Đắng miệng là tình trạng vị giác thay đổi và bị đắng do nhiều nguyên khác nhau gây ra. Bên cạnh việc điều trị theo tư vấn của bác sĩ, người bệnh cũng cần kết hợp thay đổi chế độ ăn uống hàng ngày để hỗ trợ đẩy lùi cảm giác đắng miệng. Vậy người bị đắng miệng nên ăn gì để thay đổi khẩu vị trong khoang miệng và lấy lại vị giác nhanh chóng? Đọc ngay bài viết này để có câu trả lời chính xác nhất nhé!
Mục lục
I. Đắng miệng là gì? Nguyên nhân và cách xử lý
Đắng miệng là tình trạng vị giác của khoang miệng thay đổi và có vị đắng. Miệng bị đắng thường xuất hiện sau khi ăn thức ăn chứa các thành phần đắng hoặc chua cay. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài hoặc xuất hiện không rõ nguyên nhân, có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe.
Hiện tượng miệng đắng thường đi kèm với các triệu chứng như:
- Cảm giác đắng lan từ miệng xuống cổ họng.
- Miệng đắng kèm theo chán ăn.
- Miệng có mùi hôi, vị miệng nhạt.
- Không thể nhận biết mùi vị của thực phẩm khi ăn hoặc uống.
- Miệng khô, có cảm giác mệt mỏi.
- Cảm giác đắng vẫn tồn tại ngay cả khi đã đánh răng.
Vị đắng trong miệng có thể xảy ra vì nhiều lý do, từ các vấn đề cấp tính (như vệ sinh răng miệng kém) đến các vấn đề nghiêm trọng hơn (như viêm gan hoặc trào ngược axit).
Hút thuốc lá cũng có thể gây ra vị đắng trong miệng, có thể tồn tại trong vài phút đến vài giờ. Điều này thường cải thiện sau khi ăn các thực phẩm khác, uống nước hoặc đánh răng.
Đắng miệng là tình trạng vị giác của khoang miệng thay đổi và có vị đắng.
1. Nguyên nhân
Theo trang tuasaude.com, dentalhealthlajolla.com, medicalnewstoday.com và healthline.com, các nguyên nhân phổ biến nhất gây ra vị đắng trong miệng bao gồm:
– Vệ sinh răng miệng kém: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, thường xảy ra sau khi thức dậy. Sự tích tụ nước bọt và vi khuẩn trên lưỡi, răng và nướu có thể dẫn đến hôi miệng và thay đổi nhận thức về vị giác.
– Thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống trầm cảm: Có một số loại thuốc khi uống vào sẽ ngấm vào cơ thể rồi thải ra ngoài theo nước bọt, gây ra vị đắng trong miệng. Một số ví dụ bao gồm thuốc kháng sinh (ví dụ tetracycline), thuốc điều trị bệnh gút (ví dụ allopurinol) và lithium. Một số loại thuốc dùng để điều trị bệnh tim cũng có thể gây ra vị đắng.
– Mang thai: Chứng khó tiêu là một triệu chứng rất phổ biến đối với nhiều phụ nữ trong ba tháng đầu của thai kỳ. Tình trạng này xảy ra do thay đổi nội tiết tố và thường hết trong vòng vài ngày. Ví dụ, một số phụ nữ mang thai có thể cảm thấy có mùi vị tương tự như có một đồng xu trong miệng hoặc uống nước từ cốc kim loại.
– Bổ sung vitamin: Một số chất bổ sung vitamin có chứa lượng lớn chất kim loại, chẳng hạn như kẽm, đồng, sắt hoặc crom, có thể gây ra vị kim loại và vị đắng trong miệng. Tác dụng phụ này rất phổ biến và thường xuất hiện khi chất bổ sung được hấp thụ hoàn toàn vào cơ thể.
– Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD): GERD xảy ra khi thức ăn trong dạ dày trào ngược lên thực quản trong quá trình tiêu hóa. Axit có thể chảy ngược lên miệng, để lại vị đắng.
– Viêm gan, gan nhiễm mỡ hoặc xơ gan: Khi gan không hoạt động bình thường, cơ thể bắt đầu tích tụ lượng lớn amoniac, đây là một chất độc hại thường được gan chuyển hóa thành urê và đào thải qua nước tiểu. Nồng độ amoniac tăng lên gây ra sự thay đổi về mùi vị, tương tự như cá hoặc hành tây.
– Cảm lạnh, viêm xoang và các bệnh nhiễm trùng khác: Nhiễm trùng do vi khuẩn ở đường hô hấp trên (ví dụ như cảm lạnh, viêm mũi, viêm xoang hoặc viêm amidan) có thể gây ra vị đắng trong miệng do các sản phẩm phụ do vi khuẩn tạo ra.
– Nhiễm toan đái tháo đường: Nhiễm toan đái tháo đường (DKA) là một biến chứng của bệnh tiểu đường được đặc trưng bởi lượng đường trong máu cao nhưng lượng đường trong tế bào thấp. Cơ thể cố gắng bù đắp điều này bằng cách sản xuất nhiều xeton hơn để đảm bảo có đủ năng lượng cho hoạt động bình thường. Do lượng xeton lưu thông trong máu cao nên độ pH giảm xuống. Điều này gây ra các triệu chứng như vị đắng, hôi miệng, khô miệng và lú lẫn.
– Hội chứng bỏng miệng: Là một tình trạng mãn tính gây ra bởi cảm giác đau và rát liên tục trong khoang miệng. Nó có liên quan đến các triệu chứng như vị đắng hoặc vị kim loại, khô miệng và giảm nước bọt.
– Hóa trị hoặc xạ trị: Một số loại thuốc dùng trong hóa trị có thể làm tổn thương vị giác và gây ra những thay đổi về vị giác. Nhiều bệnh nhân hóa trị cho biết họ có vị đắng hoặc vị kim loại trong miệng.
– Miệng thông: Miệng thông là tình trạng mà một số người có thể gặp phải sau khi ăn hạt thông. Nó được đặc trưng bởi vị đắng trong miệng và khó chịu, có thể xuất hiện từ 1 đến 3 ngày (và tối đa 2 tuần) sau khi ăn hạt thông. Nguyên nhân của tình trạng này là không rõ.
– Nấm miệng: Bệnh tưa miệng là một bệnh nhiễm trùng nấm men trong miệng do sự phát triển quá mức của nấm Candida albicans. Nó có thể gây ra sự xuất hiện của các mảng trắng trong miệng, nóng rát và có vị đắng trong miệng, tất cả đều có thể là dấu hiệu của khả năng miễn dịch suy giảm.
– Mãn kinh: Trong thời kỳ mãn kinh, một số thay đổi nội tiết tố xảy ra gây ra những thay đổi toàn thân trong cơ thể người phụ nữ. Một số thay đổi này có thể dẫn đến các triệu chứng như bốc hỏa, thay đổi tâm trạng và có vị đắng trong miệng.
Vị đắng trong miệng có thể xảy ra vì nhiều lý do, từ vệ sinh răng miệng kém đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như viêm gan hoặc trào ngược axit.
2. Cách xử lý
Nếu nhận thấy miệng thường xuyên có vị đắng hoặc tình trạng này kéo dài không cải thiện, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ đa khoa hoặc bác sĩ tiêu hóa để đánh giá xem triệu chứng này có phải do tình trạng bệnh lý hay không.
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng đắng miệng, bác sĩ sẽ tư vấn cách điều trị phù hợp. Bên cạnh chăm sóc răng miệng, uống nhiều nước, điều trị bằng thuốc theo chỉ định, thay đổi chế độ ăn uống cũng hỗ trợ cải thiện tình trạng miệng bị đắng. Vậy người bị đắng miệng nên ăn gì?
II. Người bị đắng miệng nên ăn gì để nhanh chóng cải thiện vị giác?
Để cải thiện cảm giác đắng miệng, người bệnh nên lựa chọn các món ăn có khả năng điều chỉnh vị giác. Dưới đây là một số thực phẩm/món ăn người bị đắng miệng có thể sử dụng:
1. Hoa quả giàu vitamin C
Cam, bưởi, quýt, ổi là các loại hoa quả giàu vitamin C, giúp tăng tiết nước bọt và cải thiện vị giác. Người bị đắng miệng có thể ăn trái cây này trực tiếp hoặc uống nước ép đều được.
Dưới đây là một số loại hoa quả người bị đắng miệng nên ăn để cải thiện vị giác, giảm đắng miệng:
– Trái cây họ cam quýt: Các loại trái cây như cam, chanh, chanh và bưởi được biết đến với hương vị thơm và sảng khoái. Nhóm hoa quả này chứa axit citric, có thể kích thích sản xuất nước bọt và làm sạch vòm miệng, có khả năng làm tăng hương vị của các loại thực phẩm khác.
– Dứa: Dứa có chứa một loại enzyme gọi là bromelain, có thể phá vỡ protein và giúp làm sạch vòm miệng. Hương vị ngọt ngào và hơi chua của nó cũng có thể mang lại cảm giác sảng khoái.
– Quả mọng: Các loại quả mọng như dâu tây, quả mâm xôi và quả việt quất được biết đến với hương vị sống động và đặc tính chống oxy hóa. Chúng có thể cung cấp một lượng lớn vị ngọt và axit có thể nâng cao nhận thức về vị giác.
– Dưa hấu: Dưa hấu có hàm lượng nước cao, có thể giúp cung cấp nước cho miệng và làm sạch vòm miệng. Hương vị ngọt ngào và ngon ngọt của nó cũng có thể mang lại cảm giác sảng khoái.
– Ổi: Ổi chứa nhiều vitamin C (228.3 mg trong 100g ổi tươi), chất rất quan trọng để duy trì sức khỏe miễn dịch. Các nghiên cứu cho thấy vitamin C có thể làm giảm thời gian bị cảm lạnh và chống lại vi khuẩn.
Người bị đắng miệng nên ăn hoa quả giàu vitamin C.
2. Cháo nóng
Món ăn này đặc biệt phù hợp với những người bị đắng miệng do trào ngược dạ dày thực quản. Khi bị trào ngược axit, dịch vị sẽ đẩy ngược lên khiến khoang miệng có vị đắng và chua khó chịu. Lúc này, ăn cháo có thể giúp cải thiện cảm giác đắng miệng.
Cháo nóng không chỉ giúp thư giãn dạ dày mà còn tránh tiết dịch vị đẩy lên thực quản. Để tăng khẩu vị, người bị đắng miệng có thể ăn cháo nóng kèm với các nguyên liệu khác như trứng, thịt, lá tía tô, hành lá….
3. Chanh
Theo quora.com, tính axit của chanh và chanh có thể giúp cân bằng độ pH trong miệng, từ đó làm giảm vị đắng. Tuy nhiên, hãy cẩn thận đừng lạm dụng nó, vì quá nhiều axit có thể làm hỏng men răng.
Theo wikihow.com, vị chua của chanh có tác dụng trung hòa vị đắng một cách tự nhiên. Hãy ngậm hoặc ăn một miếng chanh khi miệng có vị đắng, bạn sẽ thấy tình trạng thuyên giảm rõ rệt.
4. Rau xanh
Rau xanh có thể là nguồn cung cấp vitamin, đặc biệt là vitamin C giúp tăng tiết nước bọt và cải thiện vị giác, từ đó giảm cảm giác đắng miệng.
Các loại rau xanh người bị đắng miệng nên ăn là bông cải xanh, ớt chuông xanh, bắp cải, cải xoăn, đậu bắp, rau chân vịt, măng tây, rau cần tây, đậu xanh, dưa chuột, xà lách…
Rau xanh giàu vitamin C giúp tăng tiết nước bọt và cải thiện vị giác, từ đó giảm cảm giác đắng miệng.
5. Các loại ô mai
Ô mai có vị chua chua ngọt ngọt nên có khả năng kích thích vị giác rất tốt. Người bị đắng miệng nên ăn mô mai để thúc đẩy các hoạt động từ tuyến nước bọt. Điều này giúp vị giác của khoang miệng được cân bằng và hạn chế nhanh chóng tình trạng miệng đắng.
Một số loại ô mai người bị đắng miệng có thể ăn là: ô mai mơ, ô mai sấu, ô mai gừng, ô mai mận…
6. Những món ăn có hương vị đậm đà
Một số món ăn có hương vị đậm đà như cà ri, kho hoặc rang có thể hỗ trợ cải thiện cảm giác đắng miệng khá tốt. Tuy nhiên, người bệnh không nên lạm dụng vì các món ăn này thường sử dụng quá nhiều loại gia vị không tốt cho sức khỏe.
7. Lá bạc hà
Bạc hà là một loại thảo mộc, thường được sử dụng để tạo hương vị cho thực phẩm và đồ uống. Lá bạc hà hoặc các sản phẩm có chứa bạc hà như trà bạc hà hoặc kẹo cao su bạc hà có thể mang lại cảm giác mát lạnh, giúp tăng cường cảm nhận vị giác và làm hơi thở thơm mát.
Theo quora.com, lá bạc hà chứa các hợp chất tự nhiên có thể giúp hơi thở thơm mát và loại bỏ vị đắng. Vì vậy, khi miệng bị đắng, bạn có thể nhai vài lá bạc hà tươi hoặc thêm lá bạc hà vào các món ăn hàng ngày.
Lá bạc hà chứa các hợp chất tự nhiên có thể giúp hơi thở thơm mát và loại bỏ vị đắng.
8. Nhai kẹo cao su
Kẹo cao su là câu trả lời tiếp theo cho thắc mắc người bị đắng miệng nên ăn gì. Khi bạn thực hiện các thao tác nhai kẹo cao su bằng miệng, tuyến nước bọt sẽ được kích thích và điều tiết nhanh chóng, linh hoạt. Từ đó, hỗ trợ loại bỏ cảm giác đắng miệng nhanh chóng.
Tuy nhiên, khi ăn kẹo cao su, bạn nên chọn sản phẩm không đường và có vị cam hoặc quýt để đạt kết quả cao nhất.
III. Người bị đắng miệng không nên ăn gì?
Một số thực phẩm khi ăn vào có thể làm tăng cảm giác đắng miệng, do đó, người bệnh cần chú ý không nên hoặc hạn chế tiêu thụ các thực phẩm dưới đây:
1. Đồ ăn/gia vị cay nóng
Các loại độ ăn/gia vị cay nóng (mì cay, tiêu, ớt, mù tạt…) khi tiêu thụ sẽ càng làm cho tình trạng đắng miệng trở nên trầm trọng hơn. Thành phần capsaicin trong ớt là hoạt chất kích thích vị giác dẫn đến đắng miệng.
2. Thực phẩm quá ngọt, nhiều tinh bột
Nhóm thực phẩm quá nhiều tinh bột và quá ngọt có thể gây ra chứng rối loạn vị giác nghiêm trọng. Vì vậy, khi ăn bạn sẽ thấy các món ăn đều có vị đắng, chua, ngọt và vị kim loại.
Thực phẩm quá ngọt người bị đắng miệng không nên ăn như sôcôla, bánh rán, bánh nướng, các loại kẹo bánh….
3. Thức ăn chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ
Nhóm đồ ăn này nhiều dầu mỡ, chất bảo quản nên rất khó tiêu hóa và tạo gánh nặng cho dạ dày. Hậu quả là dễ gây ra rối loạn tiêu hóa, trào ngược axit dạ dày lên thực quản, gây đắng miệng.
Vì vậy, người đang bị đắng miệng cần tránh tiêu thụ các loại thức ăn chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ như gà rán, xúc xích, khoai tây chiên, lạp xưởng, các món rán, chiên xào…
4. Đồ uống có ga, rượu bia, thuốc lá
Bản chất rượu, bia, đồ uống có ga đã có vị đắng, vì vậy nếu người bị đắng miệng vẫn tiêu thụ các thực phẩm này sẽ khiến tình trạng nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra, hút thuốc lá cũng chi phối tới vị giác, gây ra cảm giác đắng miệng. Do đó, hãy loại bỏ hoàn toàn đồ uống có ga, rượu bia, thuốc lá.
Người bị đắng miệng không nên ăn thực phẩm cay nóng, thức ăn chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ…
IV. Cách chữa đắng miệng đơn giản – hiệu quả tại nhà
Khi bị đắng miệng, bên cạnh việc quan tâm nên ăn gì để cải thiện tình trạng, người bệnh cũng có thể áp dụng một số cách chữa trị tại nhà dưới đây:
1. Uống nhiều nước
Mất nước có thể gây ra vị đắng trong miệng, vì vậy uống nước có thể giúp loại bỏ độc tố và cải thiện cảm giác vị giác của bạn.
2. Ăn một miếng chanh
Tính axit của chanh có thể giúp cân bằng độ pH trong miệng, từ đó làm giảm vị đắng. Tuy nhiên, hãy cẩn thận đừng lạm dụng nó, vì quá nhiều axit có thể làm hỏng men răng.
3. Nhai lá bạc hà tươi
Lá bạc hà chứa các hợp chất tự nhiên có thể giúp hơi thở thơm mát và loại bỏ vị đắng. Bạn có thể nhai một vài lá bạc hà tươi hoặc đun lấy nước uống.
4. Thử súc miệng bằng dầu
Ngậm một thìa dầu dừa hoặc dầu mè trong miệng trong vài phút có thể giúp loại bỏ độc tố và cải thiện cảm giác vị giác của bạn.
5. Vệ sinh răng miệng tốt
Đánh răng hai lần một ngày, dùng chỉ nha khoa hàng ngày và sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn có thể giúp giữ cho miệng sạch sẽ và thơm mát.
Trường hợp đã áp dụng những cách trên nhưng cảm giác đắng miệng không thuyên giảm, bạn nên đến gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân chính xác để có cách điều trị đúng đắn, vị giác sớm được cải thiện.
Tính axit của chanh có thể giúp cân bằng độ pH trong miệng, từ đó làm giảm vị đắng.
V. Làm thế nào để tránh vị đắng trong miệng?
Trang dentalhealthlajolla.com cho biết, hãy thử áp dụng những lời khuyên này để giúp phòng tránh miệng bị đắng và khó chịu:
1. Đánh răng hàng ngày
Đánh răng đều đặn mỗi ngày, ít nhất 2 lần sau khi thức dậy và trước khi đi ngủ vào buổi tối.
2. Dùng nước súc miệng kháng khuẩn
Bên cạnh việc đánh răng, bạn nên dùng nước súc miệng như một thói quen hàng ngày để diệt vi khuẩn có hại trong khoang miệng. Nếu không có nước súc miệng diệt khuẩn, bạn có thể thay thế bằng nước muối.
3. Cạo lưỡi để tránh tích tụ vi khuẩn gây hôi miệng
Sử dụng dụng cụ cạo lưỡi để loại bỏ vi khuẩn và mảnh vụn khỏi lưỡi, những thứ có thể góp phần tạo ra vị đắng.
4. Lựa chọn thực phẩm
Tránh ăn thực phẩm gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các vấn đề liên quan đến axit. Ví dụ như thực phẩm chua, cay, nóng dễ gây kích thích tăng tiết axit dạ dày.
5. Uống đủ nước
Mỗi ngày nên uống đủ 1,5 – 2 lít nước để đảm bảo cơ thể được cung cấp đủ nước. Đặc biệt, nên uống 1 cốc nước ấm vào buổi sáng sau khi vừa ngủ dậy để làm sạch khoang miệng và trung hòa lượng axit đặc có trong dạ dày sau một đêm ngủ.
6. Kiểm tra sức khỏe gan
Bệnh đắng miệng xuất hiện có thể là do chức năng gan suy giảm. Một số triệu chứng phổ biến của các vấn đề về gan là mệt mỏi, buồn nôn, sưng tấy ở bàn chân và mắt cá chân, nước tiểu màu vàng sẫm và ngứa da.
Đánh răng, súc miệng hàng ngày giúp phòng ngừa đắng miệng.
Với các thông tin cung cấp ở trên, hẳn các bạn đã biết người bị đắng miệng nên ăn gì và không nên ăn gì. Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng đắng miệng sẽ tự khỏi sau khi áp dụng các biện pháp chăm sóc răng miệng và ăn uống phù hợp. Tuy nhiên, nếu cảm giác đắng miệng vẫn tiếp diễn kéo các triệu chứng khác như hôi miệng hoặc vị kim loại, người bệnh hãy đến gặp bác sĩ loại trừ bất kỳ tình trạng bệnh lý tiềm ẩn nào.
Tài liệu tham khảo:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/321175
https://www.healthline.com/health/bitter-taste-in-mouth#causes
https://www.tuasaude.com/en/bitter-taste-in-mouth/
https://www.dentalhealthlajolla.com/bitter-taste-in-mouth/
https://www.quora.com/Does-any-fruit-help-increase-the-taste-of-the-mouth
https://www.quora.com/How-can-you-remove-the-bitter-taste-from-your-tongue-without-using-toothpaste-or-other-dental-products
Dược sĩ Nguyễn Thị Thu – Tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý và cung ứng thuốc – Cao đẳng dược TW Hải Dương với 6 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực trình dược, đã thực tập, công tác tại nhiều nhà thuốc khác nhau.
Tác giả
Bùi Thị Hoa
Bùi Thị Hoa - Tốt nghiệp Khoa Báo chí - Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội niên khóa 2003 - 2007. Cô có 17 năm kinh nghiệm trong vị trí biên tập viên, content, Copywriter tại các lĩnh vực liên quan tới sức khỏe, làm đẹp,...
