Bệnh co thắt tâm vị là gì? Nguyên nhân và cách điều trị co thắt tâm vị

Co thắt tâm vị là tình trạng cơ thắt của thực quản đóng chặt khiến thức ăn và chất khó xuống dạ dày. Đây là bệnh lý hiếm gặp của thực quản nhưng gây ảnh hưởng lớn đến việc ăn uống và hấp thu dinh dưỡng của người bệnh. Vậy bệnh co thắt tâm vị là gì? Cùng Yumangel theo dõi trong bài viết này nhé!

I. Bệnh co thắt tâm vị là gì?

Bệnh học co thắt tâm vị (hay còn gọi là Achalasia) là tình trạng cơ thắt của thực quản đóng chặt khiến cho quá trình thức ăn và chất lỏng đưa xuống dạ dày gặp khó khăn.

Bình thường sau khi nuốt, phần trên thực quản sẽ đóng lại gây phản xạ mở phần dưới. Thức ăn nhờ đi theo nhu động của thực quản và trọng lượng của nó nhịp nhàng xuống dưới.

Dây thần kinh X kiểm soát việc đóng mở này, còn việc điều chỉnh trương lực cơ thực quản là do hệ giao cảm chi phối. Vì vậy nếu có tổn thương thần kinh tại chỗ hoặc trung ương sẽ gây nên các rối loạn hoạt động thực quản, dẫn tới tình trạng phần dưới của thực quản không mở ra theo nhu động bình thường mà co thắt lại gây cản trở lưu thông của thức ăn đi xuống dạ dày.

Cao thắt tâm vị là bệnh hiếm gặp, có thể gây ra biến chứng về phổi, sụt cân, viêm loét thực quản. Bên cạnh đó, chứng co thắt tâm vị còn có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư thực quản, tuy nhiên điều này chưa được kiểm chứng rõ ràng.

II. Nguyên nhân gây co thắt tâm vị

Hiện nay, y học hiện đại chưa xác định được nguyên nhân thực sự gây bệnh co thắt tâm vị. Một số tài liệu cho rằng, co thắt tâm vị là hệ quả của tình trạng tự miễn, chúng xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm các tế bào khỏe mạnh. Cùng với đó là sự thoái hóa của các dây thần kinh trong thực quản góp phần làm tăng triệu chứng của bệnh.

Một số yếu tố liên quan tới bệnh gồm:

• Ung thư thực quản.
• Di truyền.
• Người từ 18-40.
• Nữ giới bị bệnh nhiều hơn nam.
• Người có dạng thần kinh không cân bằng, dễ xúc cảm.
• Người ăn nhiều glucid, ít protit, thiếu vitamin nhóm B.
• Người có thói quen ăn thức ăn quá nóng hay quá lạnh.
• Bị mắc bệnh nhiễm khuẩn như: sốt phát ban, lao, giang mai…
• Nghiện rượu, thuốc lá.
• Phơi nhiễm chất hoá học
• Rối loạn nội tiết.
• Viêm dính quanh thực quản.
• Loét tâm vị.
• Giảm trương lực.
• Giảm nhu động cơ thực quản.

III. Triệu chứng co thắt tâm vị 

Dấu hiệu đặc trưng của co thắt tâm vị là khó nuốt. Khi nuốt, cơ thắt hoạt động kém khiến thức ăn bị mắc kẹt lại ở thực quản. Điều này có thể gây ra ho, nghẹt thở hoặc bị sặc.

Bên cạnh đó, bệnh thắt tâm vị còn có các triệu chứng khác:

• Khó chịu ở ngực do thực quản giãn nở, thức ăn bị mắc kẹt lại.
• Thường xuyên bị đau nhói ở ngực với nguyên nhân không rõ ràng.
• Đau tức ngực.
• Giảm cân.
• Nôn ọe: Thức ăn còn ứ đọng ở thực quản, chưa được tiêu hóa hết có thể dẫn đến tình trạng nôn ọe nhiều giờ sau ăn. ình trạng này có thể xuất hiện vào ban đêm với triệu chứng như ho lúc ngủ, sáng dậy phát hiện thức ăn trên gối hoặc áo ngủ. Biểu hiện này có thể gây ra viêm phổi hít do hít sặc thức ăn.
• Bạn cũng có thể bị ợ nóng hoặc trào ngược axit, tuy nhiên đây không phải triệu chứng đặc trưng của bệnh.
• Ngoài ra, bạn cũng có thể gặp các triệu chứng khác mà không được đề cập ở đây. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu như bạn nghi ngờ bất cứ triệu chứng nào.

IV. Biến chứng co thắt tâm vị

Co thắt tâm vị nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng sau:

• Viêm loét thực quản.
• Sẹo xơ gây chít hẹp thực quản.
• Do đoạn thực quản giãn to có thể chèn ép khí quản, tĩnh mạch, tim.
• Viêm phổi, áp-xe phổi do trào ngược thức ăn.
• Ung thư hoá tại vùng viêm mạn tính.
• Suy dinh dưỡng ở giai đoạn cuối.

V. Kỹ thuật y tế chẩn đoán co thắt tâm vị 

Nếu bạn gặp khó khăn khi nuốt thức ăn, uống nước, đặc biệt là tình trạng càng tiến triển tồi tệ hơn theo thời gian, bác sĩ có thể nghi ngờ bạn đang bị co thắt tâm vị và sẽ yêu cầu bạn làm các kỹ thuật y tế để chẩn đoán bệnh:

• Chụp X-quang, nội soi hoặc sử dụng các phương pháp tương tự: Các bác sĩ sẽ đưa một chiếc ống (có máy quay nhỏ) vào cuối thực quản để kiểm tra xem có điều gì bất thường không.
• Đo áp lực trong lòng thực quản: Đây được xem là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán bệnh co thắt tâm vị. Phương pháp này bao gồm việc đặt ống trong thực quản để ghi lại các hoạt động của cơ khi bạn nuốt.
• Nuốt Barium: Thực hiện phương pháp này, người bệnh sẽ phải nuốt barium dạng lỏng, sau đó các bác sĩ sẽ dùng x-quang để theo dõi sự chuyển động của barium ở vùng thực quản.

VI. 6 phương pháp điều trị hội chứng co thắt tâm vị

Chúng tôi chỉ giới thiệu các phương pháp điều trị hội chứng co thắt tâm vị chứ không đưa ra bất cứ lời khuyên nào. Hãy đi khám và trao đổi với bác sĩ để có giải pháp tốt nhất.

1. Thuốc chữa co thắt tâm vị

Đa phần các phương pháp điều trị co thắt tâm vị đều nhằm mục đích giảm áp lực cơ vòng dưới thực quản, từ đó cải thiện tình trạng lưu thoát thức ăn và triệu chứng của bệnh.

• Tùy vào tình trạng của từng bệnh nhân, mà bác sĩ sẽ chỉ định các lọa thuốc điều trị khác nhau.
• Thuốc điều trị co thắt tâm vị bác sĩ có thể dùng là thuốc chẹn kênh canxi hoặc nitrat có tác dụng làm giãn cơ vòng để thức ăn xuống dễ dàng hơn.

2. Phẫu thuật co thắt tâm vị

Điều trị co thắt tâm vị bằng phương pháp phẫu thuật cắt cơ vòng có tỉ lệ thành công lên đến 90%. Phẫu thuật sẽ cắt đứt cơ vòng dưới thực quản, từ đó làm giảm áp lực cơ vòng giúp thức ăn đi xuống dạ dày dễ dàng hơn. Phẫu thuật chủ yếu được thực hiện bằng phương pháp nội soi qua ngã miệng hoặc nội soi ngã bụng.

Phương pháp phẫu thuật mổ nội soi co thắt tâm vị chỉ có cắt cơ vòng chứ không có tiến trình chống trào ngược dạ dày. Sau khi phẫu thuật, hầu hết các bệnh nhân đều có triệu chứng trào ngược và phải kết hợp với các phương pháp khác để làm giảm tình trạng này.

3. Phương pháp điều trị khác

Bên cạnh hai phương pháp trên, co thắt tâm vị còn có một số phương pháp điều trị khác:

• Chích Botulinum hay còn gọi là Botox: Phương pháp này có tỉ lệ tái phát trong 6 tháng là hơn 50%. Nếu sau 2 lần chích thất bại, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng phương pháp Isordil hoặc Nifedipin.
• Nong thực quản: Mục đích của phương pháp này là thay đổi cơ vòng thực quản hoặc làm giãn bằng cách chèn một quả bóng vào thực quả để thổi phồng lên. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây ra biến chứng rách cơ vòng và phải phẫu thuật để xử lý.
• Cắt thực quản: Phương pháp này thường được đề xuất cho bệnh nhân có thực quản giãn to, bị xoắn vặn và thất bại với 2 phương pháp phẫu thuật và nong.

Lưu ý: Các phương pháp điều trị trên đây chỉ mang tính chất giới thiệu. Người bệnh nên tới cơ sở y tế khám bệnh để được các bác sĩ tư vấn, hướng dẫn cụ thể.

Bên cạnh đó, để làm giảm tiến trình phát triển bệnh, người bị co thắt tâm vị nên ăn các thức ăn dạng lỏng nhưng phải có dinh dưỡng đầy đủ, bởi người bệnh thường bị sụt cân đáng kể.

VII. Giải pháp phòng ngừa co thắt tâm vị

Khi có triệu chứng cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín để khám và điều trị để phòng ngừa biến chứng. Một số giải pháp phòng ngừa co thắt tâm vị khác bạn có thể tham khảo gồm:

• Giảm ăn glucid, tăng ăn thức ăn protein và nhiều vitamin nhóm B như thịt, ngũ cốc, hoa quả chín.
• Không nên ăn thức ăn quá lạnh hoặc quá nóng.
• Điều trị triệt để các bệnh nhiễm khuẩn như: giang mai, lao, mụn nhọt, áp-xe…
• Bỏ hút thuốc lá, thuốc lào.
• Hạn chế uống bia, rượu, đồ uống chứa chất kích thích.

Co thắt tâm vị là bệnh lý hiếm gặp, nếu không phát hiện và điều trị kịp thể gây biến chứng nguy hiểm. Càng kéo dài thời gian mắc bệnh, người bệnh càng khó chịu, đau nhức, ăn uống kém dẫn đến suy dinh dưỡng. Người bệnh cần chủ động thăm khám sớm nếu nghi ngờ có dấu hiệu mắc bệnh.