Ăn no đau bụng: Nguyên nhân, cách cải thiện, phòng ngừa

Tình trạng ăn no đau bụng xảy ra khá phổ biến do ăn quá nhiều và quá no. Nếu cơn đau liên tục hoặc kèm theo một số triệu chứng khác thì có thể nguyên nhân là do bệnh lý, bạn cần thăm khám và điều trị sớm.

I. Tình trạng ăn no đau bụng là gì?

Ăn no bị đau bụng là tình trạng bị đau bụng sau khi ăn quá nhiều và quá no. Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang mắc bệnh lý nào đó. Một vài triệu chứng thường gặp ở người bị đau bụng sau khi ăn no gồm:

• Đau bụng sau khi ăn, bụng dưới đau quặn trong thời gian ngắn.
• Mệt mỏi, buồn nôn.
• Ợ hơi, đầy bụng, ợ nóng.
• Khó nuốt.
• Sốt nhẹ.
• Tiêu chảy.
• Tâm trạng lo âu, căng thẳng. 
• Đau thắt vùng ngực từng cơn, cường độ tăng dần và liên tục.

Ăn no bị đau bụng là tình trạng bị đau bụng sau khi ăn quá nhiều và quá no.

II. Ăn no bị đau bụng do đâu?

Hiện tượng ăn no bị đau bụng do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong đó, các nguyên nhân chính gồm:

1. Nguyên nhân không do bệnh lý

Có hai nguyên nhân gây tình trạng ăn no bị đau bụng không do bệnh lý gồm: 

1.1. Ăn quá nhiều, quá no

Khi ăn quá nhiều và quá no, dạ dày bị căng giãn quá mức gây khó chịu ở vùng bụng trên. Lúc này, cơn đau bụng do ăn quá no có thể xuất hiện. 

1.2. Stress, căng thẳng

Tâm lý căng thẳng, stress có thể khiến cơ bắp trở nên căng thẳng, gây khó chịu và đau bụng sau khi ăn no. Một số nghiên cứu khẳng định, trạng thái tâm lý căng thẳng ảnh hưởng xấu đến quá trình tiêu hóa, gây cảm giác khó chịu sau khi ăn.

Ăn quá no khiến dạ dày bị căng giãn quá mức gây khó chịu ở vùng bụng trên dẫn đến đau

2. Nguyên nhân do bệnh lý 

Các nguyên nhân bệnh lý gây hiện tượng ăn no xong đau bụng gồm: 

2.1. Chứng khó tiêu

Người mắc chứng khó tiêu luôn có cảm giác bị đau bụng ở phần bụng trên. Ngoài ra, chứng khó tiêu chức năng còn tạo cảm giác no sớm, đầy hơi, bụng chướng và buồn nôn. 

2.2. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Là tình trạng axit trào ngược từ dạ dày lên trên thực quản gây cảm giác đau khi nuốt và nóng rát trong thực quản. Cảm giác đau bụng, ợ nóng là triệu chứng phổ biến của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. 

Sau bữa ăn, thực phẩm từ dạ dày đôi khi di chuyển ngược lên thực quản, gây đau hoặc nóng rát ở ngực cùng với vị chua đọng lại vùng cổ họng. Tình trạng này nếu diễn ra thường xuyên và kéo dài có thể làm tổn thương thực quản.

2.3. Viêm loét dạ dày tá tràng

Nếu bị đau bụng sau khi ăn no bất kỳ vị trí nào giữa xương ức và rốn, rất có thể bạn bị dã bị viêm loét dạ dày tá tràng. Bệnh lý này có thể gây đau bụng ngay cả khi dạ dày trống rỗng.

Dạ dày bị viêm loét sẽ khó tránh khỏi tình trạng bị đau bụng sau khi ăn, nhất khi ăn các món cay nóng, nhiều dầu mỡ.

2.4. Táo bón

Bệnh lý táo bón xảy ra khi phân di chuyển qua đường tiêu hóa quá chậm và gặp khăn khi đào thải ra ngoài. Táo bón mạn tính có thể gây đau dạ dày kèm đầy hơi dẫn đến tình trạng ăn no đau bụng.

Bên cạnh đó, sau khi ăn, cơ thể cũng sẽ cố gắng tiêu hóa thức ăn mới nên các triệu chứng bệnh càng nặng hơn.

2.5. Hội chứng ruột kích thích

Người thường xuyên ăn no bị đau có thể đã bị mắc hội chứng ruột kích thích. Triệu chứng bệnh đa dạng như: cảm giác co thắt ruột, táo bón, đầy hơi, tiêu chảy…

Cơn đau bụng sau khi ăn no do hội chứng ruột kích thích thường tập trung ở vùng quanh rốn. Việc ăn uống có thể làm kích thích cơn co thắt mạnh ở ruột gây đau bụng.

2.6. Ngộ độc thực phẩm

Ngộ độc thực phẩm cũng có thể là nguyên nhân gây tình trạng ăn no bị đau bụng. Những triệu chứng khác gồm mệt mỏi, nôn mửa, tiêu chảy, sốt…

Ngoài ra, tiêu thụ một số thực phẩm gây kích ứng như thức ăn cay, thực phẩm có tính axit hay các loại đồ uống như rượu, caffeine cũng làm tăng nguy cơ bị đau bụng sau khi ăn no. 

2.7. Dị ứng thức ăn

Phản ứng dị ứng có thể gây ra một loạt các triệu chứng, trong đó có ăn vào đau bụng. Một số thực phẩm thường gây dị ứng gồm:

• Sữa.
• Lúa mì.
• Trứng.
• Đậu nành.
• Đậu phộng. 
• Các loại hạt.
• Cá, động vật có vỏ.

2.8. Không dung nạp thực phẩm 

Không dung nạp thực phẩm là một dạng dị ứng nhẹ hơn. Khi gặp phải tình trạng nhạy cảm này, hệ thống tiêu hóa sẽ bị kích thích và rối loạn gây đau bụng sau khi ăn.

Các chất không dung nạp phổ biến hiện nay là gluten và lactose. Khá nhiều người gặp phải tình trạng đau bụng khi tiêu thụ những thực phẩm này. 

2.9. Sỏi mật 

Cơn đau bụng do sỏi mật gây ra thường xuất hiện ở giữa hoặc hạ sườn phải, lan ra sau lưng hay lên vai phải của bạn. Ngoài triệu chứng ăn no đau bụng, người bệnh còn bị buồn nôn và nôn, nhất là sau khi ăn nhiều chất béo.

2.10. Viêm tụy

Viêm tụy có thể gây cảm giác đau quặn bụng sau khi ăn, cơn đau thường bắt ở vùng bụng trên sau lan ra sau lưng kèm theo triệu chứng buồn nôn và nôn. 

Ăn no xong bị đau bụng do nhiều bệnh lý gây ra như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày, chứng khó tiêu…

III. Ăn no đau bụng có nguy hiểm không?

Tình trạng ăn no đau bụng do nhiều nguyên nhân gây ra. Với trường hợp đau bụng sau khi ăn do ăn quá no và quá nhiều thì thường không đáng lo. Người bệnh chỉ cần điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp là triệu chứng đau bụng sẽ tự hết.

Tuy nhiên, ăn no xong bị đau bụng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm. Với trường hợp này, người bệnh không nên chủ quan, nên thăm khám và điều trị sớm. Vì một số bệnh lý nếu không điều trị kịp thời có thể gây biến chứng nguy hiểm.

Tình trạng ăn no xong bị đau bụng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm cần điều trị y tế

IV. Ăn no bị đau bụng khi nào cần thăm khám? 

Ăn  no đau bụng thường là do ăn uống không khoa học và có thể điều trị tại nhà. Tuy nhiên, nếu sau khi đã thay đổi lối sống và thói quen ăn uống nhưng tình trạng đau bụng sau khi ăn không thuyên giảm và vẫn tiếp diễn, bạn nên đến bệnh viện để được thăm khám. Vì rất có thể, nguyên nhân gây đau bụng sau khi ăn no có thể là do nhiều vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng khác. 

Trường hợp bị đau bụng dữ dội kèm theo các triệu chứng như vàng da, nôn dữ dội, sốt, ớn lạnh, cần đưa đi cấp cứu ngay. 

Tại bệnh viện, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm và cận lâm sàng như nội soi dạ dày và đại tràng, công thức máu,  chụp X-quang bụng, CT, MRI… để chẩn đoán chính xác bệnh.

Trường hợp bị đau bụng dữ dội kèm theo các triệu chứng như vàng da, nôn dữ dội, sốt, ớn lạnh, cần đưa đi cấp cứu ngay.

V. Cách điều trị tình trạng ăn no đau bụng

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây tình trạng ăn no bị đau bụng mà bác sĩ sẽ tư vấn phác đồ điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân. Ngoài dùng thuốc điều trị do bác sĩ chỉ định, người bệnh có thể áp dụng một số cách giảm đau bụng sau khi ăn no dưới đây:

• Chườm ấm: Nhiệt ấm giúp cơ bụng được thư giãn và điều hòa nhu động ruột. Bạn có thể chườm ấm để làm giảm cơn đau bụng do hội chứng ruột kích thích hoặc đau bụng dưới mỗi khi tới kì kinh nguyệt.
• Uống trà thảo mộc: Một số loại trà thảo mộc giúp xoa dịu cơn đau bụng tốt như: tiểu hồi, bạc hà, gừng, hoa cúc, quế…
• Bổ sung lợi khuẩn: Probiotic là lợi khuẩn rất cần thiết cho hệ tiêu hóa, giúp giảm các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy và đầy hơi hiệu quả. Khi bị đau bụng sau khi ăn, bạn có thể ăn sữa chua để bổ sung prebiotic.
• Dùng baking soda: Trong baking soda có chứa sodium bicarbonate tính kiềm giúp trung hòa axit trong dạ dày,  làm giảm các triệu chứng đau dạ dày và ợ nóng do trào ngược axit. Bạn có hãy hòa tan 1g baking soda với 250ml nước và uống.

Người bệnh nên điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

VI. Biện pháp hạn chế tình trạng ăn no đau bụng

Thay đổi thói quen ăn uống giúp hạn chế tình trạng ăn no xong bị đau bụng. Bạn nên tham khảo và thực hiện theo một số nguyên tắc ăn uống dưới đây:

• Không nên ăn quá no và quá nhiều trong một bữa, chỉ nên vừa đủ để tránh tăng áp lực lên dạ dày.
• Ăn chậm và nhai kỹ thức ăn giúp tiêu hóa nhanh hơn và tốt hơn, tránh đầy bụng, khó tiêu.
• Nên uống nhiều nước trước bữa ăn, hạn chế uống nhiều nước trong và ngay sau bữa ăn.
• Thay vì ăn 3 bữa chính, bạn có thể chia thành 5-6 bữa nhỏ để giảm lượng thức ăn trong 1 lần ăn.
• Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm khiến dạ dày bị kích thích và khó chịu như: gia vị cay nóng (ớt, tiêu, mù tạt); nhiều axit (cam, chanh, quất, cóc, xoài)…
• Tăng cường trái cây và rau quả, có nhiều chất xơ trong thực đơn ăn uống  hàng ngày để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, tránh táo bón.
• Uốn đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày để cơ thể được cung cấp đủ nước, giúp phân hủy và đưa thức ăn đến hệ tiêu hóa hiệu quả. 

Ăn uống điều độ với lượng thức ăn vừa phải giúp phòng ngừa tình trạng ăn no đau bụng hiệu quả.

Như vậy, tình trạng ăn no đau bụng có thể là do cách ăn uống không khoa học nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý. Nếu không thể khắc phục được tại nhà, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay để được điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Có thể bạn quan tâm:

• Đau bụng bên trái ngang rốn là bệnh gì?
• Ăn cay bị đau bụng: Nguyên nhân và cách chữa!