Đau hậu môn vô căn là bệnh gì? Có phải là dấu hiệu của trĩ

Đau hậu môn vô căn là một tình trạng khá phổ biến, khiến người bệnh cảm thấy đau hoặc khó chịu ở khu vực hậu môn mà không có bất kỳ nguyên nhân rõ ràng nào. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng yumangel tìm hiểu về đau hậu môn vô căn, bao gồm nguyên nhân, dấu hiệu và triệu chứng, cách chẩn đoán và các phương pháp điều trị hiệu quả nhằm giảm bớt triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

I – Đau hậu môn vô căn là gì? 

Hình ảnh bệnh nhân bị đau hậu môn vô căn.

Đau hậu môn vô căn có tên khoa học là Proctalgia fugax (1) (còn được gọi là đau hậu môn không rõ nguyên nhân) là một tình trạng mà người bệnh trải qua cảm giác đau hoặc khó chịu ở vùng hậu môn mà không có bất kỳ nguyên nhân rõ ràng hoặc bệnh lý cụ thể. Đây là một tình trạng khá phổ biến và có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh.

Đau hậu môn vô căn thường được mô tả như cảm giác nhức nhối, đau nhỏ, châm chọc hoặc khó chịu ở vùng hậu môn. Đau có thể xuất hiện ngay sau khi người bệnh ngồi lâu, sau khi đi vệ sinh hoặc trong suốt cả ngày. Mức độ đau có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng và có thể kéo dài trong thời gian dài.

Theo các chuyên gia sức khỏe, đau hậu môn vô căn không phải là bệnh lý quá nguy hiểm và có thể tự khỏi ngay sau đó. Tuy nhiên, cơn đau hậu môn nếu xuất hiện liên tục và kéo dài có thể tiềm ẩn các bệnh ở vùng hậu môn và  trực tràng như: bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn, áp xe hậu môn, polyp đại trực tràng…

II – Nguyên nhân gây đau hậu môn vô căn

Đau hậu môn vô căn xảy ra do vùng hậu môn bị sang chấn hoặc căng thẳng, stress kéo dài. 

Nguyên nhân chính của bệnh Proctalgia fugax vẫn chưa được xác định rõ ràng và có thể có nhiều nguyên nhân. Dưới đây là một số nguyên nhân có thể góp phần vào tình trạng này:

• Do quan hệ tình dục: Khi người bệnh quan hệ tình dục đạt cực khoái gây chèn ép các dây thần kinh ở xung quanh vùng hậu môn quá mức.
• Căng thẳng và áp lực tâm lý: Stress, lo lắng, áp lực trong cuộc sống hàng ngày có thể gây ra sự căng thẳng cơ bắp và gây ra đau hậu môn vô căn.
• Tình trạng cơ bắp chậu căng thẳng: Các cơ bắp xung quanh khu vực hậu môn có thể trở nên căng thẳng do nhiều nguyên nhân như việc ngồi lâu, không hoạt động đủ, hoặc sau quá trình sinh nở.
• Rối loạn tiêu hóa: Táo bón, tiêu chảy, khó tiêu hoặc rối loạn khác trong hệ tiêu hóa có thể gây ra khó chịu và đau hậu môn vô căn.
• Dị ứng thực phẩm: Một số người có thể phản ứng mạnh với một số thực phẩm nhất định, gây ra viêm nhiễm hoặc kích thích vùng hậu môn.
• Tình trạng viêm nhiễm: Viêm nhiễm trong khu vực hậu môn như nhiễm trùng tuyến nước tiểu, viêm nhiễm niệu đạo hoặc viêm da có thể gây ra đau hậu môn.
• Tác động sau phẫu thuật: Các triệu chứng Proctalgia fugax có thể xuất hiện sau các phẫu thuật trong khu vực hậu môn hoặc tiểu phẫu trực tràng.
• Yếu tố di truyền: Có thể có yếu tố di truyền góp phần vào đau hậu môn vô căn.
• Do sang chấn hậu môn: Khi vùng hậu môn liên tục bị sang chấn tại vùng hố ngồi sẽ làm xơ hóa các cơ và dây chằng ở quanh ống Alcook. Hậu quả diện tích của ống này bị thu hẹp lại và chèn ép lên các dây thần kinh gây ra cơn đau vô căn ở vùng hậu môn.
• Các nguyên nhân khác: Các yếu tố khác bao gồm tình trạng tăng áp lực trong hậu môn, viêm loét, kích thích vùng hậu môn do tác động từ bên ngoài hoặc tổn thương vùng hậu môn.

Tuy nguyên nhân chính xác của đau hậu môn vô căn vẫn còn nghiên cứu và không đồng nhất, tuy nhiên, sự kết hợp của các yếu tố tâm lý, cơ bắp và tiêu hóa có thể góp phần vào tình trạng này.

III – Dấu hiệu và triệu chứng Proctalgia fugax là gì

Người bệnh có cảm giác đau như dao đâm hoặc như bị chuột rút ở lỗ hậu môn.

Cơn đau Proctalgia fugax khiến người bệnh có cảm giác đau như dao đâm hoặc như bị chuột rút ở lỗ hậu môn. Cơn đau thường xảy ra trong thời gian rất ngắn và kéo dài khoảng vài giây hoặc vài phút.

Trung bình thời gian xảy ra cơn đau hậu môn là 5 phút trong một số trường hợp đặc biệt cơn đau có thể kéo dài đến 1 giờ đồng hồ. Dấu hiệu và triệu chứng của đau hậu môn vô căn có thể bao gồm:

• Đau hoặc khó chịu ở khu vực hậu môn: Người bệnh có thể trải qua cảm giác đau, nhức nhối, châm chọc hoặc khó chịu ở khu vực hậu môn.
• Đau kéo dài: Đau hậu môn có thể kéo dài trong thời gian dài, từ vài tuần đến nhiều tháng, và có thể xuất hiện trong suốt cả ngày.
• Đau tăng cường khi tiếp xúc: Đau có thể tăng cường khi người bệnh ngồi lâu, sau khi đi vệ sinh hoặc sau khi tiếp xúc với các hoạt động tạo áp lực lên vùng hậu môn.
• Khó chịu khi ngồi: Người bệnh có thể cảm thấy khó chịu và không thoải mái khi ngồi trong thời gian dài.
• Cảm giác rát, ngứa: Khu vực hậu môn có thể cảm thấy rát, ngứa hoặc kích thích.
• Cảm giác căng thẳng cơ bắp chậu: Cơ bắp xung quanh khu vực hậu môn có thể trở nên căng thẳng và gây cảm giác khó chịu.
• Khó khăn trong quan hệ tình dục: Đau hậu môn vô căn có thể gây khó khăn và không thoải mái trong quan hệ tình dục. Tham khảo: Đau hậu môn khi đến tháng là bệnh gì

Cần lưu ý rằng dấu hiệu và triệu chứng của CPH có thể thay đổi từ người này sang người khác, và mức độ đau có thể khác nhau.

IV – Cách trị đau hậu môn vô căn hiệu quả

Người bệnh hậu môn vô căn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị

Để điều trị đau hậu môn vô căn hiệu quả, người bệnh nên đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, tìm ra nguyên nhân chính xác và tư vấn cách trị cơn đau phù hợp. 

Người bệnh không nên tự ý mua bất kỳ loại thuốc nào về dùng hoặc sử dụng các phương pháp điều trị dân gian khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ.

Bên cạnh việc tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, để hỗ trợ điều trị đau hậu môn vô căn nhanh chóng và hiệu quả, người bệnh nên vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ; ngâm rửa hậu môn với nước muối ấm pha loãng; tham khảo các bài tập co thắt hậu môn để giúp giảm các cơn đau hậu môn; hạn chế ăn các thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ… 

Điều trị đau hậu môn vô căn tập trung vào việc giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:

Thay đổi lối sống và thực đơn:

• Đảm bảo có một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ và giàu nước.
• Tránh các chất kích thích như cà phê, rượu, thức ăn cay nóng, đồ ăn nhanh, và thực phẩm có chứa gluten.
• Hạn chế tiếp xúc với các chất gây kích ứng như xà phòng mạnh, hóa chất hoặc sản phẩm chăm sóc cá nhân có thành phần gây kích ứng.

Điều trị tình trạng tiêu hóa:

• Đối với tình trạng táo bón, cần tăng cường việc tiêu thụ chất xơ, nước và hoạt động thể chất. Bác sĩ có thể đề xuất sử dụng thuốc nhằm làm mềm phân hoặc kích thích ruột.
• Đối với tình trạng tiêu chảy, cần duy trì cân bằng điện giải và đảm bảo đủ nước và muối.

Thực hiện các biện pháp thư giãn và giảm căng thẳng:

• Tập thể dục đều đặn và các bài tập giãn cơ chậu có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện sự lưu thông máu trong khu vực hậu môn.
• Học cách thực hiện các phương pháp thư giãn như yoga, thiền định, hay các phương pháp thở sâu và hướng dẫn tư thế thư giãn.

Sử dụng thuốc giảm đau và chống viêm:

• Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau không steroid như paracetamol hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) để giảm triệu chứng đau và viêm.

Trị liệu vật lý:

• Trị liệu nhiệt (nóng hoặc lạnh) có thể giúp giảm đau và giảm căng thẳng cơ bắp.

Hỗ trợ tâm lý:

• Đau hậu môn vô căn có thể gây căng thẳng tâm lý và tác động đến chất lượng cuộc sống. Hỗ trợ tâm lý, như tư vấn hoặc tham gia nhóm hỗ trợ, có thể giúp người bệnh quản lý tốt hơn triệu chứng và cải thiện tâm trạng.

Quan trọng nhất là tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để được tư vấn và chẩn đoán chính xác, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho trường hợp cụ thể của bạn.

Xem thêm bệnh lý liên quan:

• Co thắt hậu môn
• Mọc mụn ở hậu môn

V – Cách phòng tránh đau hậu môn vô căn 

Để phòng tránh các cơn đau hậu môn vô căn, bạn cần chú ý các vấn đề dưới đây trong chế độ sinh hoạt và ăn uống hàng ngày:

• Vệ sinh hậu môn sạch sẽ hàng ngày. 
• Không mặc đồ lót bó sát, nên chọn các loại quần vừa vừa, chất liệu mề mại, thoáng mát và thấm hút mồ hôi tốt.
• Có chế độ ăn uống khoa học, tăng cường thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, hoa quả trong bữa ăn hàng ngày.
• Hạn chế ăn các thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, đồ ăn nhanh.
• Tránh sử dụng các chất kích thích hoặc cồn như thuốc lá, rượu bia,..
• Hình thành thói quen đi vệ sinh vào một khung giờ cố định.
• Không nhịn đại điện, không rặn quá mạnh.
• Uống đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày.
• Cân bằng công việc để có thời gian nghỉ ngơi, tránh bị áp lực, căng thẳng quá mức.
• Tập thể dục đều đặn, ít nhất 30 phút mỗi ngày để nâng cao sức khỏe.

Đau hậu môn vô căn hay còn gọi là Proctalgia fugax tuy không quá nguy hiểm và có thể tự khỏi nhưng người bệnh cần chú ý thăm khám nếu cơn đau xuất hiện liên tục và kéo dài. Không tự ý chẩn đoán và điều trị bệnh, vì việc điều trị sai và dùng thuốc không đúng không chỉ khiến tình trạng bệnh nặng hơn mà còn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. 

Xem thêm:

• Thốn hậu môn là bệnh gì
• Hậu môn có mùi hôi