Giải đáp: Bị trào ngược dạ dày nên nằm nghiêng bên nào tốt nhất?

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là nỗi ám ảnh của nhiều người, đặc biệt là vào ban đêm, khiến giấc ngủ không trọn vẹn. Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng này chính là tư thế nằm ngủ. Vậy trào ngược dạ dày nên nằm nghiêng bên nào là tốt nhất? Bài viết này của Yumangel sẽ giải đáp chi tiết, dựa trên cơ sở khoa học và các khuyến nghị y tế, giúp bạn tìm được tư thế ngủ phù hợp để cải thiện chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tiêu hóa.

I. Tại sao tư thế nằm ngủ lại quan trọng với người bị trào ngược dạ dày?

Để hiểu trào ngược dạ dày nên nằm nghiêng bên nào, trước tiên cần biết tại sao tư thế lại ảnh hưởng đến tình trạng này. Bình thường, cơ vòng thực quản dưới (LES) hoạt động như một van một chiều, ngăn không cho acid và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Tuy nhiên, ở người bị GERD, cơ vòng này có thể bị yếu hoặc hoạt động không đúng cách.

Khi chúng ta nằm xuống, đặc biệt là nằm thẳng, tác động của trọng lực giúp giữ acid trong dạ dày bị giảm đi đáng kể. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho acid dễ dàng chảy ngược lên thực quản. Hơn nữa, vào ban đêm, cơ thể chúng ta giảm tiết nước bọt và giảm tần suất nuốt, làm mất đi cơ chế tự nhiên giúp trung hòa và đẩy acid xuống lại dạ dày. Theo các nghiên cứu, có đến 80% bệnh nhân GERD gặp phải các triệu chứng khó chịu vào ban đêm. (1)

Việc nằm sai tư thế không chỉ gây khó chịu tức thời mà còn có thể làm tăng thời gian thực quản tiếp xúc với acid, dẫn đến viêm loét thực quản, hẹp thực quản, Barrett thực quản, thậm chí là ung thư thực quản nếu kéo dài.

Nằm sai tư thế không chỉ gây khó chịu tức thời mà còn có thể làm tăng thời gian thực quản tiếp xúc với acid

Gợi ý: Trào ngược dạ dày uống gì tốt

II. Giải đáp chi tiết: Trào ngược dạ dày nên nằm nghiêng bên nào tốt nhất?

Dựa trên cấu trúc giải phẫu và các nghiên cứu khoa học, các chuyên gia đưa ra lời khuyên rõ ràng về việc trào ngược dạ dày nên nằm nghiêng bên nào:

1. Tư thế nằm nghiêng bên trái: Lựa chọn tối ưu được khoa học chứng minh

Đây được xem là tư thế ngủ tốt nhất cho người bị trào ngược dạ dày. Lý do chính nằm ở vị trí tương đối giữa dạ dày và thực quản khi bạn nằm nghiêng trái:

• Dạ dày nằm thấp hơn thực quản: Ở tư thế này, phần lớn dạ dày và điểm nối giữa dạ dày – thực quản sẽ nằm dưới mức của thực quản. Tác động của trọng lực sẽ hỗ trợ giữ acid và thức ăn ở lại trong dạ dày, ngăn cản sự trào ngược lên trên.
• Acid thoát khỏi thực quản nhanh hơn: Ngay cả khi có một lượng nhỏ acid trào lên, việc nằm nghiêng trái cũng giúp acid thoát khỏi thực quản nhanh hơn so với các tư thế khác, giảm thiểu thời gian niêm mạc thực quản tiếp xúc với acid gây hại. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí The American Journal of Gastroenterology (Tháng 2/2022) đã sử dụng phương pháp theo dõi đồng thời tư thế ngủ và độ pH thực quản, kết luận rằng nằm nghiêng trái giúp giảm trào ngược về đêm hiệu quả nhất.
• Ít gây trào ngược dạng lỏng: Một số quan sát cho thấy nằm nghiêng trái nếu có gây trào ngược thì thường là dạng khí, ít gây khó chịu hơn so với trào ngược dạng lỏng thường gặp khi nằm nghiêng phải.

Ngoài ra, nằm nghiêng trái còn có lợi cho quá trình tiêu hóa chung, giúp vận chuyển chất thải từ ruột non sang ruột già dễ dàng hơn và có thể giúp giảm chứng ngủ ngáy hay ngưng thở khi ngủ (OSA) ở một số người.

Trào ngược dạ dày nên nằm nghiêng bên nào tốt nhất?

2. Tư thế nằm ngửa kê cao đầu/thân trên: Giải pháp thay thế hiệu quả

Nếu bạn không quen nằm nghiêng hoặc chỉ có thể ngủ ở tư thế nằm ngửa, đây là một lựa chọn khả thi, nhưng cần đảm bảo mức độ nghiêng/nâng cao phù hợp:

• Kê cao phần thân trên (không chỉ đầu): Điều quan trọng là phải nâng cao toàn bộ phần thân trên (từ thắt lưng trở lên) chứ không chỉ kê mỗi gối dưới đầu. Việc chỉ dùng gối cao có thể làm gập cổ và tăng áp lực lên bụng, đôi khi còn làm tình trạng tệ hơn.
• Phương pháp hiệu quả:
  • Sử dụng gối chống trào ngược dạ dày: Loại gối này được thiết kế đặc biệt để tạo độ dốc ổn định cho phần thân trên.
  • Kê cao chân giường phía đầu: Dùng các vật kê chắc chắn (như sách dày, cục gỗ) kê dưới hai chân giường ở phía đầu giường lên khoảng 15-20cm (6-8 inches), một số khuyến nghị lên đến 25-30cm cho trường hợp nặng.
  • Cơ chế hoạt động: Tương tự như nằm nghiêng trái, việc nâng cao phần thân trên giúp dạ dày nằm thấp hơn thực quản, tận dụng tác động của trọng lực để ngăn acid trào ngược.
• Lợi ích khác: Tư thế này cũng giúp cột sống được giữ thẳng, có lợi cho người có vấn đề về lưng.

III. Những tư thế nằm người bị trào ngược dạ dày cần tuyệt đối tránh

Biết được trào ngược dạ dày nên nằm nghiêng bên nào là tốt thì cũng cần biết những tư thế nào nên tránh:

1. Nằm nghiêng bên phải: Tại sao “bên phải là sai”?

Nằm nghiêng về bên phải là tư thế cần tránh hàng đầu đối với người bị GERD:

• Vị trí tương đối bất lợi: Khi nằm nghiêng phải, dạ dày sẽ nằm cao hơn thực quản. Điều này khiến acid dễ dàng chảy ngược vào thực quản hơn do trọng lực không còn hỗ trợ giữ chúng lại.
• Ảnh hưởng đến cơ vòng thực quản dưới (LES): Tư thế này có thể làm giãn cơ vòng thực quản dưới, tạo điều kiện cho van mở ra và acid trào lên.
• Tăng nguy cơ triệu chứng: Hậu quả là nguy cơ bị ợ nóng, ợ chua tăng cao, đặc biệt là trào ngược dạng lỏng gây khó chịu nhiều hơn.

2. Nằm sấp (nằm úp): Gây áp lực trực tiếp lên dạ dày

Đây là tư thế cực kỳ không nên đối với người bị trào ngược, nhất là người thừa cân, béo phì:

• Tạo áp lực lên dạ dày: Hướng nghiêng này gây áp lực trực tiếp lên bụng và dạ dày.
• Đẩy acid và thức ăn lên: Áp lực này có thể ép dạ dày, khiến acid và thức ăn bị đẩy ngược lên thực quản một cách mạnh mẽ.

Nằm sấp tạo áp lực lên dạ dày

IV. Lời khuyên bổ sung để cải thiện giấc ngủ và kiểm soát trào ngược về đêm

Ngoài việc lựa chọn trào ngược dạ dày nên nằm nghiêng bên nào cho đúng, bạn cần kết hợp các thay đổi lối sống sau để đạt hiệu quả tốt nhất:

• Thời gian và khẩu phần ăn tối: Không ăn quá no và tránh ăn ít nhất 3 tiếng trước khi đi ngủ để dạ dày có đủ thời gian tiêu hóa bớt thức ăn.
• Lựa chọn thực phẩm buổi tối: Hạn chế tối đa các thực phẩm dễ kích thích trào ngược vào bữa tối như đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ, chiên xào, thực phẩm có tính acid cao (cam, chanh, cà chua), chocolate, bạc hà, hành, tỏi, cà phê, rượu bia, và đồ uống có gas.
• Vận động nhẹ nhàng sau ăn: Đi bộ nhẹ sau bữa tối giúp kích thích tiêu hóa, nhưng tránh vận động mạnh.
• Kiểm soát cân nặng: Giảm cân nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì sẽ giúp giảm áp lực lên ổ bụng và dạ dày.
• Trang phục ngủ: Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái để tránh gây chèn ép vùng bụng.
• Cân nhắc yếu tố ngưng thở khi ngủ (OSA): GERD và ngưng thở khi ngủ (OSA) thường đi kèm với nhau. Các cơn ngưng thở có thể tạo ra áp lực hút acid lên thực quản. Nếu bạn ngáy to, thường xuyên mệt mỏi vào ban ngày dù ngủ đủ giấc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về OSA, vì điều trị OSA (ví dụ bằng máy CPAP) đôi khi cũng cải thiện đáng kể triệu chứng GERD.

Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái để tránh gây chèn ép vùng bụng.

V. Khi nào cần tìm kiếm sự trợ giúp y tế?

Nếu bạn đã áp dụng các thay đổi về tư thế ngủ và lối sống mà các triệu chứng trào ngược về đêm vẫn không cải thiện hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ và sinh hoạt, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa.

Bác sĩ có thể cần thực hiện thêm các xét nghiệm (như nội soi thực quản – dạ dày) để đánh giá tình trạng và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp hơn, bao gồm cả việc dùng thuốc.

VI. Giảm nhanh cơn trào ngược dạ dày cùng Yumangel

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể uống sản phẩm thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu do trào ngược dạ dày gây ra.

Với thuốc chữ Y, dòng sản phẩm này có chứa Almagate, giúp trung hòa axit dịch vị dư thừa. Bên cạnh đó, Yumangel còn được bào chế ở dạng hỗn dịch, giúp tạo lớp màng và bảo vệ cho niêm mạc.

Sau khi sử dụng sản phẩm, bạn sẽ cảm thấy các triệu chứng như: Ợ hơi, ợ nóng, buồn nôn,… sẽ thuyên giảm 1 cách rõ rệt.

Yumangel được bào chế ở dạng hỗn dịch, giúp tạo lớp màng và bảo vệ cho niêm mạc

Việc lựa chọn tư thế ngủ đúng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng trào ngược dạ dày về đêm. Câu trả lời rõ ràng nhất cho câu hỏi “trào ngược dạ dày nên nằm nghiêng bên nào” là nằm nghiêng về bên trái. Đây là tư thế mang lại lợi ích tối ưu nhờ cơ chế vật lý và sinh lý giúp ngăn cản acid trào ngược hiệu quả. Nếu không thể nằm nghiêng trái, nằm ngửa có kê cao phần thân trên đúng cách là một giải pháp thay thế tốt. Đồng thời, hãy nhớ tránh xa tư thế nằm nghiêng phải và nằm sấp.

Để được tư vấn kỹ hơn về vấn đề này, bạn đừng quên liên hệ với dược sĩ của Yumangel qua hotline 1800.1125 để được giải đáp.

*Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không có tác dụng thay thế cho lời khuyên của bác sĩ.

Xem thêm:

• Tổng hợp 15 bài tập yoga chữa trào ngược dạ dày
• Cách bấm huyệt chữa trào ngược dạ dày