu hoặc hạ đường huyết.
- Phụ nữ mang thai nên hạn chế dùng gừng (dưới 1g/ngày) và tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt trong 3 tháng cuối thai kỳ.
5. Gừng không phải thuốc
Gừng là một thảo dược thiên nhiên, rất hiệu quả trong điều trị rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, gừng không phải là thuốc và chỉ phù hợp đối với người bị rối loạn tiêu hóa nhẹ. Nếu người bệnh bị rối loạn tiêu hóa kéo dài kèm theo các biểu hiện như đau bụng dự dội, tiêu chảy liên tục thì tốt nhất bạn nên đi thăm khám bác sĩ để chẩn đoán kịp thời.
VI. Kết hợp Yumangel cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn
Gừng là một giải pháp tự nhiên hiệu quả giúp làm dịu các triệu chứng rối loạn tiêu hóa nhẹ. Tuy nhiên, trong trường hợp đầy hơi, ợ chua, nóng rát hoặc đau âm ỉ kéo dài, người bệnh có thể kết hợp sử dụng thêm sản phẩm hỗ trợ để kiểm soát triệu chứng nhanh hơn. Yumangel (thuốc dạ dày chữ Y) là một gợi ý đáng cân nhắc.
Với thành phần Almagate, sản phẩm có tác dụng trung hòa axit, bảo vệ niêm mạc dạ dày và giảm cảm giác khó chịu do tăng tiết axit gây ra. Yumangel phù hợp với người thường xuyên gặp các vấn đề về tiêu hóa như trào ngược, đầy bụng, khó tiêu, đồng thời có ưu điểm dễ sử dụng và tiện lợi khi mang theo.
Yumangel hiệu quả nhanh với các tình trạng trào ngược, đầy bụng, khó tiêu
Dùng gừng chữa rối loạn tiêu hóa là một phương pháp hỗ trợ hoàn toàn có cơ sở, hiệu quả và an toàn khi áp dụng đúng cách. Từ việc làm dịu nhanh chóng cảm giác đầy hơi, khó tiêu cho đến khả năng giảm buồn nôn vượt trội, gừng đã chứng minh vai trò là một giải pháp tự nhiên, chi phí thấp mà bất kỳ ai cũng có thể tiếp cận.
*Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không nhằm mục đích thay thế cho việc chẩn đoán, điều trị hoặc tư vấn y tế chuyên nghiệp.
Hà Thị Kim Liên - Tốt nghiệp Học viện Báo chí và Tuyên truyền niên khóa 2010-2014. Cô có 8 năm kinh nghiệm trong vị trí biên tập viên, content, Copywriter tại các lĩnh vực liên quan tới làm đẹp, sức khỏe…