Nguyên nhân, triệu chứng táo bón ở người lớn và cách chữa trị

Táo bón ở người lớn tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây nhiều khó chịu tới sinh hoạt, công việc và cuộc sống của người bệnh. Cùng tìm hiểu nguyên nhân và cách chữa dấu hiệu của táo bón ở người lớn qua bài viết sau nhé. 

I – Táo bón ở người lớn là gì?

Táo bón là tình trạng chậm tiêu hóa và ít đi ngoài hơn so với mức bình thường (thường ít hơn 3 lần/tuần). Người bị táo bón có thể trải qua khó khăn trong việc đi ngoài, phân cứng và khô, và thường cảm thấy cảm giác giữ lại phân trong ruột.

Táo bón có thể xuất hiện trong một thời gian ngắn hoặc kéo dài trong một thời gian dài, phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể.

II – Nguyên nhân táo bón ở người lớn 

Táo bón ở người lớn do nhiều nguyên nhân gây ra. 

Táo bón có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Ăn ít chất xơ: Chất xơ là thành phần quan trọng giúp phân mềm và dễ đi tiêu. Nếu bạn ăn ít chất xơ, phân có thể trở nên cứng và khó đi tiêu.
• Uống ít nước: Nước giúp phân mềm và dễ đi tiêu. Nếu bạn uống ít nước, phân có thể trở nên cứng và khó đi tiêu.
• Ít vận động: Vận động giúp thúc đẩy nhu động ruột, giúp phân dễ đi tiêu. Nếu bạn ít vận động, nhu động ruột có thể chậm lại, khiến phân khó đi tiêu.
• Sử dụng một số loại thuốc: Một số loại thuốc có thể gây táo bón, bao gồm thuốc giảm đau opioid, thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu và thuốc kháng cholinergic.
• Mang thai: Trong thời kỳ mang thai, nội tiết tố progesterone tăng cao, làm giảm nhu động ruột, khiến phân khó đi tiêu.
• Rối loạn nội tiết tố: Một số rối loạn nội tiết tố, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, suy giáp và hội chứng Cushing, có thể gây táo bón.
• Bệnh lý đường tiêu hóa: Một số bệnh lý đường tiêu hóa, chẳng hạn như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng và hội chứng ruột kích thích, có thể gây táo bón.
• Tiểu đường: Người mắc tiểu đường có thể gặp táo bón do tác động của mức đường huyết cao và sự tác động của một số loại thuốc điều trị tiểu đường.

III – Những triệu chứng táo bón ở người lớn

Một số triệu chứng táo bón ở người lớn.

Triệu chứng của táo bón có thể biến đổi tùy theo mức độ và nguyên nhân gây ra táo bón. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của táo bón:

• Ít đi ngoài hơn so với bình thường: Người bị táo bón thường có tần suất đi ngoài ít hơn so với thường lệ hoặc phân ra ít hơn mức bình thường.
• Phân cứng và khô: Phân của người bị táo bón thường cứng, khô và khó đi qua ruột.
• Cảm giác giữ lại phân: Người bị táo bón thường cảm thấy có cảm giác giữ lại phân trong ruột sau khi đi ngoài.
• Đau bụng hoặc đau thắt quặn: Táo bón có thể gây ra đau bụng hoặc cảm giác đau thắt quặn, đặc biệt khi cố gắng đi ngoài.
• Buồn nôn và khó tiêu: Táo bón có thể làm cho người bị cảm thấy buồn nôn và khó tiêu sau khi ăn.
• Sưng và đầy hơi: Người bị táo bón có thể trải qua cảm giác sưng và đầy hơi.
• Chảy máu khi đi tiêu. Táo bón có thể gây chảy máu khi đi tiêu, do hậu môn bị tổn thương khi rặn nhiều.
• Phải rặn nhiều khi đi tiêu. Táo bón khiến bạn phải rặn nhiều khi đi tiêu, thậm chí phải rặn rất mạnh.

Các triệu chứng của táo bón ở người lớn cần phải theo dõi gồm:

• Có máu trong phân hoặc khi lau giấy vệ sinh dính máu.
• Giảm cân đột ngột.
• Mệt mỏi.
• Sốt.

IV – Hậu quả bị táo bón ở người lớn

Táo bón ở người lớn kéo dài có thể gây bệnh trĩ, tắc ruột, nhiễm độc…

Người lớn bị táo bón thường chủ quan vì cho rằng đây là vấn đề bình thường chỉ một vài ngày là sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, với các trường hợp táo bón cho người lớn  kéo dài trong nhiều ngày và nhiều tháng liền có thể tiềm ẩn nguy cơ gây các biến chứng nguy hiểm như: 

• Nứt kẽ hậu môn: Khi phân cứng và khô, việc đi ngoài có thể gây tổn thương đến niêm mạc hậu môn và dẫn đến nứt kẽ hậu môn. Điều này có thể gây ra triệu chứng đau, chảy máu và khó chịu.
• Trĩ: Tình trạng táo bón kéo dài khiến người bệnh thường xuyên phải “rặn” để đẩy phân ra ngoài. Hành động này làm tăng áp lực lên ổ bụng khiến búi trĩ ngày càng to gây cảm giác đau rát hậu môn và trong phân có dính máu.
• Tăng nguy cơ phát triển ung thư đại tràng: Một số nghiên cứu đã liên kết táo bón kéo dài với tăng nguy cơ phát triển ung thư đại tràng. Phân cứng có thể làm tăng thời gian tiếp xúc của niêm mạc ruột non với các chất gây ung thư.
• Căng thẳng và căng thẳng: Tình trạng táo bón kéo dài có thể gây ra cảm giác không thoải mái, căng thẳng và căng thẳng về việc đi ngoài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh u đại tràng: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng táo bón kéo dài có thể tăng nguy cơ mắc bệnh u đại tràng, mặc dù cơ chế chính xác vẫn chưa được hiểu rõ.
• Suy gan: Táo bón kéo dài có thể làm tăng hấp thụ các chất độc hại trong phân, gây tăng cường khả năng hấp thụ chất độc trong gan và dẫn đến suy gan.
• Tắc ruột: Đây là hậu quả của tình trạng táo bón lâu ngày. Lúc này người bệnh có triệu chứng xuất hiện các cơn đau bụng liên tục, bụng chướng, đầy và không thể xì hơi.
• Nguy cơ ung thư hậu môn – trực tràng: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh táo bón ở người lớn. Khi lượng phân tích tụ quá lâu trong ruột sẽ sự tiếp xúc với niêm mạc đại trực tràng làm tăng nguy cơ ung thư.

V – Các cách trị táo bón ở người lớn hiệu quả

Táo bón ở người lớn tuy không nguy hiểm tính mạng nhưng vẫn cần điều trị kịp thời và đúng cách để hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Dưới đây là một vài cách trị táo bón cho người lớn người bệnh có thể tham khảo và áp dụng.

1. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chữa bệnh táo bón cho người lớn bằng cách thay đổi chế độ ăn uống khoa học hơn. 

Người lớn bị táo bón phải làm sao? Một chế độ ăn uống khoa học và phù hợp có thể giúp làm giảm được tình trạng táo bón ở người lớn:

• Tăng cường tiêu thụ chất xơ: Chất xơ là thành phần quan trọng giúp làm mềm phân và thúc đẩy hoạt động ruột. Các nguồn giàu chất xơ bao gồm rau xanh, hoa quả tươi, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và đậu.
• Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày là rất quan trọng để giữ cho phân mềm và dễ đi qua đường tiêu hóa. Mục tiêu lượng nước hàng ngày tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người, nhưng thường nên uống ít nhất 8 ly nước trong ngày.
• Giảm tiêu thụ thực phẩm chế biến và thực phẩm giàu chất béo: Thực phẩm chế biến và thực phẩm giàu chất béo có thể làm giảm động cơ ruột và gây táo bón. Nên giới hạn tiêu thụ các loại thực phẩm này.
• Ăn các bữa ăn đều đặn và không bỏ bữa: Cố gắng ăn các bữa ăn đều đặn và không bỏ bữa. Điều này giúp duy trì hoạt động ruột đều đặn và giảm nguy cơ táo bón.
• Tránh thức ăn gây táo bón: Nhiều thực phẩm có thể gây táo bón, chẳng hạn như thịt đỏ, đồ ngọt, bánh mỳ trắng, thực phẩm chế biến và các sản phẩm từ sữa. Nên tránh tiêu thụ quá nhiều các loại thực phẩm này.
• Bổ sung thức ăn chứa lợi khuẩn tốt cho đường tiêu hóa: Các lợi khuẩn có lợi có nhiều trong sữa chua, dưa muối…

2. Thay đổi thói quen sinh hoạt

Thường xuyên vận động mỗi ngày giúp cải thiện chứng táo bón ở người lớn. 

Trong quá trình chữa táo bón cho người lớn, bên cạnh chế độ ăn uống khoa học thì việc thay đổi thói quen sinh hoạt lành mạnh cũng giúp cải thiện tình trạng táo bón. Cụ thể: 

• Thường xuyên vận động: Dù công việc bận rộn hãy cố gắng dành ít nhất 30 phút cho việc tập luyện và vận động cơ thể để nhu động ruột hoạt động hiệu quả và dễ đi đại tiện hơn.
• Rèn thói quen đi đại tiện đều đặn: Cố gắng rèn thói quen đi đại tiện mỗi ngày vào một khoảng giờ có định trong ngày để tăng phản xạ cho hệ tiêu hóa.
• Tư thế ngồi vệ sinh đúng: Khi đi đại tiện, bạn cần ngồi sao cho đùi và bụng bằng một góc 35 độ để giúp phân dễ dàng di chuyển ra ngoài hơn.
• Giảm căng thẳng: Căng thẳng và stress có thể ảnh hưởng đến hoạt động ruột. Hãy tìm cách giảm căng thẳng, chẳng hạn như tập yoga, thiền, hay tham gia các hoạt động thư giãn.

3. Mẹo trị táo bón cho người lớn

Cách chữa táo bón cho người lớn tại nhà bằng hạt thì là. 

Bạn cũng có thể tham khảo một số cách trị táo bón cho người lớn tại nhà bằng mẹo dân gian dưới đây:

1. Chữa bệnh táo bón ở người lớn bằng cây chó đẻ: Dùng 40g cây chó đẻ hãm lấy nước uống. Cây chó đẻ có tính mát giúp thanh lọc cơ thể, trị nóng trong và kích thích đại tiện.

2. Cách chữa trị táo bón cho người lớn bằng hạt thì là: Tác dụng của hạt thì là giúp kích thích co bóp nhu động ruột hỗ trợ việc tiêu hóa ễ dàng hơn. Nếu đang không biết làm sao để hết táo bón ở người lớn, bạn có thể đem sao chín vàng 200gr hạt thì là khô và tán thành lớp bột mịn. Mỗi lần uống chỉ cần lấy 1/2 thìa cà phê pha cùng nước ấm và uống vào buổi sáng sớm.

3. Cách xử lý táo bón ở người lớn bằng mật ong: Trong số các công dụng của mật ong, có tác dụng làm mềm phân. Cách chữa bệnh táo bón cho người lớn bằng mật ong vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần pha 100g mật ong với 1 ly sữa ấm rồi uống vào mỗi buổi sáng ngủ dậy. 

4. Cách chữa trị táo bón ở người lớn bằng nước ép mận: Nước ép mận chứa nhiều chất xơ và vitamin, có tác dụng nhuận tràng và kích thích nhu động ruột. Để điều trị bệnh táo bón ở người lớn, bạn có thể ăn 100 gram mận mỗi ngày hoặc ép lấy nước uống. 

5. Cách trị táo bón ở người lớn bằng vừng đen: Nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy, chất béo trong hạt vừng có công dụng làm mềm phân và bôi trơn niêm mạc ruột, hỗ trợ việc đi tiêu dễ dàng hơn.

Cách trị bệnh táo bón ở người lớn bằng vừng đen cụ thể như sau: vừng đen rửa sạch đem phơi rồi cho vào rang lên. Để vừng nguội bớt rồi đem giã nhuyễn. Đổ vào lọ dùng dần, mỗi ngày pha 2 – 3 thìa bột vừng đen với nước ấm. Uống liên tục trong 5 ngày.

4. Thuốc chữa táo bón cho người lớn

Chữa táo bón cho người lớn bằng thuốc nhuận tràng. 

Trong trường hợp cách chữa táo bón ở người lớn ở trên đều không mang lại hiệu quả thì tốt nhất người bệnh nên tới bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và tư vấn cách điều trị táo bón ở người lớn phù hợp và hiệu quả hơn.

Người lớn bị táo bón uống thuốc gì? Thông thường, tùy theo nguyên nhân và mức độ bệnh mà bác sĩ có thể kê đơn một số thuốc chữa bệnh táo bón ở người lớn sau:

1. Thuốc tạo nhuận tràng (Laxatives): Đây là nhóm thuốc thường được sử dụng để trị táo bón. Có một số loại laxatives khác nhau bao gồm:

• Laxatives osmotic: Gồm các chất như polyethylene glycol (PEG) và lactulose, tạo áp lực osmotic trong ruột và giúp giữ nước trong phân để làm phân mềm và dễ đi qua.
• Laxatives kích thích: Gồm các chất như bisacodyl và senna, kích thích trực tiếp hoạt động ruột, làm tăng sự co bóp và đẩy phân đi.
• Laxatives nhũ tương: Gồm psyllium và methylcellulose, làm phân dày hơn và giúp tạo chất nhũ tương trong ruột, giúp phân mềm và dễ đi qua.

2. Thuốc tạo mềm phân (Stool softeners): Thuốc tạo mềm phân như docusate sodium giúp làm mềm phân bằng cách làm giảm độ cứng của phân.

3. Thuốc kích thích co bóp ruột (Prokinetic agents): Nhóm thuốc này thúc đẩy hoạt động ruột và giúp phân di chuyển dễ dàng hơn.

4. Thuốc chứa probiotics: Probiotics có thể giúp cân bằng vi khuẩn đường ruột và hỗ trợ hoạt động ruột.

5. Thuốc kết hợp: Có một số loại thuốc kết hợp cả tác động tạo mềm phân và kích thích ruột để giúp giảm táo bón.

Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc trị táo bón cho người lớn bắt buộc phải có chỉ định và tư vấn của bác sĩ, tránh không được lạm dụng thuốc gây nên những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

VI – Cách phòng tránh hiện tượng táo bón ở người lớn

Để phòng tránh hiện tượng táo bón ở người lớn, bạn nên thực hiện các thói quen sau trong sinh hoạt và ăn uống hàng ngày:

• Ăn uống giàu chất xơ: Tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, hoa quả tươi, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và đậu. Chất xơ giúp làm mềm phân và thúc đẩy hoạt động ruột.
• Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày là rất quan trọng để giữ cho phân mềm và dễ đi qua đường tiêu hóa. Hãy cố gắng uống ít nhất 8 ly nước trong ngày.
• Tăng cường hoạt động thể chất: Vận động thể chất thường xuyên, chẳng hạn như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc yoga, giúp tăng cường chuyển động ruột và giảm nguy cơ táo bón.
• Điều chỉnh lối sống: Điều chỉnh lối sống lành mạnh, bao gồm ngủ đủ giấc, hạn chế tiêu thụ cồn và không hút thuốc, cũng giúp hỗ trợ phòng ngừa táo bón.
• Tránh thức ăn gây táo bón: Tránh tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ, đồ ngọt, bánh mỳ trắng, thực phẩm chế biến và các sản phẩm từ sữa, vì chúng có thể gây táo bón.
• Đi đại tiện đều đặn và không nên chờ quá lâu khi thấy cần đi tiêu: Đi tiêu đều đặn và không nên chờ quá lâu khi thấy cần đi để tránh phân cứng.

Hy vọng với những thông tin vừa cung cấp ở trên các bạn đã hiểu hơn về chứng bệnh táo bón ở người lớn đồng thời biết đâu là cách chữa trị hiệu quả. Khi nhận thấy tình trạng táo bón chuyển biến nặng hơn bạn cần đến ngay bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và tư vấn cách chữa trị bệnh táo bón ở người lớn phù hợp.