Chảy máu thực quản là tình trạng các tĩnh mạch cửa của thực quản dưới bị rò rỉ máu và vỡ ra. Điều này gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh nếu như không được cứu chữa kịp thời.
Hãy cùng đọc bài viết dưới đây để nhận biết được triệu chứng, nguyên nhân, các yếu tố tăng nặng của bệnh nhé.
Mục lục
I – Chảy máu thực quản là gì?
Chảy máu thực quản là một tình trạng nguy hiểm cho sức khỏe. Đây là biến chứng của tăng áp tĩnh mạch cửa, khi các tĩnh mạch tại khu vực thực quản bị giãn nở và vỡ ra. Thực quản là một ống nối từ miệng đến bao tử, được bao phủ bởi các tĩnh mạch nhỏ.
Các tĩnh mạch này có nhiệm vụ vận chuyển máu từ một số cơ quan tiêu hóa đến gan. Tuy nhiên, do một số lý do như xơ gan hoặc huyết khối, khả năng tiếp nhận máu của gan từ các tĩnh mạch giảm dẫn đến tình trạng tắc nghẽn.
Khi đó, dòng lưu chuyển máu sẽ bị tắc nghẽn. Để đáp ứng nhu cầu cung cấp oxy cho các tế bào trong cơ thể, các tĩnh mạch ở thực quản và các mạch máu khác ở gần đó bắt đầu phải giãn ra để chứa các tế bào hồng cầu.
Nếu tình trạng tắc nghẽn này tiếp tục xảy ra, các tĩnh mạch sẽ bị quá tải và dẫn đến giãn tĩnh mạch thực quản. Đây là tình trạng mà các tĩnh mạch ở khu vực thực quản bị giãn nở quá mức gây vỡ và xuất huyết.
Chảy máu thực quản là dạng xuất huyết nội nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng đe dọa đến tính mạng con người. Những biến chứng này có thể gây ra viêm phổi, viêm phế quản, viêm phế nang, viêm màng phổi, lở loét thực quản, nhiễm trùng và sốc.
Khi gặp trường hợp này, cần gọi ngay số cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến bệnh viện gần nhất để được điều trị kịp thời. Các biện pháp điều trị thường bao gồm chữa trị các biến chứng liên quan đến tình trạng chảy máu thực quản, giảm áp lực tĩnh mạch.
(→Xem thêm: Bệnh viêm loét thực quản là gì? Hình ảnh viêm loét thực quản dạ dày)
II – Nguyên nhân chảy máu thực quản
Xơ gan chảy máu thực quản có nguy hiểm không?
Tĩnh mạch cửa là một trong những kênh quan trọng nhất trong cơ thể con người, nó chịu trách nhiệm vận chuyển máu từ một số cơ quan trong hệ tiêu hóa đến gan. Tuy nhiên, nếu huyết áp tại tĩnh mạch cửa tăng quá cao, tình trạng giãn tĩnh mạch cửa sẽ xảy ra và gây ra hiện tượng chảy máu thực quản. Điều này khiến cho các tế bào hồng cầu tích tụ trong các mạch máu gần đó, bao gồm cả những mao mạch ở thực quản.
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra giãn tĩnh mạch cửa là hiện tượng xơ gan. Xơ gan là một hiện tượng khiến cho gan xuất hiện một hoặc nhiều vết sẹo. Vết sẹo này gây ra hiện tượng giảm lượng máu chảy qua gan và kết quả là nhiều máu chảy qua các tĩnh mạch của thực quản.
Tuy nhiên, không chỉ có xơ gan mới gây ra giãn tĩnh mạch cửa, bất kỳ loại bệnh gan dài hạn (mãn tính) nào cũng có thể gây ra tình trạng này. Các biến đổi cũng có thể xảy ra ở phần trên của dạ dày.
Các tĩnh mạch trong thực quản bắt đầu giãn ra khi lượng máu tăng lên và chảy máu nhiều có thể xảy ra nếu các tĩnh mạch bị rách. Và trong một số trường hợp, các bác sĩ không thể xác định rõ nguyên nhân gây tăng áp tĩnh mạch cửa. Tình trạng này được gọi là tăng áp tĩnh mạch cửa vô căn.
Một số nguyên nhân khác có thể gây ra tình trạng xuất huyết thực quản có thể kể đến như:
- Vết loét thực quản: Vết loét là tổn thương trên niêm mạc thực quản, có thể do viêm, tổn thương hoặc dị ứng. Khi vết loét này xảy ra, nó có thể gây ra chảy máu và gây cảm giác đau hoặc rát trong ngực.
- Viêm thực quản: Viêm thực quản có thể do vi khuẩn, virus, hoặc do viêm một cách tự nhiên. Khi niêm mạc thực quản bị viêm nhiễm, nó có thể gây ra chảy máu và các triệu chứng khác như đau ngực, khó nuốt, ho, và nôn mửa.
- Ung thư thực quản: Ung thư thực quản có thể gây ra chảy máu thực quản, đặc biệt khi những khối u lớn hoặc tổn thương niêm mạc.
III – Biểu hiện của bệnh chảy máu thực quản
Khi tĩnh mạch bị giãn chúng ta thường không có bất kỳ triệu chứng nào hay cảm nhận được sự khác biệt nào trừ khi các mao mạch bị vỡ ra. Khi đó, bạn có thể gặp phải các triệu chứng dưới đây:
- Nôn ra máu: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của chảy máu thực quản. Máu có thể có màu đỏ tươi hoặc nâu đen.
- Nôn ra chất nhầy có màu nâu đen: Chất nhầy này là do máu đã được tiêu hóa một phần trong dạ dày.
- Tiêu phân đen: Tiêu phân đen là do máu đã được tiêu hóa hoàn toàn trong ruột.
- Đau ngực: Đau ngực có thể là do các mạch máu trong thực quản bị vỡ.
- Khó thở: Khó thở có thể là do máu tích tụ trong phổi.
- Mệt mỏi: Mệt mỏi có thể là do cơ thể bị mất máu.
- Chóng mặt: Chóng mặt có thể là do cơ thể bị mất máu.
- Sốc: Sốc là một tình trạng nguy hiểm đe dọa tính mạng, xảy ra khi cơ thể mất quá nhiều máu.
IV – Yếu tố làm tăng nguy cơ bị chảy máu thực quản
Chảy máu thực quản khi mang thai có thể xảy ra do nôn nghén quá nhiều
Các yếu tố làm tăng nguy cơ xuất huyết thực quản gồm có:
- Tuổi cao: Chảy máu thực quản thường gặp ở người cao tuổi.
- Hút thuốc lá
- Tiêu thụ nhiều rượu
- Béo phì: Béo phì làm tăng áp lực lên thực quản, có thể dẫn đến chảy máu.
- Loét thực quản: Loét thực quản là một vết loét ở niêm mạc thực quản. Loét thực quản có thể gây chảy máu khi bị viêm hoặc nhiễm trùng.
- Viêm thực quản: Viêm thực quản là tình trạng viêm niêm mạc thực quản. Viêm thực quản có thể gây chảy máu khi bị viêm hoặc nhiễm trùng.
- Ung thư thực quản: Ung thư thực quản là một loại ung thư bắt đầu ở thực quản. Ung thư thực quản có thể gây chảy máu khi khối u phát triển và xâm lấn vào các mạch máu trong thực quản.
- Tăng áp lực tĩnh mạch cửa: Tăng áp lực tĩnh mạch cửa là một tình trạng các tĩnh mạch trong gan bị tắc nghẽn, dẫn đến tăng áp lực trong tĩnh mạch cửa. Tăng áp lực tĩnh mạch cửa có thể gây chảy máu thực quản khi các tĩnh mạch trong thực quản bị vỡ.
- Dùng thuốc aspirin hoặc các thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Aspirin và các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể gây chảy máu thực quản khi sử dụng lâu dài.
- Rối loạn chảy máu: Một số rối loạn chảy máu, chẳng hạn như bệnh hemophilia, có thể làm tăng nguy cơ chảy máu thực quản.
- Chấn thương thực quản: Chấn thương thực quản có thể gây chảy máu thực quản. Chấn thương thực quản có thể do một số nguyên nhân, chẳng hạn như tai nạn giao thông, ngã hoặc phẫu thuật.
- Xơ gan nặng: Xơ gan là một bệnh gan mãn tính có thể làm tăng áp lực trong tĩnh mạch cửa, dẫn đến chảy máu thực quản.
Ho dữ dội: Ho dữ dội có thể gây tăng áp lực trong thực quản, dẫn đến chảy máu.( → Xem thêm: Bệnh barrett thực quản là gì? Có chữa khỏi không? Điều trị barrett thực quản)
V – Chẩn đoán bệnh xuất huyết thực quản
Có một số phương pháp chẩn đoán xuất huyết thực quản, bao gồm:
- Lịch sử y tế và khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi bạn về tiền sử bệnh tật, các triệu chứng và các yếu tố nguy cơ của bạn. Bác sĩ cũng sẽ khám sức khỏe tổng quát, bao gồm kiểm tra thực quản.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể được sử dụng để kiểm tra mức độ hemoglobin và hematocrit, là các chỉ số của lượng máu trong cơ thể. Xét nghiệm máu cũng có thể được sử dụng để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc viêm.
- Chụp X-quang: Chụp X-quang có thể được sử dụng để kiểm tra các dấu hiệu chảy máu thực quản.
- Nội soi thực quản: Nội soi thực quản là một thủ thuật sử dụng một ống dài, mỏng có gắn camera để kiểm tra thực quản. Nội soi thực quản là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất cho chảy máu thực quản.
V – Cách chữa trị bệnh xuất huyết thực quản
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học để phòng tránh ung thư thực quản
Nguyên tắc điều trị xuất huyết thực quản bao gồm:
- Hồi sức tích cực, chống sốc đồng thời khôi phục khối lượng máu trong mao mạch. Mục đích chính là ổn định huyết động, tránh gây rối loạn ý thức. Với bệnh nhân xơ gan cần kiểm soát máu đông và tiêu cầu.
- Cầm máu: Sử dụng các phương pháp cầm máu phù hợp với sức khỏe của bệnh nhân như: Đặt Sonde cầm máu, Thắt búi giãn tĩnh mạch bằng phương pháp nội soi, liệu pháp tiêm xơ bằng nội soi thực tế…
- Điều trị dự phòng tái chảy máu thực quản do vỡ tĩnh mạch.
Bên cạnh đó, cách tốt nhất là nên ngăn ngừa tăng áp tĩnh mạch cửa dẫn đến xuất huyết thực quản.
Thêm vào đó, chảy máu thực quản có liên quan trực tiếp đến bệnh gan. Bởi vậy, nếu bạn đang bị các bệnh về gan, hãy xem xét và thực hiện các biện pháp dưới đây để phòng ngừa xuất huyết thực quản:
- Chế độ ăn uống nên lành mạnh.
- Tránh xa các thức uống chứa cồn.
- Ổn định ở mức cân nặng phù hợp với chiều cao và độ tuổi.
- Quan hệ tình dục an toàn để tránh lây nhiêm bệnh về gan.
- Tránh dùng chung dao cạo hay kim tiêm.
Trên đây là các thông tin cơ bản về chảy máu thực quản. Nếu ban hay người thân đang gặp các vấn đề về xơ gan, hãy lưu ý đến biểu hiện của bệnh để phát hiện và cấp cứu kịp thời tình trạng chảy máu thực quản.
Chưa có bình luận!