Rối loạn tiêu hóa là tình trạng phổ biến mà hầu như ai cũng từng gặp phải, gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày. Thay vì lạm dụng thuốc Tây, ngày nay nhiều người tìm đến các phương pháp y học cổ truyền như bấm huyệt để cải thiện chức năng tiêu hóa một cách tự nhiên và an toàn. Vậy bạn đã thực sự hiểu phương pháp này? Hãy cùng Yumangel tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Mục lục
I. Có nên bấm huyệt chữa rối loạn tiêu hóa?
Bấm huyệt là phương pháp hỗ trợ cải thiện rối loạn tiêu hóa nhẹ, như đầy hơi, khó tiêu, táo bón hoặc tiêu chảy do stress, ăn uống không điều độ, bằng cách kích thích các huyệt đạo giúp tăng cường lưu thông khí huyết, cải thiện chức năng dạ dày, ruột và thư giãn cơ thể. So với các phương pháp thông thường như dùng thuốc (men tiêu hóa, thuốc giảm đau bụng) hoặc thay đổi chế độ ăn, bấm huyệt có lợi ích:
- Không gây tác dụng phụ như phụ thuộc thuốc (men tiêu hóa, thuốc giảm đau bụng).
- Giúp giảm stress, hỗ trợ sức khỏe toàn diện.
- Có thể kết hợp dễ dàng với chế độ ăn uống lành mạnh (nhiều chất xơ, uống đủ nước).
Mặc dù bấm huyệt có thể hỗ trợ cải thiện rối loạn tiêu hóa, phương pháp này chỉ mang tính bổ trợ và không thể thay thế điều trị y tế trong các trường hợp nghiêm trọng như viêm loét dạ dày, nhiễm khuẩn H. pylori hay bệnh Crohn. Nếu không được thực hiện đúng kỹ thuật hoặc bởi người thiếu chuyên môn, bấm huyệt có thể gây khó chịu, đau nhức hoặc không mang lại hiệu quả như mong muốn.
Bấm huyệt là lựa chọn đáng thử nếu bạn gặp rối loạn tiêu hóa nhẹ, vì đây là phương pháp tự nhiên, ít rủi ro và hỗ trợ thư giãn. Tuy nhiên, nếu có triệu chứng nghiêm trọng như đau bụng dữ dội, đi ngoài ra máu, hoặc mắc bệnh lý tiêu hóa mãn tính, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện.
II. Cách thực hiện bấm huyệt chữa rối loạn tiêu hóa
Bấm huyệt là phương pháp y học cổ truyền đơn giản, không cần dụng cụ, giúp cải thiện các vấn đề tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu, táo bón, tiêu chảy, buồn nôn hoặc đau bụng nhẹ. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng bước, dễ hiểu để người chưa biết về huyệt đạo cũng có thể làm theo.
1. Vùng dưới đầu gối (Huyệt Túc tam lý)
Cách tìm vị trí:
- Ngồi trên ghế, chân thả lỏng, đầu gối gập vuông góc.
- Đặt bàn tay lên đầu gối, ngón tay út chạm vào xương bánh chè.
- Từ mép ngoài xương bánh chè, đo xuống khoảng 4 ngón tay (3-4cm), ở phía ngoài cẳng chân, bạn sẽ cảm thấy một vùng hơi lõm khi ấn.
Cách bấm:
- Dùng ngón tay cái ấn vào điểm này với lực vừa phải (cảm giác hơi đau nhưng dễ chịu).
- Xoay tròn ngón tay theo chiều kim đồng hồ trong 30 giây, sau đó ngược lại trong 30 giây.
- Lặp lại 1-2 phút cho mỗi chân, nghỉ 10 giây giữa các lần nếu mỏi tay.
Phù hợp với bệnh lý:
- Đầy bụng, cảm giác nặng nề sau khi ăn.
- Khó tiêu, thức ăn lâu tiêu hóa.
- Táo bón nhẹ hoặc cảm giác mệt mỏi do tiêu hóa kém.
- Huyệt này kích thích dạ dày và ruột hoạt động hiệu quả, tăng cường lưu thông khí huyết.
Lưu ý: Không ấn quá mạnh nếu cảm thấy đau nhói. Phù hợp cho cả người lớn tuổi để cải thiện tiêu hóa.
2. Vùng giữa bụng (Huyệt Trung quản)
Cách tìm vị trí:
- Nằm ngửa hoặc ngồi thẳng, thả lỏng bụng.
- Đặt ngón tay lên rốn, đo thẳng lên trên khoảng 4 ngón tay (5-6cm).
- Điểm này nằm ở giữa bụng, trên đường thẳng từ rốn lên xương ức.
Cách bấm:
- Dùng hai ngón tay (trỏ và giữa) đặt lên điểm huyệt.
- Ấn nhẹ với lực vừa đủ, không gây đau, xoay tròn chậm rãi theo chiều kim đồng hồ trong 1 phút, sau đó ngược lại 1 phút.
- Lặp lại 2-3 phút, hít thở sâu và đều để thư giãn.
Phù hợp với bệnh lý:
- Đau bụng nhẹ, cảm giác căng tức ở dạ dày.
- Đầy hơi, ợ chua hoặc khó tiêu sau bữa ăn nặng.
- Cảm giác khó chịu ở vùng bụng trên.
- Huyệt này giúp điều hòa chức năng dạ dày, giảm co bóp quá mức.
Lưu ý: Không bấm ngay sau khi ăn no (đợi ít nhất 1 giờ). Tránh ấn mạnh nếu bụng đang đau nhiều hoặc có vết thương ở vùng này.
3. Vùng cổ tay (Huyệt Nội quan)
Cách tìm vị trí:
- Xòe bàn tay, úp mặt trong cổ tay lên.
- Từ nếp gấp cổ tay (nơi da gấp khi gập cổ tay), đo lên khoảng 2 ngón tay (2-3cm).
- Điểm huyệt nằm giữa hai dây gân lớn, bạn sẽ thấy một vùng hơi lõm khi ấn nhẹ.
Cách bấm:
- Dùng ngón cái của tay kia ấn vào điểm huyệt với lực vừa phải.
- Day nhẹ nhàng, xoay tròn theo một hướng trong 30 giây, sau đó đổi hướng trong 30 giây.
- Làm 1-2 phút cho mỗi tay, có thể làm đồng thời cả hai tay nếu muốn.
Phù hợp với bệnh lý:
- Buồn nôn, nôn mửa (do say xe, ăn uống không hợp hoặc tiêu hóa kém).
- Đầy hơi, cảm giác tức ngực liên quan đến tiêu hóa.
- Lo âu nhẹ gây ảnh hưởng đến dạ dày (như đau bụng do stress).
- Huyệt này giúp ổn định thần kinh và cải thiện lưu thông trong hệ tiêu hóa.
Lưu ý: Rất dễ làm, có thể thực hiện bất cứ lúc nào, kể cả khi đang di chuyển. Tránh ấn mạnh nếu cổ tay nhạy cảm hoặc có vết thương.
4. Vùng hai bên rốn (Huyệt Thiên khu)
Cách tìm vị trí:
- Nằm ngửa hoặc ngồi, thả lỏng bụng.
- Từ rốn, đo sang trái và phải khoảng 2 ngón tay (2-3cm).
- Bạn sẽ tìm thấy hai điểm đối xứng ở hai bên rốn, thường hơi nhạy cảm khi ấn.
Cách bấm:
- Dùng hai ngón tay (trỏ và giữa) của mỗi tay ấn đồng thời vào hai điểm.
- Ấn nhẹ, xoay tròn chậm theo chiều kim đồng hồ trong 1 phút, sau đó ngược lại 1 phút.
- Lặp lại 2-3 phút, giữ nhịp thở đều để tăng hiệu quả.
Phù hợp với bệnh lý:
- Táo bón, khó đi ngoài hoặc phân không đều.
- Tiêu chảy nhẹ, ruột hoạt động không ổn định.
- Đau bụng quanh rốn hoặc cảm giác trướng bụng.
- Huyệt này điều hòa nhu động ruột, hỗ trợ chức năng đại tràng.
Lưu ý: Không ấn nếu vùng bụng có vết mổ hoặc đau dữ dội. Làm nhẹ nhàng để tránh kích ứng.
III. Lưu ý khi bấm huyệt chữa rối loạn tiêu hóa
- Phụ nữ mang thai cần thận trọng: Bấm huyệt không được khuyến khích cho bà bầu vì có thể gây rủi ro. Nếu muốn áp dụng để giảm khó tiêu, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước.
- Chọn cơ sở chuyên môn uy tín: Hãy đến các trung tâm y tế hoặc phòng khám đông y có chuyên gia được đào tạo bài bản để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
- Hiểu rõ vị trí huyệt đạo: Việc bấm huyệt sai vị trí hoặc không nắm rõ công dụng của các huyệt có thể gây nguy hiểm, làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn tiêu hóa.
- Đảm bảo vệ sinh trước khi bấm huyệt: Rửa tay sạch sẽ và cắt ngắn móng tay để tránh làm tổn thương da hoặc gây nhiễm trùng trong quá trình bấm huyệt.
- Tránh bấm huyệt trên vùng da tổn thương: Không thực hiện bấm huyệt ở những khu vực có vết thương hở, lở loét hoặc nhiễm trùng để ngăn tình trạng xấu đi.
- Hiệu quả tạm thời, cần điều trị gốc rễ: Bấm huyệt chỉ giúp giảm triệu chứng rối loạn tiêu hóa tức thời. Để chữa trị triệt để, cần tìm ra nguyên nhân và áp dụng phương pháp điều trị chuyên sâu theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Kết hợp lối sống lành mạnh: Duy trì chế độ ăn uống khoa học. Hạn chế thức khuya, giảm căng thẳng, tập thể dục nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe và hỗ trợ cải thiện triệu chứng khó tiêu, đầy hơi khi kết hợp với bấm huyệt.
Lời kết: Mặc dù bấm huyệt mang lại nhiều lợi ích, nhưng nếu thực hiện sai cách có thể gây phản tác dụng. Vì vậy, bạn hãy tìm hiểu kỹ hoặc nhờ sự hỗ trợ của các chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả cao nhất khi áp dụng phương pháp này. Chúc bạn thành công.
Hà Thị Kim Liên - Tốt nghiệp Học viện Báo chí và Tuyên truyền niên khóa 2010-2014. Cô có 8 năm kinh nghiệm trong vị trí biên tập viên, content, Copywriter tại các lĩnh vực liên quan tới làm đẹp, sức khỏe…