Rối loạn tiêu hóa khi hành kinh: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục

Rối loạn tiêu hóa khi hành kinh là tình trạng phổ biến mà nhiều chị em gặp phải, gây ra cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này? Làm sao để khắc phục? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

I. Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa khi hành kinh

1. Biến động hormone trong cơ thể

Một trong những nguyên nhân chính gây ra rối loạn tiêu hóa kỳ kinh nguyệt là sự thay đổi nồng độ hormone estrogen và progesterone. Khi hormone dao động mạnh, nó ảnh hưởng đến chức năng co bóp của ruột, dẫn đến tình trạng tiêu chảy hoặc táo bón.

2. Co bóp tử cung tác động đến đường ruột

Trong những ngày hành kinh, tử cung có xu hướng co bóp mạnh để đẩy lớp niêm mạc ra ngoài. Sự co bóp này không chỉ ảnh hưởng đến tử cung mà còn gây đau bụng, buồn nôn hoặc rối loạn nhu động ruột.

3. Thói quen ăn uống không phù hợp

Nhiều phụ nữ có thói quen ăn vặt, tiêu thụ thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ ngọt hoặc đồ uống có ga trong kỳ kinh nguyệt. Những loại thực phẩm này khiến hệ tiêu hóa vốn đã nhạy cảm càng trở nên dễ bị kích thích, dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa.

4. Căng thẳng, áp lực tâm lý

Tâm trạng thay đổi thất thường trong kỳ kinh nguyệt có thể kích hoạt hệ thần kinh ruột, làm tăng nguy cơ mắc các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, đầy hơi – một biểu hiện điển hình của đau bụng kinh và rối loạn tiêu hóa.

II. Dấu hiệu nhận biết rối loạn tiêu hóa khi hành kinh

Không khó để nhận biết tình trạng rối loạn tiêu hóa khi hành kinh, bởi các dấu hiệu thường khá rõ ràng:

• Đau bụng dưới: Đau âm ỉ, đôi khi quặn thắt.
• Tiêu chảy hoặc táo bón: Một số chị em đi ngoài lỏng nhiều lần/ngày, trong khi người khác lại khó đi tiêu.
• Đầy hơi, chướng bụng: Cảm giác nặng bụng, ợ hơi thường xuyên.
• Buồn nôn, nôn ói: Đặc biệt trong ngày đầu tiên của kỳ kinh.
• Mệt mỏi, khó chịu: Hệ tiêu hóa yếu khiến cơ thể thiếu năng lượng, gây uể oải.

Tùy vào cơ địa mỗi người, mức độ rối loạn tiêu hóa có thể nhẹ hoặc nặng, nhưng nếu các triệu chứng kéo dài và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, bạn nên thăm khám bác sĩ để được cho lời khuyên phù hợp.

III. Rối loạn tiêu hóa khi hành kinh có nguy hiểm không?

Đa phần các trường hợp rối loạn tiêu hóa khi hành kinh không nguy hiểm, sẽ tự ổn định khi hết kỳ kinh. Tuy nhiên, nếu bạn gặp những tình trạng dưới đây, cần đi khám chuyên khoa:

• Tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày.
• Đau bụng dữ dội, không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường.
• Có máu trong phân, phân đen hắc ín.
• Dấu hiệu mất nước: khô môi, tiểu ít, da nhăn nheo.

Những dấu hiệu này có thể là biểu hiện của các bệnh lý như viêm ruột, hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc nhiễm trùng tiêu hóa.

IV. Cách khắc phục rối loạn tiêu hóa khi hành kinh

1. Điều chỉnh chế độ ăn uống hằng ngày

• Chia nhỏ bữa ăn hợp lý: Thay vì ăn 3 bữa lớn, hãy chia thành 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày. Lượng thức ăn vừa phải không chỉ giúp hệ tiêu hóa hoạt động nhẹ nhàng mà còn giảm áp lực lên dạ dày, mang lại cảm giác thoải mái hơn trong kỳ kinh nguyệt.
• Lựa chọn thực phẩm dễ tiêu: Ưu tiên các món dễ hấp thụ như cháo mềm, súp rau củ, khoai lang hấp, cá hấp hoặc canh thanh đạm. Hãy tạm tránh các món chiên xào, đồ sống, cay nóng để bảo vệ hệ tiêu hóa nhạy cảm trong những ngày “đèn đỏ”.
• Bổ sung chất xơ hòa tan tự nhiên: Các thực phẩm giàu chất xơ hòa tan như yến mạch, chuối chín, táo, bơ hay rau xanh mềm sẽ hỗ trợ đường ruột hoạt động trơn tru, ngăn ngừa cả táo bón và tiêu chảy.
• Tăng cường lợi khuẩn với probiotic tự nhiên: Sữa chua không đường, kim chi, hay dưa cải muối nhẹ là những lựa chọn tuyệt vời để cân bằng hệ vi sinh đường ruột. 

2. Uống nước đúng cách

• Uống đủ 1.5–2 lít nước mỗi ngày.
• Ưu tiên nước lọc, nước dừa, oresol pha loãng nếu bị tiêu chảy.
• Tránh cà phê, trà đặc, nước ngọt có gas vì dễ gây mất nước và kích thích ruột.

3. Tập luyện thể chất nhẹ nhàng

• Yoga: Các động tác nhẹ nhàng như tư thế em bé, tư thế mèo – bò giúp giảm co thắt bụng.
• Đi bộ: Mỗi ngày 15–30 phút để kích thích nhu động ruột, giảm đầy bụng.
• Tránh vận động mạnh: Hạn chế tập gym nặng, chạy bộ tốc độ cao trong những ngày này.

4. Giữ tinh thần thư giãn, lạc quan

• Ngủ đủ 7–8 tiếng/ngày để cơ thể phục hồi tốt hơn.
• Thực hành hít thở sâu, thiền nhẹ mỗi sáng 10 phút.
• Hạn chế căng thẳng, tránh làm việc quá sức trong kỳ kinh.

V. Gợi ý thực phẩm nên ăn và nên tránh khi rối loạn tiêu hóa lúc hành kinh

1. Thực phẩm nên ăn

2. Thực phẩm nên tránh

Lời kết: Rối loạn tiêu hóa khi hành kinh thường không nguy hiểm, nhưng nếu bạn không chăm sóc đúng cách sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý. Chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn uống, luyện tập nhẹ nhàng, thư giãn tinh thần, bạn hoàn toàn có thể chủ động kiểm soát tình trạng này.