17 cách chữa đầy bụng cho trẻ sơ sinh tại nhà siêu hiệu quả

Có rất nhiều nguyên nhân gây đầy bụng ở trẻ sơ sinh, bao gồm nuốt không khí hay khóc quá nhiều. Nhưng cũng có rất nhiều cách chữa đầy bụng cho trẻ sơ sinh, như nằm sấp, cử động chân, tắm nước ấm, quấn tã, ợ hơi, massage bụng hay ngẩng đầu lên… giúp làm dịu cảm giác khó chịu cho trẻ bị đầy bụng. Cùng tham khảo ngay ba mẹ nhé!

I. Tổng quan về tình trạng đầy bụng ở trẻ sơ sinh

Nếu bé bị đầy bụng, các mẹ sẽ thấy bé xì hơi rất nhiều và có vẻ như bé cảm thấy khỏe hơn sau đó. Các vấn đề về đầy bụng thường bắt đầu ngay lập tức hoặc khi bé mới chỉ được vài tuần tuổi.

May mắn thay, hầu hết trẻ sơ sinh đều hết bị đầy bụng chướng hơi khi được 4 đến 6 tháng tuổi, mặc dù một số trẻ có thể bị đầy bụng lâu hơn.

Trẻ sơ sinh thường bị đầy bụng vì hệ tiêu hóa của trẻ chưa trưởng thành và nuốt phải không khí trong khi bú. Một số trẻ có thể có tình trạng nhạy cảm liên quan đến chế độ ăn của mẹ đang cho con bú hoặc một loại sữa công thức nào đó.

1. Triệu chứng 

Khi bị đầy bụng, trẻ sơ sinh thường có các dấu hiệu và triệu chứng sau:

• Thường xuyên xì hơi.
• Trẻ quấy khóc trong một giờ hoặc hơn mỗi ngày. 
• Trẻ khó chịu, không muốn vui chơi.
• Có vẻ đau và thường xuyên khóc.
• Trẻ ngọ nguậy như thể bé cảm thấy khó chịu và co chân lên ngực, đặc biệt là khi quấy khóc.
• Mặt đỏ bừng khi khóc
• Vặn vẹo thường xuyên. 
• Ngủ không ngon hoặc ăn không ngon. 

2. Nguyên nhân 

Hầu như tất cả trẻ sơ sinh đều bị đầy bụng chướng hơi. Khí xảy ra khi không khí đi vào đường tiêu hóa, chẳng hạn như khi trẻ bú bình và nuốt không khí. 

Những lý do khiến em bé sơ sinh có thể bị đầy bụng bao gồm:

–  Nuốt không khí: Trẻ có thể nuốt không khí nếu ngậm vú không đúng cách hoặc nếu trẻ bú hoặc bú bình ở một số tư thế nhất định. Chúng thậm chí có thể nuốt không khí chỉ bằng cách bập bẹ nhiều.

– Khóc quá nhiều: Trẻ sơ sinh có xu hướng nuốt không khí khi khóc. Nếu điều này khiến trẻ bị đầy hơi chướng bụng, trẻ có thể thải ra ngoài sau khi khóc.

– Vấn đề tiêu hóa nhỏ: Trẻ có thể bị đầy bụng khi bị táo bón. Ít phổ biến hơn, khí có thể báo hiệu tình trạng đường tiêu hóa, chẳng hạn như trào ngược axit. 

– Đường tiêu hóa chưa trưởng thành: Cơ thể của trẻ sơ sinh đang học cách tiêu hóa thức ăn nên chúng có xu hướng nạp nhiều khí hơn người lớn.

– Virus đường tiêu hóa: Đôi khi virus gây ra các vấn đề về dạ dày, chẳng hạn như: khí ga, nôn mửa, tiêu chảy…

– Thức ăn mới: Ở trẻ lớn hơn ăn dặm, thức ăn mới có thể gây đầy bụng. Đối với một số trẻ sơ sinh, đầy bụng thường xuyên có thể là dấu hiệu của sự nhạy cảm với thực phẩm mẹ tiêu thụ.

– Quá mẫn cảm với một số  loại sữa công thức hoặc thực phẩm trong chế độ ăn của bà mẹ đang cho con bú hoặc có thể bị dị ứng thực phẩm (mặc dù những trường hợp này hiếm gặp hơn nhiều).

II. 17 cách chữa đầy bụng cho trẻ sơ sinh tại nhà siêu hiệu quả 

Khi trẻ bị đầy bụng chướng hơi, các bong bóng nhỏ sẽ hình thành trong dạ dày hoặc ruột của trẻ, đôi khi gây áp lực và đau dạ dày. Nhiều trẻ đầy bụng không bị nhưng một số trẻ trở nên bồn chồn và không thể ngủ cho đến khi hết đầy bụng. Những trẻ khác khóc hàng giờ.

Trong hầu hết các trường hợp, trẻ sơ sinh bị đầy bụng không phải lo lắng. Một số biện pháp khắc phục đơn giản tại nhà thường có thể làm dịu em bé và giảm bớt cơn đau và khó chịu do đầy bụng.

Các biện pháp khắc phục đơn giản tại nhà có thể giúp xoa dịu em bé và có thể giúp bọt khí di chuyển ra khỏi cơ thể nhanh hơn. Cụ thể là:

1. Cho bé ợ hơi

Trẻ sơ sinh thường khó chịu đầy bụng do nuốt không khí trong khi bú. Ngoài việc  ợ hơi sau khi bú, hãy thử vỗ nhẹ lưng bé giữa lúc bú để loại bỏ không khí đã nuốt trước khi đi vào ruột. 

Một dấu hiệu cho thấy bé cần ợ hơi giữa bữa ăn đó là: bé quay lưng lại với bầu vú hoặc bình sữa một cách khó chịu chỉ sau vài phút bú, điều này có nhiều khả năng liên quan đến đầy hơi đầy bụng hơn là cảm thấy no.

Nếu bé bú bình, ba mẹ có thể thử ợ hơi sau mỗi 60-80ml sữa. Nếu bé bú mẹ thì thử ợ hơi sau mỗi 5 đến 10 phút (mặc dù điều này có thể hơi khó).

2. Khuyến khích nằm sấp

Thời gian nằm sấp rất tốt cho việc tăng cường các cơ mà bé cần để nâng đầu và cuối cùng là bò và đi. Nhưng áp lực nhẹ nhàng lên bụng bé cũng có thể giúp giảm đầy hơi và đầy bụng.

Vì một số trẻ sẽ nôn trớ nếu được đặt nằm sấp ngay sau khi ăn, hãy đợi ít nhất 20 đến 30 phút (hoặc khi đầy bụng bắt đầu) trước khi cho trẻ nằm sấp. Ba mẹ cần chú ý luôn giám sát trẻ trong thời gian nằm sấp. Không bao giờ cho trẻ nằm sấp khi ngủ, vì  nằm sấp khiến trẻ có nguy cơ mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS)  cao hơn.

3. Kiểm soát không khí

Cho dù bé bú mẹ hay bú bình, hãy thử cho bé bú ở tư thế thẳng đứng hơn để giảm lượng không khí bé nuốt vào. Nếu đang cho con bú,  hãy đảm bảo bé ngậm ti đúng cách .

Đối với trẻ bú bình, hãy thử núm vú và bình sữa chống đầy hơi, có thể thay đổi dòng sữa và giảm lượng không khí mà bé nuốt vào. Đảm bảo núm vú luôn đầy sữa, để bé không đuổi theo sữa công thức có không khí. Và cố gắng tránh lắc bình quá nhiều, điều này có thể tạo thêm bọt khí vào sữa. Các mẹ cũng có thể thử sữa công thức dạng lỏng cô đặc hoặc sữa pha sẵn thay vì bột.

4. Cho bé bú trước khi bé khóc vì đói 

Khóc là điều không thể đoán trước, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh. Nhưng trẻ càng khóc nhiều, trẻ càng nuốt nhiều không khí. Vì vậy,  hãy tìm hiểu càng nhiều càng tốt các dấu hiệu đói sớm ở trẻ sơ sinh  để ngăn chặn cơn đói ngay từ đầu. .

5. Di chuyển chân của bé theo vòng tròn

Ba mẹ có thể đặt em bé nằm ngửa và nhấc chân lên với đầu gối cong. Di chuyển chân của bé theo chuyển động vòng tròn có thể giúp trẻ giải phóng khí bị mắc kẹt, giảm đầy bụng hiệu quả.

6. Đạp chân theo chuyển động xe đạp 

Đặt bé nằm ngửa và nhẹ nhàng đạp chân bé theo chuyển động đạp xe về phía bụng để giúp đẩy không khí bị kẹt ra ngoài. 

Hoặc ba mẹ cũng có thể nhẹ nhàng đẩy đầu gối của bé lên bụng và giữ trong 10 giây, sau đó thả ra và duỗi thẳng chân bé. Lặp lại nhiều lần.

7. Hãy xoa bóp cho bé

Massage (xoa bóp) đôi khi có thể giúp bé xì hơi. Hãy bắt đầu với bụng bé, sau đó xoa nhẹ khắp người bé vai, lưng, chân. Điều này có thể giúp bé thư giãn đủ để xì hơi, giảm đầy bụng.

8. Kiểm tra chế độ ăn uống của mẹ nếu đang cho con bú

Nếu các mẹ đang cho con bú, hãy trao đổi với bác sĩ nhi khoa về việc có nên thử cắt giảm các loại thực phẩm có khả năng gây đầy bụng ở trẻ hay không. 

Một số loại có thể gây đầy bụng ở trẻ bao gồm các sản phẩm từ sữa, caffeine, hành tây, tỏi, đồ ăn cay và bắp cải, nhưng một số trẻ không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ loại nào trong số này.

9. Ngẩng đầu lên

Nâng đầu trẻ lên trên bụng có thể làm giảm đầy bụng. Hoặc ba mẹ cũng có thể giữ trẻ ở tư thế thẳng đứng để ợ hơi. 

10. Quấn tã

Quấn trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể giúp giảm đầy hơi chướng bụng. Tuy nhiên, không phải bé nào cũng thích thú với điều này.

11. Ôm trẻ úp mặt xuống

Ba mẹ có thể thử bế trẻ trên tay nhưng đặt bé úp mặt xuống. Điều quan trọng là phải đỡ đầu trẻ và nâng cao lên một chút, đảm bảo không có vật gì che mặt hoặc mũi của trẻ.

12. Tắm nước ấm

Tắm nước ấm cũng có thể giúp bé thư giãn và giảm đau do đầy bụng chướng hơi. Ba mẹ có thể nhỏ vài giọt tinh dầu vào nước tắm, chẳng hạn như tinh dầu hoa oải hương hoặc hoa cúc để tăng hiệu quả. 

13. Sử dụng thì là

Thì là là một phương thuốc tự nhiên đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm khí và đầy bụng ở trẻ sơ sinh. Bạn có thể cho bé uống trà thì là rồi cho bé ợ hơi.

14. Bạc hà

Bạc hà là một phương thuốc tự nhiên khác có thể giúp giảm khí và đầy bụng. Ba mẹ có thể cho bé uống trà bạc hà hoặc bạn có thể thoa tinh dầu bạc hà lên bụng của bé.

15. Đặt bé nằm ở tư thế giúp thoát hơi

Có một số tư thế có thể giúp bé thoát khỏi tình trạng đầy bụng chướng hơi bằng cách hỗ trợ dạ dày và hệ tiêu hóa.

– Bên trái: Nhẹ nhàng lăn em bé sang bên trái trong khi bế bé trên tay. Hãy xoa lưng bé để giúp bé bình tĩnh.

– Nằm ngửa: Đặt bé nằm ngửa trong khi di chuyển chân như thể bé đang đạp xe. Nằm ngửa cũng là tư thế ngủ tốt nhất cho trẻ bị đầy bụng (và là tư thế ngủ tốt nhất và an toàn nhất cho tất cả trẻ sơ sinh cho đến khi bé được một tuổi).

16. Bổ sung men vi sinh

Nghiên cứu cho thấy rằng,việc bổ sung men vi sinh có thể giúp trẻ sơ sinh bị đầy bụng và đau bụng bằng cách cân bằng vi sinh vật đường ruột. Một đánh giá năm 2019 cho thấy, thời gian khóc hàng ngày đã giảm ở những trẻ được tiêm men vi sinh.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chưa chứng minh được sự an toàn của việc bổ sung men vi sinh cho trẻ sơ sinh và không có bằng chứng nào cho thấy liều lượng thích hợp cho trẻ sơ sinh hoặc chế phẩm sinh học nào có thể hoạt động tốt nhất.

Nếu các biện pháp điều trị tại nhà ở trên không hiệu quả, ba mẹ nên nói chuyện với bác sĩ nhi khoa trước khi cho trẻ uống men vi sinh.

17. Thuốc điều trị không kê đơn (OTC)

Ba mẹ cũng có thể thử một số loại thuốc OTC để giúp trẻ bị đầy bụng. Hãy tham  khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để đảm bảo an toàn cho bé.

Chỉ cần kiên nhẫn và áp dụng một số biện pháp tự nhiên kể trên, các mẹ có thể giúp bé cảm thấy thoải mái hơn và giảm lượng khí và đầy bụng mà bé gặp phải. Trường hợp đã áp dụng các cách chữa đầy bụng cho trẻ sơ sinh ở trên nhưng tình trạng không thuyên giảm, ba mẹ nên đưa con tới bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời.

III. Trẻ bị đầy bụng khi nào ba mẹ cần đưa đi khám bác sĩ? 

Đầy bụng không phải là một tình trạng bệnh lý. Đối với hầu hết trẻ sơ sinh, đây chỉ là triệu chứng tạm thời nhưng đôi khi gây đau đớn. Nếu bé bị đầy bụng nghiêm trọng hoặc có các triệu chứng khác, bác sĩ nhi khoa có thể đề nghị xét nghiệm để xác định nguyên nhân.

Tình trạng đầy bụng ở trẻ sơ sinh thường sẽ tự khỏi sau khi áp dụng các phương pháp khắc phục tại nhà. Tuy nhiên, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay nếu có dấu hiệu và triệu chứng dưới đây: 

• Táo bón, không đi ngoài.
• Tiêu chảy.
• Có máu trong phân.
• Sốt.
• Nôn mửa.
• Ăn không ngon, ăn ít hoặc bỏ bú.
• Giảm cân.

Một số chiến lược có thể giúp phòng ngừa tình trạng đầy bụng ở trẻ sơ sinh gồm:

– Thay đổi tư thế bú: Hãy thử thay đổi tư thế của trẻ khi ăn để đảm bảo đầu trẻ cao hơn bụng một chút.

– Cải thiện khớp ngậm: Đôi khi khớp ngậm yếu khiến bé nuốt quá nhiều không khí. Ba mẹ có thể nói chuyện với chuyên gia tư vấn về việc cho con bú nếu việc cho con bú bị đau, em bé có vẻ bực bội hoặc em bé thường xuyên rời khỏi vú mẹ. 

– Cho ăn chậm lại: Làm chậm tốc độ ăn của trẻ bú sữa công thức có thể hữu ích. Một số bé bú bình rất nhanh khiến bé nuốt không khí. Hãy thử sử dụng núm vú chảy chậm. 

– Thử các loại bình khác nhau: Một số bé ít bị đầy bụng hơn khi sử dụng các loại bình có hình dạng khác nhau, chẳng hạn như bình cong. Bất kể loại bình nào, điều quan trọng là phải giữ bình đủ cao để đáy bình chứa đầy sữa chứ không phải không khí.

– Cho trẻ ợ thường xuyên hơn: Mẹ có thể thử nghỉ giữa mỗi lần bú để trẻ ợ hơi. Cho bé ợ hơi sau mỗi bữa ăn.

Một số em bé không khó chịu vì đầy bụng nhưng những em khác, đầy bụng có thể gây khó chịu, thậm chí là đau. Khi trẻ ngủ không ngon giấc, việc khóc thường xuyên có thể khiến trẻ mệt mỏi. Tuy nhiên, đầy bụng là một phần bình thường của thời thơ ấu và thường tự biến mất khi em bé lớn lên. Việc chăm sóc đúng cách và áp dụng  các cách chữa đầy bụng cho trẻ sơ sinh tại nhà chúng tôi chia sẻ ở trên có thể giúp ích để trẻ thấy thoải mái và dễ chịu hơn.

Tài liệu tham khảo:

https://www.webmd.com/parenting/baby/features/infant-gas

https://www.whattoexpect.com/first-year/care/gassy-baby/

https://www.coliccalm.com/blog/post/natural-remedies-for-gas-and-bloating-in-infants

https://www.pampers.com/en-us/baby/newborn/article/gassy-baby

https://www.medicinenet.com/how_can_i_relieve_my_babys_gas/article.htm

https://www.medicalnewstoday.com/articles/324725#summary