Cách điều trị và phòng ngừa viêm loét dạ dày

Viêm loét dạ dày nếu không được điều trị và để kéo dài có thể gây biến chứng ung thư dạ dày rất nguy hiểm. Cùng Thuốc Yumangel chính hãng tìm hiểu ngay cách điều trị và phòng ngừa bệnh qua bài viết sau!

I. Thông tin chung về bệnh viêm loét dạ dày 

Theo điều tra của Hội Khoa Học Tiêu hóa Việt Nam, có đến 70% người Việt có nguy cơ bị viêm dạ dày. Trong đó, bệnh viêm loét dạ dày chiếm 26% và ngày càng có xu hướng gia tăng.

Viêm loét dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương, viêm dẫn đến sưng và hình thành các vết loét. Các triệu chứng điển hình của bệnh gồm: đau tức vùng thượng vị; buồn nôn, nôn; chán ăn, ăn không ngon; táo bón hoặc tiêu chảy; giảm cân đột ngột…

Nguyên nhân chính là do nhiễm vi khuẩn HP, chế độ ăn uống thiếu khoa học; dùng nhiều thuốc giảm đau và kháng viêm; stress, căng thẳng kéo dài; thường xuyên uống bia rượu và dùng chất kích thích…

Có hai loại là viêm loét dạ dày cấp tính và mãn tính. Trong đó, viêm dạ dày mãn tính có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như ung thư dạ dày nếu không được điều trị. Vì vậy, người bệnh cần chú ý điều trị ngay từ khi bệnh viêm loét dạ dày mới khởi phát với các triệu chứng nhẹ.

II. Cách chẩn đoán viêm loét dạ dày

Sau khi thăm khám lâm sàng bằng cách hỏi các triệu chứng, xem xét tiền sử bệnh và các loại thuốc thường xuyên sử dụng, bác sĩ có thể sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện các  phương pháp chẩn đoán viêm loét dạ dày chuyên sâu để xác định tình trạng viêm loét đồng thời tìm nguyên nhân gây bệnh.

1. Nội soi dạ dày

Phương pháp này giúp bác sĩ đánh giá đúng về tình trạng viêm loét của người bệnh. Mặt khác, thủ thuật này còn đánh giá được cả các bệnh lý khác của dạ dày  (như u dạ dày, polyp dạ dày) cũng như tình trạng thực quản và  tá tràng.

Trong quá trình nội soi, bác sĩ cũng có thể lấy một mẫu mô nhỏ cũng từ niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng để thực hiện xét nghiệm vi khuẩn HP.

2. Xét nghiệm tìm vi khuẩn HP dạ dày

Hiện nay có nhiều phương pháp giúp xét nghiệm vi khuẩn HP không qua nội soi dạ dày. Cụ thể gồm:

• Test thở: Có hai dạng là test thở sử dụng bóng và test thở sử dụng thẻ. Người bệnh chỉ cần thở vào thiết bị, sau đó nhân viên y tế sẽ kiểm tra xem có bị nhiễm vi khuẩn HP hay không.
• Xét nghiệm phân: Xét nghiệm phân bằng phản ứng miễn dịch huỳnh quang giúp phát hiện vi khuẩn HP trong phân cho kết quả chính xác. Tuy nhiên,  nhược điểm của phương pháp này thời gian chờ kết quả xét nghiệm lâu..
• Xét nghiệm máu: Khi bị nhiễm khuẩn HP, cơ thể sẽ sinh ra kháng thể chống lại HP. Loại kháng thể này được lưu hành trong máu và có thể phát hiện được bằng xét nghiệm kháng thể trong máu. Tuy nhiên, đây không phải loại xét nghiệm được ưu tiên thực hiện bởi dễ xuất hiện tình trạng dương tính giả.

3. Chụp X-quang dạ dày 

Ở phương pháp này, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh uống chất cản quang barit trước khi chụp hình. Chất barit này sẽ giúp các bác sĩ xác định được các vết loét ở niêm mạc dạ dày và chẩn đoán tình trạng bệnh. 

III. Cách điều trị viêm loét dạ dày

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm loét dạ dày mà bác sĩ sẽ tư vấn phương án điều trị phù hợp:

1. Cách chữa viêm loét dạ dày tại nhà

Đối với những trường hợp bị đau nhẹ và mới chớm bị, người bệnh có thể áp dụng các mẹo tại nhà. Tuy nhiên trước khi sử dụng các cách chữa viêm loét dạ dày tại nhà, bệnh nhân vẫn nên đi khám để được bác sĩ chẩn đoán và xin ý kiến về các phương pháp dự định sử dụng xem có phù hợp với tình trạng bệnh của mình không. Người bệnh có thể tham khảo một số cách điều trị bệnh tại nhà dưới đây:

1.1. Nghệ và mật ong chữa viêm loét dạ dày

Hoạt chất curcumin có trong củ nghệ có khả năng ức chế vi khuẩn Hp – một trong các nguyên nhân gây viêm loét dạ dày, giúp giảm dịch tiết trong dạ dày và tăng chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày. Ngoài ra, nghệ còn hỗ trợ tiêu hóa và giảm viêm nhiễm trong dạ dày. 

Mật ong có khả năng kháng khuẩn, giảm sưng viêm, tăng cường miễn dịch và cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Kết hợp nghệ và mật ong để chữa bệnh viêm loét dạ dày mang lại hiệu quả cao hơn.

• Cách 1: Trộn trực tiếp tinh bột nghệ với mật ong rồi vo thành từng viên  nhỏ. Bảo quản trong lọ dùng dần. Mỗi lần uống 2 viên, dùng từ 2 – 3 lần/ngày.
• Cách 2: Pha 10g tinh bột nghệ với 100ml nước ấm cùng 2 thìa mật ong nguyên chất rồi uống khi còn ấm. Nên uống trước khi ăn và 2 – 3 lần/ngày.

1.2. Điều trị viêm loét dạ dày bằng gừng

Gừng có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm, ngăn ngừa phản ứng oxy hóa. Vì vậy bệnh nhân viêm loét dạ dày sử dụng gừng hỗ trợ giảm các triệu chứng khó chịu, đau rát vùng thượng vị do các ổ viêm loét.

• Cách 1: Ngâm vài lát gừng tươi ở trong nước sôi khoảng 5 -7 phút. Uống khi còn ấm, 2 lần/ngày vào buổi sáng và tối.
• Cách 2: Giá nát gừng rồi vắt lấy nước cốt rồi pha thêm nước ấm. Nên uống 1 lần/ngày vào bữa sáng trước khi ăn.

1.3. Dùng lá tía tô chữa viêm loét dạ dày

Theo các nghiên cứu của y học hiện đại, lá tía tô có chứa glycosid và tanin với công dụng se nhỏ các vết loét, cải thiện tình trạng tổn thương và kiểm soát dịch axit tiết ra của dạ dày. Bên cạnh đó, lá tía tô còn được dùng trong hỗ trợ điều trị ợ chua, ợ nóng và trào ngược thực quản tại nhà.

• Chuẩn bị: 1 nắm lá tía tô tươi hoặc khô.
• Cách thực hiện: Rửa sạch tía tô rồi cho vào nồi đun với khoảng 1,5 lít nước. Chắt lấy nước uống hết trong ngày, nên chia làm nhiều lần uống.

1.4. Nha đam chữa viêm loét dạ dày

Nha đam hay nha đam được khoa học hiện đại chứng minh là rất tốt cho hệ thống tiêu hóa, hỗ trợ điều trị táo bón và ức chế nồng độ acid trong dạ dày. Đặc biệt, nha đam cũng hỗ trợ thúc đẩy quá trình chữa lành vết loét ở dạ dày.

• Nguyên liệu: 1 nhánh nha đam.
• Cách thực hiện: Lá nha đam rửa sạch, cắt lấy phần thịt ở bên trong. Đem ép phần thịt nha đam thành nước, uống 2 lần/ngày. Kiên trì uống trong 15-20 ngày.

2. Điều trị viêm loét dạ dày tá tràng bằng thuốc

Điều trị viêm loét dạ dày tá tràng bằng thuốc phát huy vai trò quan trọng để kiểm soát triệu chứng và khắc phục tình trạng sức khỏe.Có một loạt các loại thuốc được sử dụng trong quá trình điều trị viêm loét dạ dày tá tràng. Phổ biến như:

• Thuốc kháng sinh: Tiêu diệt vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) – một trong những nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày tá tràng. Thuốc kháng sinh phổ biến gồm amoxicillin, metronidazole, clarithromycin, tinidazole và levofloxacin.
• Thuốc ức chế proton (PPIs – Proton Pump Inhibitors): Giảm tiết axit dạ dày, giúp làm lành và bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi tổn thương. Một số thuốc thường dùng là omeprazol, esomeprazol, pantoprazol, lansoprazole, rabeprazole… 
• Thuốc kháng thụ thể H2 (H2 Blockers): Giảm tiết axit dạ dày bằng cách ngăn tiết histamin, một hợp chất kích thích sản xuất axit dạ dày. Một số thuốc thông dụng như cimetidin, ranitidin, famotidin…
• Thuốc trung hòa axit: Các loại thuốc như antacid hoặc thuốc tạo màng bọc giúp làm dịu niêm mạc dạ dày bằng cách trung hòa axit. Thuốc thường có thành phần như magie trisilicat, nhôm hydroxit, canxi carbonate…
• Thuốc tạo màng bọc: Chúng tạo ra một lớp màng bảo vệ trên niêm mạc dạ dày, giúp bảo vệ khỏi tác động của axit dạ dày. Phổ biến nhất là thuốc Sucralfat, Silicate Al, Silicate Mg và Bismuth. 
• Thuốc chống viêm non steroid (NSAIDs): Nếu viêm loét dạ dày tá tràng là kết quả của việc sử dụng NSAIDs, cần ngừng sử dụng hoặc thay thế bằng loại khác dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

Có một cách nhanh chóng, tiện lợi mà không mất mất thời gian chuẩn bị đó là sử dụng Yumangel – thuốc dạ dày chữ Y.

Hoạt chất Almagate trong thuốc Yumangel có tác dụng trung hòa acid dạ dày nhanh chóng mà không làm tăng thể tích tiết dịch trong dạ dày. Mặt khác, Yumangel dạng hỗn dịch còn tạo ra lớp màng như lớp nhầy trên niêm mạc giúp bao bọc tế bào niêm mạc dạ dày, làm giảm tổn thương bởi acid dịch vị hay các gốc tự do.

Dùng Yumangel giúp làm giảm nhanh các triệu chứng của bệnh như ợ hơi, ợ chua, buồn nôn, đau vùng thượng vị…  chỉ sau 5-10 phút sử dụng.

Yumangel có vị bạc hà thơm nhẹ, thiết kế dạng gói nhỏ rất thuận tiện cho việc mang đi. Đặc biệt, chỉ cần xé là có thể uống ngay mà không cần phải pha với nước nên không mất nhiều thời gian chuẩn bị.

Sản phẩm có hàm lượng natri thấp nên phù hợp cho những người mắc bệnh cao huyết áp, tim mạch, người có chế độ ăn nhạt.

Điều trị viêm loét dạ dày tá tràng bằng thuốc thường đòi hỏi sự hướng dẫn và quản lý chặt chẽ từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Việc chọn loại thuốc và liệu trình cụ thể sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cá nhân của bệnh nhân và nguyên nhân gây ra viêm loét. Việc tuân thủ đúng liều lượng và chỉ dùng thuốc dưới sự giám sát của bác sĩ là quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và ngăn tái phát.

3. Điều trị viêm loét dạ dày bằng phẫu thuật 

Phẫu thuật điều trị viêm loét dạ dày được dùng khi bệnh nhân điều trị bằng thuốc không có hiệu quả hoặc khi bệnh nhân gặp các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến viêm loét dạ dày. Phẫu thuật điều trị viêm loét dạ dày thường được thực hiện trong các tình huống như:

• Viêm loét nghiêm trọng: Khi viêm loét dạ dày gây ra tổn thương nghiêm trọng cho niêm mạc dạ dày hoặc xuất huyết nặng, phẫu thuật có thể cần thiết để kiểm soát tình trạng.
• Viêm loét tái phát: Trong một số trường hợp, viêm loét dạ dày có thể tái phát sau quá trình điều trị ban đầu bằng thuốc.
• Biến chứng nghiêm trọng: Nếu viêm loét dạ dày gây ra các biến chứng như chảy máu, hẹp môn vị, thủng dạ dày… phẫu thuật có thể là lựa chọn tốt nhất để giải quyết vấn đề.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh lý và nhu cầu của bệnh nhân mà các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phẫu thuật phù hợp. Các phương pháp phẫu thuật được phân loại dựa trên kỹ thuật và vị trí mổ, cụ thể như sau: 

3.1. Kỹ thuật cắt dạ dày

Bao gồm cắt dạ dày mổ mở và cắt dạ dày nội soi:

• Cắt dạ dày mổ mở: Bác sĩ rạch một đường mổ dài giữa bụng để lấy đi một hoặc toàn phần dạ dày bị viêm. 
• Cắt dạ dày nội soi: Sử dụng công nghệ hiện đại với vết cắt  để cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ dạ dày.

So với kỹ thuật cắt dạ dày mổ mở, cắt dạ dày nội soi ít đau và có thời gian phục hồi nhanh hơn. Tuy nhiên, phương pháp mổ mở lại hiệu quả hơn nội soi trong điều trị ung thư dạ dày tiến triển.

3.2. Vị trí cắt dạ dày

Tùy thuộc vào mức độ tổn thương ở dạ dày, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh cắt một phần hoặc toàn bộ dạ dày:

• Cắt bán phần dạ dày: Phần dưới của dạ dày sẽ được bác sĩ cắt bỏ cùng với các hạch lân cận. Sau khi hoàn thành, bác sĩ sẽ khâu nối phần tá tràng và ruột non lại. 
• Cắt toàn bộ dạ dày: Bác sĩ cắt bỏ toàn bộ dạ dày, sau đó nối trực tiếp thực quản với ruột non.

IV. Dự phòng theo dõi, tránh tái phát viêm loét dạ dày 

Hạn chế tối đa các hoạt động tiềm ẩn nguy cơ cao khiến bạn mắc bệnh kết hợp hình thành thói quen ăn uống khoa học và sinh hoạt lành mạnh giúp phòng ngừa bệnh viêm loét dạ dày hiệu quả:

Dưới đây là một số khuyến cáo từ các chuyên gia y tế giúp dự phòng tránh tái phát viêm loét dạ dày hiệu quả:

1. Hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn HP

Để hạn chế nguy cơ nhiễm vi khuẩn HP, nên vệ sinh và rửa tay thường xuyên với xà phòng diệt khuẩn, nhất là sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn.

Mặt khác, cần chú ý và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, nấu chín thức ăn hoàn toàn trước khi ăn.

2. Cẩn trọng khi dùng thuốc giảm đau 

Thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs ) nếu sử dụng nhiều và thường xuyên có thể gây viêm hoặc kích thích lớp lót dạ dày và ruột non, dẫn đến loét. Người dùng thuốc liên tục kéo dài có thể bị viêm loét dạ dày. 

Do đó, nên hạn chế dùng thuốc giảm đau hoặc dùng thuốc theo tư vấn của bác sĩ chuyên khoa, đặc biệt là những người đang gặp vấn đề về dạ dày.

3. Điều chỉnh thói quen ăn uống

Ngoài việc rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, trong thói quen ăn uống hàng ngày bạn cần chú ý một số vấn đề sau:

• Không bỏ bữa, không ăn uống thất thường; nên ăn đúng giờ, đủ bữa. 
• Không nên ăn quá no khiến dạ dày phải chịu áp lực lớn.
• Nên chế biến thức ăn ở dạng mềm, thái nhỏ để dạ dày dễ tiêu hóa và hấp thu tốt hơn.
• Thức ăn nên chế biến ở dạng luộc, hấp; hạn chế nướng, rán, chiên xào.
• Tránh ăn đồ ăn quá lạnh hoặc quá nóng; nên ăn thức ăn ấm ở mức nhiệt 45 đến 50 độ C để giảm nguy cơ làm tổn thương thực quản dạ dày.
• Ăn chậm, nhai kỹ để giảm bớt gánh nặng cho dạ dày.
• Từ bỏ thói quen vừa ăn vừa làm việc, xem tivi, điện thoại để việc hấp thu dưỡng chất tốt hơn.
• Nên ăn nhiều bữa nhỏ, không ăn quá nhiều một lúc và trong 1 bữa vì sẽ khiến dạ dày căng giãn quá mức gây khó tiêu, kích thích niêm mạc.
• Uống đủ 1,5 – 2 lít nước/ngày, nên uống nước đã đun sôi để tránh bị nhiễm khuẩn. 

4. Thực phẩm nên ăn và cần kiêng

Thực đơn ăn uống hàng ngày nên tăng cường ăn rau xanh, hoa quả, thực phẩm giàu chất xơ, probiotics, vitamin C, kẽm, selen…

• Rau xanh: cải xanh, bắp cải, củ cải, súp lơ, đậu bắp…
• Hoa quả tươi: Nho đen, dứa, dưa chuột….
• Các loại ngũ cốc nguyên hạt.
• Khoai tây, khoai lang.
• Sữa chua.
• Nghệ.
• Mật ong.

Thực phẩm nên kiêng để phòng ngừa viêm loét dạ dày tái phát gồm:

• Thực phẩm cay nóng: Một số thực phẩm cay nóng có thể gây kích thích dạ dày tiết nhiều dịch vị dễ gây tổn thương dạ dày như mù tạt, ớt, tiêu…
• Thực phẩm và hoa quả chua: Không nên ăn ăn cóc, xoài, chanh, dưa muối… nhất là khi bụng đói vì sẽ làm tăng lượng axit dạ dày làm tổn thương niêm mạc.
• Đồ uống có ga: Tiêu thụ quá nhiều nhóm đồ uống này gây ra tình trạng sinh khí trong dạ dày dẫn đến phình to và kích thích dạ dày tiết acid nhiều hơn. 
• Cà phê: Thức uống này có thể kích thích dạ dày và tăng tiết acid .
• Rượu bia: Rượu bia chứa cồn có thể gây kích thích và ăn mòn lớp nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày. Hậu quả là dạ dày dễ bị viêm, loét và xuất huyết.
• Muối: Ăn quá nhiều muối có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn HP phát triển nhanh hơn và hoạt động mạnh hơn. Không chỉ vậy, muối còn làm kích ứng hoặc tổn thương dạ dày nếu nồng độ quá cao. 

5. Dừng hút thuốc lá

Hút thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến niêm mạc dạ dày và ức chế bài tiết chất nhầy. Chính điều này sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh và tái phát loét dạ dày, tá tràng, đồng thời làm chậm quá trình lành vết loét.

Mặt khác, thuốc lá còn làm tăng tiết axit và thúc đẩy trào ngược các chất trong tá tràng vào dạ dày. Do đó, bệnh nhân viêm loét dạ dày nên bỏ thuốc để cải thiện và phòng tránh viêm loét dạ dày tiến triển.

6. Tránh căng thẳng, stress, thức khuya

Hệ thần kinh trung ương kết nối với dạ dày thông qua dây thần kinh phế vị (dây thần kinh X) và các chất dẫn truyền thần kinh. Stress, lo lắng quá nhiều sẽ kích thích dạ dày tăng tiết acid quá mức, bào mòn chất nhầy bảo vệ dạ dày dẫn đến viêm loét dạ dày.

Thức khuya khiến dạ dày phải hoạt động quá tải tạo áp lực và gánh nặng lên hệ tiêu hóa. Hậu quả là dạ dày tiết nhiều dịch vị khiến lớp niêm mạc dần bị ăn mòn. Nếu tình trạng này kéo dài có thể gây viêm loét dạ dày.

7. Nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc, tập thể dục mỗi ngày 

Để dự phòng viêm loét dạ dày tái phát sau điều trị, người bệnh cũng cần sắp xếp công việc để có thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Mỗi ngày cần ngủ đủ 7-8 tiếng để cơ thể và tinh thần luôn trong trạng thái khỏe mạnh nhất.

Đồng thời, cần duy trì thói quen tập thể dục mỗi ngày và vận động phù hợp. Việc tập luyện đều đặn sẽ giúp kích thích lưu thông máu trong cơ thể, hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

8. Giảm cân

Béo phì và thừa cân làm tăng áp lực lên ổ bụng, chèn ép vào dạ dày khiến hoạt động của dạ dày bị cản trở và gây khó chịu. Khi dạ dày bị chèn ép dịch vị có thể bị đẩy lên thực quản gây ợ hơi, ợ chua khó chịu.

Vì vậy, để dạ dày có sức khỏe tốt và hoạt động bình thường, người bị thừa cân và béo phì nên giảm cân khoa học.

Hy vọng trên đây sẽ là những thông tin hữu ích giúp bạn biết cách điều trị và  phòng ngừa viêm loét dạ dày hiệu quả. Bệnh nhân viêm loét dạ dày nếu có bất kỳ biểu hiện bất thường nào hoặc các triệu chứng bệnh không cải thiện thì nên đến bệnh viện ngay lập tức để được bác sĩ điều trị phù hợp.