Bị ngứa hậu môn như có giun: Nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý

Bị ngứa hậu môn như có giun khiến nhiều người lo sợ về khả năng nhiễm giũn hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cách xử lý và biện pháp phòng ngừa tình trạng ngứa hậu môn như có giun, giúp bạn có hướng xử lý đúng khi gặp tình trạng này.

1. Ngứa hậu môn như có giun là gì?

Ngứa hậu môn là cảm giác khó chịu, ngứa ngáy ở vùng da xung quanh hậu môn, đôi khi lan rộng ra khu vực lân cận. Kèm theo đó bạn sẽ có cảm giác như có vật gì đó di chuyển quanh hậu môn. Khi đó, người bệnh thường nghi ngờ do nhiễm giun, đặc biệt là giun kim. Tuy nhiên, không phải lúc nào ngứa hậu môn cũng liên quan đến giun, mà có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ vệ sinh kém đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn.

Ngứa hậu môn như có giun thường trở nên rõ rệt hơn vào ban đêm, khiến người bệnh khó chịu, mất ngủ và thậm chí gây tổn thương da do gãi nhiều. Vì vậy, việc xác định đúng nguyên nhân và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng.

2. Nguyên nhân gây ngứa hậu môn như có giun

Ngứa hậu môn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhiễm ký sinh trùng đến các vấn đề da liễu hoặc bệnh lý hậu môn. Dưới đây là những nguyên nhân chính:

2.1. Nhiễm giun ký sinh

Nhiễm giun kim là nguyên nhân phổ biến nhất gây ngứa hậu môn, đặc biệt ở trẻ em. Giun kim cái thường đẻ trứng quanh hậu môn vào ban đêm, gây ngứa dữ dội và cảm giác như có vật di chuyển. Trứng giun kim dễ lây lan qua tay, quần áo hoặc chăn ga, dẫn đến tái nhiễm nếu không được điều trị triệt để.

Bên cạnh đó, giun đũa, giun móc mặc dù ít gặp hơn, các loại giun này cũng có thể gây kích ứng vùng hậu môn khi chúng di chuyển hoặc tiết chất kích ứng.

2.2. Vệ sinh kém

Vùng hậu môn là nơi dễ tích tụ phân, mồ hôi và vi khuẩn nếu không được vệ sinh đúng cách. Độ ẩm cao hoặc phân sót lại sau khi đi vệ sinh có thể gây kích ứng da, dẫn đến ngứa ngáy. Việc sử dụng giấy vệ sinh thô ráp hoặc lau chùi quá mạnh cũng làm tổn thương da, khiến tình trạng ngứa trầm trọng hơn.

2.3. Bệnh da liễu

Ngoài nguyên nhân do nhiễm giun thì ngứa hậu môn râm ran còn có thể xuất phát từ các bệnh lý da liễu. Trong đó, các bệnh lý hay gặp cần kể đến: 

• Viêm da tiếp xúc: Dị ứng với xà phòng, nước giặt, giấy vệ sinh có hương liệu hoặc quần áo chật có thể gây viêm và ngứa.
• Nhiễm nấm: Nấm Candida hoặc các loại nấm khác phát triển ở vùng da ẩm ướt, gây ngứa và đỏ da.
• Chàm hoặc vảy nến: Các bệnh da liễu mạn tính này có thể ảnh hưởng đến vùng hậu môn, gây ngứa kéo dài.

Với các bệnh nêu trên, nhiều người dễ nhầm lẫn giữa ngứa do nấm với ngứa do chàm hoặc viêm da dị ứng. Khi triệu chứng kéo dài trên 5–7 ngày hoặc không thuyên giảm sau khi vệ sinh sạch, nên đến khám bác sĩ da liễu hoặc chuyên khoa hậu môn.

2.4. Bệnh lý hậu môn

Nhiều người bị ngứa hậu môn mãi không dứt mà không biết rằng đó có thể là dấu hiệu sớm của các bệnh lý vùng hậu môn như trĩ, nứt hậu môn hoặc rò hậu môn. Những bệnh này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống nếu không điều trị kịp thời. Cụ thể:

• Trĩ: Trĩ nội hoặc trĩ ngoại có thể gây kích ứng, tiết dịch và ngứa hậu môn.
• Nứt hậu môn: Vết nứt ở niêm mạc hậu môn gây đau và ngứa, đặc biệt khi đi vệ sinh.
• Rò hậu môn: Ổ mủ hoặc đường rò quanh hậu môn có thể gây ngứa và tiết dịch bất thường.
• Polyp hậu môn: Các khối u lành tính trong hậu môn có thể gây kích ứng và cảm giác khó chịu.

2.5. Các nguyên nhân khác

Bên cạnh những nguyên nhân phổ biến kể trên, vẫn còn nhiều yếu tố ít được để ý như rối loạn tiêu hóa, dị ứng thực phẩm hay thậm chí là bệnh lý toàn thân. Việc nhận diện đúng nguyên nhân giúp tránh tình trạng “chữa nhầm”, khiến bệnh dai dẳng và biến chứng nặng.

• Rối loạn tiêu hóa: Tiêu chảy mạn tính hoặc phân lỏng có thể gây kích ứng da hậu môn.
• Dị ứng thực phẩm: Một số thực phẩm như đồ cay, cà phê hoặc rượu bia có thể kích thích vùng hậu môn.
• Bệnh toàn thân: Tiểu đường, suy giảm miễn dịch hoặc bệnh gan đôi khi gây ngứa da, vùng hậu môn.

3. Triệu chứng khi bị ngứa hậu môn như có giun

Ngoài cảm giác ngứa và như có giun bò, người bệnh có thể gặp các triệu chứng sau:

• Ngứa dữ dội vào ban đêm: Đặc trưng của nhiễm giun kim, do giun cái di chuyển để đẻ trứng.
• Da đỏ, tổn thương: Gãi nhiều có thể gây trầy xước, lở loét hoặc nhiễm trùng da.
• Tiết dịch hoặc mùi hôi: Thường gặp trong các bệnh lý như rò hậu môn hoặc nhiễm trùng.
• Đau hoặc chảy máu khi đi tiêu: Có thể liên quan đến trĩ, nứt hậu môn hoặc polyp.
• Triệu chứng toàn thân: Nếu do nhiễm giun, người bệnh có thể mệt mỏi, đau bụng, thiếu máu hoặc sụt cân.

Nếu bạn gặp các triệu chứng này kéo dài, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

4. Chẩn đoán bệnh ngứa hậu môn như có giun

4.1. Thăm khám y tế 

Việc xác định nguyên nhân là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong chẩn đoán. Bác sĩ có thể:

• Xét nghiệm phân: Phát hiện trứng giun hoặc ký sinh trùng.
• Khám hậu môn trực tràng: Loại trừ các bệnh lý như trĩ, nứt hậu môn hoặc rò hậu môn.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra các bệnh toàn thân như tiểu đường hoặc thiếu máu.

4.2. Xét nghiệm cận lâm sàng (nếu cần)

– Xét nghiệm băng dính (test Graham)

• Dùng băng dính trong áp vào vùng hậu môn vào sáng sớm, trước khi đi vệ sinh.
• Sau đó dán lên lam kính, gửi xét nghiệm để tìm trứng giun kim.
• Nên thực hiện liên tiếp 3 ngày để tăng độ chính xác.

– Xét nghiệm phân

• Phân tích mẫu phân để tìm trứng hoặc ấu trùng giun, ký sinh trùng khác.
• Phát hiện các bệnh lý tiêu hóa khác nếu có máu, chất nhầy bất thường.

– Các xét nghiệm khác (nếu nghi ngờ bệnh lý khác)

• Nạo da, soi tươi nếu nghi ngờ nhiễm nấm.
• Nội soi trực tràng nếu có chảy máu, nghi trĩ nội hoặc polyp.

5. Điều trị ngứa hậu môn như có giun 

5.1. Điều trị nhiễm giun

Nếu nguyên nhân là giun kim hoặc các loại giun khác, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc tẩy giun như:

• Mebendazole hoặc Albendazole: Uống liều duy nhất hoặc theo liệu trình, tùy thuộc vào mức độ nhiễm.
• Điều trị đồng thời: Các thành viên trong gia đình cũng nên được điều trị để tránh lây nhiễm chéo.
• Theo dõi tái nhiễm: Sau 2-3 tuần, có thể cần lặp lại xét nghiệm để đảm bảo giun đã được loại bỏ hoàn toàn.

5.2. Điều trị theo bệnh lý khác

• Bệnh da liễu: Sử dụng kem bôi chứa corticosteroid (chống viêm) hoặc thuốc kháng nấm theo chỉ định.
• Bệnh lý hậu môn: Điều trị trĩ bằng thuốc bôi, thay đổi lối sống hoặc phẫu thuật nếu cần. Nứt hậu môn có thể cần thuốc làm mềm phân hoặc tiểu phẫu.

6. Phòng ngừa ngứa hậu môn như có giun

Sau khi đã chữa dứt điểm bệnh ngứa hậu môn như có giun hoặc chủ động phòng ngừa triệu chứng bệnh lý này, bạn có thể tham khảo một số phương pháp phòng ngừa như:

6.1. Vệ sinh đúng cách

Vệ sinh đúng cách là nền tảng cơ bản nhưng lại thường bị xem nhẹ. Rất nhiều người có thói quen lau vội, không làm sạch triệt để hoặc để vùng hậu môn ẩm ướt sau khi đi vệ sinh. Điều này không chỉ gây ngứa mà còn tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, nấm hoặc trứng giun phát triển. Do đó, bạn cần:

• Rửa tay kỹ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Giữ vùng hậu môn sạch sẽ, khô ráo, đặc biệt sau khi đi vệ sinh.
• Giặt quần áo, chăn ga thường xuyên bằng nước nóng để tiêu diệt trứng giun.

6.2. Phòng ngừa nhiễm giun

Giun kim có thể lây lan rất nhanh trong gia đình, đặc biệt ở trẻ em, đối tượng thường xuyên cho tay vào miệng và ít rửa tay đúng cách. Việc nhiễm giun không chỉ gây ngứa mà còn ảnh hưởng đến hấp thu dinh dưỡng, gây thiếu máu, rối loạn tiêu hóa. Do đó, bạn cần:

• Ăn uống vệ sinh: Ăn chín, uống sôi, rửa sạch rau củ trước khi ăn.
• Tẩy giun định kỳ: Thực hiện 6 tháng/lần, đặc biệt ở trẻ em, theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Giáo dục trẻ em: Hướng dẫn trẻ rửa tay và không đưa tay bẩn lên miệng.

6.3. Thay đổi lối sống

Không chỉ giun, rất nhiều tác nhân gây ngứa hậu môn xuất phát từ chính lối sống hằng ngày. Thói quen ăn cay, uống cà phê, sử dụng đồ lót chật hoặc chất liệu kém thoáng khí khiến hậu môn luôn bị kích ứng hoặc ẩm ướt, đâymôi trường lý tưởng cho vi khuẩn, nấm phát triển. Bạn nên:

• Hạn chế ăn thực phẩm gây kích ứng như đồ cay, rượu bia hoặc cà phê.
• Uống đủ nước và ăn nhiều chất xơ để tránh táo bón, giảm áp lực lên hậu môn.
• Tránh mặc quần áo chật, đặc biệt là đồ lót làm từ chất liệu không thoáng khí.

6.4. Theo dõi sức khỏe

• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý liên quan.
• Chú ý các triệu chứng bất thường ở trẻ em, đặc biệt là ngứa hậu môn vào ban đêm.

Lời kết: Bị ngứa hậu môn như có giun là triệu chứng không nên xem nhẹ và nên can thiệp kịp thời để tránh trường hợp bệnh diễn biễn nặng, khó điều trị. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp tình trạng ngứa hậu môn kéo dài, đừng ngần ngại đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.